Qurbanova N.

 

“Zamana təslim olmuram”

 

Yaqub Zurufçu: “Görünür, ömrümüzün yarısı təyyarələrdə keçəcək”

 

O, neçə illərdir o taylı-bu taylı Azərbaycanın dərdinə "Ayrılıq" himni oxuyur. Son vaxtlar ifasına bir az Qarabağ dərdi qatan, bir az Vətən həsrətinin yanğınını çiləyən Yaqub Zurufçudur həmsöhbətimiz.

Redaksiyada qonağımız olan məşhur müğənni, özünün təbirincə desək, könlündə yığılıb qalmış Vətən yanğısını bizimlə bölüşdü.

-  Yaqub bəy, Azərbaycana budəfəki gəlişinizin məqsədi nədir?

-  Mənim hər zaman Azərbaycanıma gəlişim məqsədsiz səbəbsiz olur. Ürəyimə  düşəndə  gəlirəm.  Təbrizin iyini Azərbaycandan alıram özümü azərbaycanlı kimi hiss edirəm.

- Elə isə vaxt qəti qərara gələcəksiniz? Yəni ya Amerika, ya da Azərbaycan

- Mən seçimimi etmişəm - Azərbaycan.

- Bəs ailəniz?

-  İki dəfə gətirdim. Qala bilmədilər, getdilər. Yaşım çoxaldıqca isə bura bağlılığım mənə daha da güc gəlir. Görünür, ömrümüzün yarısı elə bu cür - təyyarələrdə keçəcək.

-  Son zamanlar Rəşid Behbudovun repertuarına müraciət etməyiniz ilə bağlıdır?

-  Təvazökarlıqdan uzaq olmasın, mənim səsim bir az Rəşid Behbudovun səsinə oxşayır. Fikrimcə, Rəşid Azərbaycanın ən qüdrətli sənətkarıdır. Bu sıradan olan Rauf Atakişiyevin, Bülbülün ifasını sevə-sevə dinləyirəm. Biz bu yolun davamçılarıyıq borcumuzdur bu yolu davam etdirək. Adını çəkdiyim sonətkarların hamısının repertuarını əzbər bilirəm. Amerikada daha çox oynaq mahnılar oxumağa üstünlük verirəm. Gənc ifaçılardan isə əsasən muğam itaçılarını dinləyirəm.

-  Görünür, sizi bııra çəkən Azərbaycan mədəniyyətinə olan bağlılığınızdır?

- Mən musiqiçiyəm bu özünü hər an göstərir. Digər tərəfdən isə dilim dilindən, canım canından, qanım qanından olan bir mədəni dəyərləri necə sevməyə bilərəm? Təbii ki, bu bağlılıq 50 faiz müğənni, 50 faiz mənim öz dilim, öz xalqım olduğu üçündür. Mənə görə, ingilis dilində gərək o adam oxuya ki, o ya ingilis, ya da amerikalı olsun. Əslən mən amerikalı deyiləm ki... Zaman bizi çəkib-aparıb ora, amma mən o zamana təslim olmuram buna görə yaxşı edirəm, təslim olmayacağam da.

Təssəvvür edin ki, Bülbül oxuyur, sən durub baxırsan. Mümkün deyil. Bu mahnıları eşidəndə həyəcanlanmamaq, nəyisə hiss etməmək mümkün deyil. Hansısa bir melodiyanı dinləyəndə qeyri-ixtiyari əllərim əsirsə, bilirəm ki, bu, Azərbaycan musiqisidir. Bu boyda güc yalnız Azərbaycan mədəniyyətinə məxsus ola bilər. Bizim elə bir mədəni sərvətimiz var ki, hər bir azərbaycanlı bununla fəxr etməlidır. Mənə bura həm ona görə doğmadır ki, mən torpağımda öz müsibətlərimi danışa bilirəm. Amma Amerikada hamı mənə biganədi axı. Onlarla necə dərdləşə bilərəm? Bütün dinimız, dilimiz, mədəniyyətimiz, mənəvi dəyərlərimiz tam fərqlidir. Məsələn, uşaq atasının yanında ayağını qaldırıb qoyur mizin üstünə. Mən bu həyat tərzi ilə barışa bilmərəm.

-  Bəs sizin övladlarınız hansı həyat tərzi ilə yaşayırlar?

- Övladlarım amerikalılar kimi deyil, azərbaycanlılar. Qızım da, oğlum da orada doğulub-böyüdükləri üçün onlarda Amerikaya meyllilik hiss olunur. Amma Təbrizə, Bakıya gələndə, buradakı rəftarları görəndə mənimlə uyğunlaşmağa çalışırlar. Onları buralarla tanış etməsəydim, çox güman ki, eynilə amerikalılar kimi ola bilərdilər. Çünki onların bünövrəsi orada qoyulub. Uşaqlar harada məktəbə gedirlərsə, oranın qayda-qanunları ilə yaşayırlar.

-  Yaqub bəy, bir neçə gän əvvəl Cənubi Azərbaycanda Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın yubileyi ilə bağlı hazırlanan verilişlərdə şairin fars olduğu vurğulanırdı. Buna münasibətiniz...

-   Mənim fıkrimcə, bu, təbii haldır. Çünki İranda hazırda fars hakimiyyətidir. Baxmayaraq ki Şəhriyar Azərbaycançı olub Azərbaycanın bölünməsinə dair çoxlu şeirlər yazıb. Məsələn, mənə görə, Mövlananın milliyyəti yoxdur, - o, bütün dünyanındır. Mövlana dünya səviyyəsində olan bir insandır sözlərini  bütün bəşəriyyətə yazırdı. Yeri gəlmişkən, mən öz proqramlarımda Şəhriyarın yaradıcılığına böyük yer ayırıram Dövlət Pedaqoji Universıtetinin rəhbərliyı ilə danışıqlar aparıb qərara gəlmişik ki, gələn ilin mart ayında Şəhriyarın yaradıcılığından bəhs edon bir gecə təşkil edək. Onun şeirlərindən bir neçəsinə mahnılar bəstələmişəm inşallah, yaxın günlərdə bu nəğmələrimi hamı eşıdəcək.

-   Sənətçi həm siyasətçidir.  Bu missiyadan irəli gələrək Azərbaycan həqiqətlərinin xarici ölkələrdə yayılması üçün nələr etmisiniz?

- Mütəmadi olaraq oradakı telekanallarda çıxışlarım olub. Ən əsası isə mənə məxsusAndishehadlı elektron vəsaitdə Azərbaycan haqda məlumatlar yayımlanır. Qəzetiniz vasitəsilə bütün internet istifadəçilərinə üzümü tutub deyirəm ki, həftənin cümə günü axşam saat 00:00-da bazar günü səhər saat 08:00-da "www.Andisheh.tv" saytına girməklə mənim proqramımı izləyə bilərlər.

Digər bir məqam isə Azərbaycanın təbliğatının zəif olması ilə bağlıdır. Oradakı diasporumuz güclənməlidir, nümayəndələr təbliğati işlər görməlidirlər. Heç olmasa ayda bir dəfə konsert proqramı təşkil edilməlidir. Ermənilər ildə bir dəfə gəlirlər Los-Ancelesin 7 min nəfərlik möhtəşəm konsert salonlarından birində konsert proqramı ilə çıxış edirlər. Orada onlar bütün Azərbaycan rəqslərini erməni rəqsləri adı altında oynayırlar. Bu bizim təbliğatımızın zəifliyindən irəli gəlir.

-  Yaqub bəy, oradakı həmyerlilərimizin bir-biri ilə münasibətləri hansı səviyyədədir?

-  Xeyli zəifdir. Çox sevinərəm ki, bütün azərbaycanlılar bir olsunlar mən onda böyük müğənnilər kimi yüksək səviyyələrə qalxa bilərəm. Məsələn, Ququş orada oxuyur, bir konsertində cəmi bir dənə Azərbaycan dilində "Ayrılıq" oxuyur.

Azərbaycanlı ola-ola Ququş ürəyi  istəyən kımi azərbaycanca  oxuya bilmir. Çünki çox oxuyan kimi pıçhapıç başlayır ki, deyəsən, bu da Azərbaycanı birləşdirmək istəyir. Bu müğənniləri mən qınamıram, çünki onların da çörəkpulu belə çıxır. Amma mənim ehtiyacım yoxdur. Yaxşı edib oxuyuram Azərbaycan dilində. Heç kəsin cəsarəti do ola bilməz ki, mənə hansı dildə oxumağıma irad bildirsin.

-  Sizdə qibtə olunacaq qədər Azərbaycana məhəbbət istək var. Bıınun sirrini bəlkə açıqlayasınız?

- …

- Deyəsən, sizi kövrəltdim...

-  Bu sualın cavabı yoxdur.  Görünür, qürbətdə yaşamaq məni bu cür edib.

 

Həftə içi.- 2007.- 14 dekabr.- S. 6.