Qocayeva A.

Sənətkar ömrü

Hacıbaba Bağırov - 75

Əgər yaşasaydı, sənətsevərləri, dostlarını başına toplayaraq fərəhlə, iftixarla 75 yaşını qeyd edəcəkdi. Əgər yaşasaydı, yarandığı vaxtdan bu günəcən bir dəfə də olsun öz yubileyini qeyd etməyən Musiqili Komediya Teatrının 100 illik yubileyində səhnə dolu gülüşlə iştirak edəcəkdi. Əgər yaşasaydı, hələ bundan sonra yaradacağı neçə-neçə obrazla öz tamaşaçılarına həmişə olduğu kimi bol-bol gülüş, sevinc bəxş edəcəkdi. Əgər yaşasaydı...

Ömür vəfa etmədi böyük gülüş ustası, xalq artisti Hacıbaba Bağırova. H.Bağırov 1932-ci ildə Bakıda doğulmuşdu. Tale onu valideynsiz qoyaraq nənəsinin ağuşuna atmışdı. Orta məktəbə yaşıdı Rüfətin (Rüfət Əhmədzadənin) həvəsinə gedib. Uşaqlıqdan aktyorluğa meyil göstərən Hacıbaba müharibədən sonra Ağadadaş Qurbanovun dram dərnəyinə yazılıb. Tanınmış sənətkar Əjdər Sultanovdan gülüş mədəniyyətinin sirlərini öyrənib, xalq gülüşünün ilk obrazı olan Kosa ilə tanış olub. 15 yaşlı Hacıbabanın Kosa rolunu bəyənən rejissor Adil İsgəndərov onu Dram Teatrının nəzdində fəaliyyət göstərən 3 illik teatr kursuna dəvət edib. Aktyorluq fəaliyyətinə Dram Teatrının səhnəsində oynanılan "Dərin köklər" tamaşasındakı bircə cümləlik rolu ilə başlayıb. Professional səhnəyə 1949-cu ildə Lənkəran teatrında qədəm qoyub. 1951-ci ildə Dəmir yolu məktəbini bitirib. 19 yaşında məktəbin dram dərnəyinə yazılıb və İmamverdi Bağırovun rəhbərliyi altında sonralar şah rolu hesab etdiyi Məşədi İbadı oynayıb. Tale elə gətirir ki, Musiqili Komediya Teatrında uzun illər İmamverdi Bağırovla tərəf-müqabil olur. Dəmir yolu məktəbində Səyavuş Aslanla dostlaşır və onlar əl-ələ verərək yarım əsrdən artıq tamaşaçılara gülüş bəxş edirlər.

H.Bağırov 1960-cı ildə Gəncə Dram Teatrında bir sıra yaddaqalan obrazlar yaradır. 1962-ci ildə Musiqili Komediya Teatrına gəlir. Kinoda, televiziya tamaşalarında və teatrda bənzərsiz obrazlar qalereyası yaradaraq əbədi tamaşaçı sevgisi qazanır.

Gülüş ustasının səhnəyə hər bir gəlişi tamaşaçı üçün toy-bayrama çevrilirdi. Güldürə-güldürə düşünməyə, düşünə-düşünə nəticə çıxarmağa sövq edirdi tamaşaçını. Dahilərimizdən birinin dediyi "Gülüşdən böyük tərbiyə vasitəsi yoxdur" fikri H.Bağırovun sənət meyarı idi. Aktyor güldürə-güldürə tərbiyə edirdi, kimə gülürük, nəyə gülürük və niyə gülürük sualları ətrafında tamaşaçını düşünməyə vadar edirdi. Sənətkar yaratdığı hər bir rola öz möhürünü vururdu. "Ulduz"da Möhsün, "Olmadı elə, oldu belə"də Dayandur, "Sevindik qız axtarır"da Sevindik, "Həmişəxanım"da Cəmi Cüməzadə, "Milyonçunun dilənçi oğlu"nda milis rəisi, "Hardasan, ay subaylıq"da Novruzəli, "Qayınana"da İlqar, “Sonqulunun məhəbbəti”ndə Sonqulu və digər rolları H.Bağırovun yaradıcılığında öz bənzərsiz ifasını tapmışdı.

1988-ci ildə teatrdan getməli olan sənətkar "Tənqid-təbliğ" teatrını yaradır. Sonra yenidən Musiqili Komediya Teatrına qayıdan Hacıbaba müəllim ömrünün sonuna kimi bu məbədə rəhbərlik etmişdir.

H.Bağırov teatra rəhbərlik etdiyi dövrdə gənclərə xüsusi diqqət və qayğı ilə yanaşmış, onların inkişafı, roldan-rola püxtələşmələri və tanınmaları üçün əlindən gələni əsirgəməmişdir. O, gənc aktyorları özü ilə bərabər səhnəyə çıxararaq sanki tamaşaçılara təqdim edir, tanıtdırırdı. Məhz buna görə onun rəhbərliyi dövründə gənc aktyorların teatra axını başlamışdı.

Gülüş ustası novator bir insan idi. Onun rəhbərlik etdiyi teatrda apardığı islahatlar bu məbədin inkişafına, gənc aktyor nəslinin yetişməsinə və qoyulan tamaşaların daha mükəmməl alınmasına yönəldilmişdi.

Ustad sənətkarın gülüşü mənalı, estetik, tərbiyəedici, insanları saflaşdıran gülüş idi. Bu gülüşdə kədər qarışıq bir nur da vardı.

H.Bağırov səmimi aktyor idi. Səmimiyyət səhnə ilə salon, aktyorla-tamaşaçı arasındakı bütün sədləri aradan götürən başlıca meyardır. Gülüş ustasını tamaşaçıya sevdirən cəhətlərdən biri də məhz onun səmimi olması idi.

H.Bağırovun yaradıcılığı teatr tarixini zənginləşdirmişdir. Onun mədəniyyət sahəsindəki fəaliyyəti dövlətimiz tərəfindən daim yüksək qiymətləndirilmiş, bir sıra mükafatlara, şəxsən mədəniyyətimizin qayğıkeşi Heydər Əliyevin təqdimatı ilə "Şöhrət" ordeninə layiq görülmüşdür.

H.Bağırov əvəzolunmaz sənətkarlarımızdan biri idi. Onun dünyasını dəyişməsi ilə teatr aləmi çox şey itirdi. O, Bəşir Səfəroğlu və Lütfəli Abdullayev məktəbini görmüş, onlardan öyrənmiş və öz məktəbini yaratmış görkəmli teatr xadimi idi. Uzun illər fəaliyyət göstərdiyi və ömrünün sonuna kimi rəhbərlik etdiyi Musiqili Komediya Teatrında onun yeri daim görünür. Yüksək gülüş mədəniyyətindən söz düşəndə, dərhal Hacıbaba Bağırovun sənəti xatırlanır.

H.Bağırovun sənəti və şəxsiyyəti haqqında R.Səməndər "Ömrün 60 pərdəsi" və N.Şəmsizadə "Hıçqıran gülüşlər" kitablarını yazmışlar. Lakin bu böyük gülüş ustasının ecazkar sənəti və şəxsiyyəti haqqında nə qədər kitab yazılsa, yenə də azdır. Çünki Hacıbaba müəllim Azərbaycan gülüş mədəniyyəti tarixində heç kimə bənzəməyən, heç kəsi təkrarlamayan yeni yol, yeni cığır açmışdır.

Dekabrın 25-də Mədəniyyət Nazirliyi Musiqili Komediya Teatrında gülüş ustasının 75 illik yubileyini qeyd edəcəkdir. Lakin Hacıbaba Bağırovsuz... Bu yubileyə sənət yoldaşları, sevimli tamaşaçıları sevinc qarışıq bir kədərlə hazırlaşırlar.

Görkəmli sənətkarımız, əvəzsiz gülüş ustası H.Bağırovun böyük sənəti Azərbaycan teatr tarixində və yarım əsrdən artıq bol-bol gülüş, təbəssüm bəxş etdiyi tamaşaçılarının qəlbində daim yaşayacaqdır.

İki sahil.- 2007.- 20 dekabr.- S. 6.