Salmanov R.

Münsiflər ifaçıya qiymət verir, tamaşaçılar hər ikisinə

“Muğam-2007" televiziya müsabiqəsinin S.Ə.Şirvani qəzəllərinə həsr olunmuş daha bir həftəsi noyabrın 1-də başa çatdı. Gənc istedadların ifasında klassik poeziyamızın təkrarsız nümunələrini eşitdik. Böyük şairimizin ölməz misraları bu məclisdə səsləndikcə müdrik söz ustadının poetik dünyasına bir daha səyahət etdik. Bu həftə unudulmaz sənətkarlarımız Əbülfət Əliyev və Qulu Əsgərovun ifasında muğam və təsnifləri dinləyib ruhlarına rəhmət dilədik. Hər həftə olduğu kimi bu həftənin də yaddaqalan gözəl ifalarla yanaşı dəyərli münsiflərin bəzi iddiaçılara iradlarını da eşitdik.
”Şirvan şikəstəsi"lə böyük tamaşaçı auditoriyasının dərin rəğbətini qazanmış Abgül Mirzəliyev bu həftə də respublikanın xalq artisti, ustad xanəndə Əlibaba Məmmədovdan sonra bir kimsənin cürət edib oxumadığı “Dəşti” muğam və təsnifi ilə hamını heyran qoydu. Bu sözləri həftənin ən yüksək bal toplamış Elməddin İbrahimov, Güllü Muradova, Rəvanə Ərəbova, Könül Tağıyeva, Ehtiram Hüseynov, Nasir Ətapur haqqında da demək olar. Doğrudur, xanəndəlik sənətində səs əsas şərtdir. Lakin xalq musiqisini dərindən bilmədən, klassik muğamlarımızın texnikasına yiyələnmədən, dinləyicilərin tələbi səviyyəsində zövqlü oxumağın mümkünsüzlüyünü yaxşı bilən dəyərli münsiflərimiz bəzən iddiaçılara öz iradlarını da deyirlər. Bu da təbiidir. Nöqsanları görməyənlər, özünə qarşı tələbkar olmayanlar, ədəbiyyatı, şeiri, sənəti dərindən öyrənməyə çalışmayanlar heç vaxt inkişaf edib yüksələ bilməzlər.
Bəzən münsiflər heyətini kiməsə qarşısa qeyri-obyektivlikdə suçlayanlar da olur. Lakin belə qənaətdə olanlar bir həqiqəti unudurlar ki, istedadı olmayana verilən ən yüksək bal ilk növbədə münsifin öz dəyərini aşağı sala bilər. Xalq onları seçib, inanıb, ustad deyib. Odur ki, münsifin səhv etməyə, nəyinsə xətrinə kiməsə yüksək bal verməyə, ən azı mənəvi haqqı yoxdur. Çünki münsiflər iddiaçılara qiymət verir, tamaşaçılar isə hər ikisinə. Odur ki, belə söz-söhbətlərin heç bir əsası yoxdur. Həftənin ən yüksək xal toplamış iddiaçıları Nasir Ətapur (I), Ehtiram Hüseynov (II), Könül Tağıyeva (III), Rəvanə Ərəbova (IV), Abgül Mirzəliyev (V), Elməddin İbrahimov isə VI yeri tutmuşlar.
Onlardan hər biri öz gözəl ifalarıyla o gecə təkcə münsifər heyətinin deyil, müsabiqəni böyük maraqla izləyən çoxmilyonlu televiziya tamaşaçıları, eləcə də canlı olaraq zaldan izləyən tamaşaçıların sürəkli alqışlarından da görmək olardı. Yeri gəlmişkən, onu da deyim ki, tamaşaçıların çoxu da məhz muğam həvəskarı, respublikanın tanınmış ziyalı və sənətçiləridir.
Həftənin ən yadda qalan ifası Abgül Mirzəliyevin oxuduğu “Dəşti” muğam və təsnifi oldu. Görünür, Abgül Mirzəliyevin bu muğama müraciət etməsi sanki nəyə qadir olduğunu bir daha nümayiş etdirmək arzusundan irəli gəldi. Sürəkli alqışlar, münsiflər heyətinin yüksək bal verməsi ilk növbədə onu hazırlayan ustad xanəndə Əlibaba Məmmədova və səs sahibinə olan rəğbətdən irəli gəlirdi. Müsabiqə isə hələ davam edir. Bundan sonra da çox istedadların, qəlbləri riqqətə gətirən səslərinin şahidi olacağıq. Hələlik isə müsabiqənin şərtinə görə ən az bal toplamış Aysel İsmayılova müsabiqəni tərk etdi. Qəzetimizin ötən saylarından birində redaksiyamıza daxil olan çoxsaylı məktub və telefon zənglərindən, tamaşaçı rəyindən söhbət açacağımıza söz vermişdik. Onlardan bir neçəsi ilə sizləri tanış edirik.
Hafiz PAŞAYEV, Azərbaycan Xarici İşlər nazirinin müavini, Diplomatik Akademiyanın rektoru: — İllərdən bəri xalqdan uzaq düşmüş ulu muğam sənətimiz nə yaxşı ki, yenidən xalqa çatdırıldı. Muğamın milli varlığımızın, həyatımızın ayrılmaz hissəsi olduğunu qürbətdə — ABŞ-da Azərbaycan səfiri işlədiyim dövrdə daha dərindən hiss etdim. Xalqın dərd-sərini, sevinc və kədərini yalnız muğamatımız özündə cəm edə bilər. Onu heç bir sənətlə müqayisə etmək olmaz. Atam Mir Cəlal Paşayev hər həftə bazar günü radioda səslənən muğam konsertlərinə diqqətlə qulaq asıb sözlərin mənasını mənə başa salmağa çalışardı. Uşaq olduğum üçün muğam sənətinə bir o qədər bağlılığım yox idi. Yaşa doldum, onun nə kimi sirli bir aləm olduğunu hiss etdim. Məhz bu səbəbdən də gənc muğam ifaçılarına canlı olaraq qulaq asmağı qət etdim. Bu gözəl imkanı yaratdığına görə Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, millət vəkili çox hörmətli Mehriban xanıma dərin təşəkkürümü bildirirəm.
Cefri VERBOK, ABŞ vətəndaşı, muğamsevər: — Məndən sonruşanda ki, muğamatı niyə sevirsən, cavab verə bilmədim. Azərbaycanda bu qədər istedadlı xanəndə və musiqiçilər olduğu halda mənim ifama bu qədər maraq göstərirlər — onu da bilmirəm. Azərbaycanla 15 ildən artıqdır ki, əlaqəm var. Həyat yoldaşım da azərbaycanlıdır. Azərbaycana köçməməyimin başlıca səbəbi ən azı yarım faiz də olsa, amerikalılara ölməz muğam sənətinizin nümunələrin çatdırmağımdır.
Fərhad QƏRİBOV, millət vəkili: Muğamat bizim soy kökümüzdür. Məncə, onu sevməyən, bu gözəl müsabiqəni izləməyən bir kəs tapılmaz. Bir-iki dəfə bu verilişdə iştirak etmişəm. Rusiyada, Türkiyədə, hətta Misirdə yaşayan dostlarım mənə zəng edərək müsabiqəni böyük maraqla izlədiklərini deyirlər. Mən də öz növbəmdə musabiqə təşkilatçılarına başda Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban Əliyevaya öz dərin təşəkkürümü bildirirəm. Bu gün respublikanın ən ünlü, adlı-sanlı ustad xanəndələri münsiflər heyətinə daxil olmaqla müsabiqəni daha sanballı edir. İstedadlı gənclərimiz çoxdur. Demək, ulu muğam sənətimiz bundan sonra da ürəkləri fəth edəcəkdir.

Xalq qəzeti.-2007.- 4 noyabr.- S. 8.