Əliyev T.

Azərbaycan və Şərq heykəltəraşlığının banisi Fuad

Əbdürrəhmanovun fərdi sərgisi

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Dövlət Rəssamlıq Akademiyası ilə birlikdə Xalq rəssamı Fuad Əbdürrəhmanovun fərdi sərgisini təşkil etmişdir. Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında sərginin açılışı münasibətilə elmi konfrans keçirilmişdir. Konfransı giriş sözü ilə açan akademiyanın rektoru, akademik Eldar Ömərov dedi ki, Azərbaycan və Şərq heykəltəraşlığının banisi Fuad Əbdürrəhmanov şərəfli ömür yolu keçmişdir. Onun yaradıcılığındakı millilik yalnız mövzuda deyil, hər şeydən əvvəl, Azərbaycan incəsənətinin dərin ənənələri ilə bağlıdır. Ötən əsrin 30-cu illərindən yaradıcılığa başlayan F.Əbdürrəhmanov özünü istedadlı və ruhən milli sənətkar kimi təqdim etmişdir. Azərbaycan heykəltəraşlarının əksəriyyəti, o cümlədən mən Fuad Əbdürrəhmanov yaradıcılığından bəhrələnmişik. Fəxr edirəm ki, bu böyük sənətkardan dərs almışam.

Sənətşünaslıq doktoru, professor Cəmilə Novruzova F.Əbdürrəhmanovun həyat və yaradıcılığı barədə məruzə etdi. Dinləyicilərin nəzərinə çatdırıldı ki, Fuad Həsən oğlu Əbdürrəhmanov 1915-ci ildə Azərbaycanın qədim və füsunkar güşəsi olan Şəkidə dünyaya göz açıb. 1933-cü ildə Bakı Rəssamlıq Texnikumunu bitirdikdən sonra o, əsl yaradıcılıq fəaliyyətinə başlamış və dahi Firdovsinin yubileyi şərəfinə təşkil olunmuş sərgidə kiçik "Oxatan" heykəlində şairin "Şahnamə" poemasının bir qəhrəmanını təsvir etmişdir. Bu əsərində 19 yaşlı gənc heykəltəraş yayı dartıb oxu atacağı hiss olunan, kaman təki gərilmiş döyüşçünün plastikasını böyük sənətkarlıqla təsvir etmişdir.

1935-ci ildə Leninqrad Rəssamlıq Akademiyasının heykəltəraşlıq fakültəsinə daxil olan Fuad Əbdürrəhmanov yaradıcılığını genişləndirərək, heykəltəraşlıq sənətinin spesifık cəhətlərinə daha dərindən yiyələnir. O 1937-ci ildə çəkdiyi oğlan portretində fıkrini cəmləşdirən, sanki ilk dəfə özü, həyatdakı yeri haqqında düşüncəyə dalan gəncin daxili aləminin mükəmməl dinamikasını yaratmağa nail olmuşdur. 1939-cu ildə Azərbaycan hökumətinin qərarı ilə Nizami Gəncəvinin Bakıda qoyulacaq abidəsinin layihəsi üçün elan olunan müsabiqədə münsiflər heyəti yekdilliklə F.Əbdürrəhmanovun yaratdığı heykəli bəyənmişdir.

1947-ci ildə memar M.Hüseynovun layihəsi əsasında Nizami muzeyinin qarşısındakı yenidən qurulan bağın mərkəzində böyük şairin 15 metr hündürlüyündə abidəsi qoyuldu. F.Əbdürrəhmanov klassik heykəltəraşlıq ənənələrinə sadiq qalaraq, heykəlin bütün formalarının sanballı və ahəngdar çıxmasına nail olmuşdur. Memar və heykəltəraşın birgə yaradıcılığı nəticəsində meydana çıxan Nizami Gəncəvi abidəsi mahiyyətcə ansamblın bütövlüyünü tamamlamışdır. Məruzəçinin fikrincə, abidə təkcə F.Əbdürrəhmanov yaradıcılığında deyil, həm də ümumiyyətlə Azərbaycan heykəltəraşlıq sənəti plastikasının sonrakı inkişafında böyük rol oynamışdır.

İstedadlı heykəltəraşın Sovet İttifaqı Qəhrəmanı "Həzi Aslanov", "Çoban" (1950), "Azərbaycan qadını" (1951), "Azadlıq" (1952), "Səməd Vurğun" (1952), "İbn Sina" (1956), "Mehdi Hüseynzadə" (1958), "Rudəki" (1966), "Ayini" (1970), "Üzeyir Hacıbəyov" (1970) və sair əsərləri, onun tam olmayan parlaq yaradıcılıq yolunun zənginliyindən xəbər verir. Fuad Əbdürrəhmanovun yaradıcılığı sənətsevərlər tərəfindən daim rəğbətlə qarşılanmış və o, "Xalq rəssamı" fəxri adını almış, SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının müxbir üzvü seçilmiş, iki dəfə Dövlət mükafatı laureatı kimi yüksək mükafata layiq görülmüşdür.

Xalq rəssamı Fuad Salayev və başqa sənətkarlar konfransda çıxış edərək F.Əbdürrəhmanovun monumental heykəltəraşlığının gənc rəssamlar üçün həmişə örnək olacağını iftixarla bildirdilər.

Konfrans iştirakçılarına "Nağıl evi" mətbəəsində nəfıs şəkildə çap olunmuş "Fuad Əbdürrəhmanov" (müəllifı C.Novruzovadır) bukleti paylandı. Axırda sərginin təntənəli açılışı oldu. Bir ay davam edəcək sərgidə xalq rəssamı F.Əbdürrəhmanov yaradıcılığının məhsulu olan qiymətli sənət əsərləri nümayiş etdirilir.

Xalq qəzeti.- 2007.- 19 may.- S. 6.