Turanə

“Teatr haqqında” Qanun teatrların bu günü üçün deyil, sabahı üçün önəmlidir

Elxan Ocaqov: Musiqili Komediya Teatrının kollektivi böyük potensial imkanlara malikdir
Şou-biznes haqqında qanunda teatrların fəaliyyətinə baxış ötəri xarakter daşıyır. Musiqili Komediya Teatrının direktor əvəzi Elxan Ocaqov bu qanundan daha çox şey gözlədiklərini gizlətmir. Qanunda teatrlarda fəaliyyət göstərən Bədii Şura məsələsinə toxunulmadığını deyən direktor əvəzi prodüsser məsələsinin qabardılması ilə yanaşı bu məsələnin də müzakirəsini vacib sayır:

- İndiyə qədər teatrlarda daxili səlahiyyətlər Bədii Şuralara verilirdi və teatrın inkişafı ilə bağlı məsələlər onlar tərəfindən müzakirə olunurdu. Bizim teatrda Bədii Şura bu günə kimi mükəmməl bir formada fəaliyyət göstərir. Hər həftə şura üzvlərinin iştirakı ilə bir neçə dəqiqəlik müzakirə keçirilir. Şura üzvlərindən biri hər tamaşaya növbətçilik edir. Tamaşa ərzində yol verilən qüsurlara və çatışmazlıqlara müzakirələrdə aydınlıq gətirilir. Amma şou-biznes haqqında qanunda teatrların bədii şuraları ilə bağlı bir kəlmə belə yoxdur. Teatrlar bədii şurasız fəaliyyət göstərməməlidir. Teatrda yaradıcılıq gündəlik formada olduğuna görə, Bədii Şuranın fəaliyyəti də mütləq tənzimlənməlidir. Bəziləri qanunda quruluşçu dedikdə, səhv salaraq, elə düşünürlər ki, söhbət quruluşçu rejissordan gedir. Əslində quruluşçu dedikdə elə teatr və onun daxili mexanizmi nəzərdə tutulur. Bu daxili mexanizmin ən önəmlisi isə Bədii Şuradır. Elə məsələr var ki, onu bir nəfərin həll etməsi düzgün deyil və mütləq müzakirəyə çıxarılmalıdır. Məsələnin həlli şuranın qərarından sonra qüvvəyə minməlidir. Teatrımızın səhnəsində oynanılan əsərlərin hər biri şuranın qərarıyla səhnələşdirilib. Dəfələrlə şahidi olmuşam ki, hətta böyük sənətkarların əsrlərini şurada qəbul etməmişik. Və onlar bizim tutarlı fakt və arqumentlərimizin qarşısında razılaşmalı olublar. Bədii Şura sənət adamını inandıra bilib ki, əsər qarşıya qoyulan tələblərə cavab vermir və ya yenidən işlənməlidir. Teatrın canlı mexanizmi olan Bədii Şura olmadıqda qərarlar obyektiv olmur.
“Teatr haqqında” Qanun bu günün tələbidir
- İndiyə qədər sovet dövründən qalma qanunlarla çalışırıq. Bəzən elə məsələlər ortaya çıxır ki, bizdə həmin sahəni əhatə edəcək qanun olmadığından, başqa sahələrin qaydalarıyla hesablaşmağa məcbur oluruq. Çünki başqa bir qanunumuz yoxdur. Teatrda elə məsələlər var ki, onların qanunla tənzimlənməsi vacibdir. Hər şeydən öncə hamının hüquqi vəzifəsi var. Teatrın özünün digər təşkilatlarla qurulan münasibətlərindəki fəaliyyəti ümumi cəhətdən tənzimlənməli və bütün bunlar qanun çərçivəsində olmalıdır. Teatrın özünün qanunları olmadığı üçün bəzən bir sıra problemlərlə üzləşirik. “Teatr haqqında” Qanun vacib olduğu qədər də çox böyük əhəmiyyətə malikdir. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Milli Məclisin Mədəniyyət komissiyası bu məsələyə çox ciddi fikir verdikləri üçün biz teatr işçiləri tərəfindən alqışlanır. Mən qanunun həm birinci, həm də ikinci oxunuşuyla tanışam. Düzdür, birinci oxunuşda müəyyən qüsurlar var idi. Həmin oxunuşa beş təklif vermişdim ki, onlardan bəziləri ikinci oxunuşda bu və ya digər maddələrdə öz əksini tapıb. Məlum məsələdir ki, aktyorların və yaradıcı insanların aylıq və illik iş normaları olmalıdır. Bu, teatrın özü üçün çox vacib bir məsələdir. Bəzən görürsən ki, bir sənət adamı noramadan artıq çalışır, digəri isə normadan qat-qat aşağı faliyyətdədir. Fəaliyyətlərində nəzərəçarpacaq dərəcədə fərq olduğu halda, alınan məvacib eynidir. Məsələylə bağlı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi bu yaxınlarda xüsusi əmr hazırlayıb və yaradıcı insanların fəaliyyət normalarıyla bağlı məsələlər tənzimlənir. Qanun ayrı-ayrılıqda vacib, mühüm əhəmiyyət daşıyan bəndlərdən ibarətdir. Qanunda əks olunan bəzi məsələlərə, məsələn, teatrın dövlət siysətinin tərkib hissəsində olmasına münasibət bildirmək istərdim. Teatrların əhalinin nisbətən kasıb, əlil, qaçqın və şəhid ailələri üçün güzəştli və təmənnasız proqramlarla çıxış etməsi məsələsi qanunla tənzimlənməlidir. Əhalinin ehtiyaclı təbəqəsinin vəziyyətini nəzərə alaraq güzəştli biletlər satılır ki, bu da, gəlirlərin aşağı düşməsinə səbəb olur. Kütləvi xarakterli, güzəştli çıxışlara görə teatrın dövlət himayəsinə götürülməsi bu qanunda əksini tapıb. “Teatr haqqında” Qanun teatrların bu günü üçün deyil, sabahı üçün də vacib və önəmlidir. Teatrlar həm xalq, həm də dövlət tərəfindən qorunmalıdır. Amma bu yük bu gün daha çox teatr işçilərinin üzərinə düşür. Teatrların gələcək fəaliyyətinin yeni prinsiplər və tamaşaçıların maraqları çərçivəsində qurulması, yeni ədəbi materialların cəlb olunması, daha çox müasir reklam janrlarından, afişa plakatlarından istifadə edilməsi və s. sahələrdə bu qanunun qəbulu müstəsna rol oynayacaq. Qanun ikinci oxunuşda qəbul olunub. Ümid edirik ki, yaxın günlərdə hamımızın səbirsizliklə gözlədiyi qanun qəbul edələcək.
Teatrda bir-birindən
maraqlı bir neçə
tamaşa üzrəində iş gedir
- Musiqili Komediya Teatrının fəaliyyətilə bağlı bu gün çoxşaxəli planlarımız var. Teatra geniş tamaşaçı kütləsi cəlb etmək üçün güclü reklamın və müasir standartlarla fəaliyyətin qurulması mütləq və vacib olan şərtdi. Yeni tamaşalar da öz yerində. Hazırda teatrda bir-birindən maraqlı bir neçə tamaşa üzərində məşqlər gedir. İnanıram ki, onlar teatrsevərlərə təqdim olunduqda, əvvəlki səhnə əsərləri kimi maraqla qarşılanacaq və böyük tamaşaçı rəğbətini qazanacaq. Məşqləri gedən tamaşalardan biri də Şıxəli Qurbanovun “Milyonçunun dilənçi oğlu” klassik əsəridir. Əsərin bəstəkarı Süleyman Ələsgərovdu. Teatrın tarixində ilk dəfə olaraq, dünya klassikasından Azərbaycan dilində macar bəstəkarı Kalmanın əsəri tərcümə edilib. Əsərin librettosu əlimizdə olsa da, bugünədək MDB məkanında klavirini və partiturasını tapa bilmirdik, bu səbəbdən məşqlər bir qədər ləngiyib. Əsəri yenə də macar bəstəkarlarından olan Leqarın “İddialı qaraçı” əsəri ilə əvəzləmişik və yaxın günlərdə aktyor truppası məşqlərə başlayacaq. Bildiyiniz kimi, Marat Haqverdiyev və Ramiz Mirişlinin “Qısqanc ürəklər” tamaşasının məşqləri davam edir və ayın sonuna kimi təhvil verilməsi nəzərdə tutulub. Hər il olduğu kimi bu dəfə də körpələrimizi unutmamışıq. Teatrın repertuarında olan səhnə əsərləri ilə paralel olaraq “Yeni il” şənliyinə hazırlıq görürük. Bu şənliyə yeni bir nağıl-tamaşa hazırlayırıq. Rus bölməsində isə dünya klassikasından “Bayadera” əsərinin məşqləri gedir. Təxminən mart-aprel aylarında təhvil verməyi planlaşdırırıq.
Hacıbaba Bağırovun
yeri görünür
- Allah əvəzsiz sənətkarımız Hacıbaba müəllimə rəhmət eləsin. On il Hacıbaba müəllimlə birgə, mən sərəncamçı direktor olaraq, bu teatra rəhbərlik etmişik. Hacıbaba Bağırov bu illər ərzində sağlam rəqabət və mükəmməl bir yaradıcı kollektiv formalaşdırıb. Əvvəllər teatrımız vokal səs imkanlarına malik aktyorlardan korluq çəkib. Amma bugünkü gənc aktyorlarımız sırasında gözəl səs imkanlarına malik olan istedadlı kəslər var. Onların bir çoxunun premyeraları təhvil verəcəyimiz tamaşalarda olacaq. Bizim yaradıcı kollektiv böyük potensiala malikdir. Onlarla istənilən əsəri istənilən səviyyədə qoymaq olar.

Yeni Azərbaycan.-2006.-8 noyabr.-S.8.