Quliyev İ.

Muğamı dinləməkdən zövq alıram"

Səfir Yusif Əhməd Əl Şarkavi hesab edir ki, Misirlə

Azərbaycanı tək siyasi və iqtisadi əlaqələr yaxınlaşdırmır

Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Yusif Əhməd Əl Şarkavinin sözlərinə görə, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Misirə rəsmi səfəri iki ölkə arasında yüksək səviyyədə olan əlaqələrin yeni mərhələsini açıb.

Yusif Əhməd Əl Şarkavi 1957-ci ildə anadan olub. Qahirə Universitetində İqtisadi və siyasi elmlər üzrə bakalavr dərəcəsi (1979), Brüssel Universiteti İqtisadi və siyasi elmlər üzrə magistr dərəcəsi (1994), Oksford Universitetində doktorluq dərəcəsi alıb.

1982-ci ildə Misirin XİN-də müxtəlif vəzifələrdə çalışıb (Diplomatik İnstitut, İnformasiya və Analiz Departamenti, Beynəlxalq Təşkilatlar Departamenti, Avropa Birliyi ilə danışıqlar üzrə şöbənin rəis müavini, Qeyri-Hökumət Təşkilatları üzrə şöbənin rəisi).

1985-ci ildən 1987-ci ilə qədər MƏR-in Efiopiyadakı səfirliyində (həmçinin Afrika Birliyi Təşkilatına və BMT-nin Afrika üzrə İqtisadi Komissiyasına akkreditə olunub), 1987-ci ildən 1991-ci ilə qədər MƏR-in Böyük Britaniyadakı səfirliyində, 1993-1997-ci ildə Brüsseldə, 1998-2002-ci ildə Moskvadakı səfirliyində çalışıb (həmçinin Belarus, Tacikistan, Türkmənistan və Gürcüstan Respublikasında akkreditə olunub). 2004-cü ildən Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiridir. İngilis və fransız dillərini bilir. Evlidir, bir oğlı və bir qızı var.

- Cənab səfir, bu yaxınlarda Azərbaycan prezidenti Misirə rəsmi səfər etdi. Ümumiyyətlə, bu səfərin nəticələrini necə dəyərləndirərdiniz?

- Hesab edirəm ki, bu səfər çox uğurlu və çox əhəmiyyətli oldu. Cənab İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva 6-7 mayda Misirə səfər etmişlər. Səfər zamanı İlham Əliyevin Misir prezidenti Hüsni Mübarəklə təkbətək görüşü keçirildi. Daha sonra hər iki dövlətin nümayəndə heyyətləri arasında çox səmərəli, müsbət və səmimi görüş oldu. Görüş zamanı tərəflər dostluq və yüksək səviyyədə olan ikitərəfli əlaqələrin daha da yaxşılaşdırılması ilə bağlı fikir mübadiləsi apardı. Daha sonra Misirin baş naziri ilə də çox səmərəli görüş keçirildi. Həmin görüşdə tərəflər ikitərəfli siyasi, xüsusilə iqtisadi ələqalərin daha da genişləndərililməsi ilə bağlı fikir mübadiləsi apardı.

- Səfər zamanı 9 sənəd imzalanıb. Necə düşünürsünüz, bu, Misirlə Azərbaycan arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsi üçün kifayət edirmi?

- Bu, çox mühüm mexanizmdir. Hazırda biz Azərbaycanla Misir arasında əlaqələrin gücləndirilməsi və yaxşılaşdırılması üçün hüquqi mexanizm yaradırıq. Səfər zamanı imzalanan sənədlərə baxsanız, görmək olar ki, bu sənədlər iqtisadiyyatın bir çox sahələrini əhatə edir. Tezliklə Bakıda Azərbaycan və Misir hökumətlərarası komissiyasının iclası keçiriləcək. Hazırda biz Azərbaycanın İqtisadi İnkişaf və Xarici İşlər, həmçinin digər nazirliklərilə komissiyada müzakirə olunacaq və imzalanacaq sənədlərlə əlaqədar işləyirik. Həmin komissiyanın sonuncu iclası 2005-ci ilin dekabrında Misirdə olub, birinci iclas isə 2002-ci ildə keçirilib. Bu, say etibarilə artıq üçüncü iclas olacaq.

- İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi perspektivləri haqqında nə deyə bilərsiniz? İqtisadiyyatın hansı sahələrində Misir Azərbaycanla əməkdşlıq etməyə üstünlük verir?

- Misir dünyanın bir çox ölkələri ilə - Asiya, Afrika, ərəb ölkələri, həmçinin Mərkəzi Asiya dövlətləri ilə əlaqələr saxlayır. Bizim Rusiya, Qazaxıstan, o cümlədən Azərbaycanla möhkəm əlaqələrimiz var. Mədəniyyət və təhsil sahəsində Azərbaycanla çox sıx əməkdaşlığımız var. 200-ə qədər azərbaycanlı tələbə Misirdə, əsasən Qahirə Universitetində təhsil alır. Burada onlar iqtisadiyyat, hüquq, tibb və digər ixtisaslar üzrə ingilis və ya fransız dillərində təhsil alırlar. 16 misirli aspirant isə öz növbəsində Azərbaycanda təhsil alır. Təhsil sahəsində biz artıq yeni mərhələyə daxil oluruq. Təhsil sahəsində yeni bir sənəd imzalamaq üzrəyik. Bu sahədə bizim artıq müvafiq sazişimiz var. Belə ki, baş nazirin müavini Elçin Əfəndiyevlə Azərbaycanla Misir arasında Mədəni və informasiya media mərkəzinin yaradılması haqqında saziş imzalamışıq. Ümidvarıq ki, tezliklə Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Misirin Qahirə və ya İsgəndəriyyə şəhərlərində açılacaq.

- Misirdə səfəri zamanı Azərbaycan prezidendi öz nitqində bildirmişdi ki, tək Misirlə deyil, bütün islam ölkələri ilə əlaqələrin genişləndirilməsi Azərbaycan xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir. Bundan əlavə, Azərbaycan prezidentinin Misirdə Ərəb Dövlətləri Liqasının baş katibi ilə görüşü də keçirilmişdi. Azərbaycanla islam ölkələri, o cümlədən Misir arasında beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığı necə dəyərləndirirsiniz?

- Düşünürəm ki, Azərbaycanın xarici siyasəti hazırda balanslaşdırılmış xarici siyasətin yürüdüldüyü yeni dövrün şahidi olur. Cənab İlham Əliyev Qərb ölkələri ilə yanaşı, ərəb və müsəlman ölkələrilə də əlaqələrini inkişaf etdirməyə çalışır. Ötən bir neçə il ərzində Azərbaycanın ərəb ölkələrində diplomatik nümayəndəlikləri açılıb, misal üçün, Mərakeş, Tunis, Küveyt və s. Bu, Azərbaycanla ərəb dünyası arasında əlaqələrin necə böyük önəm daşıdığını göstərir. Azərbaycanla Misir tək İslam Konfransı Təşkilatı çərçivəsində deyil, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və digər təşkilatlarda da çox gözəl əməkdaşlıq edir.

- Misirin Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə bağlı mövqeyi nədən ibarətdir?

- Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə gəldikdə bizim mövqeyimiz aydındır. Birincisi, biz Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü və dövlət suverenliyini dəstəkləyirik. İkincisi, hesab edirik ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının münaqişə ilə bağlı qəbul etdiyi qətnamələri yerinə yetirilməlidir. Bundan başqa, biz münaqişənin dinc yolla həllinin tərəfdarıyıq, beynəlxalq ictimaiyyətin, xüsusilə ATƏT-in Minsk qrupunun münaqişənin sülh yolu ilə həlli səylərini dəstəkləyirik.

- Təhsil və mədəniyyət sahəsində əlaqələr necə inkişaf edir?

- Hazırda biz mədəniyyət sahəsində yeni dövrə qədəm qoyuruq. Ötən bir neçə ay ərzində Azərbaycanda Misir mədəniyyəti həftəsi keçirilmişdi. Mədəniyyət tədbirləri Bakı şəhərində, o cümlədər Sumqayıt, İsmayıllı və Şəki şəhərlərində də təşkil edilmişdi. Bundan əlavə, mədəniyyət həftəsi çərçivəsində sərgi, müsiqi tədbirləri təşkil olunmuş və müharizələr oxunmuşdu. Tədbirlər çox müvəyyəqiyyətlə keçirilmişdi. Eyni zamanda Misirdə də Azərbaycan mədəniyyəti günü təşkil edilmişdi. Həmin tədbirlər də çox böyük uğurla gerçəkləşmişdi. Məlum olduğu kimi, Azərbaycanla Misir arasında çox oxşar xüsusiyyətlər var, xüsusilə də muğamda. Azərbaycan muğamı Misir muğamına çox yaxındır. Həmçinin Azərbaycan musiqisi də ərəb musiqilə ilə çox oxşardır. Bundan başqa, Azərbaycan musiqiçiləri Misirdə çox məşhurdur, misal üçün Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyov. Mən onun musiqini çox xoşlayıram. Ümumiyyətlə, Azərbaycan musiqisi, xüsusilə də muğamını dinləməkdən böyük zövq alıram. Mədəniyyət sahəsində digər tədbirlər keçirməyə hazırlaşırıq. Misirlə Azərbaycan arasında professor və yurnalist mübadiləsi aparmaq niyyətindəyik. Ötən il Azərbaycandan bir qrup yurnalist Misirə səfər etmişdi. Misir XİN-nin nəzdində texniki fond fəaliyyət göstərir. Həmin fond hər il bank, təhsil, yurnalistika, ərəb dilinin tədrisi və başqa sahələrə qrant ayırır. Hazırda həmin fond tərəfindən maliyyələşən və turizm, mədəniyyət, texnologiya, kənd təsərrüfatı və başqa sahələri əhatə edən treninq kursları təşkil olunur. İki ölkə arasında mövcud mehriban əməkdaşlıq çərçivəsində mədəniyyət, iqtisadi və sosial inkişaf, bu kimi başqa sahələri əhatə edən proqramlar həyata keçirilir. Bütün bunlar azərbaycanlılar ilə misirlilər arasında daha sıx əlaqələrin yaranmasına yardımçı olur.

- Misir turizm inkişafında böyük potensiala malikdir. Bundan başqa, səfər zamanı Turizm əməkdaşlığı üzrə qarşılıqlı anlaşma haqqında Memorandum imzalanıb. Turizmin inkişafı üçün Misir bizim ölkəyə hansı yardımı göstərə bilər?

- Turizm çox mühüm sahədir. Misir zəngin mədəniyyətə malikdir və burada min ildən çox tarixə malik mədəniyyət abidələri var. Misirə rəsmi səfər zamanı prezident İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva ehramları və digər mədəniyyət abidələrini də ziyarət etmişdi. Əlbəttə, Misir turizm sektorunun inkişafında böyük təcrübəyə malikdir və bu sahənin inkişafı üçün çox gözəl imkanları var. Ötən ay Azərbaycanda Misirin Turizm Nazirliyinidən nümayəndə heyəti oldu, onlardan bir neçəsi Bakıda təşkil olunan turizm sərgisində iştirak etdi. Qeyd etməliyəm ki, Bakı, ümumiyyətlə Azərbaycan turizmin inkişafı üçün çox gözəl imkanlara malikdir. Hazırda Azərbaycanda iqitsadi artım müşahidə olunur, turizm sektoru inkişaf edir və xarici investisiyaları cəlb etməkdədir. Misirin turizm üzrə işgüzar dairələri Azərbaycanda turizm sektorunun inkişafında maraqlıdır. Azərbaycan turizmin inkişafı üçün çox gözəl imkanlara malikdir və burada gözəl təbiətə malik çoxlu guşələr var. Azərbaycanda 9 iqlim qurşağı mövcuddur. Azərbaycanda Nabran, Quba, Siyəzən kimi çox gözəl yerlər var. Burada çox müxtəlif mədəniyyət abidələri də mövcuddur. Bakı müasir və tarixi abidələrin yerləşdiyi çox gözəl şəhərdir. Azərbaycanda il ərzində çox gözəl hava olur. Bu o deməkdir ki, burada turizm sektorunun inkişafı üçün çox yaxşı şərait var. Azərbaycanlı və misirli biznesmenlər turizm sektorunun inkişafı ilə bağlı müştərək layihələr həyata keçirə bilərlər. Bakı strateyi mərkəz olmaqla yanaşı, həm də turizm mərkəzidir. Bakıdan əlavə Azərbaycanda Şəki, Şamaxı, Gəncə və başqa gözəl diyarlar var.

Azərbaycanda turizmlə yanaşı, digər sahələrdə də əməkdaşlıq üçün layihələrin həyata keçirilməsi üçün əlverişli şərait var, misal üçün əzcaçılıq sahəsində. Biz dünya standartlarına cavab verən yüksək keyfiyyətli əzcaçılıq məhsullarını ixrac edirik. Biz Bakıda əzcaçılıq məhsullarını istehsal edən fabrik açmaq niyyətindəyik. Bu sahə ikitərəfli əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üçün çox mühümdür. Bundan əlavə, Bakı ilə Qahirə arasında birbaşa hava yolunun açılması haqqında saziş imzalamışıq. Misir geyim və dəri məmulatlarının istehsalı sahəsində əməkdaşlıq etmək niyyətindədir. Tezliklə Bakıda keçirilməsi nəzərdə tutulan hökumətlərarası komissiyanın növbəti iclasında bu və digər sahələr müzakirə olunacaq. Səfər zamanı prezident İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva misirlilərə çox yaxşı təsir bağışlamışlar. Mehriban xanım çox gözəl təəssürat bağışlayan bir şəxsiyyətdir, xüsusilə onun ictimai fəaliyyəti tək Azərbaycanda deyil, bütün dünyada məşhurdur.

- Azərbaycan və Misir regionlarının ən qabaqcıl ölkələrindəndir. İki ölkə arasında strateyi əməkdaşlıq haqqında nə deyə bilərsiniz?

- Bildiyiniz kimi, ikitərəfli əlaqələrin inkişaf etdirilməsi üçün biz əlimizdən gələni edirik. Misir və Azərbaycan öz regionlarının qabaqcıl ölkələridir. Hər iki ölkə arasında çox sıx əlaqələr var, xüsusilə mədəniyyət sahəsində. Ölkələrimiz arasında heç bir problem yoxdur. Biz siyasi, xüsusilə iqtisadi əlaqələrin inkişafı üçün əlimizdən gələni əsirgəmirik. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Misirə rəsmi səfəri iki ölkə arasında yüksək səviyyədə olan əlaqələrdə yeni mərhələ açıb.

Kaspi.-2007.-30 may.-S.9.