Məhərrəmova T.

Altı filmin möcüzəsi

Hacıbaba Bağırov az çəkilməsinə baxmayaraq, kinoda da öz sözünü demişdi

Hər bir sənətkarın ən böyük xoşbəxtliyi nəinki sağlığında qiymətləndirilməsi, ölümündən sonra da adının hörmətlə yad edilməsidir. Azərbaycan mədəniyyəti tarixinə gülüşlə daxil olan Hacıbaba Bağırov da belə sənətkarlardan idi. Teatr tariximizdə onun danılması mümkün olmayan yeri var. Bu yeri o, heç şübhəsiz, öz sənətkar istedadının, ilhamının qüdrəti ilə fəth edib. 75 illik ömrü ilə gülüşümüzün tarixinə çevrilib..

Görkəmli aktyor eyni zamanda, öz adını kino tariximizdə əbədiləşdirən rolları ilə də təsdiqləyib. "Ulduz"da Möhsün, "Qanun naminə"də Arif, "Onun bəlalı sevgisi"ndə Qaraxalov, "Alma almaya bənzər"də Məmmədəli, "Şirbalanın sonuncu məhəbbəti"ndə Şirbala tamaşaçıların böyük məhəbbətini qazanıb. Bəlkə də elə təkcə bu filmlərə baxıb, onun qürurla: "Teatr, kino məni həyatımdır" deməsinə haqq qazandırmaq olar.

Dünən Muzey Mərkəzində görkəmli gülüş ustasının 75 illik yubileyi münasibəti ilə keçirilən gecə də bu sözlərin gerçək təsdiqinə çevrildi. Dövlət Film Fondunun direktoru, kinoşünas Cəmil Quliyev "75 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Xalq artisti, görkəmli teatr və kino xadimi Hacıbaba Bağırov ömrünün yarısından çoxunu sənətə, Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafına həsr edib. Bu tədbir iki aydan sonra Hacıbaba Bağırovun dövlət səviyyəsində qeyd olunacaq 75 illik yubileyi ərəfəsində onun kino fəaliyyətini xatırlamaq üçün keçirilir. Hacıbaba Bağırovun kino fəaliyyətini vərəqləməyi özümüzə borc bilirik. Onun oynadığı filmlər çox deyil, ancaq yaratdığı obrazlar çox dəyərlidir. Hacıbaba Bağırovun çox gözəl dəst-xətti var idi. Bu gün həmin dəst-xəttə nəzər salmağı özümüzə mənəvi borc bilirik" - deyə gecənin məqsədini açıqladı.

Tanınmış kinoşünas Aydın Kazımov gecənin qonaqları üçün Hacıbaba Bağırovun həyat və yaradıcılıq fəaliyyətini vərəqlədi:

- Hacıbaba Bağırovun çox maraqlı tərcümeyi-halı var. Onun həyat yolu hamar olmayıb. Uşaqkən pionerlər sarayındakı dram dərnəyində çalışıb. Görkəmli reyissor Adil İsgəndərov onu "Vaqif"də Vidadi rolunda görəndən sonra teatr studiyasına dəvət edib. Hacıbaba onun rəhbərliyi altında aktyorluq sənətinin sirlərini öyrənib. Hələ uşaqlıqdan sənət onun qanına hopmuşdu. Sonra teatr fəaliyyətini Lənkəranda, daha sonra Gəncədə davam etdirib.

90-cı illərdə ölkədə hərc-mərclik yarananda o, Tənqid-Təbliğ Teatrını açır. Ətrafına cavanları yığıb sənəti davam etdirir. O, əsl sənət yaradıcısı idi.

1996-cı ildən Musiqili Komediya Teatrına qayıdan Hacıbaba Bağırov fəaliyyətini ömrünün sonuna qədər bu sənət ocağında davam etdirir.

Hacıbaba Bağırov teatr sənəti ilə yanaşı, Azərbaycan kinosunda da bir sıra yaddaqalan obrazlar yaradıb. 6 filmə çəkilməsinə baxmayaraq, onun yaratdıqlarının hamısı yaddaqalan obrazlardır.

Hacıbaba Bağırov ilk dəfə 1964-cü ildə reyissor A.Quliyevin "Ulduz" musiqili kinokomediyasında çəkilərək, teatrda olduğu kimi, bu filmdə də Möhsün surətini ustalıqla yaradıb. Aktyor müsahibələrinin birində bu rolu barədə belə demişdi: "Möhsün mənim kinoda ilk rolumdur. Səhnədə Möhsünü oynamaq mənim üçün çox asan idi. Ancaq eşidəndə ki, bu operettanı ekranlaşdıracaqlar, çox həyəcanlandım. Əvvəla, mən filmə heç çəkilməmişdim. Olsaydı, ilk rolum olacaqdı. Film ekranlara çıxanda qanadım olsaydı, uçardım. İlk dəfə idi ki, öz oynuma oturub kənardan baxa biləcəkdim. Doğrudan da, "Ulduz" mənim aktyorluq fəaliyyətimə, mənim aktyor asimanıma əsl ulduz bəxş elədi. Möhsün rolunun uğurunun başlıca səbəbi obrazın mənə yaraşması idi".

"Ulduz" filmində Azərbaycanın komik ulduzlar qalereyası nümayiş olunurdu. Gülüş korifeyləri Lütfəli Abdullayev, Bəşir Səfəroğlu və Nəsibə Zeynalova ilə bərabər gənc gülüş ustası H.Bağırovun da ekranlara çıxması böyük marağa səbəb olmuşdu. O zamankı mətbuat bütövlükdə filmi, xüsusilə də Möhsün obrazını yüksək dəyərləndirir.

Hacıbaba Bağırovun kinoda ikinci işi reyissor Muxtar Dadaşovun "Qanun naminə" bədii filmində (1968) Arif rolu idi. Reyissor Muxtar Dadaşov da Hacıbaba Bağırova böyük məhəbbət bəsləyirmiş. "O, böyük sənətkardı. Hacıbaba çox istedadlı, zəhmətsevər və işgüzardır. Onun üçün ayrıca ssenarilər yazılmalıdır. Həmişə onun oxumalarına, rəqslərinə baxanda fikirləşirsən ki, o, səhnə üçün doğulub. Heyif ki, reyissorlar onun istedadından lazımınca istifadə etmədilər" - deyə reyissor xatirələrində yazıb.

Muxtar Dadaşov Hacıbaba Bağırovu "Qanun naminə" filmində Arif roluna çəkir. Bu, onun oynadığı ilk və yeganə dramatik rol idi. Aktyor rolunun öhtəsindən ustalıqla gələrək reyissorun inamını doğruldur.

Reyissor Arif Babayevin 1975-ci ildə quruluş verdiyi "Alma almaya bənzər" kinokomediyasında isə Hacıbaba Bağırov bazar müdiri Məmmədəli rolunu böyük məharətlə oynayır.

A.Babayev "Alma almaya bənzər" filmini çəkməmişdən qabaq: "Əgər reyissorlar səni başqa filmə çəkmək istəsələr, razı olma. Mən səni nəzərdə tutmuşam, baş rolda çəkəcəm" - deyə bildirir. Hacıbaba Bağırov reyissorun inamını doğruldaraq həmin filmdə "bazarkom"un tipik nümayəndəsini məharətlə yaradır.

"Alma almaya bənzər" ekranlara çıxanda tənqidçilər tərəfindən tənqid atəşinə tutuldu. Ancaq kinoşünaslar uzaqgörən idilər. Dedilər ki, vaxt olacaq, o filmin qiyməti veriləcək. Doğrudan da belə oldu" - deyə həmin filmdə Kərimov rolunu oynayan Cəmil Quliyev xatırladı.

Bu filmdən sonra görkəmli aktyor reyissor N.Abbasın "Bir az da bahar bayramı" televiziya filmində (1979) satıcı və reyissor Z.Abbasovun "Onun bəlalı sevgisi" bədii filmində (1980) Qaraxalov rolunda çəkilir.

1991-ci ildə reyissor C.Quliyevin çəkdiyi "Şirbalanın məhəbbəti" musiqili kinokomediyasında Hacıbaba Bağırov özünün kinoda son rolunu oynayır.

Xalq artisti Muxtar Manıyev Hacıbaba Bağırovun insani keyfiyyətlərindən söhbət açdı: "Hacıbaba açıq insan idi. Təmiz ürəyi vardı. Səmimi idi. Onda keçmiş aktyorlara xas olan gözəl bir xüsusiyyət də var idi: dostunun uğuruna sevinərdi. O, insanlarda yaxşı xüsusiyyətləri görməyi bacarırdı. Bu, rəhbər üçün çox vacib keyfiyyətdir. O, tərəf-müqabil olacaq insanı tanımaq istəyirdi. İndiki dövrdə sənətkarın sənətkar haqqında söz deməsi çox çətindir. O isə bunu bacarırdı".

Aktrisa Kübrabəyim Əliyeva sənət dostunu xoş hisslərlə xatırladı: "İlk dəfə 1971-ci ildə Gəncə teatrından Bakıya gələndə "Muskomediya"nın səhnəsinə çıxdım. "Həyatım mənim, həyətim mənim" tamaşasında Hacıbaba Bağırovla tərəf-müqabil oldum. Hacının mənə köməyi çox oldu. Sonradan Azərbaycanın elə bir bölgəsi olmadı ki, Hacıbaba Bağırovla qastrol səfərinə çıxmayım. Onun 50 illik yubileyi münasibəti ilə Tovuz rayonunda olarkən ilk dəfə stadionda tamaşa oynadıq. Ondan sonra ölkəmizdə stadion "erası" başlandı.

Hacıbaba Bağırov çox mədəni və işgüzar aktyor idi. Yadımdadır ki, "Şirbalanın sonuncu məhəbbəti"ndə yayın 40 dərəcə istisində çəkilirdik. Bəlkə də bu filmə adi baxırlar. Ancaq inanın ki, nəinki ölkəmizdə, hətta ölkəmizdən kənarda nə qədər azərbaycanlı ailəsi varsa, onlarda həmin filmin videokaseti var. Xoşbəxtəm ki, mən də həmin filmdə onunla tərəf-müqabil olmuşam. Bu gün o, aramızda olmasa da, Hacıbaba gülüşü böyük sənətkardan bizə yadigar qalıb".

Xalq artisti Həmidə Ömərova da həmin kinokomediya ilə bağlı xatirələrindən söhbət açdı:

- O vaxt filmə dəvət alanda çəkilmək istəmirdim. Çünki həmişə dərin psixoloyi filmlərdə oynadığımdan komediyada oynamaq nədənsə mənə qəribə gəlirdi. Ancaq filmdən sonra heç bir peşmançılıq hissi keçirmədim. Hacıbaba Bağırov o filmə çəkilməyi çox istəyirdi. Elə bil ki, sonuncu filmi olacağını bilirdi. Nə yaxşı ki, həmin film kino tariximizə yadigar qaldı. Sonradan bu filmin "Nizami" kinoteatrında premyerası keçiriləndə gedə bilmədim. Həmin gün onun sevincinə şərik ola bilmədiyim üçün indi də vicdan əzabı çəkirəm.

Hacıbaba Bağırov gözəl insan idi. O, pislikləri unutmağı bacarırdı, kin saxlamırdı. Bu, yaradıcı insan üçün böyük xüsusiyyətdir. Onda rəqabət hissi yalnız sənətdə idi.

Yubiley tədbirinin sonunda Hacıbaba Bağırovun həyat yoldaşı Arzu xanım aktyorun yad edilməsinə görə gecənin təşkilatçılarına və qonaqlara minnətdarlığını bildirdi.

Kaspi.-2007.-26 aprel.-S.16.