Beş rəssamın bir sərgisi

 

Leyla Axundzadə: "Bu rəssamları incəsənətə fanatikcəsinə vurğunluq birləşdirir"

 

Muzey Mərkəzinin sərgi qalereyasında Mədəniyyət Turizm Nazirliyi Yaradıcı Təşkilatlar Assosiasiyasının birgə təşkilatçılığı ilə Vüqar Muradovun, Mahmud Rüstəmovun, Nairə Rüstəmovanın, Teymur Rüstəmovun Niyaz Nəcəfovun əsərlərindən ibarət "5+" adlı sərgi açılıb. Hər rəssama əsərlərini nümayiş etdirmək üçün bir böyük zal ayrılıb. Bir neçə rəssamın əsərlərinin birgə nümayişi sərginin bu cür adlanması ideyası sərginin kuratoru, sənətşünas Leyla Axundzadəyə məxsusdur. Rəssamların əsərləri nəfis tərtibatla bir kataloqda toplanıb, fərdi əsərlərdən ibarət açıqcalar da bu sıradandır. Bütün çap işlərinin maliyyə xərclərini Mədəniyyət Turizm Nazirliyi çəkib.

Vüqar Muradov Ə.Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbini bitirib. 2004-cü ildə Fransanın MANA şirkətinin "Gözləmə" filmində əsərləri nümayiş etdirilib. Həmçinin Hollandiyanın şirkətlərindən biri ilə yaradıcılıq əlaqələri qurub. İndiyə kimi Cenevrədə ("Qobustandan yol gələn naxışlar"), Bakıda, Fransa Mədəniyyət Mərkəzində (fərdi sərgi), Lüksemburqda Parisdə ("Zamanın tanınmış gənc rəssamları"), Moskvada ("MDB ölkələrinin gənc rəssamlarının sərgisi") sərgiləri olub. Sənətşünas L.Axundzadənin fikrincə, sərgidə əsərləri nümayiş olunan rəssamları bir əsas səciyyəvi cəhət - incəsənətə fanatikcəsinə vurğunluq birləşdirir. Vüqar Muradovun əsərləri haqqında fikri belədir: "O, mükəmməl kolorit ustasıdır, əsərlərinin əsas personajı rəngdir. Hər rəssam rəngdən onun qədər cəsarətlə istifadə edə bilmir. Reallığın sadə fraqmentləri - ağaclar, adsız simalar fiqurlar, əbədi qalmaq istəyi işıqlı təmiz bir aləm yaradır".

Rəssamın "Gündüz. Mürgü" əsərində insan sifəti başdan-başa demək olar, sarı rəngdə təsvir olunub. Portret janrında çəkilmiş əsərdə insanın sifətinin rəmzləşdirilməsi əsasdır. Lakin maraqlıdır ki, rəssam bizimlə söhbətində əsərlərinin janrını, mahiyyətini ifadə etməkdə çətinlik çəkdiyini bildirdi. O, əsərlərin ideyasının, janrının açımında mütəxəssis fikrinə həmişə ehtiyac duyduğunu dedi. Həmçinin onun "Çılpaq qadın boş qab", "Aylı üz", "Kədər", "Afrikalı qadın" başqa əsərlərində insan halının müxtəlif məqamları özünəməxsus görümündə ifadəsini tapıb.

Mahmud Rüstəmov Rəssamlıq Məktəbində İncəsənət Universitetinin heykəltəraşlıq fakültəsində təhsil alıb. 2000-ci ildə Bakıda "İlin ən yaxşı heykəltəraşı" nominantı olub. Bu vaxta kimi 5 sərgidə iştirak edib, mükafatlar alıb. "Dəvə" mövzusunda yaratdığı əsərdə dəvənin qoşa hürgüclüyü ənənəvi formada yox, iki şiş uclu təkin göstərilib. L.Axundzadənin fikrincə, heykəltəraş, rəngkar, qrafik Mahmud Rüstəmov yaradıcılığının bütün istiqamətlərində eyni dərəcədə maraqlıdır: "Reallıq irreallığın, maddi zərif intellektuallığın, ilahi demonik başlanğıcın paradoksal məchul sintezi onun yaradıcılığının əsas məzmununu təşkil edir".

Sözügedən sərgidə yeganə qadın rəssam olaraq Nairə Rüstəmovanın da əsərləri sərgilənir. O, İncəsənət Universitetinin moda fakültəsini bitirib, Londonda Evendin Kollecində təhsil alıb. İndiyə kimi 5 sərgidə iştirak edib. Nairə xanım əsasən impressionizm ekspressionizm janrlarında çəkdiyini bildirir. Çox zaman onun əsərlərində sözügedən janrların sərhədlərini aşmaq cəhdləri reallığı da hiss olunur. Bu baxımdan onun realizm yönündə çəkdikləri maraqlıdır. "6 bahar ağacı" impressionizm janrında çəkilib. Bu əsərdə 6 ağacın hər birinin özünün dünyaya oxşarlığı ideyası ifadə olunub. Rəssam bu ya digər ideyanın çox zaman sövq-təbii olaraq ağlına gəldiyini, lakin hər hansı bir işin üzərində uzun müddət işlədiyini bildirir. Əvvəllər çox az sayda əsərlər çəkirmiş. Elə ki, sənətdə püxtələşmə yaranır, Nairə xanım artıq ardıcıl şəkildə çəkməyə başlayır. O, rənglərdən bol istifadə edir. Dediyinə görə, hər bir əsərin çəkilməsi çoxlu maliyyə vəsaiti tələb edir. Ötən müddətdə Nairə xanımın əsərlərindən bir xeylisi satılıb. Son 3 il ərzində o, 200 əsər çəkib. Heç təsadüfi deyil ki, bu əsərlərin əksəriyyətinin ölçüsü böyükdür.

"Yeddinci gün" əsərini rəssam bir filmin təsiri ilə çəkib. Təsvir edilən dörd rəqqas daun xəstəsi olsalar da, onların özlərinə məxsus dünyalarını, aqibətləri ilə barışmamaq keyfiyyətlərini rəssam göstərməyə çalışıb. "Leyla. Əkizlər" əsəri realizm janrındadır. "Qızıl alma su planeti" əsərinin ideyasını rəssam insanın xəyallar aləmi ilə əlaqələndirir. İnsanın tükənməyən arzularının 7 qızıl alma fonunda təsviri diqqəti cəlb edir. Nairə xanımın həmçinin müxtəlif fəsillərlə bağlı görümü maraq doğurur. "Bahar ağacında qadın" əsərində fəsillərin ən gözəlini, yazın doğuluşu ilə hamilə qadının halının birgə ifadəsini verməyə nail olub. "Payızda qadın" əsərində isə yenə qadın ağac motivi aydın sezilir. Lakin artıq burada bəhrəli ağac ideyası önə çəkilir. Həmçinin onun qış mövzusunda əsəri yenə bu motivdən qaynaqlanır. "Qar üstündə çılpaq qadın" əsəri impressionizm janrındadır. O, bu əsərin ideyasını yuxuda gördüyünü söyləyir. qarın üzərində uzanmış çılpaq qadının saçları qan rəngindədir. Rəssam xanım bizimlə söhbətində əsərin niyə belə təsvir olunmasının səbəbini özü izah edə bilmədi. L.Axundzadə H.Rüstəmovanın yaradıcılığını belə açır: "Onun yaradıcılığı üçün təbiət insan arasındakı qarşılıqlı əlaqənin axtarışları səciyyəvidir. Rəng keçidlərinin təmizliyi incəliyi, dekorativlik, emosional aşkarlıq eyni zamanda məxfiliyin heyranedici uyğunlaşması onun əsərlərinə xüsusi cəlbedicilik gətirir".

Həmçinin sərgidə Teymur Rüstəmovun əsərləri nümayiş etdirilir. O, Gürcüstan Rəssamlıq Akademiyasını, SSRİ Rəssamlıq Akademiyasını bitirib. Bu vaxta kimi 4 sərgidə iştirak edib. Yaradıcılığı haqqında rəssamın qənaəti belədir: "Sərgimin konsepsiyası işlərim vasitəsilə tamaşaçılara təsir etmək, onları sevinc, kədər, qorxu, vahimə, məyyusluq ya heyranlıq hiss etməyə məcbur etməkdir". Onun yaradıcılığı haqqında Leyla xanımın qənaəti isə belədir: "İntellektuallıq fikir konkretliyi, kompozisiya aydınlığı onun bədii üslubunun əsas komponentləridir. Onun abstrak kompozisiyaları gözəldir dərin mətnaltı məzmuna malikdir. Heykəltəraşın fiqurativ abstrakt əsərləri harmonikliyi ilə seçilir".

Rəssam Niyaz Nəcəfov 2004-cü ildən "azad rəssamdır". Bu vaxta kimi 6 sərgidə iştirak edib. Onun devizi belədir: "Azadlıqdan gələn incəsənət, incəsənətdən azadlığa doğru". sonda Leyla xanımın onun yaradıcılığı barədə fikirlərinə diqqət yetirək: "N.Nəcəfov "açıq əsəblə" işləyən rəssamdır. Boya kətanın olmadığı vaxt onun həyatının ən ağır anıdır. Rəssamın əsərlərinə baxarkən həyat incəsənətin sərhədlərinin harada olduğunu anlaya bilmirsən. Əsərlərinin ekspressiv emosionallığı sanki elektrik enerjisi vururmuş kimi insanı həyəcanlanmağa obrazlarının həyəcanını bölüşməyə vadar edir".

Azərbaycan rəssamlarının hazırda dünyada məşhur olan rəssamlığın müxtəlif cərəyanlarından bəhrələnməsi açıq-aydın sezilir. Bütün hallarda isə incəsənətin bütün sahələri, eləcə rəssamlıq insan dərdinə ən azı həyanlıq göstərməlidir. Rəssam yalnız yalnız həqiqət eşqi ilə yaratmalı insanları həqiqətin işığına çağırmalıdır.

Həqiqətin gözəl məzmunlu gözəl biçimli təqdimatı günümüzün bu çağında zəruridir.

 

 Xalq cəbhəsi.- 2007.- 13 aprel.- S. 15.