Özümü sənətin əsgəri hesab edirəm, fədaisi yox...

Atabala Səfərov: “Arzuladığım rollar beş il bundan qabaq vardı”

O, “Səhnədə məhəbbət”də milyonçudur, "Bir günlük siğə"də qazi... Həyatda isə sadə, səmimi bir insan, istedadlı aktyor... Ömrünün 25 ilini teatra həsr edən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının aktyoru Atabala Səfərov əsl sənət fədaisidir. Özü bunu etiraf etməsə belə...

- Atabala müəllim, bir ara Gənclər Teatrına getmişdiniz...

- Hə, 1990-cı ildə buradan getdim. Hacıbaba Bağırov teatrın bədii rəhbəri və direktoru təyin ediləndən sonra məni çağırdı, qayıtdım. Arada Gənclər Teatrında işləmişəm.

- Atabala müəllim, gözümü açandan sizi televiziya tamaşalarında görmüşəm. Uzun illər teatr səhnəsində çıxış etmisiniz. O dövrdə sənətə olan qiyməti görən bir aktyor kimi müasir dövrü necə qiymətləndirirsiniz? Sizcə, teatr sənəti layiqincə dəyərləndirilirmi?

- Dövlətin teatra münasibəti son zamanlar məni qane edir. Amma tamaşaçılar nəsə zəif gəlirlər, teatrdan bir az soyuyublar...

- Sizcə, buna səbəb nədir?

- Yəqin, səbəb həm tarnaşaçıların maddi vəziyyətinin yüksək olmaması, həm də istədikləri tamaşaları görınəmələridir.

- Əsas səbəb repertuar problemidir?

- Musiqili Komediya Teatrında tamaşaçı problemi yoxdur. Şükür Allaha, biz tamaşaçı sarıdan "aclıq" çəkmirik. Siz ümumən deyirsinizsə, əlbəttə ki, evvəlki axın yoxdur. Tamaşaçılar nəsə teatra qarşı passivlik nümayiş etdirirlər.

- Etiraf edək ki, problemi təkcə maddi imkan və repertuarla bağlamaq olmaz. Çünki, son illər baxdığımız tamaşalarda süni aktyor oyunu qabarıq nəzərə çarpır..,

- Mən sizə deyim, indi teatrda ən böyük problem rejissor problemidir. Bunu çəkinmədən demək lazımdır. Bu saat Azərbaycanda 2-3 nəfər sözün əsl mənasında, peşəkar rejissor var. Sovet dövründə o qədər böyük rejissorlarımız vardı ki... İndi azdır. Məsələn, Bəhram Osmanov savadlı rejissordur. Mən onunla Gənc Tamaşaçılar Teatrında iki tamaşada işləmişəm.

- Musiqili Komediya Teatrında professional rejissorlar yoxdur?

- Yoxdur deyəndə ki, ümumiyyətlə, Azərbaycanda peşəkar rejissorlar barmaqla sayılacaq qədərdir. Təbii ki, "Muskomediya"da da rejissor problemi mövcuddur. Düzdür, Musiqili Komediya Teatrı janr etibarı ilə Şərqdə yeganə teatrdır.

- Atabala müəllim, bəlkə "süni aktyor oyunu" problemi aktyorların teatrda aldıqları cüzi maaşla əlaqədardır? Ailəsini dolandıra bilməyən aktyorun səhnəyə can yandırmağa həvəsi olmur axı...

- Yox, aktyorun cüzi maaş almasının tamaşaçıya heç bir dəxli yoxdur. Tamaşaçının nəyinə lazımdır ki, sən az maaş alırsan, buna görə də rolunu pis oynayırsan. Yəni, cüzi maaş aktyor üçün bəraət deyil. Bilirsiz, düzdür, Azərbaycanda aktyorların qazancı çox azdır. Lakin son zamanlar dövlətin teatra münasibəti yaxşı mənada dəyişib. Hələ mərhum prezident Heydər Əliyev bir çox sənətkarlara təqaüd kəsib. İndi onun yolunu İlham Əliyev davam etdirir, aktyorlara müxtəlif mükafatlar verilir. İndi növbə yəqin yavaş-yavaş yerdə qalanlara da çatar.

- İnşallah, sizə də çatar...

- İndi onu əvvəlcədən deyə bilmərəm. Əgər qismətdirsə, mən də mükafata layiq görülərəm.

- Səhər məşq, axşam tamaşa, gərgin iş və bunun müqabilində az maaş... Siz, sənət fədaisisiniz?

- Yox, fədaisi yox, sənətin işçisi, əsgəri...

- Niyə fədaisi yox? Atabala Səfərov ömrünün uzun ilini teatra həsr edib. Şəraitsizliyə, pulsuzluğa dözüb və geri çəkilməyib.

- Qoy, məni tamaşaçılar və siz jurnalistlər sənət fədaisi adlandırsınlar. 1990-cı ilə qədər hə, mən özümü sənət fədaisi hesab edirdim. Doğrudan da, evdən çox teatrda olurduq. Sonra bir qədər durğunluq yarandı. Şükür Allaha ki, indi yenə vəziyyət düzəlib, teatra diqqət artıb.

- Gəlin, bir az keçmişə qayıdaq. Necə oldu ki, teatr aləminə qədəm qoydunuz?

- 1966-cı ildə - məktəbi qurtarandan sonra sənədlərimi İncəsənət Universitetinə vermişəm və qəbul olmuşam.

- Aktyor sənətinə həvəs haradan qaynaqlanıb?

- Əmim rəhmətlik Bəşir Səfəroğlu aktyor idi. Həmişə Dəvəçiyə qastrol səfərinə gəlirdi. Nəsə aktyorluğa bir həvəs vardı məndə. Onu da deyim ki, orta məktəbi yaxşı oxumuşam. Riyaziyyatı, fizikanı mükəmməl bilmişəm. Yəni, texniki fənləri bilmirdim deyə, sənətə gəlməmişəm. Sırf özümün həvəsim olduğu üçün teatra gəlmişəm.

- Kimin tətəbəsi olmusunuz?

- İlk müəllimim Tofiq Kazımov olub, sonra Rza Təhmasib və

Mehdi Məmmədovdan dərs almışam. Üç peşəkar sənətkarın tələbəsi olmuşam.

- Professional səhnəyə nə vaxt çıxmısınız?

- 1971-ci ildə təyinatla Sumqayıt Teatrına getmişəm, orada 6 ay işləmişəm. Sonra "Muskomediya"ya gəlmişəm, məni işə Şəmsi Bədəlbəyli götürüb. Bir il xorda işləmişəm, 1973-cü ildən müstəqil rollar oynamağa başlamışam. İlk müstəqil rolum "Həmişə xanım" tamaşasında olub. Həmin tamaşada Hacıbaba Bağırovla tərəf-müqabili idim. Onun oğlunu oynayırdım. Ümumiyyətlə, çox məşhur aktyorlarla tərəfmüqabili olmuşam. Nəsibə xanımla, Səyavuş Aslanla bir səhnəyə çıxmışam. Nə bilim, çox rollar oynamışam.

- Arzuladığınız rol qalıb?

- Yox... Bir beş il bundan qabaq arzuladığım rollar vardı. Amma indi yoxdur. İndi hansı rolu verirlər, oynayıram.

- Maraqlıdır, beş il öncə hansı rolları arzulayırdınız?

- Misal üçün, "Məşədi İbad" tamaşasında oynamağı arzulayırdım. İndi həmin tamaşada Həsənqulu bəyi oynayıram. “Arşın mal alan”da Vəlini oynamaq istəyirdim, alınmadı...

- Əgər rejissor olsaydınız, özünüz üçün hansı əsəri səhnəyə qoyar və baş rolu oynayardınız?

- Nə bilim vallah... Yəqin ki, yaxşı bir əsər tapardım da. Bilirsiz, bizim sənət asılı sənətdir. Biz həmişə asılıyıq rejissordan, dramaturqdan, bəstəkardan. Bizim teatrda gərək həm oxuyasan, həm danışasan, həm rəqs edəsən. Gərək libretto müəllifi ilə pyes yazan və bəstəkarın fikri üst-üstə düşsün. Olar ki, bəstəkar səni bəyənsin, amma libretto müəllifi və yaxud əsəri yazan səni bəyənməsin, Deməli, aktyor üç dəfə seçimdən keçməlidir. Amma ən əsas seçim teatrın bədii rəhbərinə məxsusdur. Qeyd edim ki, burada yaranan atmosfer, insanların bir-birinə münasibəti çox yaxşıdır.

Üç nöqtə.- 2006.- 3 noyabr.- S. 13.