Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban Əliyevanın çıxışı

 

- Hörmətli Ülyahəzrət!
Hörmətli iştirakçılar!
Hörmətli dostlar, xanımlar və cənablar!


Mən İslam Konfransı Təşkilatının Dialoq və Əməkdaşlıq Naminə Gənclər Forumu ilə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən təşkil olunmuş gənclərin yüksək səviyyəli tədbirində - "Gənclər sivilizasiyaların alyansı naminə" konfransında bütün iştirakçıları salamlayıram. Bu konfransda iştirak etmək üçün dəvətimizi qəbul etdiklərinə görə Qətərin birinci xanımı Ülyahəzrət Şeyxa Mozaya, BMT Baş katibinin sivilizasiyaların ittifaqı üzrə yüksək nümayəndəsi zati-aliləri cənab Jorj Sampayoya və İSESKO-nun Baş direktoru zati-aliləri cənab Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycriyə xüsusi minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Mən Azərbaycana gəlmiş bütün qonaqlarımıza -"Xoş gəlmisiniz!" - deyirəm və bu gün burada bizimlə olduqlarına görə onlara təşəkkür edirəm. İttifaqın gənclər düşərgəsinin iştirakçılarını və gənc liderləri yeni qlobal gənclər hərəkatının qurulması məqsədi ilə dünən öz işlərini əla nəticələrlə başa çatdırmaları münasibətilə təbrik edirəm.
Bu cür əhəmiyyətli konfransın Azərbaycanda keçirilməsi böyük rəmzi xarakter daşıyır. Təqribən 50 ölkənin gənc liderləri, beynəlxalq təşkilatların təmsilçiləri, siyasətçilər, alimlər və ictimai xadimlər yeni beynəlxalq hərəkatın təsis edildiyi yerə - Bakı şəhərinə toplaşmışlar. Hələ qədim vaxtlardan Azərbaycan müxtəlif mədəniyyətlərə və dinlərə hörmətlə yanaşma və dözümlülük ənənələri ilə tanınmışdır. Biz uzun illər ərzində əmin-amanlıq şəraitində yan-yana yaşamışıq.
Azərbaycan tarixən çoxmillətli ölkə olmuşdur. Konstitusiyaya uyğun olaraq, burada bütün milli azlıqlar bərabər hüquqlara malikdirlər və bir ailə kimi yaşayırlar. Dini və etnik dözümlülük bütün nailiyyətlərimizin əsas elementlərindən biridir. Biz bundan çox fərəhlənirik.
Məlumdur ki, Heydər Əliyev Fondu təhsil, elm, mədəniyyət, səhiyyə və sosial sfera kimi prioritet sahələrdə iş aparır. Fondumuz həmin sahələrdə bir çox genişmiqyaslı layihələri həyata keçirmişdir. Bu gün biz gənclərin təhsilinə xüsusi diqqət yetiririk. "Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb" proqramımız çərçivəsində ölkədə 200-dən çox yeni məktəb binası tikilmişdir. Bizim təşəbbüsümüzü hökumət dəstəkləmişdir və son üç il ərzində ölkəmizdə 1200 yeni məktəb inşa edilmişdir.
Fondumuzun beynəlxalq təşkilatlarla - YUNESKO, İSESKO, BMT-nin İnkişaf Proqramı və digər təşkilatlarla güclü əlaqələri var. Ümid edirəm ki, gələcəkdə biz sivilizasiyalar ittifaqı ilə əməkdaşlığımızı möhkəmləndirəcəyik və bunu çox faydalı, vaxtına düşən bir təşəbbüs kimi qəbul edirik.
Mən bu cür vacib konfransın Bakıda təşkil olunmasını ölkəmizin nailiyyətlərinin tanınması kimi və ölkələr, xalqlar, dinlər arasında ittifaqın qurulması yolunda mühüm bir nailiyyət kimi hesab edirəm. Hazırda biz çox mürəkkəb və ziddiyyətli dünyada yaşayırıq və bəzən burada anlaşma, etimad və bir-biri haqqında obyektiv biliklər çatışmır. Son vaxtlar ksenofobiya, xilafi fikirlər, mənfi stereotiplər geniş yayılmışdır. Sosial ədalətsizlik və qeyri-bərabərliklə yanaşı, bu, zorakılıq, münaqişə ilə nəticələnə və beynəlxalq sabitliyi poza bilər.
Bu gün dünya bir dilemma qarşısındadır: ya dinlər və mədəniyyətlər arasında dialoq, tərəfdaşlıq və əməkdaşlığın qurulmasına doğru addımlamaq, yaxud da qeyri-dözümlülük, bölünmə və gərginliyə sürüklənmək. Sivilizasiyalar ittifaqının məqsədi etimad qurmaq, dialoq yaratmaq, etnik mədəni dəyərləri, bəşəriyyətin müxtəlifliyini tanımaq və ona hörmətlə yanaşmaqdan ibarətdir. Mədəniyyətlər arasında ideya mübadiləsinin böyük fayda verməsi ilə bağlı tarixdə bir çox misallar olmuşdur. İslam və dünyanın digər böyük dinləri arasında bir çox ümumi əsaslar və dəyərlər mövcuddur. Həmçinin həqiqətdir ki, bu gün dünyanın üzləşdiyi terrorçuluq, qlobal istiləşmə və QİÇS kimi problemlərin bir ölkə tərəfindən həll olunması həddindən artıq çətindir. Ona görə biz irəliləyiş üçün səylərimizi səfərbər etməliyik.
Əminəm ki, indiki mühitdə sivilizasiyaların ittifaqı uğrunda həmin qlobal gənclər hərəkatını təsis etmək labüddür. Dünyada baş verən hadisələr, əsasən, hər bir müasir cəmiyyətdə gənclərin işi və davranışından asılıdır. Bu gün gənclər sosial qüvvə, müsbət sosial dəyişikliyə aparan qüvvədir. Bu gün gənc liderlər əhalinin ən fəal hissəsidir və onlar mütərəqqi ideyalara daha açıqdırlar. Gənclər öyrənmək və təcrübədən keçirmək arzusundadırlar. Bu səbəblərə görə gənclər sivilizasiyalar ittifaqının ideyaları, prinsipləri və dəyərlərinin təşviqində böyük rol oynamalıdırlar.
Qeyri-dözümlülüyə və ekstremizmə qarşı mübarizədə gənclərin səylərinin birləşdirilməsi vacibdir. Biz bu təşəbbüsü dəstəkləyirik və Bakıya toplaşmış akademik media dairələrini və sosial sahədəki fəalları alqışlayırıq. Mən bu fürsətdən istifadə edərək, konfransa öz təcrübələrini gətirmiş həmin şəxslərə minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Bu forum gənclərdən ötrü ekspertlər, alimlər, siyasətçilər ilə bir çox aktual problemləri müzakirə etmək üçün xüsusi bir fürsətdir. Ümid edirəm ki, qarşıya qoyduğumuz məqsədin tədbirlərə yönümlü hərəkat yaratmaqdan ibarət olduğunu nəzərə alaraq, bu təcrübə gənclərə işlərinin yol xəritəsini nəinki müzakirə etmək, həm də onları müəyyən etmək imkanı verəcəkdir. İnanıram və ümidvaram ki, gənclərin və təcrübənin olması bizə böyük nəticələr əldə etməyə imkan yaradacaqdır. Bu müzakirələr nəticəsində formalaşacaq ideyalar Bakı Nəsillərarası Bəyannaməsində əks olunacaqdır. Lakin ən önəmlisi odur ki, ideyaların real həyatda və siyasətdə reallaşdırılmasını görək. Bu baxımdan forum gənclər üçün hökumətlər, beynəlxalq təşkilatlar və özəl sektorda qərarları qəbul edən dairələrə öz rəylərini bildirmək imkanı yaratdı. Ümid edirəm ki, yalnız konstruktiv təsir etmək yolu ilə biz siyasi dəstəyi inkişaf etdirə və yeni təşəbbüsləri həyata keçirə bilərik. İndi biz elə etməliyik ki, sivilizasiyalar ittifaqı üzrə növbəti illik sammit tövsiyələrimizi nəzərə alsın və bu yeni hərəkatı öz çərçivəsinə daxil etsin.
Hörmətli dostlar, əminəm ki, bu mötəbər forum müxtəlif mədəniyyətlərə, ənənələrə və dinlərə malik olan gəncləri bir araya gətirəcək, mədəniyyətlərarası anlaşmanı möhkəmləndirəcəkdir.
Mən yekunda bu tədbirin hazırlanmasında iştirak etmiş bütün şəxslərə öz təşəkkürümü bildirmək istəyirəm. Ümid edirəm ki, siz gözəl şəhərimizdə olmağınızdan razı qaldınız.
Mən sizə uğurlar və xoşbəxtlik arzulayıram.
Diqqətinizə görə sağ olun.
* * *
Sonra çıxış edən Qətər Dövlətinin birinci xanımı Şeyxa Moza Bint Nasir Əl-MisnƏd Sivilizasiyalararası İttifaqın əhəmiyyətindən danışdı, yaradıcı və innovasiyaya meyilli gənclərin görəcəyi işlərin vacibliyini vurğuladı. O dedi ki, bizim bacarığımıza, imkanlarımıza olan inamımız bir-birimizi daha yaxından öyrənməyə imkan yaradır. İnamın olmaması isə qorxu üçün əsasdır. Qorxu da dialoqa mane olur. Bu məsələdə gənclərin üzərinə böyük iş düşdüyünü bildirən Şeyxa Moza bint Nasir əl-Misnəd vurğuladı ki, biz keyfiyyətə və bərabərliyə əsaslanan qlobal mədəniyyət uğrunda mübarizə aparmalıyıq. Vətəndaşların ehtiyaclarını qabaqlaya bilən yaxşı cəmiyyət modeli yaradılmalıdır ki, o, ölkəyə sədaqətlə xidmət etsin, birliyi möhkəmləndirsin, ümumbəşəri prinsiplərə sadiq olsun.
İslam dininin mütərəqqi ideyalarından danışan Qətər Əmirinin xanımı onun düzgün təbliğində gənclərin rolundan bəhs etdi, müsəlman gənclərə tövsiyə kimi dedi ki, yeni nəsil özündən əvvəlki nəslin səhvlərini təkrar etməməlidir. Müasir gənclik əvvəlki nəslin görə bilmədiyi işləri həyata keçirməlidir. İslamdan şəxsi məqsədlər üçün istifadə edilməsi pislənilməlidir. Düşünürəm ki, bugünkü gənclik mədəniyyətlərarası əməkdaşlıq yolu ilə qloballaşan dünyaya dəyərli töhfələr verəcəkdir.
Şeyxa Moza bint Nasir əl-Misnəd müsəlman ölkələrində gənclərin işlə təminatında problem olduğunu bildirdi və işsizliyin aradan qaldırılmasının vacibliyini vurğuladı.
Gənclər hərəkatına dəstəyinə görə Azərbaycan Prezidentinə və onun xanımına təşəkkürünü bildirən İSESKO-nun baş direktoru ƏbdülƏziz Bin Osman Əl-Tüveycri indi dünyada baş verən proseslərin gənclərin birliyini aktuallaşdırdığını, bu baxımdan da gənclər arasında dialoqun vacib olduğunu vurğuladı. O, mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoqun gücləndirilməsinin zəruriliyini xatırladaraq dedi ki, bu baxımdan indiki konfrans çox əhəmiyyətlidir.
Dini və irqi ayrı-seçkiliyin qarşısının alınması üçün məqsədyönlü tədbirlərin həyata keçirildiyini, bu işə dünya ölkələri gənclərinin də töhfə vermələrinin zəruriliyini vurğulayan İSESKO-nun baş direktoru Azərbaycanın sivilizasiyalararası dialoqun möhkəmləndirilməsi işindəki xidmətlərini yüksək qiymətləndirdi, konfransa uğurlar arzuladı.
BMT-nin Azərbaycandakı rezident-əlaqələndiricisi Bruno Pueza müzakirə olunan mövzunun vacibliyinə toxundu, qloballaşma ilə bağlı fikirlərini açıqladı, müxtəlif mədəniyyətlərin, sivilizasiyaların bir-birinə yaxınlaşmasının faydasından danışdı. O, BMT-nin İnkişaf Proqramının rəhbəri Kamal Dərvişin konfrans iştirakçılarına təbrikini çatdırdı. Özünün bu mühüm tədbirdə iştirak edə bilməməsindən təəssüfləndiyini, konfransın gənclərlə bağlı məsələlərin müzakirəsi baxımından əhəmiyyətini vurğulayan İnkişaf Proqramının rəhbəri bəşəri problemlərin həllində gənclərin iştirakı məsələsinin BMT-nin Minilliyin İnkişaf Məqsədlərində öz əksini tapdığını bildirdi.
* * *
İslam Konfransı Gənclər Forumunun İdarə Heyətinin sədri Əli Sarıqaya çıxışında dedi ki, sivilizasiyalar arasındakı fərqlərin aradan qaldırılması dünyada mövcud problemlərin həllinə müsbət töhfə verə bilər.
Natiq qlobal istiləşmə probleminə toxunaraq, dünyada içməli su probleminin getdikcə daha kəskin şəkil aldığını vurğuladı, gənclərin inkişafına mənfi təsir göstərən yoxsulluq problemindən, qlobal məsələlərlə bağlı beynəlxalq razılaşmaların pozulması hallarının aradan qaldırılmasından danışdı. O bildirdi ki, iqtisadi qeyri-bərabərlik və milli iddialar, xüsusən də bəzi dövlətlərin iddiaları sivilizasiyalararası dialoqu kölgə altına alır.
Əli Sarıqaya konfransın təşkilinə, gənclərin problemlərinin həllinə və sivilizasiyalararası dialoqun dərinləşməsinə verdiyi töhfələrə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə və Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevaya təşəkkür etdi.
Səmimi qonaqpərvərliyə görə Mehriban xanıma təşəkkürünü bildirən Avropa Şurasının nümayəndəsi Ralf-Rene Vaynqartner Azərbaycanın Şərqlə Qərb arasında körpü rolunu oynadığını xatırlatdı, mədəniyyətlərarası dialoqun möhkəmləndirilməsi işində təmsil etdiyi qurumun gördüyü işlərdən danışdı. O dedi ki, Avropa Şurasının gənclərlə bağlı xüsusi qurumu fəaliyyət göstərir və bu qurum "Gənclər sivilizasiyaların alyansı naminə" təşəbbüsünü hər cür dəstəkləməyə hazırdır.
Tədbirdə İslam Konfransı Təşkilatının baş katibi EkmƏlƏddin İhsanoğlunun və YUNESKO-nun baş direktoru Koişiro Matsuuranın təbrik məktubları oxundu. Hər iki məktubda "Gənclər sivilizasiyaların alyansı naminə" beynəlxalq konfransın təşkilinə görə Prezident İlham Əliyevə və Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevaya minnətdarlıq ifadə olunur.
Konfransda bildirildi ki, Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban Əliyeva təhsil, elm, gənclər, mədəniyyətlərarası dialoq sahəsində və Azərbaycan mədəniyyətinin dünyada təbliğində xidmətlərinə görə İslam Konfransı Gənclər Forumunun "Gəncliyin inkişafı uğrunda Qlobal Səfir" adına layiq görülmüşdür. Bununla əlaqədar Mehriban xanıma plaket təqdim olundu.
* * *
Həmin gün Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın adından Qətərin birinci xanımı Şeyxa Moza bint Nasir əl-Misnədin şərəfinə nahar verildi.
Fasilədən sonra konfrans işini bölmə iclaslarında davam etdirdi.
Tədbirin əhəmiyyətinin vurğulandığı və qarşıda duran vəzifələrin müzakirə olunduğu bölmə iclaslarında beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri sivilizasiyaların dialoqu sahəsində təcrübələrini bölüşdülər.
İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycri konfransın müsbət nəticələr verəcəyinə əminliyini bildirərək, qarşıda duran vəzifələrin yerinə yetirilməsi, çətinliklərin aradan qaldırılması üçün birgə səylərin vacibliyini vurğuladı.
İran İslam Respublikasının vitse-prezidenti, Milli Gənclər Təşkilatının rəhbəri Əli Əkbəri dünyada sülhün təmin olunmasında gənclərin yaxından iştirak edəcəyinə ümidvar olduğunu söylədi.
Azərbaycanın gənclər və idman naziri Azad Rəhimov tədbirin respublikamızda keçirilməsini əlamətdar hal kimi səciyyələndirdi, konfransın yüksək səviyyədə təşkilinə görə Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevaya minnətdarlığını bildirdi.
A.Rəhimov dedi ki, Şərqlə Qərb mədəniyyətlərinin qovuşduğu məkanda yerləşən Azərbaycanda həmişə tolerantlıq yüksək səviyyədə olmuşdur. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan Şərqdə ilk dəfə dünyəvilik prinsipləri əsasında demokratik dövlət yaratmışdı. Hazırda Azərbaycanda 80-ə yaxın xalqın və etnik azlıqların nümayəndələri yaşayırlar.
Beynəlxalq konfrans noyabrın 2-də işini davam etdirəcəkdir

 

Azərbaycan.- 2007.- 2 noyabr.- S. 2.