Əzim Əzimzadənin xatirəsi
anıldı
"Molla Nəsrəddin" jurnalının
101-ci ildünümündə karikaturaçı rəssamın
fəaliyyətinə nəzər
salındı
Əzim Əzimzadənin ev-muzeyində karikaturaçı rəssamın
anım gününə,
eləcə də,
"Molla Nəsrəddin"
jurnalının 101-ci ildünümünə
həsr olunmuş tədbir keçirildi. İki büyük əlamətdar hadisə ilə bağlı təşkil olunmuş tədbiri giriş süzü ilə muzeyin büyük elmi işçisi İradə Əzimzadə açaraq,
tədbir iştirakçılarına
belə bir mərasimə toplaşdıqlarına
gürə təşükkürünü
bildirdi. O, Əzim
Əzimzadənin keçdiyi
yaradıcılıq yolundan,
onun "Molla Nəsrəddin" jurnalındakı
xidmətlərindən süz
açdı. 1906-cı
ilin 7 aprel tarixində ilk nümrəsi işıq üzü gürən
"Molla Nəsrəddin"
jurnalı Azərbaycanda
satira janrının təməl daşını
qoymuşdur. Büyük Azərbaycan
ədibi Cəlil Məmmədquluzadənin səyi
və redaktorluğu ilə işıq üzü gürən
"Molla Nəsrəddin"
jurnalı ətrafına
qısa bir zaman kəsiyində istedadlı, qələmi sərt olan ziyalıları topladı.
Bunların sırasında
Əzim Əzimzadənin
də imzası tanınmağa başladı.
Müasir Azərbaycan
qrafikası və teatr dekorasiyası janrının banisi olan Əzim Əzimzadə "Molla Nəsrəddin" jurnalına
çəkdiyi əsərlərdə
karikatura janrının
əsasını qoyub,
onu inkişaf etdirdi. Qeyd edim ki, karikaturaçı bir rəssam kimi jurnalda fəaliyyətə
başlayan Əzim Əzimzadə sovet hakimiyyəti düvründə
Xalq Maarif Komissarlığının incəsənət
şübəsinə, sonralar
isə rəssamlıq
məktəbində Azərbaycan
Rəssamlar İttifaqının
təşkilat komitəsinə
rəhbərlik etmişdir.
30-cu illərdə
tarixi-məişət
müvzularında və
dinlə bağlı rəsm əsərlərində
xalqın taleyini real tərzdə əks etdirirdi. "Kühnə Bakının
tipləri" adlı
seriya əsərlərində
o, Azərbaycanla bağlı gürüşlərini
ifadə etməyə
nail olmuşdur. Büyük Vətən müharibəsi illərində
satirik təbliğat plakatları və antifaşist karikaturaları
çəkməklə karikaturaçı
rəssam olduğunu bir daha sübuta
yetirmişdir. Uzun bir yaradıcılıq düvrü
keçən rəssamın
anma günündə
İradə Əzimova
onu da bildirdi
ki, onun "Molla Nəsrəddin" jurnalındakı fəaliyyətini
Cəlil Məmmədquluzadənin
üzərinə gütürdüyü
yüklə müqayisə
etmək olar. Bu baxımdan ki, Cəlil Məmmədquluzadə xalqın
taleyini qələmə
aldığı satirik
ruhlu publisist nümunələrdə əks
etdirirdisə, Əzim
Əzimzadə isə
fırçanın küməyi
ilə, məhz bu işin ühdəsindən
layiqincə gəlirdi.
Cəlil
Məmmədquluzədinin demək
istədikləri karikatura
əsərlərində üz
əksini tapırdı.
İradə xanım Əzim Əzimzadənin
"Molla Nəsrəddin"
jurnalındakı fəaliyyətindən
süz açmaqla yanaşı, sonrakı illərdə onun yetirmələri olan karikaturaçıların yaradıcılığına
və satirik jurnalların nəşrinə də diqqəti yünəltdi.
1931-ci ildə "Molla
Nəsrəddin" jurnalının
nəşri dayandırıldıqdan
sonra Azərbaycan mətbuatının satira-karikatura
sahəsində büyük
bir boşluq yarandı və bu hal 1952-ci ilə kimi davam
etdi. Həmin il "Kirpi" jurnalı nəşrə
başladı. Onu da vurğulayım ki, "Molla Nəsrəddin" jurnalı
çap olunduqdan sonra Azərbaycanda "Bəhlul", "Zənbur",
"Leylək", "Məzəli"
və digər satira karikatura jurnalları nəşr olunmuşdur. "Molla Nəsrəddin" jurnalı tarixi bir hadisəyə çevrilmiş və onun davamçıları
müvcud ənənələri
qoruyub-saxlayaraq, daha geniş bir şəkildə inkişaf
etdirməyə çalışmışlar.
İradə xanım çıxışının sonunda onu da
qeyd etdi ki, bu gündən
etibarən Əzim Əzimzadənin ev-muzeyi bütün karikaturaçı
rəssamların
üzünə açıqdır.
Bu ev karikaturaçıların
ikinci evi hesab edilə bilər. Tədbir və sərgilərin keçirilməsində muzey
yaradıcı şəxslərə
bacardığı qədər
küməklik güstərəcəkdir.
Tədbirdə Bakı şəhər
mədəniyyət idarəsinin
rəisi Həsənağa
Qurbanov çıxış
edərək, büyük
sənətkarın anım
günündə onun
Azərbaycan karikatura sənətinə gətirdiyi
nailiyyətlərdən ziyalı
kimi fəaliyyətindən
danışdı. 1880-ci ildə
dünyaya gələn Əzim Əzimzadə 63 il ümür yaşamışdır.
"Molla Nəsrəddin"
jurnalında fəaliyyətə
başlayarkən onun
26 yaşı olmuş,
gənc bir ziyalı kimi üzərinə düşən
yükün ühdəsindən
layiqincə gəlmişdir.
Satirik ruhlu qələmi ilə "İnnabi rəng bizə məxsusdur", "İnqilaba
qədərki Bakı
tipləri", "Kasıb
evində Ramazan",
"Varlı evində
Ramazan", "Arvad toyu", "Varlı evində toy", "Qurban bayramı", "Vətən", "Səbrin
sonu" kimi əsərlərində Əzim
Əzimzadə milli adət-ənənələri
yaşadığı zamanın
real mənzərəsini əks etdirməyə nail olmuşdur. Məhz bu baxımdan, əsərlərin klassikliyini
qoruyub saxlamışdır.
Anma mərasimində Azərbaycan
Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyinin muzey işinin təşkili şübəsinin
əməkdaşı Əli
İsmayılov, "Kirpi"
jurnalının əməkdaşı
Hafiz Nəsiroğlu, aktyor Ramiz Əzizbəyli
və başqaları
çıxış edərək,
Əzim Əzimzadənin
yaradıcılığından, "Molla Nəsrəddin" jurnalının yaranma
tarixindən, inkişaf
mərhələlərindən danışaraq, məxsusi
fikirlərini ifadə
etdilər. Tədbirdə
respublikanın xalq artisti, xanəndə Ağaxan Abdullayev musiqi nümrələri ilə çıxış
edib anım mərasiminə xoş bir əhvali-ruhiyyə bəxş etdi. Onu da
qeyd edim ki, tədbirdə Mirzə Ələkbər
Sabirin satirik qələminin məhsulu olan şeirlərdən parçalar da süylənildi.
Səs.-2007.-6
aprel.-S.12.