Milli Kitabxana pullu olmayıb, olmayacaq da

Kərim Tahirov: “Bizim nə haqqımız var ki, kimdənsə pul alaq?”

Cəmiyyətdə böyük ajiotaj yaradan Milli Kitabxananın pullu sistemə keçirilməsi xəbəri bu gün də insanları narahat edir. Amma kitabxana oxucuları ürəklərini buz kimi saxlasınlar. Çünki Milli Kitabxana pullu sistemə keçmək niyyətində deyil və olmayacaq da. Bunu kitabxananın direktoru Kərim Tahirov deyir. İrandan qayıdan kimi rəhbərlik etdiyi kitabxana ilə bağlı xəbəri eşidən K.Tahirov bizimlə əlaqə yaradaraq, deyilənlərin yanlış olduğunu bildirdi.
- Kərim müəllim, Milli Kitabxana pullu sistemə keçəcək, ya yox?
- Əlbəttə ki, yox! “Yeni Müsavat” qəzetinin 26 noyabr tarixli nömrəsində “Milli Kitabxana pullu xidmətə keçəcək” başlıqlı məqalə gedib. Amma məqalənin məzmununda belə şey yoxdur. Direktor müavini əslində pullu sistemin tətbiq olunacağını deməyib. O, oxucu biletinin əvvəllər pullu olsa da, 2005-ci ildə bunun ləğv olunmasından danışıb. Ümumiyyətlə, dünyanın heç bir yerində Milli Kitabxana pullu ola bilməz. Kitabxana ölkənin bütün vətəndaşlarına heç bir maneçilik törətmədən xidmət göstərir. O cümlədən də bizim Milli Kitabxana. Dövlət kitabxanaya həmişə kifayət qədər vəsait ayırıb. Ona görə də bizim pullu xidmətə keçməklə bağlı fikrimiz yoxdur və ümumiyyətlə, bu haqda söhbət ola bilməz. Kitabxana dövlətin milli sərvətidir. Ölkənin vətəndaşları heç bir vəsait ödəmədən kitabxanadan istifadə edə bilərlər. Bu, dünyanın bütün yerində belədir. Biz də bunun üçün çalışırıq. Hətta elektron informasiya xidmətimiz var. Çalışırıq ki, nəinki kitabxanadakılar, rayonlardan, dünya ölkələrindən oxucular Bakıya gəlmədən kitabxananın fondundan istifadə edə bilsinlər. Axı belə bir zamanda pullu sistemdən necə danışmaq olar? Bu, tamamilə yalnış fikirdir. Milli Kitabxana pullu olmayıb, olmayacaq da. Yanvar ayından oxuculara kitabın sifarişini məsafədən həyata keçirmək imkanı yaradacağıq. Hər bir oxucu evindən kitabı sifariş edəcək. Kitabxanaya gələndə isə görəcək ki, kitab artıq hazırdır.
- Bu xidmət də pulsuz olacaq?
- Sözsüz ki, bu xidmət də ödənişsiz olacaq. Oxucular bizim kitabxanada yalnız kitabın surətini çıxaranda pul verirlər. Bir çoxları lazım olan materialı evində oxumaq istəyir. Buna görə də, surətini çıxarıb aparır. Biz hazırda elə imkan yaradırıq ki, oxucular kitabxanaya gəlmədən kitablarımızdan yararlansınlar. Bütün dünyada buna virtual oxucu deyirlər. Milli Kitabxananın virtual oxucularının sayı 38 min nəfərdir. Bu az rəqəm deyil. Hətta başqa ölkələrdən oxucular elektron kitabxanaya Azərbaycana nisbətən daha çox müraciət edirlər. Yəni istəyirik oxucu kitabxanaya gəlməsin. Çünki burada yer, vaxt problemi olur. Bizim 100 mindən artıq ədəbiyyatımız elektron kataloqundadır. Pullu xidmət göstərmək niyyətimiz vardısa, dəli olmuşuq ki, bu tədbirləri həyata keçirək? Biz bu istiqamətdə işləri davam etdirməkdəyik. Prezidentin “Milli Kitabxananın modernləşdirilməsi haqqında” sərəncamı var. Bunun üçün vəsait ayırıb. Bizim nə haqqımız var ki, kimdənsə, nə üçünsə pul alaq? Belə söhbət yoxdur. Əksinə, Milli Kitabxana çalışır ki, oxucular məsafədən kitabı sifariş versinlər. Bunun üçün də imkanlar yaradırıq. Həm də bura kifayət qədər vəsait ayrılır və pullu sistemə keçməyə ehtiyac yoxdur. Onu da deyim ki, biz artıq yanvar ayından Avropa elektron kitabxanasının məlumat bazasına daxil olacağıq.
- Kərim müəllim, oxucular kitabxana işçilərinin xidmətindən narazıdırlar. Yəni işçilər oxucuya qarşı çox diqqətsiz və sərtdirlər. Bunun qarşısının alınması üçün hər hansı tədbirlər görülməyəcək?
- Bunu aradan qaldırmaq üçün yanvarın 1-dən bizdə məsafədən sifariş xidməti göstəriləcək. Məsafədən xidmət belə halların qarşısını alacaq. Amma biz buna qarşı ciddi mübarizə aparırıq. Bir müddət əvvəl oxuculardan biri şikayət ərizəsi ilə müraciət etmişdi. Həmin oxucu kitabxana işçilərindən ikisinin sərt rəftarından şikayət edirdi. Mən onları cəzalandırdım. Bizim insanlarla sərt danışmağa, insanları narazı salmağa ixtiyarımız yoxdur. Dövlət bizim üçün şərait yaradır, kifayət qədər vəsait ayırır və əmək haqqı verir. Bizim vəzifəmiz oxucuya xidmət etməkdir. Belə hallar baş verə bilər. Amma oxucu dərhal bizə müraciət etməlidir ki, bu halı aradan qaldıraq. Bizim kitabxana artıq dünənki deyil. Bu gün bizim adi kitabxanaçımız 120 manat əmək haqqı alır. Onların haqqı yoxdur ki, işləməyib, oxucu ilə sərt davransınlar.
- Nəşriyyatlarla bağlı Milli Kitabxana problem yaşayırdı. Nəşriyyatlar yeni kitabların nüsxələrini yenə vermirlər?
- Bu, çox ciddi problemdir. Bu günlərdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyində kollegiya iclası olub. İclasda məsələ çox ciddi qaldırılmışdı. Nazirlikdə nəşriyyat şöbəsi yaradılıb. Bu şöbə gələcəkdə bu işləri tənzimləmək haqqında təkliflər hazırlayacaq. İnanıram ki, bu il məsələni həll edəcəyik. Bununla yanaşı həm məcburi nüsxə sistemi haqqında yeni qanun, həm də nəşriyyat haqqında qanunun yeni variantı hazırlanacaq. Təəssüflər olsun ki, özəl nəşriyyatlarımız bu gün çap etdikləri kitabları bizə göndərməməklə qanunu pozurlar.
Biz qapı-qapı düşüb nəşriyyatlardan kitab yığırıq. Maşın, adam göndəririk, amma yenə də göndərmirlər. Bu, belə olmamalıdır. Mən bu günlərdə İranda idim. Orada kitab çıxan kimi ilk növbədə nüsxəsini kitabxanaya verirlər. Hamı başa düşməlidir ki, bu, vətəndaşlıq borcudur. Kitabın tarixdə qalması üçün kitabın nüsxəsi kitabxanaya verilməlidir.
- Son zamanlar bəzi kitabxanaların kitabların nüsxələrini tələbələrə pulla satdığı deyilir...
- Kitabxanadan kitab satışı heç vaxt ola bilməz. Mən buna inana bilmirəm. Çünki kitabların inventar nömrəsi olur. Bu, absurd bir şeydir. Belə hal aşkarlanarsa, həmin kitabxanaçıya ciddi cəza verilməlidir. Bu dövlət əmlakının dağıdılması deməkdir.
- Son zamanlar kitabxananın fonduna hansı mövzuda olan kitablar daha çox daxil edilir?
- Biz tələbata uyğun kitab götürürük. Əsasən ayrı-ayrı elm sahələrinə aid ədəbiyyat, dərsliklər, elmi-publisistik məqalələr fonda daxil olur. Bədii ədəbiyyat isə azdır. Heç kim bədii ədəbiyyatı oxumağa gəlmir. Kitabxananın oxucularının əksəriyyəti tələbələr, tədqiqatçı alimlərdir.

İki sahil.- 2007.- 29 noyabr.- S. 6.