Məhərrəmova T.

Ürəyincə olmayan peşədən əl çəkə bilməyən insan

Əzizağa Əzizov, aktyor: "Nə gücüm varsa, onu səhnədə qoyuram"

Yeganə adamdır ki, illər boyu çalışdığı bəlkə də getməyə başqa yeri olmadığı, bir sənətdə hələ də könülsüz olduğunu söyləyir. Amma illərdən bəridir ki, ürəksiz yanaşıb, ürəklə oynadığı - içində sevgi və həvəssizliyin yaratdığı bu təzadın səbəbini tapa, izahlaya bilmir. Özü etiraf etmək istəməsə də, bəlkə elə qarşılaşdığı haqsızlıqlar ona bu sənətə ürəkdən bağlanmağa, bu sənəti sonadək sevməyə imkan verməyib. Ümidini təkcə səmimiyyətə bağlayıb. Musiqili Komediya Teatrının aktyoru Əzizağa Əzizov bu səmimiyyəti hiss etməyəcəyi təqdirdə hər an teatrdan uzaqlaşmağa hazır olduğunu deyir.

- Sizi Musiqili Komediya Teatrına bağlayan nədir?

- Sözün doğrusu, heç vaxt aktyorluğa həvəsim olmayıb. Uşaqlıqdan dənizi çox sevdiyimdən dənizçi olmaq istəmişəm. Orta məktəbdə oxuyanda bayram tədbirlərində, müxtəlif əlamətdar günlərdə tamaşalarda parçalar oynayır, monoloqlar söyləyirdim. Müəllimlərim də məni məcbur edərək "aktyorluq fakültəsinə get, səndən yaxşı aktyor çıxar" deyirdilər. Ancaq mən 10-cu sinfi qurtarana qədər Odessa Hərbi Dənizçilik Məktəbinə hazırlaşırdım. Həmin məktəbə məktub da yazıb imtahanlarla maraqlanmışdım. Böyük bacımsa məni musiqili komediya aktyorluğu fakültəsinə getməyə məcbur etdi. Dedi ki, həm səsin, həm də aktyor kimi istedadın var. Mən də şərt kəsdim ki, əgər instituta qəbul olmasam, hərbi xidmətə gedib, daha sonra dənizçilik məktəbində oxuyacağam. Bilmirəm bədbəxtçilikdən, yoxsa xoşbəxtçilikdən məktəbə qəbul olundum və Yaşar Nurinin kursuna düşdüm. Yaşar müəllim də həvəssiz gəldiyimi bilirdi. Ancaq o məndə sənətə həvəs aşıladı. İnstitutda oxuduğum illərdə müxtəlif tamaşalarda yaxşı rollar oynadım. Nadir adamlarda rast gəlinən bas-bariton səsim vardı. Səsimə görə məni Konservatoriyaya keçirmək istəyirdilər. Müəllimim mənə Opera Teatrında işləməyi məsləhət gördü. Bədii Şura səsimə qulaq asandan sonra səhnəyə alışmaq üçün heç olmasa 6 ay, ya da 1 il xorda oxumağımı məsləhət gördü. Ancaq bu müddət düz 20 il uzandı. Düz 20 il teatrın xorunda oxudum. Hər dəfə solist keçmək istəyəndə "bu gün, sabah" deyib bəhanə gətirdilər. Vəziyyət elə gətirdi ki, xordakı başqa millətlərin nümayəndələri dağılaşandan sonra mən tək qaldım. Artıq solistlikdən söhbət gedə bilməzdi. Çünki xorda adam yox idi. 1989-cu ildə məni Musiqili Komediya Teatrına dəvət elədilər. Bu teatra gələrək bir neçə tamaşada rollar oynadım. Ancaq evim, qeydiyyatım olmadığı üçün yenidən Opera Teatrına qayıtmalı oldum. Çünki həmin teatrın xidməti mənzilində qeydiyyatda idim. 1994-cü ildə Siyavuş Aslan məni yenidən "Muskomediya"ya dəvət elədi. İki il işlədim və yenidən Opera Teatrına qayıtdım. Nəhayət, 1999-cu ildə Hacıbaba Bağırov məni çağırtdırıb "tamaşalardakı rollarını görmüşəm, sən bu teatra qayıtmalısan" - dedi. Mən də məmuniyyətlə qayıtdım və elə o vaxtdan bu teatrda çalışıram. Artıq 8 ildir ki, bu teatrın səhnəsindəyəm, tamaşalarda rollarım var. Mənim tanınmağımda bu teatrın korifey sənətkarlarının böyük rolu oldu.

- Belə anlaşılır ki, sənətə təzə gəldiyiniz vaxtlarda teatrlarda özünüzə həmişəlik yer tapmaq çətin olub. Bəs özünüz üçün necə aydınlaşdırdınız, institut auditoriyasından yenicə qopan tələbənin səhnədə baş rolların ifaçısına çevrilməsi, yerini möhkəmlətməsi üçün nə lazım idi?

- Bunun üçün səni səhnədə görə bilən reyissor lazım idi. Əslində, belə bir reyissor var idi. Yaşlı aktyorlar "bu rolları buna verin, biz yaşlaşırıq" deyir, reyissorları "bu aktyoru niyə görmürsünüz" - deyə qınayırdılar. Sadəcə, müdiriyyət başqa idi. O vaxt daha çox xorun güclü olması lazım idi. Ona görə də məni 20 il xorda saxladılar. İndi isə özümü yerimdə hiss edirəm. Teatrın əksər tamaşalarında rolum var. Hazırda məşqləri gedən tamaşalarda da mənə rollar verilib.

- Teatrlar arasındakı yerdəyişmələr həyatınızda nəyi dəyişdi?

- Çox əziyyət çəkdim. Çünki mən bir işin qulpundan yapışanda vicdanla işləməyi xoşlayıram. Həm Opera Teatrına, həm də bu teatra qaçmağım - iki teatr arasında qalmağım mənim üçün çətinlik yaradırdı. Onu da deyim ki, Opera Teatrının rəhbərliyinin "Muskomediya"da işləməyimdə böyük rolu olub. Onlar mənim üçün hər cür şərait yaradırdılar. Dəyişiklik o oldu ki, sənətdə 10-15 il geri düşdüm, özümü bütünlüklə musiqili komediyaya həsr edə bilmədim. Bilirsiniz ki, operanın xorunda oxumaq çox çətindir. Bir rolu təhvil verməmiş başqa bir rolun məşqlərinə başlamağım istər-istəməz çətinlik yaradırdı. Bəlkə də bu 10 ildə Yaşar Nurinin ürəyimdə oyatdığı məhəbbətlə teatrda çox iş görə bilərdim. Başımdan yuxarı tullana bilməsəm də, heç olmasa, boyum hündürlüyündə işlər görərdim.

- Operada çalışdığınız 20 il ərzində sizə bircə dəfə də səhnəyə çıxıb rol oynamağa şərait yaratmadılar?

- Səhnəyə aktyor kimi çıxmağım onların şərait yaratmağından asılı deyildi. Əvvəla, xora o qədər öyrəşmişdim ki, istər-istəməz solist kimi çıxıb oynaya bilməzdim. 92-93-cü illərdən sonra mənə oynamaq təklif olundu. Mən də razılaşmadım. Səhnəyə çıxmaq üçün prinsipcə tam fərqli və tam ciddi məşqlərə ehtiyac vardı. Çünki səsdə dəyişiklik olur, solist kimi çıxıb rol oynamağa özünü hazırlaya bilmirsən. Ona görə də dedim ki, özümü opera solisti kimi görmürəm. 92-ci ildə yaradıcılığımda bir ilə qədər fasilə yarandı. Könüllü surətdə Qarabağ müharibəsinə getdim. 6 aya yaxın 2-ci Bakı batalyonunun tərkibində vuruşdum. Müharibədən zədə alıb qayıtdım. Akif Məlikov müalicə almağıma xeyli köməklik göstərdi. Operada rol oynamaq təklifini də həmin vaxtlarda aldım.

- Xorda oxumaq rahat idi, yoxsa aktyor kimi oynamaq?

- Aktyor kimi səhnəyə çıxmaq daha rahatdır. Xorda səhnəyə çıxan 50 nəfərdən birisən. Ancaq səhnə səhnədir. Nə qədər adam olsa da, sən öz oyununu oynamalısan. Çünki tamaşaya bilet alıb gələn tamaşaçını sənin səhhətin, problemlərin maraqlandırmır. Mən öz işimə vicdanla yanaşdığımdan heç vaxt da "xaltura" eləmirəm. Nə gücüm varsa, onu səhnədə qoyuram. Xoşbəxtlikdən reyissorlar mənə elə rollar veriblər ki, hamısı ürəyimdən olub. Heç vaxt reyissora və bədii rəhbərə yaxınlaşıb "filan rolu mənə verin, o rolda özümü görürəm" deməkdən xoşum gəlməyib. Çoxlu komediyalarda oynamışam. Ancaq həmişə ürəyimdən dramatik bir rol oynamaq keçib. Bilmirəm, bəlkə həyatımda yaşadığım çətinliklərə görə belə bir rol oynamaq, həmin günləri obrazda yaşamaq istəyirəm.

- İllər keçəndən sonra bu sənətə xoşbəxtçilikdən, yoxsa bədbəxtçilikdən gəldiyinizi müəyyənləşdirə bildinizmi?

- Hərdən elə anlar olur ki, böyük bacıma "sən məni bu sənətə yönəltməklə bədbəxt elədin" - deyirəm. Buna da əsas səbəb maliyyə məsələsidir. Çünki maaşımız azdır. Çətinlik olan kimi günahı onun boynuna yıxıram. Ancaq tamaşada oynayandan, tamaşaçıların alqışını eşidəndən sonra və ya küçədə kiminsə səni tanıyıb "filankəsdir" sözlərini eşidəndə bacıma minnətdarlıq edirəm. Kollektivdən də çox razıyam. Həmişə deyirəm ki, özümə qarşı bir az səmimiyyətsizlik hiss eləsəm, ərizəmi yazıb gedərəm. Çünki həmişə deyirəm ki, on əllə teatrdan yapışanlardan deyiləm. On əllə yapışanlar da sənətini sevənlərdir. Düzdür, mən də teatrı sevirəm, ancaq o biriləri kimi bu sənətə gəlmək uşaqlıq arzum olmayıb. Ona görə də hər an ərizə verib işdən çıxa bilərəm. Məni burda saxlayan kollektivin mənə qarşı hörmətidir. Bir də bir balaca qanımızda olan şöhrətpərəstlik. Küçədə 3-5 adam səni tanıyırsa, bu, sənə xoş gəlir. Bəziləri deyir ki, aktyor və ya müğənni olmaq uşaqlıq arzum olub və ya məni hamı tanıyır. Mənsə həmişə deyirəm ki, əgər 2-3 nəfər məni küçədə tanıyır və ya tamaşaçı mənə əl çalırsa, deməli, nəsə bacarmışam.

- Sizcə aktyor üçün ən böyük sevinc nədir? Yeni hazırlanacaq tamaşada adını divara vurulan siyahıda görmək, tamaşaçıların alqışı, fəxri adlar...

- Düzdür, adını siyahıda görmək yaxşıdır. Ancaq bunun bəzi "əmma"ları da var. Ola bilər ki, rol ürəyincə olmasın və ya birdən-birə 2-3 məşqdə iştirak edəsən. Olub ki, yorğun olduğumdan rol ürəyimcə olmayıb. Bir neçə dəfə reyissora yaxınlaşıb "məni tamaşanın birindən azad edin" - deyə xahiş etmişəm.

- Dənizçi olmaq həvəsiniz necə, zaman keçdikcə qəlbinizdən silindimi?

- Yox, o həvəsim sönməyib. Bəzən müxbirlər "yenidən dünyaya gəlsəydiniz hansı sənəti seçərdiniz?" - deyə soruşurlar. Mən yenə deyirəm, aktyorluğu yox, dənizçiliyi seçərdim. Mənim qanımda dənizə sevgi var. Boş vaxtım olan kimi dəniz kənarına gedirəm və saatlarla dənizə tamaşa edirəm.

Kaspi.- 2007.- 6 aprel.- S. 16.