Xatun

Mədəniyyətə sponsorluq edənlərə heç bir güzəşt nəzərdə tutulmur

O.Mirqasımov: "Bizim iş adamlarımız kinoya pul ayırmağa mənəvi cəhətdən hələ hazır deyillər"

Mən 2002-ci ildə son filmimi təhvil vermişəm. Həmin filmə kifayət qədər vəsait buraxılmamışdı. İndi bir bədii filmə 200 min ABŞ dollarına qədər vəsait ayrılmasına imkan var. Amma bu da anormaldır. Çəkilişdən sonra filmin bazara çıxarılması məsələsi var. Buna da vəsait lazımdır. Bu isə yoxdur" - kinonun bugünkü durumundan danışan rejissor Oqtay Mirqasımov bu qənaətdədir.
Kinorejissorun fikrincə, bəziləri o zaman və elə indi də deyir ki, bəs iki-üç il film çəkməyək, vəsaiti toplayaq və üç ildə bir film buraxaq. "Əvvəla, bu üç ilə Kinostudiya ölər, ora Azərbaycan torpağında kino yaradıcılığının yeganə ocağıdır" deyən, O.Mirqasımov misal çəkdi ki, bu günə kimi nə qədər mütəxəssis Kinostudiyanı da, məmləkətimizi də tərk edib: "Əgər biz qalanları məcbur etsək ki, gözləyin, üç ildən sonra bir filmə milyon dollar pul verəcəyik, onda bilirsinizmi nə olar? Həm də biz bir film buraxırıqsa - 50 vətəndaş, üç film buraxırıqsa - 150 vətəndaş maaş alır".
"Bəs nəyə görə hələ də kino sahəsinə bu qədər az vəsait ayrılır?" - sualına cavab olaraq kinorejissor bunları söylədi:
"Bu məsələ parlamentə, Nazirlər Kabinetinə aiddir. İlk dəfə vəsait məsələsi 1992-ci ildə qaldırılıb. Həmin ildə bu iş çox zəif gedib. 1993-dən isə kinoya yavaş-yavaş pullar gəlməyə başlayıb. Bir qədər əvvəl də bu məsələ qaldırıldı. Bildiyiniz kimi, Kinematoqrafçılar İttifaqı adından Kinostudiyanın dramatik vəziyyəti barədə ölkə prezidentinə müraciət olunmuşdu. Nəhayət, qurumda yenidənqurma işləri gedir, yəni, Kinostudiya abadlaşır".
Qeyd edək ki, Nursultan Nazarbayevin "Köçərilər"ə ayırdığı 35 milyon dollar bir çox kino adamlarının dilində əzbər oldu. Bəziləri dedilər ki, bu məbləğlə bir neçə ilin kino planını yerinə yetirmək olar. Yəqin, bizim kino adamları bunu əsas gətirib üç ildən bir film çəkmək ideyasını ortaya atıblar. Məsələyə mövqeyini bildirən Oqtay Mirqasımov:
Hüseyn Cavidin "İblis" əsərinin ekranlaşdırılmasına nisbətən böyük vəsait buraxılıb. Eləcə də İlyas Əfəndiyevin "Hökmdar və qızı"na. Bunlar məsuliyyətli işlərdir. Bəlkə də siz düşünürsüz ki, "Köçərilər" daha böyük layihədir, amma bu, subyektiv məsələdir. Biz arzu edirik ki, Azərbaycanda da qlobal, ya da heç olmasa normal vəsait alan layihələr olsun. Üç ildən bir film çəkmək təşəbbüsünü bura aid etmirəm" deyə, rejissor bildirdi.
Bir çox ölkələrin kino bazarı ilə Azərbaycanı bir tərəzinin gözünə qoyan O.Mirqasımov belə düşünür: "Rusiyanın kino bazarı çox böyükdür. Onlar seriallar çəkmək və reklam göstərməklə öz pullarını üç-dörd qat çıxarırlar. Gürcüstanda da vəziyyət o qədər parlaq deyil. Türkmənistanda kino tamam yoxa çıxıb. Qırğızıstanda, Tacikistanda da vəziyyət çox gərgindir. Həmçinin də burada. Amma şükür edirəm ki, qığılcım var".
"Kino özü gəlirli sahədir. Niyə bizdə iş adamları bu sahəyə yatırım qoymurlar?" - sualının cavabında rejissor qeyd etdi ki, çıxışlarında bir neçə dəfə bu məsələ səsləndirilib"
"O zaman kinematoqrafçıların iş adamlarına müraciətləri oldu. Ancaq mədəniyyət sahəsində sponsorluğun da öz problemi var. Mədəniyyətə sponsorluq edənlərə heç bir güzəşt yoxdur. Vaxtilə müraciət etdik ki, sponsorlar üçün vergi məsələsində güzəştlər olsun. Onları şirnikləndirmək lazım idi. Yoxsa, sponsor bir dəfə pul verər, sonra isə deyər ki, nəyimə lazımdır, "sağ ol" deyən də yoxdur. Bu birinci səbəb. İkincisi, bizim iş adamlarımız hələ ki püxtələşməyib və mədəniyyətə pul ayırmağa mənəvi baxımdan hazırlıqlı deyillər. Onlar fikirləşir ki, gedim pul verim, Rusiyadan "pokrışka" gətirim, satıb varlanım. Əgər kinoya versə, oradan yaxşı gəlir əldə edə bilməyəcək. Amma iş adamı da var ki, püxtələşmiş bir neçə nəslin nümayəndəsidir. Onun övladları gedib Londonda, Oksfordda, Kembricdə oxuyandan sonra yəqin ki, başqa düşüncədə olacaqlar. Onlar tam ziyalı, yaxşı mənada burjua olacaqlar. Bax belələri bəlkə də kinoya vəsait ayırar".

Ayna.-2006.-30 noyabr.-S.8.