Aslan Q.

Almaniya-Azərbaycan əlaqələri yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur

Almaniya böyük dövlətçilik tarixinə malik olan bir ölkədir. Azərbaycan dövlət müstəqilliyi əldə etdikdən sonra ölkəmizin Almaniya

ilə dostluq əlaqələri yüksələn xətlə inkişaf etməyə başlamışdır. Milli öndərimiz Heydər Əliyev 1 iyul 1996-cı ildə Almaniyaya rəsmi səfəri dövründə bu ölkədəki Azərbaycan cəmiyyətləri federasiyasının nümayəndələri ilə görüşündə demişdir: "Mən istəyirəm ki, Almaniyada yaşayan hər bir azərbaycanlı həm yaxşı yaşasın, həm də hörmətli adam olsun, dövlətdə yer tutsun. Mən bunu istəyirəm, çünki bu nə qədər çox olsa, azərbaycanlıların dünya millətləri içərisində elm, zəka səviyyəsinin bir o qədər yüksək olduğunu göstərəcəkdir".

Bu günlərdə texnika elmləri namizədi, Alman-Azərbaycan cəmiyyətinin sədri Çingiz Abdullayev redaksiyamızın qonağı oldu. O, Almaniya-Azərbaycan dostluq əlaqələrindən, həmçinin bu sahədə görülən işlərdən söhbət açaraq dedi:

2008-ci ildə Almaniyada Azərbaycan mədəniyyəti ilinin keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bu məqsədlə Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Almaniyanın Qabriela Mants təşkilatı ilə birlikdə layihə qrupu hazırlayır. Alman-Azərbaycan cəmiyyəti bu layihənin gerçəkləşməsinə qoşularaq iki ölkə arasında əlaqələrin geniş əks olunması məqsədilə bir neçə filmin çəkilməsi üçün respublika Mədəniyyət və Turizm naziri Əbülfəs Qarayevə müraciət etmiş, nazirlik tərəfindən bu işə dəstək verilmiş və çəkiliş qrupumuz Almaniyaya ezam olunmuşdur. Çox əlamətdar haldır ki, səfərimiz Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Almaniyaya rəsmi səfəri ilə üst-üstə düşmüşdü. Prezidentin iştirak etdiyi tədbirlərə bizim çəkiliş qrupu da qatıldı. Burada Almaniyanın tanınmış ictimai-siyasi və mədəniyyət xadimləri ilə, həmçinin Konrad Adenauer Fondunun baş katibi cənab V.Ştauderlə görüşdük. O, hazırladığımız sənədli filmə müsahibə verdi. Görüş əsnasında Almaniya Ekologiya Fondunun sədri professor M.Zukovdan da maraqlı müsahibə götürməyə müvəffəq olduq. Hər iki şəxs müsahibəsində Azərbaycan haqqında yüksək fikirdə olduqlarını bildirdilər. Səfərimiz əsasən Almaniyanın Payne şəhərindən başlandı. Buradakı şəhər arxivinin idarəsində şair Bodenştedin Mirzə Şəfi Vazehə həsr etdiyi kitab və arxiv materialları ilə rastlaşdıq. Növbəti səfərimiz Almaniyanın Köln şəhərinə oldu. Çəkiliş qrupumuz işini bu şəhərin qədim adət-ənənələri, musiqisi və karnavalı ilə davam etdirdi. Çox maraqlı idi ki, Kölndə yeni açılmış Azərbaycan restoranının qarşısında Azərbaycan bayrağı dalğalanırdı. Buradakı mədəniyyət guşəsində Almaniyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor fəalları ilə yaddaqalan görüşümüz oldu. Bakı ilə qardaşlaşmış şəhər olan Maynts şəhərində olarkən biz şəhər mədəniyyət mərkəzinin direktoru Lüdviq Yantserlə də görüşdük. O, söhbətində son illər Azərbaycan-Almaniya mədəni əlaqələrinin təşəkkül tapmasından məmnun qaldığını bildirdi. Çəkiliş qrupumuz Frankfurt-Mayn şəhərində olarkən burada vaxtilə Azərbaycanda yaşamış, yurdumuzun vurğunu olan 82 yaşlı Villideşlə görüşdük. O, Mingəçevirlə bağlı xatirələrini danışdı. Azərbaycanın milli adət ənənələrinə heyran qaldığını bildirdi. Villideş öz arxivini və əlyazmalarını Alman-Azərbaycan cəmiyyətinə hədiyyə etdi. Biz Sumqayıtla qardaşlaşmış şəhər olan Lüdviqsxafenə də baş çəkdik. Şəhər rəhbərləri ilə görüşdük, sonra isə çəkilişlər apardıq. Almaniyanın Ştudqart şəhərində təşkil olunmuş mədəniyyət və inteqrasiya konfransında daxili işlər naziri M.Şoble ilə maraqlı görüşümüz oldu. Ertəsi gün həmin şəhərdə Ştudqart şəhər rəhbərliyi ilə də görüşdük. Həmçinin Almaniya Beynəlxalq Əlaqələr İnstitutuna baş çəkdik. İnstitutda Azərbaycan-Almaniya mədəni əlaqələrindən geniş söhbət açıldı. Səfər çərçivəsində Ştudqart Universitetinin professoru Uli Arnold və azərbaycanlı tələbələrlə, həmyerlimiz, məşhur alim, Münhen Universitetinin professoru Maqsud Əfəndiyevlə də görüşmək bizə müyəssər oldu. Azərbaycanı dünyada tanıdan, aparıcı elmi jurnallarda sanballı yazılarla çıxış edən Humbolt mükafatı laureatı, professor Maqsud Əfəndiyevin dəvəti ilə Ştudqartda yaddaqalan görüşlər keçirməyə müvəffəq olduq. Almaniyada Baden Vüttenberq adlı bir ərazi var. Bu torpağın sakinlərindən 5 minə yaxın insan 190 il öncə Almaniyadan köçüb Azərbaycanın Xanlar və Şəmkir rayonlarında məskunlaşmışlar. Biz orada olarkən Helendorf cəmiyyətinin üzvləri ilə görüşümüz oldu. Prezident İlham Əliyev yaxınlarda Almaniyada rəsmi səfərdə olarkən Baden Vüttehberqin baş naziri ilə görüşü olmuş, Azərbaycan-Almaniya əlaqələrinin XXI əsrdə daha da möhkəmlənməsindən söhbət açılmışdır. Almaniyanın Drezden şəhərində 2002-ci ildən fəaliyyətə başlamış və müasir üslubda tikilmiş kitabxanada qədim əsərlər göz bəbəyi kimi qorunub saxlanılır. Kitabxanadakı görüşümüzdə Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm nazirinin müavini Ədalət Vəliyev də iştirak edirdi. Onun dəstəyi ilə çox çətinliklə də olsa "Dədə Qorqud" eposunun 15 dəqiqəlik orijinal nüsxəsini çəkə bildik və bu kitabxananın elmi işçisi ilə müsahibə götürə bildik. O, müsahibəsində bildirdi ki, vaxtilə alman alim səyyahı Dits tərəfindən "Kitabi-Dədə Qorqud" Almaniyaya gətirilmiş və bu kitabxanaya verilmişdir. Bizim Berlin şəhərindəki Şərqi Avropa Cəmiyyətində Azad Universitetinin türkologiya fakültəsinin tələbə və müəllim heyəti ilə görüşümüz oldu. Burada türk dili ilə yanaşı, Azərbaycan dili fənni də tədris edilir. Berlində yerləşən dünya xalqlarının qədim adət-ənənələrini əks etdirən muzeydə sədəfdən düzəldilmiş Azərbaycan xalq musiqi alətləri ilə yanaşı, qədim geyimlərimiz, kilim, xalçaların nümunələri saxlanılır. Muzeydə Azərbaycanın qədim adət-ənənələrinə həsr olunmuş kitablar da diqqətimizi cəlb etdi. Berlində keçirilən kino festivalında Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin şöbə müdiri Cahangir Məmmədovun təşəbbüsü ilə Rüstəm İbrahimbəyovun ssenarisi əsasında çəkilmiş "Əlvida, Cənub şəhəri" filminin təqdimat mərasimi oldu. Operatorumuz bu mərasimi lentə aldı. Almaniya Azərbaycan üçün dost, qardaş bir ölkə, xarici siyasətində strateji tərəfdaşdır.

Respublika.- 2007.- 17 mart.- S. 5.