Kərimov L.

Bakı Bələdiyyə Teatrı: sənət və mənəvi axtarışlar

Bakı Bələdiyyə Teatrı: Yaşı -15; Bədii rəhbər - Amaliya Pənahova (Xalq artisti, dövlət mükafatları laureatı); Direktoru - Yusif Muxtarov (Xalq artisti); Tutduğu yol - Dövlətçilik siyasətində öz mövqeyini ortaya qoymaqla sanballı tamaşalar hazırlamaq.

15 il ərzində bu teatr 30-dan artıq əsərə müraciət edib, Azərbaycan, Avropa və dünya dramaturgiyasından uğurlu nümunələr hazırlayıb. Tamaşalar ilk öncə Azərbaycan sərhədlərində, döyüş bölgələrində böyük uğurla oynanılıb.

Teatr bununla kifayetlənməyərək, öz yaradıcılıq imkanlarını qardaş Türkiyə, İran İslam Respublikasında da nümayiş etdirib. Türkiyədə bu teatrı tanıyır və qəbul edirlər.

İstedadlı aktyor imkanına, talantlı rejissor fantaziyasına söykənmiş bu teatr bu gün də maraqlı tamaşalarla öz yüksək səviyyəsini nümayiş etdirir.

Repertuarda olan "Ölülər", "Türk sancağı", "Oğul", "Demoklın qılıncı", "Tənha qadınlar", "Dönüş", "Dəli Domrul", "Nadir Şah", "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli Şah", "Medeya", "Elektra", "Tomris", "Vətənə igidlər gərəkdir" kimi tamaşalar teatrın iş prinsipinə, zövqünə və bu günün tələblərinə tam, bitkin cavab verməyinə bariz misaldır.

Heç əbəs yerə deyil ki, bir zamanlar xalq artistləri Məhluqə Sadıxova, Mirvari Novruzova, Muxtar Avşarov kimi korifey sənətkarlar məhz bu teatrda ömürlərinin sonunadək çalışdılar. Bu teatr, ümumiyyətlə, sənətə xəyanət anlayışından çox uzaqdır.

Mən iddia etmirəm ki, bu teatrın bütün tamaşaları eyni səviyyədə uğurludur. Bu belə deyil və qətiyyən heç bir teatr deyə bilməz ki, bizim bütün oynadıqlarımız yüksək sənət əsəridir. Uğurlu tamaşalar da olur, uğursuz tamaşalar da, uğurlu aktyor oyunu da olur, uğursuz da, uğurlu rejissor işləri də olur, uğursuz da. Elə mənim rejissor işlərimdə də bu cür olub. Lakin səmimiyyət səhnədən əskik olmamalıdır. Və bu səmimiyyət Bakı Bələdiyyə Teatrının tamaşalarında ön plandadır.

18 oktyabr 2006-cı ildə, yəni bir neçə gün bundan əvvəl mən Bələdiyyə Teatrında əməkdar incəsənət xadimi A.Qurbaninin qələmə aldığı "Türk sancağı" tamaşasına baxdım (quruluşçu rejissor Amaliya Pənahova). Salonda əyləşən tamaşaçılarla birgə bu gün vacib olan bir mövzuda yazılmış tamaşanı seyr etdim. Aktyorların səhnəyə qədəm qoymaları ilə dramaturji materiala söykənib, uğurlu rejissor yozumunda bir anda salonu ələ almaları tamaşanın maraqlı olacağından xəbər verirdi. Rejissor ilk anlardan temp, ritm anlayışlarına üstünlük verdiyindən dövrün nəbzi (1918-ci il) səhnədə vururdu.

Aparıcılar (Ə.Salahov, Ə.Susanova) oynanılacaq tamaşanın -oyunun hansı aspektdə, hansı kökdə olacağını ustalıqla obrazlarla ötürdülər və ikincilər də, öz növbəsində, bu oyunu səmimiyyət və dəqiqliklə salona realizə etdilər. Səhnədən salona keçən nəfəs (aktyor oyunu) tamaşaçını ətraf mühitdən ayırıb səhnədəki hadisələrə yönəltdi.

İlk hadisədəncə Ə.Soltanov, T.Bayramov, R.Aslanov, V.Əliyev, E.Rzayev, A.Şükürov, İ.Atakişiyev 1918-ci ildə Naxçıvanda azərbaycanlılarla ermənilər arasında baş verən müharibəni dərinliyinə, incəliyinə qədər dəqiqliklə, olduğu kimi əks etdirməyi bacardılar.

Tamaşada pyesdən gələn paralellər ustalıqla rejissor tərəfindən qurulmuş, aktyorların çağdaş oyun maneralarında qorunub saxlanılmışdı.

Erməni obrazlarını ifadə edən aktyorlar (A.Əliyev, R.Şıxəliyev) erməni xislətini, erməni xarakterindəki vandallığı, murdarlığı, nankorluğu 3 kiçik epizodda, maraqlı oyun tərzləriylə, öz vətəndaş münasibətləri sayəsində dəqiqliklə açıb göstərdilər.

Yasəmən obrazının ifaçısı (H.Əhmədova) azərbaycanlı qadının əsl simasını, mərdlik, gözəllik, sədaqət, namus və qeyrət simvolu olduğunu bir daha sübut etdi. Ümumiyyətlə, bu tamaşa bu gün orta və ali məktəb tələbələri üçün bir dərslikdir və mütəmadi oynanılmalıdır. Tamaşanın artıq Türkiyədə - Oars, Ərzurum, Yozqara, Ankara şəhərlərində böyük uğurla oynanılması əsl sənət nailiyyətidir.

Dəyərli həmkarlarına - 15 yaşı tamam olan Bakı Bələdiyyə Teatrının kollektivinə sənət və mənəvi dəyərlər ugrunda fəaliyyətdə daha böyük uğurlar arzulayıram.

525-ci qəzet.- 2006.- 8 noyabr.- S. 7.