Abdullayev M.

Kitab mədəniyyətləri yaxınlaşdıran təsirli vasitədir

Bakıda keçirilən Birinci beynəlxalq rus kitabı festivalı bu həqiqəti bir daha təsdiqlədi
Bu günlərdə Azərbaycanın ictimai-siyasi, mədəni həyatında çox əlamətdar bir hadisə baş verdi. Sentyabrın 15—16-da beynəlmiləlçilik ənənələri ilə tanınan Bakı şəhərində keçirilmiş Birinci beynəxalq rus kitabı festivalı Azərbaycan—Rusiya mədəni əlaqələrinin yeni, parlaq bir səhifəsi oldu. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tədbirin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirdi: “Bir tərəfdən bu festival Bakı sakinlərinin rus ədəbiyyatının, rusdilli ədəbiyyatın nailiyyətləri ilə tanış olmasından ötrü gözəl imkandır, eyni zamanda, ümumən ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin inkişafı üçün çox mühüm hadisədir. Çünki iqtisadi, siyasi əlaqələrlə yanaşı, — bizim bu istiqamətdə böyük uğurlarımız var, — ikitərəfli münasibətlərdə humanitar əməkdaşlıq da əvəzsiz rol oynayır” .
Festival bu ilin fevralında prezidentlər İlham Əliyev və Vladimir Putinin iştirakı ilə Bakıda Heydər Əliyev adına Sarayda açılmış Azərbaycanda Rusiya ili çərçivəsində keçirildi. Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin ölkələrimiz arasında qonşuluq münasibətlərinin inkişafına necə böyük önəm verdikləri festivalın təntənəli açılışında da özünü büruzə verdi. Dövlət başçıları bu əlamətdar hadisə ilə bağlı öz təbriklərini göndərdilər, festivalı böyük bayram kimi dəyərləndirdilər.
Tədbirdə Rusiya ilə bərabər daha 13 ölkənin görkəmli şair və yazıçılarının, tanınmış mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin, yaradıcılıq təşkilatlarının və 110 nəşriyyatın nümayəndələrinin iştirak etmələri Birinci beynəlxalq rus kitabı festivalına marağın, həqiqətən, böyük olmasına dəlalət edirdi. Festivalın nüfuzunu və onun yüksək səviyyədə təşkil olunmasını tədbir iştirakçıları Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüş zamanı dərin minnətdarlıq hissi ilə qeyd etdilər.
Bu səmimi görüşdə dövlətimizin başçısı belə bir fikri xüsusi vurğuladı ki, Azərbaycanda və digər MDB ölkələrində dövlətçiliyin təşəkkülü prosesi artıq bitmişdir, iqtisadi böhranlar da əsasən başa çatmışdır və indi daha dinamik inkişaf dövrü gəlib çatmışdır ki, burada mənəvi dəyərlərə tələbat artır.
Azərbaycan Prezidenti bunları nəzərdə tutaraq bildirdi: “Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlər ümumən çox müsbətdir, biz bundan məmnunuq. Festivalın keçirilməsi buna daha bir sübut və bu əlaqələrin möhkəmləndirilməsi işində daha bir addımdır”.
Xatırladaq ki, keçən il Rusiyada Azərbaycan ili olmuşdu. Bu il isə Azərbaycanda Rusiya ilidir. Bütün sahələrdə olduğu kimi, mədəni ənənələrin də ardıcıl davam etdirilməsi üçün həm Azərbaycanda, həm də Rusiyada ən yüksək səviyyədə siyasi iradə nümayiş etdirilir. İki qonşu ölkə arasında əlaqələrin strateji əməkdaşlıq səviyyəsinə yüksəlməsində xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin müstəsna xidmətləri olmuşdur. Bu prosesin uğurla davam etdirilməsi ictimai-siyasi proseslərə təsir göstərən ədəbiyyat, incəsənət, mədəniyyət xadimlərindən də çox asılıdır.
Dövlət başçımızın qeyd etdiyi kimi, Rusiya ilə Azərbaycan arasında əlaqələr qonşular arasındakı münasibətlərə nümunədir. Azərbaycan postsovet məkanında yeganə dövlətdir ki, müstəqillik əldə olunandan sonra burada heç bir rusdilli məktəb bağlanmadı, hamısı fəaliyyətini davam etdirir. Azərbaycanlılar dünya sivilizasiyasının bir hissəsi olan rus mədəniyyətinə həmişə məhəbbət və hörmətlə yanaşıblar. Ölkənin paytaxtında rus mədəniyyət ocaqları, ayrıca Bakı Slavyan Universiteti fəaliyyət göstərir.
Azərbaycan tolerantlığı, bəşəri həmrəyliyi ilə həmişə fərqlənmişdir. Birinci beynəlxalq rus kitabı festivalı kimi tədbirlər belə mövqeyi daha da gücləndirir. Bu fikirlə festivalın təşkilatçılarından biri olan Rusiyanın Mətbuat və Kommunikasiyalar Agentliyinin rəhbəri Mixail Seslavinski də tam həmrəy olduğunu bildirdi. O, Azərbaycan Prezidentinin qəbulunda olarkən festivalın təşkilinin miqyasını və səviyyəsini yüksək qiymətləndirərək dedi: “Burada olanların bir çoxu 1970-ci illərdə Heydər Əliyevin təşkil etdiyi sovet ədəbiyyatı festivallarına gəlmişdi. Biz burada, festivalda xoş təbəssümlər, səmimi maraq və diqqət gördük. Bu, təkcə salonda deyil, şəhərdə, küçələrdə də baş verirdi. Adamlar müasir kitablarla, 1970-ci illərin kitabları ilə yazıçılara yanaşır, avtoqraf xahiş edirdilər. Bütün bunlar insan qəlbinə hərarət verir”.
Doğrudan da beynəlxalq rus kitabı festivalının proqramı çox zəngin və maraqlı oldu. Tədbir iştirakçıları sentyabrın 15-də, festivalın açılıışı günü Fəxri Xiyabana gələrək xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin xatirəsini ehtiramla yad etdilər, məzarı önünə əklil qoydular. Qonaqlar tanınmış alim, akademik Zərifə xanım Əliyevanın da məzarı üstünə gül-çiçək düzdülər. Tədbir iştirakçıları sonra Şəhidlər Xiyabanında oldular, Azərbaycanın azadlığı uğrunda canlarından keçmiş qəhrəman oğullarımızın xatirəsini ehtiramla andılar.
Birinci beynəlxalq rus kitabı festivalı iştirakçılarının böyük bir qrupu sentyabrın 15-də Heydər Əliyev Fondunda oldu. Onlar ulu öndərin zəngin və şərəfli ömür yolu ilə dərin maraqla tanış oldular. Fondun gördüyü işlər, reallaşan layihələr, xüsusən də “Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb” Proqramının uğurları barədə məlumat alan qonaqlar çox məmnun qaldılar. Azərbaycanın yaxın dostu Oljas Süleymenov dedi: “İnanıram ki, təhsilə belə diqqət Azərbaycanda yeni oxucu nəsli yetişdirməyə imkan verəcəkdir”. Kitabsevərlər Heydər Əliyev Fondunun prezidentinin bu qurumun ölkədə tezliklə oxucular üçün münasib qiymətlərə kitab mağazalarının geniş bir şəbəkəsini yaratmaq planını da rəğbətlə qarşıladılar.
Tədbir çərçivəsində keçirilən maraqlı görüşlərdən biri də Azərbaycan Yazıçılar Birliyində “Şərq və Qərb şairləri – Puşkin və Nizami ənənələri” mövzusunda dəyirmi masa oldu. Keçmiş sovet respublikalarında yazıçıların yaradıcılıq ittifaqlarının bağlanmasını xatırladan birliyin sədri, xalq yazıçısı Anar Azərbaycanda bu qurumun ulu öndər Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində qorunub saxlanmasından, hətta mövqeyini möhkəmləndirməsindən danışdı. Bu görüşdə yaradıcılıq tendensiyaları, mədəni əlaqələrin genişləndirilməsinin əhəmiyyəti bir daha vurğulandı, konkret təkliflər səsləndi.
Slavyan Universiteti ilə tanışlıq zamanı festival iştirakçıları həm Azərbaycanda, həm də bu təhsil ocağında rus dili və mədəniyyətinə yüksək münasibətə heyran olduqlarını gizlətmədilər. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən – Finlandiya, Nikaraqua, İsrail, Estoniya və başqa ölkələrdən olan, rus dilində yazıb-yaradan qonaqlar Azərbaycanla bağlı düşüncələrindən və yeni əsərlərindən söz açdılar. Dünya ədəbiyyatının canlı korifeyi Çingiz Aytmatovun qloballaşan dünyada fərd və cəmiyyət arasındakı mənəvi-psixolji məqamlar barədə mülahizələrini tələbələr , yəqin ki, bütün həyatları boyu unutmaycaqlar. Böyük yazıçı onun yaradıcılığını daim diqqətlə izləyən tələbə gənclərlə ünsiyyətdən riqqətə gəlmişdi.
Dünya şöhrətli yazıçının gənclərə tövsiyəsi də çox ibrətamiz səsləndi. O dedi ki, kitab mədəniyyəti hər xalqın ümumi mədəniyyətinin ən ülvi, həqiqi və ayrılmaz hissəsidir. İndi sürətlə dəyişən və yeniləşən dünyada, müasir texnologiyalar arasında yaxşı kitabın ali mövqeyini qoruyub saxlamaq lazımdır. Böyük yazıçının fikrincə, kitablar kəhkəşandakı ulduzlar qədər çox olsa da, yaxşı kitaba maraq daim yaşayacaq. Buna görə də kitabı şəxsi sənəd kimi qorumaq lazımdır.
Birinci beynəlxalq rus kitabı festivalı uğurla başa çatdı. Tədbir iştirakçıları, özlərinin etiraf etdikləri kimi, Azərbaycandan ən xoş xatirələrlə ayrıldılar. Böyük əminlik hissi ilə demək olar ki, Azərbaycanda Rusiya ili çərçivəsində təşkil olunan bu yaddaqalan tədbir iki qonşu xalq arasında mədəni əlaqələrin möhkəmləndirilməsi istiqamətində daha bir faydalı addım oldu.

Xalq qəzeti.- 2006.- 20 sentyabr.- S. 7.