Turanə

Əsl sənət klassik musiqidən başlayır

Pianoçu Ülviyyə Hacıbəyova: “Bu gün klassik musiqi az təbliğ olunur”

Klassik musiqini sevən hər kəs onu yaxşı tanıyır. Özünün də dediyi kimi, bu sahədə çalışan sənət adamlarını tanımaq üçün tamaşaçıda sadəcə bir az klassik musiqiyə maraq olmalıdır. Ülviyyə xanım filoloq ailəsində dünyaya göz açsa da, valideyinləri də musiqiyə meyilli olub. Uşaqlıqdan fitri istedadı olan bu xanım ilk dəfə fortepiano arxasına üç yaşı olarkən əyləşib. Həyatından və qarşısına çıxan insanlardan razılıq edən, Ülviyyə xanımın taleyinə ziyalı ailəsində böyümək, daha sonra Azərbaycan musiqisinə əvəzsiz insanlar bəxş edən bir ocağa, Hacıbəyovlar ailəsində gəlin olmaq yazılır. Həyat yoldaşı, mərhum bəstəkar İsmayıl Hacıbəyovla sürdüyü ömür isə onun üçün ən böyük yaradıcılıq məktəbi olur. Beləliklə, müsahibimiz bu yaxınlarda əməkdar incəsənət xadimi fəxri adı ilə təltif olunan gözəl pianoçu Ülviyyə xanım Hacıbəyovadır.

Ailəmizdə ədəbiyyata maraq daha çox olub

- Hər bir ziyalı ailəsində olduğu kimi, mənim valideyinlərim də övladlarına həm ədəbi, həm də musiqi təhsili verib. Anam isə musiqini daha çox sevirdi. Atam Bakı Dövlət Universitetinin professoru, gözəl filoloq idi. Valideyinlərim eyni sənət sahibi idi. Ailəmizdə ədəbiyyata maraq daha çox idi. Çünki nənəm də filoloq olub. O, həm də gözəl şeirlər yazırdı, dahi şairimiz Səməd Vurğunun yaxın qohumlarından idi. Atamın əsli Şuşa ilə bağlı olsa da, həmişə o qazaxlı olduğunu deyərdi. Biz Bakıda yaşamışıq, elə mən də burada anadan olmuşam. Bütün musiqiçilər sənətə klassik musiqi ilə başlayır. İlk olaraq not öyrənir, professional musiqi təhsili alır, ondan sonra öz zövqlərinə uyğun olaraq istədikləri janrda fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Üç yaşımda olanda fortepianoda ifa etməyə başlamışam. O vaxt böyük bacım musiqiyə gedirdi. Onun ifasını görüncə məndə də musiqiyə həvəs oyanırdı. Bilirsiniz ki, Vaqif Səmədoğlu da gözəl pianoçu olub. O, bizdə olanda pianoda ifa edərdi və mən də ona baxıb nəsə öyrənməyə çalışardım. Bəlkə də valideyinlərim məni musiqiyə onun ifasını bəyəndikləri üçün yazdırmışdılar. Gözəl müəllim Liya Lvovna Filatova var idi. Ondan dərs alım deyə Vaqif müəllim də məni onun yanına aparmışdı. Baxmayaraq ki, artıq üç yaşında pianoda ifa edə bilirdim, musiqi təhsilini iki ildən sonra almağa başlamışam. Üç bacıyıq və hər birimizin də musiqi təhsili var. Kiçik bacım, hətta Bülbül adına orta ixtisas məktəbini qırmızı diplomla bitirmişdi, çox gözəl pianoçu idi. Nədənsə bacılarım bu sənəti davam etdirmədilər, öz yollarını seçdilər. Böyük bacım ailəmizin irsinin davamçısıdır. BDU-nun dossentidir. Kiçik bacım isə Xarici Dillər İnstitutunda dərs deyir. Bacımın 9 yaşında bir oğlu var, o da bəstəkar -pianoçudur. Bir neçə gözəl bəstələri də var.

Həyatımın ən mənalı

və maraqlı səhifələri

- Hər zaman müəllim sarıdan bəxtim gətirib. Qarşıma çıxan bütün müəllimlərdən bu günə kimi razıyam. Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbində oxuyarkən paralel olaraq həm də direktorumuz, gözəl insan Nazim Əliverdibəyovdan bəstəkarlıq dərsləri almışam. Nazim müəllim gözəl insani keyfiyyətlərə malik idi. İnstitutda isə Fərəc Qarayevdən bəstəkar kimi fakultativ olaraq dərs almışam. Yaradıcı fəaliyyətimi Milşteyn, Rauf Atakişiyev və Fərhad Bədəlbəyli ilə ünsiyyətdə olaraq, davam etdirmişəm. Ən böyük yaradıcılıq məktəbini isə yoldaşım İsmayıl Hacıbəyovla keçmişəm. Biz pianoçulara mütləq kənardan dinləyən bir kəs lazımdır. Həmişə gecə saatlarına kimi atamla ədəbi diskussiyalar aparardıq. Ən gözəl tərəfi odur ki, yoldaşım da mənim kimi mütaliəni çox sevirdi. Ailə həyatı qurduqdan sonra onunla birgə memuarlar, ədəbi-bədii, publisistik əsərlər, elmi məqalələr oxuyub, fikirlərimizi bir-birimizlə bölüşürdük. Xoşbəxtliyim onda olub ki, həmişə fikirlərimiz üst-üstə düşüb, bir-birini tamamlayıb. Yoldaşımla bağlı xatirələrim həyatımın ən mənalı və maraqlı səhifələrindəndir.

Klassik musiqini də təbliğ edən yarışma olmalıdır

- Hazırda Bakı Musiqi Akademiyasında çalışıram. İşlədiyim musiqi ocağını isə çox sevirəm. Bizdə təmənnasız olaraq tələbələrlə əlavə dərs saatlarını aparan müəllimlər var. O müəllimlərimiz Üzeyir Hacıbəyov, Qara Qarayev kimi dahi bəstəkarlardan örnək götürərək, onların yolunu davam etdirirlər. Yoldaşım İsmayıl Hacıbəyov da hər zaman sənəti şəxsi maraqlarından üstün tutardı. Mən də onun yolu ilə getməyə çalışıram. Məni əhatə edən insanlar sənətinə, peşəsinə hörmətlə yanaşan, işinin vurğunu olub. Mən də belə görüb-götürmüşəm. Bədbin danışan insanlardan xoşum gəlmir. Hər zaman optimist olmağa çalışıram. Bəlkə, özümə qarşı çirkin münasibət görməmişəm ona görə insanlar haqqında belə şox təəssüratlarla danışıram. Gənclərimizi danlayan, onların potensialından şikayətlənən insanlardan xoşum gəlmir. Yetəri qədər işində peşəkar və istedadlı gənclərimiz var. Mən sadəcə telekanallarda yayımlanan musiqili yarışmaların daha çox bir janra üstünlük verməsindən şikayətçiyəm. Klassik musiqini də təbliğ edən yarışmanın olmasını istəyirəm. Demirəm, klassik musiqi estradadan çox önə çəkilsin, sadəcə, bu janra da televiziya kanallarında yer ayrılsa yaxşı odlar. Çünki telekanallar təbliğatçı işini icra edir. Mən klassika ilə yanaşı, estrada, caz, pop musiqini də sevirəm. Hansısa musiqi janrının pərəstişkarları varsa, insanları onu dinləməkdən məhrum etmək olmaz. Bütün istiqamətlərə yer verilməlidir. Seçimi də tamaşaçıların ixtiyarına vermək lazımdır. Bu janrların hər biri xalqa xidmət edir. Amma bir məsələ də var ki, tamaşaçını da düzgün tərbiyə etmək, doğru yola istiqamətləndirmək lazımdır. Əvvəllər Opera və Balet Teatrına gedənlərin sayı çox idi. Tamaşaçılar dəfələrlə “Koroğlu” operasını dinləməkdən yorulmurdu. Hətta uşaqlar da tamaşanın gedişatını əzbər bilirdi. Çünki o zaman bu sahə güclü təbliğ olunurdu. İndi isə operaya, klassikaya bir o qədər də maraq yoxdu. Hər sahədə bərabərhüquqlu təbliğat aparılsa, insanlar da özlərinə uyğun olanı seçmək imkanı qazanar. Bugünki tamaşaçılara seçim verilmir, nəyi təqdim edirlər onu da qəbul etmək məcburiyyətindədir. Bu gün isə təbliğat birtərəfli aparılır. Daha çox estrada janrına və aşağı səviyyəli şoulara üstünlük verilir. Ona görə də, mən daha çox xəbərləri izləməyə, siyasi proqramlara baxmağa üstünlük verirəm. O səpkili proqramlar yüksək səviyyədə hazırlanır. Təbii ki, hər kəs yaşadığı mühitdə baş verən hadisələrdən xəbərdar olmalıdır. Mən yayımlanan şou proqramların əleyhinə deyiləm, onların da öz pərəstişkarları var. Amma klassikaya da yer ayrılmalıdır. Azərbaycanda hələ də Qara Qarayevin lazımi qiyməti verilməyib. O dahi insanı Üzeyir bəyin ən layiqli davamçılarından hesab edirəm. Hesab edirəm ki, Soltan Hacıbəyov, Cövdət Hacıyev, Arif Məlikov, Aqşin Əlizadə və b. kimi bir çox bəstəkarların musiqiləri daha çox təbliğ olunmalıdır. Tək mən belə düşünmürəm. Ümumiyyətlə, bu gün klassik Azərbaycan musiqisi az səslənməkdədir. Müasir Azərbaycan musiqisinin daha çox təbliğ olunmasını istəyirik. Müasir musiqimizi təbliğ etmək Fərəc Qarayev, Firəngiz Əlizadənin çiyinlərindədir. Arzu edirəm ki, Fərəc Qarayevin, İsmayıl Hacıbəyovun və onların davamçılarının əsərləri həm Azərbaycanda, həm də ölkəmizin hüdudlarından kənarda daha çox təbliğ olunub, səsləndirilsin. Bizim vaxtımızda klassik musiqinin təbliği daha düzgün aparılırdı.

Arada zəiflik göstərib mahnı da yazıram

- Həm də pedaqoq kimi fəaliyyət göstərirəm. Hazırda iki kitab üzərində işləyirəm. “Xalq dastanları Azərbaycan bəstəkarlarının opera yaradıcılığında” və “İsmayıl Hacıbəyovun kamera-instrumental yaradıcılığı”. Bu elm sahəsində olan işlərimdir. Pianoçu kimi də aktiv fəaliyyət göstərirəm. Arada zəiflik göstərib mahnı da yazıram. Fortopiano əsərlərim də var, amma onları hələ üzə çıxarmamışam. hazırda Qara Qarayevin 90 illiyinə həsr olunmuş silsilə konsertlər üzərində işləyirəm. Vokalçıları müşayiət etməyi sevirəm. Əməkdar artist Gülnaz İsmayılova, beynəlxalq müsabiqələr laureatı Fəridə Məmmədova ilə işləmək mənə hədsiz zövq verir. Gənc müğənni, bu yaxınlarda laureat olmuş Nurlan Növrəslinin ifasını isə çox sevirəm və qiymətləndirirəm. Bu il bir uğurum da oğlumun Bakı Musiqi Akademiyasına qəbul olmasıdır. Bu da yəqin, bir ana kimi fəaliyyətimin uğurudur.

Yeni Azərbaycan.- 2007.- 18-19 oktyabr.- S.4.