Əhmədov Q.

Xızıda daha üç yeni ünvanın təməli qoyuldu

Xızı bütünlüklə təbiət və torpaq muzeyidir, onun sinəsini bəzəyən dağların, dərələrin, yamacların, qayaların, çay və bulaqların hər biri bu muzeyin canlı eksponatlarıdır. Burada təbiət olduqca əsrarlı və bərəkətlidir. Giləzidən Xızıya dönəndə yol boyu sıralanmış xınalı dağlar, əlvan yamaclar, tala və keçidlər, sərt döngə və dolaylar, Qədəşmirdi yenişi və digər "ünvanların" hər biri əsl təbiət möcüzəsidir.
Bu yerlərdə dağ, dəniz, çöl və bağ havası ilə nəfəs alan xızılılar son illər ölkəmizdə bərqərar olmuş sabit müstəqillik ab-havasından qəlbən daha da gümrahlaşmış, yeni həyat quruculuğuna həvəslə, inamla girişmişlər. Prezident İlham Əliyevin bölgələrin inkişafına şəxsi qayğısı Xızıda öz bəhrəsini verməkdədir.
Zəngin təbiəti, misilsiz fauna və florası, qədim tarixi, rəngarəng folklor və etnoqrafiya yaddaşı olan Xızı-Bərmək mahalı hələ tam öyrənilməmiş sirli-sehrli bir aləmdir. Həm də daxili və xarici turizm baxımından onu xoşbəxt gələcək gözləyir. Bunun üçün burada müasir mədəniyyət obyektlərinin və lazımi infrastrukturların yaradılmasına böyük ehtiyac var. Respublika Prezidenti cənab İlham Əliyevin dəfələrlə dediyi kimi, biz ilk öncə Tanrının bizə bəxş etdiyi zəngin təbii sərvətlərimizə doğru yol açmalıyıq.
Bu il mayın 10-da, ulu öndərimiz Heydər Əliyevin təvəllüd günü dağlar səltənəti Xızıda Heydər Əliyev muzeyinin, rayon tarix-diyarşünaslıq muzeyinin və 320 yerlik mədəniyyət sarayının təməli qoyuldu. Xızılıların iştirak etdiyi təntənəli toplantıda rayon icra hakimiyyətinin başçısı Vaqif Abdullayev çıxış edərək dedi ki, ötən əsrin 70-ci illərindən etibarən respublikada muzey şəbəkəsinin inkişafı daha intensiv şəkil almış və demək olar bütün rayon mərkəzlərində yeni-yeni muzeylər yaradılmışdır. Ölkəmizdə tarix-diyarşünaslıq muzeyləri, görkəmli şəxsiyyətlərin, ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinin ev, xatirə muzeyləri təşkil edilmişdir. O cümlədən C.Cabbarlı və M.Müşviqin Xızıdakı ev muzeyləri də bu qəbildəndir.
Əlbəttə bu, sürətli yüksəliş dövrü yaşayan ölkəmizdə milli mədəni sərvətlərin qorunması və gələcək nəsillərə çatdırılması işinə dövlətimizin lazımi diqqət və qayğısının təzahürüdür. Respublikanın artan iqtisadi potensialı əsasında yüksək inkişaf tempinə uyğun olaraq, mədəniyyət sahəsində ardıcıl işlər aparılır, bir sıra mədəniyyət ocaqları yaradılır, mövcud mərkəzlər üçün isə yeni binalar inşa edilir. Təəssüf ki, Xızı rayonu bir müddət bu inkişafdan geri qalmışdı. Halbuki Xızı rayonu xalq təbabəti, ziyarətgahları, tarixi abidələri, rəngarəng faydalı bitki aləmi, şəfalı suları, qədim adət-ənənə, folklor nümunələri ilə o qədər zəngindir ki, bunların hər biri üçün ayrıca muzey yaratmaq olar.
Bütün bunları nəzərə alan Prezident İlham Əliyevin ardıcıl səyləri nəticəsində Azərbaycanda bu gün muzey işinin inkişaf etdirilməsi istiqamətində müntəzəm olaraq lazımi tədbirlər görülür. O cümlədən regionlarda muzeylər şəbəkəsinin inkişafında nəzərəçarpan irəliləyiş əldə olunmuşdur. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində İstiqlal abidəsinin ucaldılması haqqında" 2006-cı il 18 dekabr, "Müasir İncəsənət Muzeyinin yaradılması haqqında" 2006-cı il 19 dekabr və "Azərbaycanda muzey işinin yaxşılaşdırılması haqqında" 2007-ci il 6 mart tarixli sərəncamları muzey işinə yeni vüsət vermişdir. Cari siyasi tariximizi əks etdirəcək Heydər Əliyev muzeyi və keçmişi, bu günü gələcək nəsillərə çatdıracaq tarix-diyarşünaslıq muzeyi də məhz bu nəcib məqsədə xidmət edir. Doğrudan da əgər insan yaşayır və yaradırsa, o, yaddaşının da qayğısına qalmalıdır. Bu baxımdan rayonda çox iş görülmüş və görülməkdədir.
Müstəqilliyimizin yaşıdı olan Xızı rayonu əsasən heyvandarlıq, qoyunçuluq, əkinçilik və quşçuluqla məşğul olur. Xızı-Bərmək mahalının əhalisi ötən 15 ildə həm sayca artmış, həm də öz təsərrüfatlarını xeyli inkişaf etdirmişlər. Xızıya rayon statusu verildikdən sonra bütün sahələrdə müəyyən irəliləyiş baş vermişdir. Rayonun telefonlaşdırılması, ayrı-ayrı kəndlərə su kəməri və yol çəkilişi sahəsində konkret işlər görülmüşdür. Rayon statusunu xızılılar müstəqilliyin ilk bəhrəsi kimi yüksək qiymətləndirirlər. Çünki qabaqlar bir neçə rayonun tərkibində ucqar və əlçatmaz yer kimi unudulmuş Xızı kəndləri tədricən boşalır və əhali müntəzəm olaraq şəhərlərə axışırdı. Bunun nəticəsidir ki, vaxtilə 120 yaşayış məskəni olan Xızı ərazisində indi təxminən 90 kənd və qışlaq qalmışdır. Əhali, xüsusən gənclər məşğuliyyət və təhsil ardınca Sumqayıt və Bakı şəhərlərinə üz tutmuşlar. Axırıncı illər, xüsusən son bir ildə vəziyyət kökündən dəyişmişdir. Təkcə rayon mərkəzində deyil, hər bir qışlaq, hər bir xırda kənd sakini bu dəyişikliyi öz şəxsi həyatında və məişətində görüb dərk edir. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı rayonda uğurla icra olunur.
Nəticədə Dağlar diyarı görkəmini dəyişir. Yeni müəssisələr açılır, yollar çəkilir, kəndlər abadlaşır. Aparılmış tikinti-abadlıq, quruculuq işləri nəticəsində Xızı rayonu yeni görkəm alır. Uzun illər ətalət və durğunluğun hökm sürdüyü dağlar diyarı artıq hərəkətə gəlmiş və respublikada gedən ümumi yüksəliş yoluna qədəm qoymuşdur.

Azərbaycan.-2007.-19 may.-S.5.