Məhərrəmova T.

Hamı üçün Kino Məktəbi

Deyəsən, milli kinomuzun kadr problemlərinə çarə tapılır

Bakıda kino təhsili, yəni milli kinomuz üçün kadrlar yetişdirilməsi həmişə ağrılı məqam olub. Nə üçün ağrılı məqam, deyəcəksiniz? Tək ona görə yox ki, bu sahədə ləngliyimiz, geriliyimiz var, həm də ona görə ki, ümumən təhsil məsələsi ağrılı yerimizdir və söhbət gələcək kadrların hazırlıq səviyyəsindən gedirsə, indidən bütün qüvvələri toplayıb tam güclə işə başlamaq gərəkdir.

Qeyd edək ki, Azərbaycan kinosunun kadr potensialı kimi bir məsələ uzun illər Moskvanın ali təhsil ocaqlarında həll olunub. Təbii ki, kinomuzun nailiyyətləri də, qüsurları da ilk növbədə Moskva məktəbinin ayağına yazılmalıdır. Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti də öz növbəsində milli kino kadrlarının hazırlanması ilə məşğuldur. Kino ictimaiyyətinin bəzi nümayəndələri isə təkcə bu fakültəylə yüksək nailiyyətlər əldə etməyin mümkün olmadığını deyirlər. Əsas arqument kimi universitetin zəruri maddi texniki bazasının olmaması faktı göstərilir. Yəni təkcə kitab oxumaqla, dərs öyrənməklə bu işin peşəkarı olmaq ağlasığan iş deyil, burada praktiki iş görülməlidir. Bir halda ki, təhsil obyektlərimiz bir yana, heç studiyalarımızda da qabaqcıl texniki vəsaitin mövcudluğundan söhbət gedə bilməz. Çünki bütün bunlar yetərincə maddi vəsait tələb edir.

Bəs nə etməli? Kino ictimaiyyətini düşündürən bu sual mədəniyyət və təhsil məsələlərinə müəyyən dərəcədə aidiyyəti olan hər kəsi narahat etməlidir. Deyəsən, mütəxəssislər Bakıda Beynəlxalq Kino Məktəbinin yaradılması ilə sualın cavabını tapıblar.

Praktika hər şeydən üstündür

Dünən "İBrus" Teatrında Beynəlxalq Kino Məktəbinin (BKM) yaradılması və təşkilati məsələlərlə bağlı keçirilən mətbuat konfransında BKM-nin ilkin fəaliyyəti və gələcək planları ilə bağlı məlumatlar verildi.

Kinemotoqrafiya İttifaqının katibi Rafiq Hüseynov Beynəlxaq Kino Məktəbinin tanınmış kinoreyissor Rüstəm İbrahimbəyovun təşəbbüsü ilə yaradıldığını bildirdi: "Artıq bu məktəb yaranıb və bu məktəbə daxil olmaq üçün 300-dən artıq sənəd verilib. Onların arasından ən istedadlıları seçilərək məktəbə qəbul edilib".

Məktəbin direktoru, kinoreyissor Cəmil Quliyev anketlərin qəbulundan sonra elan olunan turların nəticəsi haqqında məlumat verdi: "Birinci turun nəticəsinə görə, 108 şəxs ikinci tura buraxıldı. Bu tur da iki hissəyə bölünüb: birinci, abituriyentlər çəkəcəkləri filmin ssenarisini təqdim etməli və filmə baxandan sonra film haqqında resenziya yazmalı idilər. Bu turdan keçən abituriyentlər üçüncü tura buraxılıblar. Nəticədə 29 abituriyent əsas kadr çatışmazlığı hiss olunan kinodramaturq, reyissor, prodüser, kinoşünas ixtisasları üzrə məktəbə qəbul edilib".

C.Quliyevin sözlərinə görə, məktəbə həmçinin ali təhsili olan hər bir adam sənəd verə bilər. "Bizim məktəbdə artıq hüquqşünas, iqtisadçı ixtisasları olan abituriyentlər də təhsil alacaq. Ümumiyyətlə, bütün qeyri-ixtisas sahibləri kino məktəbində təhsil almaq hüququna malikdir. Məktəbdə tədris prosesi emalatxanalarda aparılacaq və bütün ixtisaslar üzrə emalatxanalar fəaliyyət göstərəcək. Emalatxanaya isə məktəbin yaranmasının təşəbbüskarı - Rüstəm İbrahimbəyov başçılıq edəcək".

BKM-də eyni zamanda, kollec və uşaq kino məktəbi fəaliyət göstərəcək. Direktorun sözlərinə görə, tədris müddətində zəngin proqram nəzərdə tutulub. Dərslərin keçirilməsi üçün bina axtarışına isə ehtiyac yoxdur. "İBrus" Teatrının binası tədris prosesi üçün yararlı olacaq. Ən əsası, məktəbi bitirənlərə veriləcək diplomun beynəlxalq statusu olacaq".

BKM-də xarici tələbələrin təhsil alıb-almamasına gəlincə, hələlik yalnız bir iranlı gənc tələbəlik hüququ qazanıb. Rafiq Hüseynovun sözlərinə görə, məktəbdəki tədrisi dünya standartları səviyyəsinə qaldıra bilsələr, xarici ölkələrdən müraciət edənlərin sayı çox ola bilər. Onu da qeyd edək ki, BKM-də Azərbaycan vətəndaşları üçün tədris ödənişsiz, xarici tələbələr üçünsə ödənişli nəzərdə tutulub.

Direktorun sözlərinə görə, məktəbin nəzdində kinoklub fəaliyyət göstərəcək ki, burada tələbələr özlərini sınayaraq filmlər çəkəcəklər. C.Quliyev həmçinin məktəbin zəngin filmotekasının olduğunu bildirdi. Tədris prosesi zamanı xarici ölkələrin praktikasından istifadə etmək nəzərdə tutulub. Məsələn, prodüser hazırlığı üçün ABŞ, Fransa, Rusiya ölkələrindən mütəxəssislər dəvət ediləcək. Eyni zamanda, Ali Rusiya Kino Məktəbinini proqramından da istifadə olunacaq. Məktəbdə Rüstəm İbrahimbəyov, Ayaz Salayev, Cəmil Quliyev, Rafiq Hüseynov, Nadeyda İsmayılova kimi mütəxəssislərlə yanaşı, müxtəlif ölkələrdən dəvət olunmuş nüfuzlu mütəxəssislər də dərs verəcək.

Tədris prosesində tələbələr təcrübə üçün xarici ölkələrə də göndəriləcək: "Fransa səfirliyi həmişə gəncləri dəvət etmək istəyib. Ancaq problemlər yaranıb. Onların əsas şərti tələbələrin fransız dilini bilməsi olub. Ancaq dillə bağlı problemlərin mövcudluğu bu mübadiləni həyata keçirməyə mane olub".

Operativ hazırlıq məktəbi

BKM-də aktyorluq kursları nəzərədə tutulmayıb. C.Quliyevin sözlərinə görə, məktəb hazırda formalaşma mərhələsini yaşayır. Gələcəkdə yeni ixtisaslar, o cümlədən, aktyorluq, operatorluq ixtisasları da yarana bilər.

Maraqlıdır, BKM-nin işi Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində kinokadrlar hazırlayan fakültələrin işinə maneçilik törətməyəcək ki? Cəmil Quliyevin sözlərinə görə, BKM istənilən qurumla əməkdaşlıq etməyə hazırdır: "Bəziləri deyir ki, bu ixtisasları tədris edən məktəb var. Niyə işdə təkrarçılığa yol verirsiniz? Qətiyyən belə deyil. Kino sahəsi ilə bağlı mütəxəssislər nə qədər çox olsa, o qədər də rəqabət olacaq. Bizim Mədəniyyət və İncəsənət Universitetindən fərqimiz ondadır ki, məktəbə ali təhsilli şəxsləri qəbul edirik və bu, operativ hazırlıq məktəbidir. İki il ərzində milli kinomuz üçün layiqli kadrlar yetişəcək. Moskvada da Kinematoqrafiya İnstitutundan əlavə ali kurslar fəaliyyət göstərir".

Qaldı ki, məktəbin məzunlarının alacağı diplomun hər hansı bir xarici ölkənin kinokompaniyası tərəfindən tanınıb-tanımamasına, bu problemin də həlli yolları düşünülüb. Mübadiləyə görə, sazişlər əsasında bu və ya digər məktəblər bir-birinin diplomunu qəbul edir, ya etmir. MDB ölkələri bir-birinin diplomunu qəbul edir. Qəbul etməyən ölkələrdə isə həmin məzunlar yenidən lisenziya almalıdır.

Uşaq Kino Məktəbi

Məktəbin nəzdində təşkil olunacaq kollecdə isə ali təhsili olmayanlar da təhsil ala bilərlər. Kollecə hələlik tələbə qəbul edilməyib.

Uşaq kino məktəbinin yaranmasına gəlincə, burada əsas məqsəd Rüstəm İbrahimbəyovun sözləri ilə desək, onların estetik zövqünü formalaşdırmaq, dünya kinosunu tanıtmaq məqsədi daşıyır. Artıq məktəbdə 26-28 uşaq təhsil almaq hüququ qazanıb. Burada təhsil alacaq uşaqların yaş həddi 8-10, 10-14 arasında olacaq. C.Quliyevin sözlərinə görə, burada uşaqlara mütəmadi dərslər keçiriləcək. "Uşaqlar həvəskar kamera ilə özlərinin oriyinal ssenariləri əsasında bir növ "Yeralaş" kimi filmlər çəkəcəklər. İnformasiya dəstəyi və reklam çarxı hüququ qazanandan sonra isə həmin filmlər ekranlara çıxacaq".

Eyni zamanda, Uşaq Beynəlxalq Kino Festivalının keçirilməsi də nəzərdə tutulub. Burada ən maraqlı cəhət odur ki, münsiflər heyəti də uşaqlardan ibarət olacaq. İlk festival bu il keçiriləcək Beynəlxalq Şərq-Qərb kinofestivalı çərçivəsində təşkil olunacaq.

Rüstəm İbrahimbəyov amili

BKM-nin fəaliyyəti üçün artıq müəyyən işlərin görüldüyünü qeyd edən "Kinoittifaq"ın İdarə Heyətinin katibi Abbas Əliyev təşkilati işlər barəsində məlumat verərək bildirdi ki, bu məsələyə dövlət səviyyəsində baxılır. "Kinoittifaq" BKM-nin müasir avadanlıqla təchiz olunması üçün 200 min manat, dəvət olunacaq müəllimlərin xərcini ödəmək üçünsə 60 min manat ayrılması xahişi ilə Mədəniyyət Nazirliyinə müraciət edib. Təşəbbüs Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən bəyənilib. Onlar öz növbəsində Nazirlər Kabineti qarşısında məsələ qaldırıblar.

A.Əliyev təklifin bəyəniləcəyinə əmindir. Onun fikrincə, NK-da oturan şəxslər bu işin əhəmiyyətini yaxşı başa düşürlər, eyni zamanda, ictimaiyyət də öz növbəsində bu işə dəstək olmalıdır.

Məktəb isə hazırda öz fəaliyyətinə ilkin maliyyə dəstəyi olmadan, daha doğrusu, Rüstəm İbrahimbəyovun nüfuzuna arxalanaraq başlayıb. Onların fikrincə, məktəbin gələcək inkişafında da Rüstəm İbrahimbəyov amili rol oynayacaq. Maliyyə məsələsi isə təşkilatçıların dediyinə görə, həll olunma mərhələsindədir. Məsələnin konkretləşməsi isə Nazirlər Kabinetinin ümidinə qalıb. Təşkilatçılar onu da bildirdilər ki, vəsait ayrılmasa belə, məktəb fəaliyyətini davam etdirəcək.

BKM-nin ən böyük uğuru isə heç şübhəsiz, tez bir zamanda milli kinomuz üçün kadrların hazırlanması ilə bağlı olacaq.

Qalanı isə artıq hər bir tələbənin özündən asılıdır.

Kaspi.-2007.- 10 aprel.-S.16.