Əhmədzadə R.

Turizm İnstitutunda fərqli təhsil sistemi tətbiq edilir

Cəfər Cəfərov: "Azərbaycanın turizm ölkəsi kimi tanınması üçün zəmin yaranır"

Sevindirici haldır ki, son zamanlar Azərbaycanda neft sənayesi inkişaf etdikcə əldə edilən gəlirlər hesabına qeyri-neft sektoru da inkişaf etdirilir. Ölkə rəhbərliyinin turizm sektoruna göstərdiyi qayğı da artmaqdadır. Bu qayğının əsas əlamətlərindən biri də ötən il yaradılmış Azərbaycan Turizm İnstitutudur (ATİ). İnstitutun mövcud vəziyyətini öyrənmək məqsədilə rektor, tarix elmləri namizədi, dossent Cəfər Cəfərovla həmsöhbət olduq.

- Cəfər müəllim, ATİ barəsində oxucularımıza məlumat verərdiniz.

- ATİ turizmin inkişafına dair tədbirlər planına əsasən Nazirlər Kabinetinin 13 fevral 2006-cı il tarixli qərarı ilə yaradılıb. Bina və təchizat məsələləri həll olunduqdan və rektor təyin edildikdən sonra turizm üzrə tam ixtisaslı kadrlar yetişdirə biləcək bir ali məktəb kimi ictimaiyyətə təqdim olunub. İnstitut ilk tədris ilinə 3 ixtisasla başlayıb: Turizm işində menecment, Marketinq və Sosial servis ixtisasları. Bu ildən isə abituriyentlərin seçiminə daha beş ixtisas təqdim edilir. Bunlar Linqvistika (bələdçi-tərcüməçi), Kurort-sanatoriya müəssisələrində tibbi xidmətin təşkili, Mədəni turizm, Bədən tərbiyəsi və idman və İdman turizminin təşkili ixtisaslarıdır. Təbii ki, gələcəkdə yeni ixtisasların açılması da düşünülür. İnstitutda 6 dossent, 3 professor olmaqla 42 müəllim 200 tələbəyə dərs keçir. Bu il isə daha 209 abituriyent ATİ-nin tələbəsi olmaq şansı əldə edəcək.

- Artıq neçə ildir ki, bir çox ali məktəblərdə turizm işinin təşkili üzrə ixtisaslar tədris olunduğu halda, bu sahə üzrə ayrıca bir ali məktəbin yaranması zərurəti haradan yarandı?

Digər ali məktəblər turizm işi üzrə kadrlara olan təlabatı yetərincə ödəmirdimi?

- Turizm çoxşaxəli və müxtəlif ixtisasların cəmləşdiyi bir sənayedir. Ona görə də yalnız bir və ya iki ixtisasla kifayətlənib "turizm işi üçün tam lazımlı kadrlarımız var" deyə bilmərik. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, turizm üzrə ali məktəb açılmazdan əvvəl Azərbaycanda turizm sənayesinin hazırkı durum ölkə rəhbərliyi tərfindən ətraflı şəkildə öyrənilib. Nəticədə turizm ixtisasları üzrə kadr təminatı qeyri-qənaətbəxş sayılıb. Əgər belə olmasaydı, bu qədər xərc çəkib ayrıca bir Turizm İnstitutunun açılmasına ehtiyac duyulmazdı. Çox təəssüflə etiraf etmək lazımdır ki, turizm sənayesində bu ixtisas üzrə diplomala çalışanların çoxu bu sektorun vacib incəliklərinə bələd olan keyfiyyətli kadrlar kimi yetişdirilməyib. Hazırda mövcud olan kəmiyyət-keyfiyyət zidiyyəti də bu vaxta qədər turizm ixtisaslarını əhatəli şəkildə tədris edən müəyyən bir sistemin olmamasının nəticəsidir. ATİ-nin açılması üçün zərurətini də məhz bu yaratdı.

- Sizin institutun tədris üsulları ölkəmizin digər ali məktəblərindən nə ilə fərqlənir?

- Təbii ki, ATİ-nin özünü fərqli bir ali məktəb kimi təsdiq etməsi üçün turizm sənayesinə, kadr tələbatına cavab verəcək ixtisas çeşidləri yaradılmalı idi və yaradıldı da. Dünya standartlarına cavab verəcək hərtərəfli tədris proqramlarının hazırlanmasında dünyanın qabaqcıl ali təhsil müəssisələrinin təcrübəsindən yararlandıq. Avropa ölkələrinin təhsil sistemində tətbiq olunan Boloniya prosesinə uyğun mütərəqqi sistem yaratmaq naminə də tədbirlər həyata keçirilir. Tələbələrin müəyyən dərslərdə könüllü iştirak seçimi, pedaqoq seçimi, yuxarı kurslarda ixtisas dərslərinin beynəlxalq dillərdə tədrisi də bu qəbildəndir. Universitetimizin tələbələri dünyanın öndə gedən xarici ali təhsil ocaqlarında istifadə edilən dərsliklərlə təmin olunurlar. Onların həm nəzəri, həm praktiki cəhətdən hazırlanması da diqqət mərkəzində saxlanılır. Tələbələrimizin beynəlxalq səviyyəli mütəxəssis kimi yetişdirilməsi naminə bir çox xarici elm və təhsil müəssisələri ilə birgə layihələr həyata keçiririk. Yaxın gələcəkdə qarşılıqlı tələbə-müəllim mübadilələri aparılacaq. Buna misal olaraq Avropa İttifaqının nüfuzlu ali məktəblərindən biri olan Avstriyanın Kermis Universiteti ilə olan əməkdaşlıq layihəsini göstərə bilərəm. Bu əməkdaşlığa əsasən, fərqlənən tələbələr öz təhsillərini həmin universitetdə davam etdirmək və hər iki tərəfin eyni hüquqlu diplomunu almaq şansı əldə edəcəklər.

- Abituriyentlərin ATİ-yə marağı hansı səviyyədədir? Bu gənc ali məktəb barədə onlarda kifayət qədər təsəvvür varmı?

- Hələ ki, bu il ATİ-ni seçən abituriyentlərin sayı barədə dəqiq məlumatımız yoxdur. Bunu yalnız qəbul imtahanlarının nəticələri açıqlandıqdan sonra bilmək olar. Ancaq ötən il ali məktəblərə qəbul imtahanlarından sonra açıqlanan reytinq siyahısında ATİ 7-ci yerdədir. Təbii ki, abituriyentlərin bir ixtisasa müraciəti çox olduqda, oraya keçid balı da yüksək olur və bu ali məktəblərin reytinqinə təsir edir. Çox sevindirici haldır ki, institutumuz yarandığı ilk ildə bu səviyyədə abituriyent etimadına müvəffəq olub. O ki, qaldı bu ilki reytinqlərə, mənə elə gəlir ki, yenə də ATİ-nin ixtisaslarına müraciət çoxdur. Çünki son bir ildəki fəaliyyətimiz, tətbiq etdiyimiz fərqli tədris sistemi və qatıldığımız beynəlxalq layihələr KİV-lə ictimaiyyətə çatdırılıb.

- Azərbaycan turizm sənayesininin bugünkü durumunu necə qiymətləndirirsiniz?

- Təəssüflər olsun ki, Azərbaycanda turizm sənayesi birtərəfli şəkildə inkişaf edir. Yeni otellər, istirahət və əyləncə mərkəzləri tikilir, ancaq milli-mədəni abidələrimizin mühafizəsi arxa plana keçir. Ancaq yaddan çıxarılmamalıdır ki, Azərbaycanı Şərqin mədəniyyət beşiyi bilib ziyarət edən turistlər beşulduzlu otellərdən çox, tarixi və mədəni əhəmiyyət daşıyan abidələr barədə düşünürlər. Təbii ki, dövlətimizin və onun təşəbbüsü ilə yaradılan ATİ-nin əsas məqsədi turizm sektorunda gedən kortəbii "inkişaf"ı nizamlı şəklə salmaqdır. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, son illərdə turizm sektoruna dövlət qayğısının göstərilməsilə bu sahədə müsbət meyllər nəzərə çarpır. İnkişaf üçün potensial imkanlar da var. Kadrlar da yetşdirilir. Beləliklə, Azərbaycanın gələcəkdə turizm ölkəsi kimi tanınması üçün zəmin yaranır.

- ATİ-nin gələcəyi üçün planlarınız?

- Avqustun 1-dən 7-nə qədər Türkiyənin Boğaziçi və Anadolu universitetlərinin rektorlarını qəbul edəcəyik və onlarla əməkdaşlıq haqqında layihələrə imza atacağıq. Ümumiyyətlə, hazırkı işlərimiz gələcəkdə görəcəyimiz tədbirlərin müydəçisi sayılmalıdır. Beynəlxalq əlaqələrimizi artırmaq, tədris səviyyəsini daha da təkmilləşdirmək, daha savadlı kadrları tədris prosesinə cəlb etmək və daha rəngarəng ixtisasları abituriyentlərə təqdim etmək bizim gələcək üçün əsas məqsədlərimizdir. Missiyasızı reallaşdırmaq üçün "kampus" - yəni universitet şəhərciyi qurmaq istəyirik. Hazırda bunun üçün torpaq sahəsinin ayrılması barədə danışıqlar gedir.

Kaspi.-2007.-3 avqust.-S.12.