Məhərrəmova T.

Biz adi həyat tərzi yaşayırıq

İslam İslamov, Əməkdar artist: "Ən böyük arzularımdan

biri öz balet studiyamın olmasıdır"

Moskva... Böyük Teatrın tələbkar tamaşaçılarla dolu möhtəşəm salonu. Oturmaq üçün yaruslarda da yer tapmaq müşküldür. Çoxlarının heç olmasa səhnəsinə bircə dəfə çıxmaq həsrətilə yaşadığı bu məşhur teatrda görkəmli bəstəkarımız Fikrət Əmirovun "Min bir gecə" baleti oynanılır. Pərdə arxasında həyəcanlı anlar, gərgin dəqiqələr yaşanır. Budur, "Min bir gecə"nin əzəmətli musiqi sədaları eşidilir. Azərbaycan Opera və Balet Teatrının gənc truppası səhnəyə çıxır... Tamaşanın qəhrəmanı - sərt və zalım Şəhriyar şah səhnədə görünür...

Truppamızın peşəkar oyununun moskvalıları heyran etdiyi vaxtdan çox keçməyib. Ancaq teatrın gənc truppasının uğurları ənənəyə çevrilib.

Teatrın solisti, Əməkdar artist İslam İslamov da istedadlı kollektivin üzvləri sırasındadır.

- Adətən bizdə oğlan uşaqları baletə o qədər də meyil etmirlər. Onların həvəsi daha çox incəsənətin başqa sahələrinə yönəlir. Baleron olmaq həvəsi sizdə necə yarandı?

- Milli rəqslərimizi uşaq bağçasında öyrənmişəm. Sonra bir il "Cücələrim" ansamblında, iki il də Əhmədli qəsəbəsindəki 18 saylı məktəbdə balet dərsləri keçmişəm. Daha sonra Xoreoqrafiya məktəbinə daxil olmaq üçün təklif aldım. Təhsilimi başa vurandan sonra mənə peşəkar dərəcəyə çata biləcəyimi başa saldılar. Ona qədər yalnız özfəaliyyətdə rəqslərə getmişdim. Böyük səhnəyə çıxmaq isə çoxdankı arzum idi. Buna görə də Xoreoqrafiya məktəbinə daxil olub, 8 il klassik şöbədə təhsil aldım. Sənətə milli rəqslə başlayıb baletə keçdim. İndi milli rəqsdə də, baletdə də yaxşı oynayıram.

- Maraqlıdır, seçiminizdə nə üçün baletə üstünlük verdiniz?

- Balet daha çox xoşuma gəldi. Demirəm ki, milli rəqslərimizi bəyənmirəm. Rəqslərimizi çox sevirəm, oynamağa da həvəsim var. Milli baletlərimizdə də ürəklə çıxış edirəm. Ancaq nədənsə məni balet daha çox cəlb elədi.

- Adətən aktyorlar, müğənnilər sənətə gəlməmişdən kimisə özlərinə kumir seçirlər. Bəs siz baleti ən çox kimin ifasında sevmişdiniz?

- Deyə bilmərəm ki, hansısa sənətkar xoşuma gəldi və onun arxasınca getməyi qərara aldım. Mənim kumirim olmayıb. Uşaqlıqda Mahmud Esembayevin kinosuna baxırdım. Eyni zamanda, professional kasetlər əldə etdim. Xoreoqrafiya məktəbində bunlar çox köməyim oldu. Məktəbin buraxılışında isə opera və balet səhnəsində oynamağa layiq olan tələbələri seçib götürürdülər. Məktəbi qurtaranda balet truppasının rəhbəri Yulana Əlikişizadə, Xalq artisti Tamilla Şirəliyeva və başqaları gəlib yaxşı tələbələri seçdilər. Onların arasında mən də vardım. Hal-hazırda iki nəfər qalmışıq. Tələbələrdən biri dözmədi, o biri isə Azərbaycandan çıxıb getdi. Onu da deyim ki, gözə girmək qabiliyyəti məndə uşaqlıqdan vardı. Hamı ilə dil tapırdım. İşdə də təkcə tərbiyəmlə və münasibətimlə yox, həm də işimlə layiq olduğumu sübut etdim. Yavaş-yavaş mənə baş rollar verdilər. İlk dəfə Qara Qarayevin "Don Kixot" baletində Montasinos rolunu ifa etdim. Kütləvi rollarda isə çox oynamışdım. Tofiq Bakıxanovun "Xəzər balladası"nda Od, Aqşin Əlizadənin "Qafqaza səyahət" baletində Xasay xan rolunu oynadım.

- Sizcə baletdə nəzəriyyə, yoxsa praktikanın rolu daha böyükdür?

- Əlbəttə, səhnə təcrübəsi əsasdır. İnstitutun bu baxımdan köməkliyi var. Amma mən institutu baletmeyster, yəni rəqs quran kimi qurtarmışam. Səhnəyə nə qədər çox çıxıram, nə qədər tamaşalarda çox oynayıramsa, təcrübəmi də bir o qədər artırıram. Biz institutda dünya xalqlarının rəqslərini keçmişik. Elə tamaşalar var ki, orada müxtəlif xalqların rəsqlərini oynamalıyıq. Ona görə də institutda öyrəndiklərimiz köməyimizə gəlir.

- Nisbətən yaşlı nəsil baleron və balerinaların siz cavanlara münasibəti necədir? Sizi asanlıqla qəbul edirlərmi?

- Əlbəttə, Mədinə Əliyeva, Yuri Lobaçov, Gülağası Mirzəyev qayğımızı çəkirlər. Əvvəllər həyat yoldaşım Kamilla xanım da mənə çox kömək edirdi. Ona da "çox sağ ol" deyirəm. O, üzərimdə işləyir, səhvlərimi deyirdi. Onun səhnə təcrübəsi məndən çoxdur. Kamilla xanım məndən iki il qabaq oynamağa başlayıb, mənsə müəyyən səbəblərə görə bir az gecikmişəm.

- İlk səhnə həyəcanı yəqin sizi bu gün də tərk eləmir. Bəlkə həmin yaşantılarınızdan danışasınız.

- Bu hissi söhbət əsnasında izah etmək çox çətindir. Həmin anlarda nə olub, hansı hissləri keçirmisən... Təbii ki, bütün tamaşalarda həyəcan hissi var. Bu hissi hərə bir cür keçirir. Mənsə həmin gün səhərdən heç nə yeyə bilmirəm. Çox əsəbi oluram. Xırda bir şey məni özümdən çıxara bilər. Evdə-tamaşaya qədər belə olur. İşə gələndə isə artıq hər şeyi kənara qoyuram. Qrim otağında artıq ifa edəcəyim obraza daxil oluram. Daxilən özümü buna hazırlayıram. Çünki hər şeyi - bütün problemləri və qayğıları kənara qoyub tamaşaçı, səhnə və sən qalırsan. Səhnəyə çıxmamışdan bir müsəlman kimi Allaha dua edirəm. Tamaşaçının razı qalıb-qalmaması isə alqışlardan bilinir. Bu hisslər bütün yaradıcı insanlarda var. Sadəcə, o hisslərə səni üstələməyə imkan verməməlisən. Əgər qalib gəlsələr, bu hisslər səni boğacaq. Eyni zamanda, sən öz oyunundan ləzzət almalısan. Belə olmasa, tamaşaçı da məmnun qalmaz.

- Hər tamaşadan sonra özünüzdən razı qalırsınız, yoxsa narazı?

- Teatrda tamaşaya qoyulan 12-13 baletdə baş rolda oynayıram. Hər dəfə səhnəyə çıxanda hiss edirəm ki, təcrübəm çoxalır. Amma özümdən razı olmuram. Mənə elə gəlir ki, insan özündən razı olsa, mənəvi cəhətdən məhv olur. Əlbəttə, təriflər, alqışlar çox gözəldir. Nəsə əldə etmisənsə, dayanmamalı, ancaq irəli getməlisən. Buna da yalnız gərgin işləməklə, zəhmət çəkməklə nail olmaq olar. Bizim truppa çox cavandır. Belə bir truppa ilə Azərbaycanı xaricdə təmsil etmək böyük işdir. Başqa səhnələrdə çalışan balet ustalarının isə ən azı 28-33 yaşları var və onlar böyük ustalıqları olan insanlardır. Bizim truppa üçün hələ hər şey irəlidədir. Həm öz aramızda inkişaf olacaq, həm də təzə nəsil gələcək. Hər şey yaxşı olmalıdır.

- Aparıcı solistiniz Mədinə Əliyeva ilə görüşəndə, o, balet ustalarının bir qədər fərqli yaşam tərzinin olduğundan, həm də çəkini saxlamaq üçün müəyyən qadağalara riayət etmələrindən danışdı. Bu baxımdan səhnədə çalışan qadınları başa düşmək çətin deyil - onlar həmişə " səhnə gözəllik tələb edir" - deyə nəfslərini boğmağa çalışır, ciddi pəhriz saxlayırlar. Bəs kişilər buna necə dözür?

- Bizimçün belə bir sədd qoyulmayıb. Biz adi həyat tərzi yaşayırıq. Necə sənət olursa-olsun, kişi kişidir. Düzdür, görkəmimizə fikir veririk. Bizim bədən quruluşumuz başqadır. Gündəlik fiziki ağırlıq bizə estetik gözəllik verir. Tərəf-müqabillərlə rəqs edəndə onları qaldırmaq üçün biz daha çox yeməyə çalışırıq ki, gücümüz olsun. Həm də daha çox yatırıq. Biz futbolu çox sevirik, amma futbol bizə qadağandır. Çünki iş bir dəfə olur. Belə şeylərdən özümüzü qoruyuruq. Qalan işlərdə isə adi insanlar kimiyik...

- Söhbətin əvvəlində həyat yoldaşınızın sizə çox kömək etdiyini söylədiniz. Maraqlıdır, Kamilla xanım sizə kömək etməsəydi də, onu sevərdinizmi?

- Əlbəttə, sevərdim. Aramızda münasibət təzə-təzə başlayanda heç qayğı barədə düşünmür, onu bir insan kimi sevirdim. Kamilla xanımın da mənə qarşı məhəbbəti böyük idi. Sonra biz evləndik.

- Eyni sənət sahiblərinin qurduğu ailədə dil tapmaq daha asandırmı? Ailədə səhnə münasibətləri rol oynayırmı?

- Həmişə Azərbaycan ailələrində evin başçısı kişi olub. Buna baxmayaraq, mən yoldaşımı çox istəyirəm. Onun hər bir məsləhətinə, fikrinə hörmətlə yanaşıram. Bir-birimizi başa düşürük. İnanıram ki, gözəl seçim etmişəm. Elə olur ki, günümüzü 24 saat bir keçiririk. Həm işdə, həm də evdə bizə çox rahatdır. Bir-birimizi nə qədər çox görürüksə, o qədər də çox istəyirik.

- Bəs səhnədə necə, həyat yoldaşınzla tərəf-müqabil olmaq daha yaxşıdırmı?

- Kamilla ilə "Karmen", "Qız qalası", "Rast", "Ağ və qara" baletlərində onunla tərəf-müqabiləm. Mənim üçün tərəf-müqabilimin kim olmasının fərqi yoxdur. Hamı ilə oynamaq asandır.

- Sənətinizlə bağlı ən böyük arzunuz nədir?

- Arzularım çoxdur. Bir neçə balet var ki, onlar hələ teatrımızda tamaşaya qoyulmayıb. Həmin baletlərin səhnəyə qoyulmasını və o tamaşalarda oynamağı arzulayıram. Eləcə də "Don Kixot"da, "Eşq və ölüm"də oynamaq istəyirəm. Hal-hazırda teatrda Aqşin Əlizadənin "Ümid valsı" baletinin məşqləri gedir. Həmin tamaşada da mənə baş rol verilib. Ancaq tamaşanın məşqlərinin nə zaman başa çatacağı bəlli deyil. Gələn ilin mayında teatrımız təmirə dayanır. Ola bilər ki, həmin tamaşa təmirdən sonra oynanılsın.

Ən böyük arzularımdan biri öz balet studiyamın olması ilə bağlıdır. Bu cür studiyalar xaricdə çoxdur. Xoreoqrafiya təhsili alan yeniyetmələr peşəkar səhnəyə çıxana qədər bu studiyada təhsillərini davam etdirirlər. Mən də belə bir studiya açmaq arzusu ilə yaşayıram.

Kaspi.- 2007.- 1 noyabr.- S. 16.