Natiq

Azərbaycan xalq musiqisini toz basıb

Oqtay Əliyev: ”Biz istəyirik, xalq ifaçılarından ibarət bir ordu yaransın”

Artıq “SOY prodakşn”ın layihəsi olan “Xalq ulduzu” müsabiqəsi efirdə yayımlanır. Adından da göründüyü kimi, bu müsabiqədə xalq və bəstəkar musiqiləri ifa ediləcək. Hamımızın yaxşı tanıdığı, “SOY” layihəsinin rəhbəri Oqtay Əliyevlə layihənin formatı, iştirakçılar, eləcə də “Xalq ulduzu” ətrafında dolaşan şayiələr barədə söhbət etdik.

-Oqtay müəllim, “Yeni ulduz”un “Xalq Ulduz”u ilə əvəzlənməsinin səbəbi nədir? Bu rəngarənglik baxımındandır, yoxsa hansısa zərurətdən?

-Əvvəlcə deyim ki, əvəzlənmə olmayıb. Oktyabrdan “Yeni Ulduz-7” başlayacaq. Sadəcə olaraq, “Xalq ulduzu”na ehtiyac vardı. Bu gün, bildiyiniz kimi, efirdə daha çox estrada müğənniləri, muğam ifaçıları çoxdur. Amma xalq mahnılarını, bəstəkar mahnılarını oxuyan müğənnilər, demək olar ki, yoxdur. 60-70-ci illərdə Gülağa Məmmədov, Şövkət Məmmədova, Nəzakət Məmmədova və başqaları vardı. Yəni bu yönümdə olan müğənnilər daha çox idi və bizim gözəl bəstəkarların mahnılarını tamaşaçılara çatdırırdılar. İndi bu sahədə, demək olar ki, böhrandır. Sizə bir faktı deyim: Biz “Xalq ulduzu”nun münsiflər heyətini formalaşdıranda məhz belə mahnıların ifaçısı problemiylə qarşılaşdıq. Çox axtardıq. İnanın, az adam tapa bildik. Aybəniz xanım, sonra...

-Aygün Bayramova...

-Yox. Bilirsiniz, Aygün xanım həm də muğam oxuyub axı... Əvvələr bu sırada Ağadadaş Ağayev də vardı, indisə o, daha çox popa meyl göstərib. Görürsünüz ki, heç barmaqla da saymaq olmadı. Bütün bunun nəticəsidir ki, çox böyük bazası olan Azərbaycan musiqisini - Cahangir Cahangirovdan başlamış Ramiz Mirişlidə qurtaran mahnıları toz basır. Heç kim də buna müraciət etmək istəmir.

-Sizcə, “Xalq ulduzu” dinləyici toplaya biləcəkmi?

-Ooo, bilirsiniz, bunun nə qədər dinləyicisi var? Biz digər şirkətlərdən fərqli olaraq, hər bir layihəyə başlamazdan öncə sorğular keçiririk. İndiki proyektə də başlamazdan əvvəl sorğular, treninqlər keçirmişik və müəyyən etmişik ki, bu verilişin baxıcıları, əsasən, yaşı 35-dən yuxarı olan vətəndaşlardır. Təbii ki, gənclər də var, ancaq söhbət çoxluqdan gedir. Yəni pop-estirada janrını bəyənməyən, dinləməyən, yaxud gənclərlə o qədər də təmasda olmayanlar bu mahnılara böyük önəm verirlər. Çünki belə mahnıları dinlədikdə onların gənclikləri, keçmişləri yadlarına düşür. Siz təsəvvür edin, müsabiqənin gedişində ifaçı elan edir ki, məsələn, mahnının musiqisi Cahangir Cahangirovun, sözləri Məmməd Arazındır. Bilirsiniz, nə boyda sevinc olacaq. Artıq layihənin birinci efir günü ötüb və həmin gündən sonra çoxlu sayda minnətdarlıqlar, zənglər, təşəkkürlər almışıq. Və mən güman edirəm, bəlkə də “Xalq Ulduzu» “Yeni Ulduz”dan çox seviləcək.

-Mən bir daha əvvəlki suala qayıdıb, Sizdən açıq cavab verməyinizi xahiş edirəm:“Xalq Ulduzu”nun məqsədi insanlara keçmişlərini xatırlatmaqdır? Siz nostalgiya naminə bu layihəni keçirirsiniz?

-Yox. Biz insanlara nostalgiya hissi yaşatmırıq. Bu hissi yaşatmaq üçün ayrıca kanallar belə var. Kimin nostaljiyə dalmaq fikri varsa, «Xalq ulduzu»na yox, bu kanallara baxa bilər. Sizə deyim ki, orada keçmiş dövrün maraqlı fraqmentlərini verirlər: qurultay materiallarından tutmuş, beşillik planların yerinə yetirilməsinə qədər. Sadəcə olaraq, bizim fikrimiz ondan ibarətdir ki, sizin dediyiniz nostaljidə dinlənən ifalar gənclər tərəfindən də səslənsin. Biz istəyirik, cəmiyyətdə xalq ifaçılarından ibarət bir ordu yaransın. Biz bu janrın ifaçılarının çoxalmasında maraqlıyıq, başqa nostalji yaşatmaq missiyamız yoxdur.

- Nostalgiyadan qəzəblə danışdınız. Əslində, burada pis bir şey yoxdur axı...

- Bəli. Burda yaxşı şeydən başqa bir şey yoxdur. Ən başlıcası budur ki, nostalji hissləri yarananda bu insanların bütün həyatı və ən xoş günləri yada düşür. Bu hiss aydındır, amma bütün layihəni nostalji üzərində qursaq, biz mənasızlıqla üzləşə bilərik. Yenə də təkrar etməyə məcburam. Biz elə etməliyik ki, demirəm gələcək nəsillər pop musiqisinə yox desin, heç olmasa, bizim xalq musiqisini də dinləsinlər. Bu qədər gözəl materiallarımızın belə sakitcə itib-getməsiylə barışmaq olmaz. İndi çoxları özlərini sənətkar adlandırır, ancaq sözün əsl mənasında böyük sənətkar olan Zeynəb xanım, demək olar ki, səhnədə yoxdur. Mən demirəm, indi biz zeynəblər yaratmalıyıq, heç olmasa, onun davamçılarını tapıb ortaya çıxarıb, xalqa sevdirək.

- Bütün müsabiqələrdə münsiflər heyətiylə bağlı problemlər səslənir. Lalyihə rəhbəri kimi, sirr deyilsə, açıqlayın: münsiflər heyəti hansı prinsiplə formalaşdırılır? Burda kimin rəyi əsas olur, sponsorun?

- Burda heç kimin rəyi əsas deyil. Sponsorun da dediyiniz məsələyə qarışmaq hüququ yoxdur. Bizdə təşkilat komitəsi var, o, dünyanın əksər ölkələrində populyar olan müsabiqələrin şərtlərini, meyarlarını öyrənərək keçirdiyimiz müsabiqələrdə tətbiq edir.

- Meyarlar nədən ibarətdir?

- Mütləq münsiflər heyətində bir nəfər müğənni, bir bəstəkar, bir rejissor, bir də prodüsser olmalıdır. “Xalq ulduzu” bircə prodüsserlə bağlı problem yaşadı. Çünki «Xalq ulduzu» ifaçılarının heç birinin prodüsseri yox idi. Mənə elə gəlir ki, (ola bilər, mən çox böyük səhv edirəm) münsiflər öz yerlərindədir. Onlar olduqca demokratik seçim edirlər.

- Ancaq şayiələr gəzir ki, «Xalq ulduzu» finalçıları konkret məbləğdə rüşvət ödədikləri üçün ora düşüblər...

- Birincisi, bizə rüşvət təklif etsəydilər, mən çox sevinərdim. İkincisi, qəzetiniz vasitəsilə xahiş edirəm, o sözü deyən adamlar özlərini təqdim etsinlər, biz tərəfdən də bir adam dəvət edilsin, onları oxudaq. Əgər onların ifası hazırkı müsabiqə iştirakçılarından üstün olacaqsa, deməli, onlara qarşı haqsızlıq edilib və bütün deyilənlər də doğrudur. Bilirsiniz, mənim bir dostum vardı, o dövrdə biz instituta imtahan verdik. O kəsildi. Kəsilməsinin səbəbini soruşanda elə beləcə cavab verdi: «Allaha and olsun, beş dənə sual verdilər, altısına cavab verməyimə baxmayaraq, məni kəsdilər». İndi rüşvət deyən də olacaq, hələ eləsi olacaq ki, final mükafatının qaliblərə çatmadığını deyəcək. Əsas odur ki, biz bilirik, belə bir şey yoxdur və olmayacaq. Siz iştirakçıların özləri ilə daha yaxından tanış olub, ailə və maddi vəziyyətini görsəniz, istifadə etdikləri marşrutkaların nömrələrini bilsəydiniz, sualınıza daha obyektiv cavab tapılardı.

- Sizin rüşvət aldığınızı iddia etmirik, sadəcə olaraq, belə fikirlər cəmiyyətdə dolaşdığından Sizə bu sualı verməyə məcburuq…

-Mən başa düşürəm. Və əslində, oxuculara müraciət edirəm. Kim özünü bu müsaqibədə görmək istəyəcəksə, hazırlaşıb «Xalq ulduzu 2»-yə gəlsin. Heç bir problem yoxdur.

- Müsabiqə iştirakçılarının səviyyəsini bəyənirsiniz?

- Məsələn, müsabiqədə Şəhla adında bir qadın var. Hər dəfə anonsda o oxuyanda inanın o dünyaya gedib gəlirəm. Mənə ləzzət edir.

- Müsabiqələri kim yarımçıq tərk edir, ona karyeralarında yardım ediləcəyi barədə vədlər verilir. Bu, sıradan olan psixoloji təsəllidir, yoxsa doğrudan da, hansısa kömək edilirmi?

- Edilir. Məsələn, “Yeni Ulduz”da 5-6 nəfər yer tutmayan ifaçını “SOY” öz himayəsinə götürüb. İmkanlarımız çərçivəsində bu insanlara klip çəkdiririk, “raskrutka”larını edirik. Sonra “Yeni Ulduz”dan bir nəfəri Faiq Ağayev bek-vakalına götürüb. Neçə dənə tədbirlər olur ki, biz o insanları dəvət edirik. Ancaq sözün açığı, elə ifaçılar var, dəfələrlə demişəm ki, gəl oxu də, niyə kənarda qalıbsan? Gah deyirlər, işim var, bir az fikirləşim, gah da bir başqa bəhanə. Bir neçəsinə aparıcılıq təklif edilib, müsbət cavab alınmayıb. Yəni biz imkanlarımız daxilində bütün uşaqlara köməklik edirik.

Bizim yol.-2007.-14 aprel.-S.15.