Qəhrəmanlı G.

Muğamda Alim möcüzəsi

Muğam çox xanəndəyə həyat verib, çox musiqiçiyə yol göstərib, çox insana həmdəm olub. Muğamla şöhrətlənən, həm də muğama şöhrət gətirən sənətkarlar da az olmayıb. Xalq belə sənətkarları öz ölçüsü ilə dəyərləndirib, adını təkrarsız oxuduğu muğamla qoşalaşdırıb: Islamı Segahla, Cabbarı Mahurla, Mirzə Məmmədhəsəni Şurla, Seyidi Çahargahla...
Hər bulağın suyunun öz dadı, öz ləzzəti olduğu kimi, hər xanəndənin də öz yolu, öz nəfəsi, öz yeri olub. Onlar muğamı yaşadıblar, zənginləşdiriblər, nəsildən-nəsilə, eldən-elə ötürüblər.
Amma etiraf etməliyik ki, hələ heç kim muğamatı dünyaya tanıtmaqda Alim Qasımov səviyyəsinə yüksələ bilməyib. O, özündən əvvəlki ustadların irsini, müasirlərinin yaradıcılığını öyrənə-öyrənə, xalqın muğam bulağının hər gözündən su içə-içə bütün dünya xalqlarını muğam möcüzəsi ilə sehirləmiş, minlərlə tamaşaçını ayağa qaldırıb uzun müddət onu alqışlamağa məcbur etmişdir.
Alim D.Sostakoviçin, M.Rastropoviçin aldıqları beynəlxalq YUNESKO mükafatına layiq görünən nadir sənətkardır.
Alimin böyüklüyü ondadır ki, nə beynəlxalq festivallarda qazandığı qələbələr, nə aldığı mükafatlar onu dəyişdirməyib, elə əvvəlki ampluasında qalıb: sadə, təvazökar, bir az da sadəlövh!..
Alim öyrənmək dəlisidir. O, Hacı Məmmədovun, Bəhram Mansurovun, Hacıbaba Hüseynovun əlindən su içib. Mən onun uşaq sadəlövhlüyü ilə Hacı Mayılın, Baba Pünhanın söhbətlərinə diqqət kəsildiyinin şahidi olmuşam. Mən onun heyran-heyran Ağakərim Nafisin oxumasına qulaq asdığını görmüşəm. Bu baxımdan onu qədim yunan filosofu Sokratla müqayisə etmək olar. Sokrat nə qədər ki, çoban idi, hər yerdə öyünürdü ki, mən hər şeyi bilirəm, məndən çox bilən yoxdur. Amma elə ki, elmə bələd oldu, bir alim kimi şöhrətləndi, etiraf etdi ki, bilmədiklərimi ayağımın altına yığa bilsəm başım aya dəyər.
Alim də bu yaxınlarda verdiyi müsahibəsində neçənci dəfə təkrarladı: muğam elə bir dəryadır ki, onu tam öyrənmək üçün bir ömür bəs etməz. Odur ki, bu gün də mən özümü şagird hesab edirəm, hamıdan, hətta ən gənc ifaçılardan belə öyrənirəm.
Yox, bu gəlişi xoş olmaq üçün deyilməyib, bu Alimin özüdür. Onun yenicə parlayan ulduzumuz pianoçu cazmen Şahin Növrəsli ilə iş birliyi planı bunun əyani göstəricisidir.
Muğam oxuyan çoxdur. Amma Alimdən yoxdur! Niyə? Çünki Alim üçün heç bir çərçivə, sərhəd yoxdur. O, oxuyanda mövcud bütün sərhədləri vurub dağıdır. Muğamatın nəyə qadir olduğunu özünün məlahətli səsinin bütün çalarlarında göstərməyi bacarır. Bacarır demək azdır, o, oxumur, o, yaradır, o, yaşayır, o, yaşadır, o, uyuyur, həm də dinləyicilərini də özü ilə birlikdə öz dünyasından ayırıb sehrli bir aləmə aparır. Elə bir aləmə ki, o aləmdən ayrılanda hər bir dinləyici dərin boşluqda olduğunu hiss edir.
Çox vaxt ona muğamın alimi deyirlər. Yox, əsla yox! O, musiqi sənətinin alimidir. Alim estradanı da, klassik musiqini də, cazı da, roku da, qədim dərvişlərin bəstələrini də, operanı da, operettanı da, aşıq havalarını da eyni şövqlə tamaşaçıya çatdırmağın ustasıdır.
Buna görədir ki, dünyanın məşhur musiqiçiləri Alimlə bir yerdə çıxış etməyi özlərinə şərəf bilirlər.
Bu da bir həqiqətdir ki, Alimin muğam dünyasında möcüzələr yaratmasına qısqanclıq edənlər (Alim heç zaman onlara cavab verməyib) onun yaradıcılığının bu istiqamətinə kölgə salmaq üçün hay-haray da saldılar. Məncə, onların cavabını Musiqi Akademiyasının rektoru F.Bədəlbəyli yaxşı vermişdi: Alim Qasımov harada nə oxumasından asılı olmayaraq əla oxuyur.
Sonralar Alim Qasımovun saraydakı konsertlərində həmin qısqancların necə heyranlıqla ona qulaq asdıqlarını görüb Alimin böyüklüyünün nəticəsinə sevinmişəm.
Alimin səsi də, ifası da möcüzədir, çoxları demişkən, Allah vergisidir. Bir baxın: Ağabala Abdullayev “Zabul Segah”ın, Yavər Kələntərli “Şur”un, Rübabə Muradova “Hümayun”un, Yaqub Məmmədov “Mənsuriyyə”nin mahir ifaçıları idilər. Alim Qasımov isə “Rast”da da, “Bayatı Şiraz”da da, “Mahur”da da, “Şur”da da... möcüzələr yaradır. Hələ onun oxuduğu, oxuduğu yox, yaratdığı bəstəkar mahnılarını, xalq havalarını, xüsusilə “Apardı sellər Saranı” mahnısını demirəm...
Indi 50 yaşlı sənətkar (aman Allah, nə tez oldu bu 50 il!) yol üstündədir. Dahi Üzeyir bəy Hacıbəyovun 100 yaşı tamam olacaq “Leyli və Məcnun” operasını ciyərparası Fərqanə xanımla, çin, yapon, iran, hindistan, alman... musiqiçiləri ilə birlikdə hazırlamaq üçün Fransaya gedir. Sonra isə Amerika səfəri başlayacaq. Ipək yolu layihəsi davam edir...
Səfərin uğurlu olsun, qardaşım! 50 yaşın mübarək! Allah sənə uzun ömür versin ki, dünya xalqlarının mənəvi sərvəti etdiyin muğamatımız yeni möcüzələrlə zənginləşsin.

Azadlıq.-2007.- 10 avqust.-S.12.