Sabir Məmmədovun heykəltəraşlıq sərgisi
Kiçik
həcmli əsərlərdə biçim-məzmun
vəhdəti uğurlu alınıb
Rəssamlar İttifaqının Vəcihə Səmədova
adına sərgi salonunda əsərləri
sərgilənən Sabir
Məmmədovun yaradıcılığında
həyata, insana, dünyaya münasibəti
aydınlığı ilə
sezilir. Heykəltəraşlıqda
həyatın əlamətdar
cəhətlərinin rəmzləşdirilməsi
əsəs şərtdir.
İncəsənətin digər
sahələrindən fərqli
olaraq heykəltəraşlıqda
ideyanı ifadə etmək çox çətindir. Xüsusilə
də balaca həcmli əsərlərdə
bunu ifadə etmək sənətkardan yüksək yaradıcılıq
qabiliyyəti ilə yanaşı həm də dözüm, axtarış və inad istəyir. Heykəltəraş Sabir Məmmədovun sərgidəki
əsərləri əsasən
bürüncdən və
tuncdandır, kiçik
həcmli heykəltəraşlıq
nümunələridir.
Sabir Məmmədov
1949-cu ildə Bakıda
anadan olub. Hələ uşaq
yaşlarından ağacdan
müxtəlif fiqurlar
düzəldib. Sonradan bu
istək onda qarşısıalınmaz bir
sənət yönünün
başlanğıcını qoyub. Artıq heykəltəraşın bu sahədə 30 ildən artıq
professional sənətkar təcrübəsi
var. Müxtəlif məşhur
əsərlərin mövzusundan
bəhrələnən sənətkar
bu mövzulara heykəltəraşlıqda da
nəfəs vermək
istəyib. "Pokrovski
kilsəsi" (bürünc,
25 sm, 15,3 sm x 4,3 sm) əsərində
kilsənin detallarının
mümkün qədər
zərifliklə ifadə
edildiyini müşahidə
etmək olur. "Payızın alleqoriyası"nda (Rodenin
əsərinin əsasında
barelyef, tunc, 16 x 31 sm x 1 sm), gözəl
bir qadının əlində meyvə aparması təsvir olunur.
"İlliada"da (Prellerin əsərinin əsasında
barelyef, tunc) Homerin məşhur "İlliada"sından təsirlənmə
var. Qədim dövr təsvir edilir, atlar döyüş arabasını çəkir,
arxada adamlar gəlirlər. Balaca bir əsərdə sənətkar hətta qədim dövrün tikililərinin təsvirini
də verməyə
nail olub. Əsərdə insan-təbiət birliyi var.
Veranecenin əsərinin
əsasında yaradılmış
heykəltəraşlıq nümunəsində (barelyef,
tunc, 31,3 sm, 47 sm x 1,8 sm) sifət qabarması xüsusi şəkildə hiss olunur,
cizgilər aydınlığı
ilə seçilir: insanların sifətindəki
gülüş, kədər
balaca həcmli əsərdə aydınca
sezilir. Adamlar nəsə əlamətdar
bir hadisəni müşahidə edirlər.
Heykəltəraş insanın sifətinin
cizgisini məharətlə
aça bilir.
Overbekin əsərinin
əsasında (barelyef)
Məryəmin qucağında
körpə İsa, ətrafında İsaya pənah gətirənlər
təsvir olunub.
Əsərdə obraz
zənginliyi var. "Yer
kürəsi" (tunc):
dünya sanki insanın ovcuna sığışır, amma
çox vaxt insan bu balaca
dünyanın əlində
çaş-baş qalır.
"Kraliça" əsəri sanki ilandır, bir gözəlin belinə sarılmış vəziyyətdədir;
ilan insanın içindəkinin zahirdə
ifadəsi kimi də anlaşıla bilər. "Məkkə"
(barelyef, bürünc):
yenə də kiçik həcmli əsərdə heykəltəraş
məharətini göstərə
bilib.
"Oğlan ilə cavan qız"da (Qampelinin əsərinin əsasında barelyef) rus həyatının motivləri təsvir edilib. Adamlar həyata inamla
baxırlar. Başqa bir
əsər "Qızlar"
adlanır, burada sifətlərin duruluğu
hiss olunur.
"
"Əminə Dilbazi" əsəri orijinal mövzudur. Amma tanınmış
Azərbaycan rəqqasəsinin
sifəti tam alınmayıb,
di gəl, sanki o, canlı olaraq rəqs edir. İvanovun əsərinin əsasında
işlənilmiş "İsanın
xalqa görünməsi"
(barelyef), "Rus müğənnisi Vısotski",
(tunc), Rəfaelin əsərinin əsasında
(barelyef) "Madonna" kimi
əsərlər də
düşündürücüdür.
Madonnanın yanında iki
mələk təsvir
edilib. Digər əsər "Boyar qadın Morozova" adlanır, İ.V.Surikovun əsəri əsasında
tuncdan işlənilib.
"Balerina" əsəri zərifliyi ilə diqqəti cəlb edir. Krevellininin əsərinin əsasında
işlənilmiş "Mariya
Maqdalina"da (barelyef)
ruhu paklaşan Mariyanın obrazı təsvir edilib. Həmçinin heykəltəraşın
islam dini
mövzusunda yaratdığı
əsərlər mükəmməlliyi
ilə diqqəti cəlb edir. Heykəltəraşın ağac üzərində
işləmələri də
yaxşı alınıb.
Xalq cəbhəsi.-2007.-25 aprel.-S.15.