Kəbutər

Beynəlxalq Qarabağ Fonduna pul köçürülmür

Roman Ağayev: Bəstəkarlarımızın əsərləri erməni musiqiçilərin ifasında səslənir

Moskvanın küçələrində bu oğlan həmiş? diqqət mərkəzindədir. Ona görə ki, əynində həmiş? “erməni vəhşiliyinə son qoyulsun” yazılmış köynəklər olur. Çox nadir hallarda çıxardığı köynəklərin arxasına Azərbaycanın işğal olunmuş rayonlarının adı həkk olunub. “Erməni vəhşiliyi” sözlərini oxuyan qonşularımız istər-istəməz ona yaxınlaşırlar. Daha çox ş?hərin küçələrində gəziş?n asayiş keşikçilərinin basqısına məruz qalır. Polis bölməsinə aparılan gəncin əksər hallarda köynəyini əlindən alırlar. Roman Ağayev Füzuli rayonunda doğulsa da Moskvada yaşayır və Rusiyada gənclər hərəkatının liderlərindəndir. Əslində digər soydaşlarımız kimi onu Moskvada məskunlaşmağa məcbur edən nə qazanc həvəsi, nə də komfort həyat arzusu olub. Lap gənc yaşlarından öz vətənində kifayət qədər normal mövqe tutan soydaşımızı Rusiyaya hansı arzu aparıb, özü də bu barədə danışmağa çətinlik çəkir:

- Həmin köynəkləri Xocalı faciəsinin 14-cü ildönümündə hazırladıq. Məqsədimiz bu idi ki, tədbirimizə gələn əcnəbilərə hədiyyə edək. Rus və ingilis dilində olan “futbolkalar” gənclərin marağına səbəb oldu.

-Moskvada nə işlə məşğulsunuz?

- Rusiyada qeydiyyatdan keçmiş Beynəlxalq Qarabağ Fondunun prezidentiyəm. Rusiya Azərbaycan Gənclərinin Koordinasiya Şurasının və Rusiya azərbaycanlıları Milli Muxtariyyətinin “Azərros” təşkilatının, “Azərros” mediaholdinqin və ümumrusiya nəşri olan “Ya qrajdanin” qəzetinin baş redaktoruyam. Muxtariyyət sözü oxucuları çaşdırmasın. Bütün qeyri-hökumət təşkilatlarından fərqli olaraq muxtariyyət kimi qeydiyyatdan keçən qurumlar rəsmi hesab olunur və dövlət strukturları əsasən onlarla işləyir. Qeyd edim ki, Rusiyada digər millətlərin də belə muxtar qurumları fəaliyyət göstərir.

- Bizim problemlərimiz ermənilərlə olduğundan qonşularımızdan uzağa getməyək.

- Ermənilər Rusiyada çox güclü ş?kildə təşkilatlanıblar. Onların nümayəndələri bütün dövlət strukturlarında təmsil olunurlar, senatorları, deputatları var. Qrızlovun müavini, Dövlət Dumasının vitse spikeri Artur Çilingərov, Vladimir Jirinovski tamamilə erməniləri dəstəkləyən adamlardı. Siyasi nöqteyi-nəzərdən ermənilərin fəaliyyətinə yalnız həsəd aparmaq olar. Rusiyada bütün bank sistemini, demək olar ki, zəbt ediblər. “Assosiasiya Bank of Rossii”nin prezidenti Tosunyan, Mərkəzi Bankın prezidenti Andrey Kazlov qətlə yetiriləndə ağlabatan motiv tapa bilmədilər bu qətldə. Amma az keçmədi ki, onun yerinə erməni Melikyan seçildi. Başqa millətlər üçün bəlkə də bu, demokratiyanın təzahürüdür, digərləri üçün təsadüfdür, amma azərbaycanlı üçün sirri açılmayan qətlin üzərinə düş?n işıqdır. Mədəni fəaliyyətdə biz ermənilərdən fəal görsənirik. Bizim hələ ki, gücümüzün yetdiyi budur. Çünki nə onlarda olan təşkilatlanma, nə maliyyə dəstəyi bizdə var.

- Nə qədər döşümüzə döysək də azərbaycanlıların hələ də tam təşkilatlana bilmədikləri göz önündədir. Diaspor qəzetlərinin fəaliyyəti isə sərhədlərdən kənarda bütöv bir Azərbaycan kimi tanınan respublikanı bölgələrə bölməkdən ibarətdir.

- Rusiyada “Azərbaycan konqresi”, “Azərros” və “Ya qrajdanin” qəzetləri rusca, “Azərbaycan diasporu” və “Millətin səsi” isə Azərbaycan dilində nəşr olunur. Son iki qəzetin məqsədi Rusiyada yaşayan və informasiya qıtlığı çəkən soydaşlarımızın ehtiyaclarını ödəməkdən ötrüdür. O qəzetlər müxtəlif təşkilatlara, azərbaycanlıların çoxluq təşkil etdiyi bazarlara, azərbaycanlı restoranlarına pulsuz paylanır. Bundan başqa, yeni bir qəzetin nəşrinə başlamışıq. Hələ ki, Azərbaycan dilində nəşr olunan “SalamPress” qəzetinin artıq rus dilində variantını da planlaşdırırıq.

Diasporumuzun fəaliyyətinə gəldikdə isə, bizimkilərin ş?xsi ambisiyaları işləməyə imkan vermir. Moskvada fəaliyyət göstərən “İnter-Azərbaycan” kanalı vardı. Rusiyada digər millətlərdən ilk olaraq biz kabel kanalı açmışdıq. Bilirsiniz ermənilərin bizdən fərqi nədir? Əgər bu kanalı erməni açmış olsaydı, axtarardı, istedadlı adamları ətrafına toplardı, iş? ruslardan də cəlb edərdi, yaxşı maliyyə vəsaiti sərf edərdi ki, fəaliyyətini genişləndirə bilsin. Bizimki neylədi? Tanışlıq, pul alıb işə götürmək və sairlər bir tərəfə qalsın, işçilərin vaxtlı-vaxtında pulunu da vermədi. Halbuki abunə kanalı olduğundan heç bir maliyyə problemimiz yox idi. Azərbaycan televiziyası açmaq, millətin mənafeyini düşünmək adı altında özü üçün çalışdığından bütün çətinliklərdən keçib qurduğumuz iş bir anda darmadağın oldu.

Diasporada işləyənlərin bir maniyası da var. Orada görülən işləri millətin təbliğatına hesablamırlar. Həmin işlərin təşkilatçısı kimi Azərbaycanda özlərinin reklamları ilə məşğul olurlar. Milləti yox, özlərini, geri qayıdıb hansısa vəzifəyə sahib olmağı düşünürlər. Bizim işlərimiz nəinki ermənilərin, həmin dırnaqarası diaspor təşkilatlarımızın xoşuna gəlmir. Zəng vurub bizə tapşırırlar ki, bu qədər fəallıq göstərməyək.

- Bununla belə son illər Moskvadakı Azərbaycan diasporunun fəaliyyətində müsbət irəliləyişlər nəzərə çarpır.

- Bu, Heydər Əliyev Fondunun Moskvadakı nümayəndəliyinin rəhbəri Leyla Əliyevanın Rusiyadakı Azərbaycanlı Gənclər Hərəkatına dəstək verməsi ilə bağlıdır. Leyla Əliyeva eyni zamanda Moskva Dövlət Beynəlxalq Əlaqələr İnstitutunun Azərbaycan Klubunun prezidentidir. O, əvvəlcə bizim “Azərros” cəmiyyətinin işləri ilə yaxından tanış oldu, sonra əməkdaşlıq etməyə başladıq. Biz artıq birlikdə tədbirlər hazırlayırıq, onun məsləhətləri ilə layihələrimizi reallaşdırırıq. Bu, artıq Azərbaycan diasporunun formalaşmasında atılan addımlardı. Onu da deyim ki, bizim də tələblərimiz eşidilməyə başlayıb. Ötən ilin dekabrında azərbaycanlıların mitinq keçirmək müraciətinə cavab verilmədiyindən biz icazəsiz aksiya keçirdik və bir günlüyə həbs edildik. Amma bu il dekabrın 13-də Dağlıq Qarabağda keçirilən referenduma etiraz olaraq mitinq keçirmək üçün etdiyimiz müraciətə müsbət cavab verdilər. Bizim prinsipimiz nədir? Fəaliyyət göstərdiyimiz ölkənin qanunvericiliyini pozmadan erməni təbliğatının nəticələrini sıfıra endirməklə yanaşı öz həqiqətlərimizin də dünyaya ötürülməsi. Bu, həqiqətdir ki, Moskvada Azərbaycan diasporunun təşkilatlanması artıq erməniləri narahat etməyə başlayıb və onlar bunu gizlətmirlər də.

-Son illərin fəallığı rus cəmiyyətində həm də ajiotajlar doğurur.

-Həqiqəti nə qədər gec, nə qədər xırdalanmış formada olsa da qəbul etdirmək mümkündür. Sadəcə çalışmaq lazımdır. Adi bir misal çəkim. Hər il Moskvada Beynəlxalq Turizm Sərgisi keçirilir. Müxtəlif ölkələr müraciət edir və ona ödədiyi mü?yyən məbləğin müqabilində stend ayrılır. İki ildir sərgidə qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası da iştirak edir. Stendi ermənilər təqdim edir, yanında qondarma respublikanın bayrağı, Azərbaycan musiqiləri səslənir. Ötən il qondarma respublikanın təqdimat mərasimi keçirilirdi. Biz əynimizdə “erməni terrorizminə son qoyulsun” sözləri yazılmış maykalar Azərbaycanın bayraqlarını açıb canlı sipər yaratdıq və imkan vermədik ki, həmin stendə bir turist də yaxınlaşsın. Ermənilər məcbur olub bir saatlıq vaxt üçün hazırlanmış proqramı 15 dəqiqəyə yekunlaşdırdılar. Polislər müdaxilə edəndə biz sakitcə dayandığımızı dedik. Dedik ki, biz çox sülhsevər bir millətik, Dağlıq Qarabağ da Azərbaycanın ərazisidir. Ona görə də haqqımız var ki, Qarabağ stendinin qarşısında dövlətimizin bayraqlarını qaldırıb duraq. Ermənilər nə qədər çalışsalar da bizi provakasiyaya çəkə bilmədilər. Heç bir qarşıdurma yaratmayacağımıza söz verdiyimizdən susub durduq. Bu il isə artıq bizə Azərbaycanı sərgiyə gələnlərə təqdim etmək üçün ş?rait yaratdılar. Təcili bədii bir proqram hazırladıq. Axtarıb rəqs edənləri tapdıq. Musiqimizi nümayiş etdirdik. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, başqa-başqa əlaqədar təşkilatlar dəstək versəydilər, daha güclü olduğumuzu sübut edərdik. Maraqlıdır ki, həmin sərgidə iştirak üçün külli miqdarda vəsait tələb edilmir. Amma nədənsə hətta Zimbabvenin iştirak etdiyi bu sərgiyə Azərbaycan qatılmır.

- Ermənilərin Dağlıq Qarabağla bağlı az qala mindən çox saytı, portalı var. Bizimsə barmaqla sayılacaq saytlarımız bir-birinin təkrarıdır və heç bir mərama xidmət etmir.

- Hər hansı bir saytın, portalın saxlanılması, yayımlanması üçün güclü pul lazımdır. Nə ediriksə, öz gücümüz daxilində, qazancımızın çərçivəsində edirik. Bizim Beynəlxalq Qarabağ Fonduna indiyə qədər həmyerlilərimiz bir qəpik də olsun pul köçürməyib.

- Çox təmtəraqla təqdim edilən Azərbaycan Bazar Günü məktəblərinin məramı nəd?n ibarətdir?

- Moskvadakı 157 saylı məktəbdə belə bir tədris sistemi qurulub. Həmyerlimiz Aida Quliyevanın direktoru olduğu məktəbdə digər xalqların nümayəndələri də təhsil alır. Bazar günü məktəbi isə fakültativ olaraq fəaliyyət göstərir. Tariximiz, mədəniyyətimiz tədris olunur. Rus dilində təhsil alan azərbaycanlı uşaqların ana dilini unutmaması, öz xalqının keçmişinə, tarixinə, mədəniyyətinə bələd olması üçün tədris olunur. Bunun digər xalqlara dəxli yoxdur.

- Rus yanaşmasında erməni, azərbaycanlı, gürcü, abxaz onun toplumunda yaşayan kiçik milli azlıqlardı. Bu cəhətdən milli azlıqların Rusiya ərazisinə daşıdığı kənar münaqiş?lər həmin cəmiyyət üçün nə dərəcədə maraqlı ola bilər?

- Rus toplusu başqa-başqa zümrələrdən ibarətdir və təbii ki, maraqlar da fərqlidir. Elə təbəqə var ki, ən böyük marağı bir tikə çörək pulu qazanmaqdır. Amma ölkə elitasının maraqlarında dünyanın bütün prosesləri durur. Ən çox da MDB məkanında baş verənlər. Təbii ki, həmin elita üçün ən əvvəl dövlət mənafeyi maraqları mövcuddur. Niyə həmin elitanı erməni fəth eləsin, biz yox?

Rusiyada Dünya Jurnalistlərinin Konqresi keçirilirdi. Orada ermənilər ingilis dilində Xocalı ilə bağlı elə kitablar paylayırdılar ki, biz özümüz də fakt qarşısında heyrətdə qalmışdıq. Bizim problemimiz insanları səmimiyyətimizə inandıra bilməməyimizdir. Qarabağın adı ilə o qədər ş?xsi mənafeyə xidmət edən təşkilat fəaliyyət göstərir ki, cəmiyyətdə bu məsələyə qarşı qıcıq yaranmaqdadır. Bu da özlüyündə bizim fəaliyyətimizə mənfi təsir göstərir.

- Fikrinizcə, təbliğat vasitəsi kimi hansı variantı seçmək daha doğru olar?

- Fəaliyyətimizi təkcə aksiyalarla məhdudlaşdırmaq fikrində deyilik. Saleh Qarabağlının “Dünyanın taleyi” kitabını rus və ingilis dilinə çevirib Rusiyada yaymaq fikrindəyik. Yəni biz bacardığımız təbliğat vasitəsindən istifadə edib haqlı olduğumuzu sübut etməliyik.

- Bəs erməni oğurluğuna qarşı hansı tədbirləri görürsünüz?

- Bu, bizim yaralı yerimizdir.

Moskvanın istənilən metrostansiyasından çıxırsan, Eldar Mənsurovun, Əliağa Səmədovun əsərləri erməni musiqiçilərin ifasında səslənir. Azərbaycan bəstəkarlarının bütün instrumental kompozisiyaları erməni musiqisi kimi disklərdə satılır. Civan Qasparyan Moskva səhnəsini Azərbaycan musiqisi ilə zəbt edib. Bu adam Azərbaycan mahnıları ilə özünə dünya şöhrəti qazanıb. Bir dəfə onun keçirdiyi mətbuat konfransında durub dedim ki, siz plagiatsınız və oğurladığınız musiqi Azərbaycanındır. Amma bunu rəsmi ş?kildə bildirmək, etiraz etmək lazımdır, sübut etmək lazımdır ki, bu bizim milli sərvətimizdir.

Yeni Azərbaycan.-2007.-16 avqust.-S.8.