Mehdixanli T.
Xidmətləri
milli teatrımızın
tarixinə yazılmış
səhnə xadimlərindən
biri də özünəməxsus jestləri
ilə fərqlənmiş,
neçə-neçə
yaddaqalan obraz yaratmış Eldəniz Zeynalov olub. O,
istedadını, əsərdə
baş verən hadisələrə münasibətini
orijinal formada tamaşaçılara çatdırardı.
Eldəniz Zeynalovun aktyorluq peşəsini seçməsi təsadüfi
olmamışdı. Səhnədə,
ekranda obrazlar qalereyası yaratmış
görkəmli aktyor, xalq artisti Həsənağa
Salayev onun dayısı idi. Kiçik yaşlarından
ürəyindən qəribə
həsrət keçər,
dayısı kimi alqışlanmaq, tanınmaq
istərdi. Bu arzuyla da İncəsənət
İnstitutunun aktyorluq
fakültəsinə daxil
oldu. Məşhur sənətkarlardan, pedaqoqlardan
dərs aldı. Tələbəlik illərində
ayrı-ayrı teatrlarda, bədii filmlərdə epizodik rollarda oynardı. Ali təhsilini başa vuranda gənc aktyoru Azərbaycan Dövlət Dram Teatrına dəvət etdilər.
Eldəniz tez-tez deyərdi: "Teatrı evim, səhnəni ailəm, oynadığım
rolları övladlarım
qədər sevirəm".
Bəzən həyatda
da yaratdığı
obrazların kəlamlarını
səsləndirər, gah
sərt, gah da yumşaq təbiətli olardı.
Teatrsevərlərin hörmətini
qazanan Eldəniz üçün əsla fərqi yox idi ki, ona
əsas, ya da epizodik rol
tapşırırlar. Deyərdi:
"Mən aktyoram. Elə çalışmalıyam ki,
fəaliyyətim kollektivin
ümumi işinə kömək etsin". İlk gündən son gününə qədər 151 rol oynamışdı. Əksəriyyətində
də nüfuz, ad-san qazanmışdı.
Ekranda yaratdığı
ən uğurlu obrazlardan biri "Əhməd haradadır?"
filmindəki Əhməd
rolu olmuşdu. Quruluşçu rejissor, görkəmli sənətkar
Adil İsgəndərov
deyərdi ki, filmdə yaddaqalımlı
ifaçılardan biri
Eldənizdi. Onun gülüşü, bəzən
də məcburiyyət
qarşısında qalıb
ciddi görkəm alması daha çox diqqəti çəkir.
Eldənizə təbəssüm
yaraşırdı. Elə
hey gülərdi ki, güldürsün. Unudulmaz komik aktyorlar Əliağa Ağayev və Fazil Salayevlə dostluq edərdi. Bir gün "Komediyalar aləminə səyahət"
televiziya verilişinin
çəkilişində Eldəniz
gözlənilmədən soruşdu:
" Əliağa əmi,
nə üçün
məni görəndə
alça yeyən adam kimi sir-sifətini turşudursan?"
Əliağa Ağayev
qəfil eşitdiyi suala yarızarafat, yarıciddi cavab verdi: "Çünki səhnədə, ekranda elə hey özün gülürsən, tamaşaçılar
gülmür". O da
gülə-gülə
dedi: "Ay əmi, axı hamı sizin kimi ustad olmazE"
Azərbaycan televiziyasının
videotekasında unikal sənət nümunələri
saxlanılır. "Komediyalar
aləminə səyahət",
"Görüşlər, xatirələr", "Yeri
görünənlər", "Gülürəm ki, güləsən" və
bir çox başqa verilişlərdə
Eldəniz Zeynalovun ifaları, xatirələri
də yaşayır. Hər dəfə həmin verilişlər ekranda göstəriləndə
sevimli aktyorun sənətə qəlbən
bağlılığı yenidən göz önündə canlanır.
O, oynadığı hər
rolun üstündə
yarpaq kimi əsərdi. Bilmədiyini
soruşar, öyrənərdi.
Çəkdiyi əzablar
da bəhrəsini verərdi: həmişə
alqışlarla, rəğbətlə
qarşılanardı.
Dövlət Film Fondunun direktoru, əməkdar incəsənət
xadimi, kinoşünas
Cəmil Quliyev:
- Kino sənətimizdə
xidmətləri olan insanların anım günlərini vaxtaşırı
qeyd edirik. Onlardan biri də
tamaşaçıların sevimlisi Eldəniz Zeynalovdur. Ötən əsrin 70-80-ci illəri başqa sahələrdə
qazanılan uğurlarla
yanaşı, ədəbiyyatımızın,
mədəniyyətimizin, incəsənətimizin
də intibah dövrü kimi tarixə yazılıb. Neçə-neçə
bədii əsər yaranmış, tamaşalar
oynanılmış, kinofilmlər
çəkilmişdir. Eyni
zamanda, neqativ hallara qarşı da mübarizə aparılmışdır. Bu
baxımdan "Mozalan"
kinojurnalının xidməti
danılmazdır. Eldəniz
Zeynalov da həmin satirik ekran nümunələrinin
hazırlanmasında fəallıq
göstərmişdir. Mərhum
aktyorun "Mozalan"da oynadığı rolların əksəriyyəti
mənfi obrazlardır.
O, həmin rollarda öz yerini tapan aktyor olub.
Çünki onun gülüşündə dərin
məna, məntiq vardı.
E.Zeynalov əsl sənət fədaisi idi. Çəkdiyi cəfaları, əziyyətləri
də hədər getməzdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin qayğısı
sayəsində 1974-cü ildə
əməkdar, respublikamız
müstəqillik qazanandan
sonra isə xalq artisti fəxri
adlarına layiq görülmüşdür. İndi
sevimli aktyorun anadan olmasının 70 illik yubileyidir.
Eldəniz Zeynalov ömrünün
gənclik illərindən
xatirələrini, özü
demiş, "can dəftəri"nə yazardı. Sevimli aktyorun son qeydlərini
həyəcansız oxumaq
mümkün deyil:
"Əsl aktyoru yanan, gilə-gilə əriyən şama oxşadıblar. Öz fəaliyyətimdə
şahidi oldum ki, bu, doğru
bənzətmədi.
Çalışdım, əzab
çəkdim, sevdiyim
peşəyə sadiq
oldum, dayım Həsənağanın yolunu
layiqincə davam etdirdim. Çox təriflər eşitdim, təltiflər gördüm.
Ancaq komik aktyor, dostum Fazil Salayevin dünyasını dəyişməsi
xəbərini eşidəndə
sanki ürəyimin başına ox batdıE" Həmin gündən başlayaraq Eldəniz sıxıldı,
gözləri tor gördü, taqəti kəsildi. Haqq dünyasında dostunun görüşünə tələsdi.
İndi isə komik rolların mahir ifaçısı kimi xatirələrdə yaşayır.
Azərbaycan.-2007.-25 may.-S.8.