Nəzakət

32 illik sənət ömrünü teatra bağışlayan aktrisa

Azərbaycan teatr ictimaiyyətinə ağır itki üz vermişdir. Belə ki, Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktrisası, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, tanınmış sənətçi Gülşən Ağadadaş qızı Qurbanova 56 yaşında ikən qəflətən vəlat etmişdir. Bu xəbər bütün teatrsevərləri sarsıtmış, aktrisanın cismani yoxluğu onlara mənəvi cəhətdən zərbə vurmuşdur.

Qeyd edim ki, Gülşən Qurbanova 1950-ci il iyul ayının 19-da Bakı şəhərində anadan olmuşdur. O, 1974-ci ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirərək, təyinatla Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında ilk yaradıcılıq fəaliyyətinə başlamış və ömrünün son gününə qədər bu kollektivdə çalışmışdır.

Gülşən Qurbanova 32 il ərzində doğma teatrın səhnəsində xarakter etibarilə bir-birindən fərqli qadın obrazlarını böyük uğurla yaratmışdır. Belə obrazlardan Mərcan (Ə.Əylisli "Mənim nəğməkar bibim"), Sona xanım (R.Əfəndiyev "Qonşu qonşu olsa kor qız ərə gedər"), Çiçək (İ.Coşğun "Ana laylası"), Gülarə (Ş.Xurşid "Məhəbbət novellası"), Nabat (S.S.Axundov "Tamahkar"), Mələk (Ə.Əmirli "Ərizə"), Gülnazı (Ə.Örucoğlu "Pul dəlisi"), Zəhra (T.Vəliyeva "Mənim ağ göyərçinim") və başqalarını qeyd etmək olar.

Gülşən Qurbanova Azərbaycan televiziyası və kinostudiyası ilə də sıx əməkdaşlıq edərək, bir sıra əyləncəli verilişlərin aparıcısı olmuş, eyni zamanda, istedadlı aktrisa kimi yaddaqalan obrazlara maraqlı ekran həyatı vermişdir.

Azərbaycan Milli teatr sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Gülşən Ağadadaş qızı Qurbanova 1984-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 1998-ci ildə isə xalq artisti fəxri adlarına layiq görülmüşdür.

Amansız ölüm, hələ də parlaq obrazlar yaratmaq imkanına malik istedadlı aktrisa Gülşən Qurbanovanı 56 yaşında teatrdan, sevdiyi və rəğbət bəslədiyi sənət ocağından ayırdı. Onun işıqlı xatirəsi hər zaman Gülşən Qurbanovanı tanıyanların və teatrsevərlərin xatirəsində qalacaqdır.

Gülşən Qurbanovanın sənəti, yaratdığı obrazlar aktrisanı bizlərlə bahəm yaşadacaqdır. Sənət aləmində, eləcə də sənət etostları arasında nüfuz qazanan aktrisanın səhnədə tərəf-müqabili, həyatda yaxınları olan bir neçə aktyora müraciət edib, Gülşən Qurbanova ilə bağlı səmimi fikirlərini oxuculara təqdim etmək qərarına gəldik.

İllərin təcrübəsi sübut etdi ki, biz simli alətlər kimi bir-birimizə köklənmişik.

Respublikanın xalq artisti, prezident təqaüdçüsü Yasin Qarayev:

- Mən Gülşən Qurbanova ilə 1974-cü ildən etibarən yaradıcılıqla məşğul olmuşam. Həmin ilin 25 avqust tarixində Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrına səkkiz yaradıcı şəxs işə qəbul olunmuşduq. Bu yeni bir qüvvə, gənclik qüvvəsi idi ki, teatra yol açmışdır. Qısa bir müddətdə teatrın aparıcı qüvvəsinə çevrilən Azər Mirzəyev, Gülşən Qurbanova, Vahid Əliyev və digərləri çətinliyə dözə-dözə respublikada tanınan və sevilən aktyorlar oldular. Gülşən xanım da həmin aktyorlar cərgəsində idi. O, 32 il fasiləsiz olaraq, hər çətinliyə dözərək, Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışmışdır. Bu zaman kəsiyində sənətkarın özünəməxsus dəyərləri ilə sevmiş, ona səmimi münasibət bəsləmişik.

Kişiyə məxsus olan cəhətləri ilə seçilən Gülşən xanım dostluqda olduqca sədaqətli idi. Yaşca məndən kiçik olmasına baxmayaraq, onun məsləhətlərinə ehtiyacım var idi. Bir-birimizə yardımçı olmağa çalışmışıq. Təəssüf edirəm ki, onun ağır günündə Gülşən xanıma köməklik göstərə bilməmişəm. Bütün respublikada teatrsevərlər Gülşən Qurbanova, Yasin Qarayev, Azər Mirzəyev cütlüyünü qəbul etmişdilər. İllərin təcrübəsi sübut etdi ki, biz simli alətlər kimi bir-birimizə köklənmişik. Səhnədə, həyatda adi baxışdan, replikadan belə həssascasına bir-birimizi duyurduq. Bu günlərdə, yəni, noyabrın 7-də Azərbaycan Dövlət Televiziyasının - 50, radiosunun isə 80 illiyi münasibətilə Opera və Balet Teatrında təşkil olunmuş tədbirdə birgə iştirak edirdik. Bildiyiniz kimi, onun bu yaxınlarda nəvəsi anadan olmuşdur. Həmin tədbirdə o, böyük bir sevinclə nəvəsinin şəklini mənə göstərdi. Mən isə hələ iki yaşında körpənin daha şirin olacağını ona bildirdikdə, Gülşən Qurbanova çox kövrəldi və ağlayaraq, qeyd etdi ki, görəsən, mən nəvəmi o yaşda görə biləcəyəmmi? Görünür, bu kövrəklik onun qəlbinə hansısa bir qüvvə tərəfindən daxil olmuşdu. Gülşən xanım yaxşı, həssas dost, istedadlı aktrisa idi. Mənim onunla ilk səhnə fəaliyyətim Əkrəm Əylislinin "Mənim nəğməkar bibim" tamaşasında olub. Sonralar səhnələşdirilən bir çox tamaşalarda tərəf-müqabili kimi çıxış etmişik. Bildiyiniz kimi, məlum səbəblərə görə, Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı 10 il müddətində bağlanmışdı. Bununla əlaqədar olaraq, səhnəciklər oynayır, fəaliyyətimizi davam etdirirdik. Həmin səhnəciklər bu gün Azərbaycan Dövlət Televiziyasının Qızıl Fondunda qorunub saxlanılır. Onun Azərbaycan teatr sənətində çox böyük xidmətləri olmuşdur. Gülşən Qurbanova bundan sonra hələ neçə-neçə obrazlar yaratmaq arzusunda idi. Lakin fiziki cəhətdən qeyri-sağlam olduğundan onun neçə-neçə arzularını yarımçıq qoydu. Ürək çatışmazlığından 10 dəqiqə ərzində həyatla vidalaşmışdır.

Onunla tərəf-müqabili olduğum ilk tamaşa Əkrəm Əylislinin "Mənim nəğməkar bibim", son tamaşa isə Tamella Vəliyevanın "Mənim ağ göyərçınim" oldu.

- Respublikanın xalq artisti Azər Mirzəyev:

- Gülşən Qurbanova ilə birgə fəaliyyətim tam şüurlu həyatımla bağlıdır. Orta məktəbi bitirdikdən sonra ali təhsil ocağında bir kursda oxumuşuq. On bir nəfərdən ibarət olan kursda bir ailə kimi yaxın olmuşuq. Tale elə gətirdi ki, institutu bitirdikdən sonra Gənc Tamaşaçılar Teatrına birgə təyinat aldıq. Yaradıcılıq yolundakı sevincimiz də, qastrol səfərlərindəki boranlı-qarlı günlərimiz də birgə olmuşdur. 70-ci ildən bu günə qədər Gülşən Qurbanova ilə çiyin-çiyinə çalışmışıq. O, sənət alərnində, yaradıcı dostları arasında bir katalizator rolunu oynayıb. Hansısa bir problemlə qarşılaşdıqda, əhvali, ruhiyyəmizdə mənfilik olduqda, arzulamışıq ki, Gülşən xanım yanımızda olsun. Ona, həm sənət yoldaşı, həm də dost kimi mənəvi ehtiyacımız vardı. Ondakı qeyri-adi aura insanın əhvali, ruhiyyəsinə xoş ovqat bəxş edirdi. Deyim ki, onun üçün həyatda pis insan yox idi. Düşmən sandığı insandakı müsbət dəyərləri axtarıb tapmağa çalışırdı. Bəzən ona deyəndə ki, kimsə sənin pisliyindən danışıb, Gülşən xanım buna ciddi reaksiya vermədən "ürəyi belə istəyir qoy danışsın" deyərdi.

Gülşən xanımın həyatla vidalaşması çox qəfildən oldu. Mən "Lider" telekanalında onun apardığı verilişdə son qonaq oldum. Gülşən xanım 17 noyabr Dirçəliş Günü ilə bağlı məni verilişinə dəvət edərək, nostalji hissləri dostları ilə bölüşmək qərarına gəlmişdi. O illərdə biz bir yerdə olmuşduq. Hər ikimiz çox böyük həyəcan keçirirdik ki, respublikanın həyatındakı ictimai-siyasi proseslər necə sona yetəcək. Odur ki, Gülşən xanım çox böyük əhvali, ruhiyyə ilə məni verilişinə dəvət etmişdir. Son verilişinə məni dəvət etrnəsi, görünür, taleyin hökmü imiş ki, həmin anları mənimlə birgə yaşadı. Sonda bir-birimizə can sağlığı arzulayıb, ayrıldıq.

Onun yoxluğunu heç cür dərk edə bilmirəm. Gülşən Qurbanovanın simasında gözəl insanı, gözəl dostu itirdik. Düzdür, sənət tarixində çox istedadlı insanları, əvəzsiz şəxsləri itirmişik. Amma Gülşən Qurbanovanın itkisi tamamilə başqadır. Onu sevənlər bu itki ilə hesablaşa bilmirlər. Azərbaycanın, eləcə də dünyanın müxtəlif yerlərində mənə zənglər edib, Gülşən Qurbanovanın ölüm xəbərinin yalan və yaxud doğru olduğunu öyrənmək istəyirlər. Bu ondan irəli gəlir ki, aktrisanın itkisini insanlar qəbul edə bilmirlər. Hətta Birləşmiş Ərəb Əmirliyindən bir qadın mənə zəng edərək, Gülşən xanımın, həqiqətən də, dünyasını dəyişdiyini sual etdi.

Gülşən Qurbanova artıq üçüncü dəfə infakt keçirmiş, bu zərbəyə davam gətirməyərək ürəyi dayanmişdır. Ömrünün son günlərində çox sevincli günlərini yaşadı. Bir övladı olan qızının 7 ildən sonra, nəhayət ki, körpəsi dünyaya gəlmişdir. Həddən artıq sevinirdi. Bəlkə də bu sevincli dəqiqələr onun ürəyinə təsir göstərmişdir.

Gülşən xanımın səhnədəki plastik hərəkəti, həssaslığı məni o qədər valeh edirdi ki, səmimiyyətlə deyirəm ki, mən onun kimi ikinci tərəf-müqabili tanımıram. Onun kimi səhnəmizdə görkəmi, ifası ilə cazibədar olan aktrisa yoxdur. 15 il Gülşən xanımla "Pul dəlisi" tamaşasında tərəf-müqabili olmuşuq. Hər tamaşadan sonra da tamaşaçılar aktrisa ilə maraqlanmış, onunla bağlı mənə müraciət etmişlər. Gülşən Qurbanova ilə 50-dən artıq tamaşada oynamışıq. Hamısı da yadımda çox gözəl qalıb. Onunla tərəf-müqabili olduğum ilk tamaşa, Əkrəm Əylislinin "Mənim nəğməkar bibim", son tamaşa isə Tamella Vəliyevanın "Mənim ağ göyərçinim" oldu. Hazırda yeni bir tamaşa üzərində məşqlərə başlayacaqdıq. Bu, Loğman Kərimovun "Dəniz sevgisi" tamaşası idi. Gülşən Qurbanova mənim ən yaxın dostum, tərəf-müqabilim idi. Allah rəhmət eləsin!

Gülşən Qurbanova gözəl dost, istedadlı aktrisa kimi yaddaşlara həkk olunacaq

- Respublikanın əməkdar artisti Rafiq Əliyev:

- Gülşən Qurbanova haqqında danışmaq mənim üçün çox çətindir. Gülşən xanımı itirməklə, şənliyimizi, gözəlliyi itirdik. 1974-cü ildən onunla tanışam. Hələ İncəsənət Universitetində öxuyarkən onu tanımışdım. Televiziya tamaşası olan "Köhnə dülgər"də tərəf-müqabili olmuşduq. Gülşən xanım gözəl aktrisa olmaqla yanaşı, ən yaxşı insani cəhətləri özündə birləşdirən xanım idi.

Bildiyiniz kimi, o, televiziya ekranlarında apancı kimi çıxış edirdi. Bir neçə dəfə onun verilişlərinin qonağı olmuşdum, ötən həftə məni verilişinə dəvət etmişdi. Amma imkan olmadığından iştirak edə bilmədim. Gülşən xanımla söhbətimiz çox uğurla alınırdı. Xatirimdə Gülşən Qurbanova gözəl dost, istedadlı aktrisa kimi həkk olunacaqdır. Allah rəhmət eləsin!

Səs.- 2006.- 21 noyabr.- S. 12.