Arifqızı G.

Qəriblikdə ötən ömür

"Gözəlim sənsən" mahnısının sədaları altında ürəyim riqqətlə döyünür, fikrə gedirəm. Həyat çox qəribə və gözəlliklərlə doludur. Bıı qəribəliklərin içərisində insan amili başlıca rol oynayır...

... İnsan doğulduğu andan tale yolu da onunla bərabər doğulur. "Alın yazısına fitri istedad yazılıb" sözlərini hamıya şamil etmək olmaz. Yalnız indi Azərbaycan televiziyasında ifasını dinlədiyim Sona xanım Aslanova kimilərə bunu şamil etmək olar. Çünki belələri öz istedadları ilə milyonların qəlbinə sevinc bəxş edir.

Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, Azərbaycan Konservatoriyasının sabiq professoru, dahi bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəyovun səhnəmizə bəxş etdiyi unudulmaz səs sahibi Sona xanım Aslanova 1924-cü ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. O, heç ağlına da gətirrnəzdi ki; müğənni olacaq, böyük səhnədə operalardan partiyalar ifa edəcək, respublika teieviziyasının Qızıl Fondunda 205-ə qədər mahnılarının lent yazıları saxlanılacaq və gələcək nəsillərə ötürüləcək. Doğrudan da həyat biz düşündüyümüzdən də mürəkkəb və rəngarəngdir. Mayası muğamlarımızdan güc alan ana laylası ilə böyüyən Sona xanımı opera sənəti durmadan özünə cəlb edirdi. Üzeyir bəyin qələmindən süzülüb gələn klassik musiqi bu gənc qızın qəlbini ovsunlamışdı. Odur ki, o, konservatoriyaya daxil olur və 1952-ci ildə oranı bitirərək, ömrünün 20 ilini həmin tədris müəssisəsində pedaqoq kimi çalışır.

İtaliyalı Sofe İkonovna Qorskadan dərs almış Sona xanım Azərbaycan Televiziyası, Dövlət Filarmoniyası, Estrada Orkestrinin solisti olmuş, Azərbaycan nəğmələrini ürəklə, böyük coşqu və məharətlə ifa etmişdir.

O, Azərbaycan musiqisinin canlı tarixidir. Səhnəmizdə Gülçöhrəni, Nigarı, Əslini yaradıb. Ölməz sənətkarlarımız Bülbül, Rəşid Behbudov və digər sənətkarlarla bir səhnəni paylaşıb. Azərbaycanda 12 bədii filmə çəkilib. Bu gün sevə-sevə baxdığımız "Arşın mal alan" filmindəki Gülçöhrənin ifası məhz Sona xanıma aiddir. Onun ifasında onlarla lent yazısı da Üzeyir Hacıbəyovun Ev Muzeyində qorunub saxlanılır.

Tez-tez Azərbaycan televiziyasında Sona xanımın o əvəzedilməz səsinə qulaq asmaq imkanımız olur. Amma onun sonrakı həyatı, fəaliyyəti haqqında heç bir məlumat verilmir. Səksən illik yubileyində mən Sona xanım haqqında qısa da olsa, Azərbaycan oxucularına məlumat vermişdim.

Yazımın əvvəlində həyatın qəribəliklərindən söhbət açmışdım. Bu sözlərim səbəbsiz deyildi. O qəribəliklərdən biri də Sona xanımın hal-hazırda vətənindən uzaqda -Amerikanın Kaliforniya ştatında yaşamasıdır. O heç ağlına da gətirməzdi ki, bir vaxtlar canı qədər sevdiyi doğma Azərbaycandan uzaqlarda yaşaya biləcək. Qəriblikdə Vətən həsrəti çəkən müğənni, həmişə doğma musiqilərimizdən güc və qüvvət almışdır. O, həmişə azərilərin toplaşdığı tədbirlərdə hələ də öz gözəlliyini və məlahətini qoruyub saxlamış səsi ilə operalarımızdan ariyalar və xalq mahnıları ifa edərək, bizləri sevindirib. Vətəndən uzaqda, xarici dostlarımızın toplaşdığı məkanlarda Azərbaycan musiqisinin gözəlliyini və ecazkarlığın dəfələrlə nümayiş etdirib. Ancaq təəssüflə bildirməliyəm ki, musiqi tariximizdə özünəməxsus bir iz qoymuş sənətçimiz altı ay əvvəl cərrahiyyə əməliyyatına məruz qalmış və uzun müddətdir ki, Kaliforniya ştatının Lonq Biç şəhərindəki xəstəxanada yataq xəstəsi kimi müalicə olunur. Qocalmasına baxmayaraq, yenə də gözəl və məlahətli səsi olduğu kimi qalmaqdadır. Onun qürbətdə vətənə, milli musiqimizə olan sonsuz məhəbbəti, hələ də gözəl ifaçılıq qabiliyyətinə malik olması, Azərbaycan musiqisinin ən gözəl təbliğatçısı kimi apardığı işlər ürəyimi həmişə fərəh hissi ilə doldurur. 84 yaşını haqlamış bu sənətkar xanımın indi yalnız xoş sözə və məhəbbətə böyük ehtiyacı var. Gələn ilsə Sona xanım Aslanovanın 85 yaşı tamam olur. Bu gün xalqımın gəncləri onun yaradıcılığından xəbərsizdir. Çox istərdim ki, hər. bir azərbaycanlı gənc xalqımızın mədəniyyət. və incəsənət xadimlərini yaxından tanısın, eləcə də Sona xanımın yaradıcılığını...

Mən, Kaliforniyada rəsmi qeydiyyatdan keçmiş Amerika-Azərbaycan Qadınları cəmiyyətinin prezidenti olmaqla üzərimə düşən hər missiyanı yerinə yetirmək istəyirəm. Çox tstərdim ki, xaricdə yaşayan azəri qadınlarımız unudulmasın. Vaxtaşırı onların həyat və yaradıcılığı, fəaliyyəti diqqət mərkəzində olsun. O cümlədən də Sona xanımın...

Son illərdə Azərbaycanda gedən bütün prosesləri hər birimiz böyük maraq və sevinc hissi ilə izləyirik. Odur ki, cəmiyyətimizin bütün üzvləri çox istərdik ki, Azərbaycan musiqisinin gözəl təbliğatçısı və ifaçısı olan Sona xanım Aslanova da prezidentimizin sənət adamlarına göstərdiyi o diqqət və qayğıdan ömrünün ahıl çağlarında bəhrələnsin, Azərbaycan Respublikasının Xalq Artisti adına layiq görülsün. Doğma vətənində olmasa da, uzaq Amerikada dövlət səviyyəsində yaradıcılıq gecəsi keçirilsin.

Bu cür tədbirlər bizim vətənlə olan qırılmaz bağlarımızı daha da möhkəmləndirir, fəaliyyətimizin səmərəliliyinə təkan verir.

Ekspress.- 2007.- 8-10 dekabr.- S. 19.