Kəbutər
Yaşım mənə
deyir ki, bəsdir
Habil
Əliyev: Mahnını kim yaxşı oxuyursa, onundur
Onu həmişə
Vahid Poeziya Evində görmüşük. Hətta bir
dəfə qəzetimizdə çıxan tənqidi yazıya
da öz kəskin etirazını bildirmişdi. İki gün
ora baş çəkirik. Habil müəllim gözə
dəymir. Nəhayət ki, ev nömrəsini tapıb zəng
vururuq. Dəstəyi özü qaldırır. Habil Əliyevi
“İstiqlal” ordeni alması münasibəti ilə təbrik
edirik. Həmişəki məkanında
tapmadığımızı biləndə gülür:
- Ta Vahid poeziya evinə
getmirəm. Sağ olsun prezidentim ev verib,
pəncərələri düz dənizə baxır.
Oturmuşam bulvarı seyr edirəm.
- Şükür Allaha, Habil
müəllim.
- Ona mənim canım
qurban! Ta mənim üçün nə etməlidi?
Xalqımın ən böyük mükafatı olan
“İstiqlal”ını da mənə verdi.
- Habil müəllim,
təltiflər insan ömründə nəyisə
dəyişirmi?
- Bəlkə də
cavansınız, ona görə fərqində deyilsiniz.
Əslində təltif insanın mahiyyətini
dəyişə bilməz, sənətkarlığına
təsir göstərə bilməz. Amma insana sevinc bəxş
edir, stimul verir, onun ömrünü
uzadır. Elə bildim, mənə
yeni ömür veriblər, yeni illər bağışlayıblar.
Ürəyimdən o qədər
arzular boy verib ki... (kövrəlir)
Əslində mən çox
iradəli adamam.
Amma bu qədər qayğının-qarğaşanın içərisində sənin
də yaddaşda qalmağın adamın içini titrədir.
Bu gün də
saat beşdə 80 illik yubileyimi qeyd edəcəklər dövlət səviyyəsində
(yazı dünən hazırlanıb.müəllif). Daha bundan artıq sənətkara nə lazımdır?
- Habil müəllim, səhnədən gedəcəyinizi
deyirdiniz. Bu gediş
cavanlara məğlub olmağın etirafı deyilmi?
- Sən demaqoqluq edirsən?
- Yox, Allah eləməsin. Amma bu gün cavanlarla
yaşlılar qarşıdurmasında
birincilərin səsi
daha uzaq ellərdən gəlir.
Siz də bir tərəfdən
deyirsiniz ki, səhnədən gedirsiniz.
Bu məğlubiyyət əlaməti deyil?
- Yox. Mənim oğlum da cavan
nəslə aiddir.
Amma gördünüz ki, səhnəyə çıxdı,
birinci mahnısı ilə populyar oldu, sevildi və
səhnədən getdi.
İndi siz fikirləşirsiniz ki, o məğlub oldu? Xeyr. Bu gün səhnəmiz elə bir bataqlığa çevrilib ki, ora çıxan hökmən həmən çamura bulaşmalıdı.
Mənim
oğlum da, öz övladım olduğu üçün
demirəm, Allah hamının
balasını saxlasın,
çox istedadlı, savadlı oğlandı.
Özü huquqşünasdı. Uzun illər səhnəyə
çıxmasının qarşısını
almışam, qoymamışam
arzusunu reallaşdırsın.
Axır bir dəfə anasına dedi ki, daha
dözə bilmirəm,
atama de icazə versin səhnəyə çıxım. Kasetini də
göndərmişdi mənə.
İcazə verdim. Çıxdı və bir-iki ilin içində qazandığı uğurları
gördünüz. Amma bu günkü səhnə mənim oğlumun yeri deyildi. Sırğa taxan kişilər, çılpaq qadınlar və daha necə
iyrənc söhbətlər.
Rəvan,
axı, Habil Əliyevin oğludur.
O belə mühitdə
nəfəs ala bilməz.
İndi kənardan mənim də getməyimi məğlubiyyətə yozursunuzsa,
bundan artıq danışıb özümün
çənəmi, sizin
başınızı ağrıtmayım.
- Razıyıq sizinlə. Elə məğlubiyyət var ki, qalib gəlməkdən
ötədir. Amma yaşlı
nəslin də bir bəyənməzlik xəstəliyi var. Alim Qasımov da yeni-yeni səhnəyə çıxanda ən çox tənqid olunan ifaçı idi. Bu gün
də bir neçə ifa sahibi var ki,
bütün günü
yaşlılar onları
yamanlayır.
- Yox e, qızım. Gəl, dava salmayaq.
Biz həmişə özümüzdən güclü
ifaçı görəndə
sevinirik. Amma xalq
mahnılarımız, muğamlar
ki, var məsləhət
olsaydı, onları babalarımız oranjimanla
yazardılar. O mahnılar,
muğamlar “Quran” kimi müqəddəsdi, onlara əl vurmaq, avropalaşdırmaq
olmaz. Onlara müdaxilə etmək,
onların düzənini
pozmaq deməkdi.
Oranjiman həmin o musiqinin bakirəliyinə əl uzatmaq deməkdir. Biz heç kimlə
davaya qalxmırıq,
bunu demək istəyirik. Soyunurlar, dinmirik,
kişilər sırğa
taxır, saçını
boyayır dinmirik.
Necə geyinirlər, getsinlər geyimlərinə, həyat
tərzlərinə oxşar
mahnılarını da
oxusunlar. Bizim onlarla
işimiz olmaz. Amma müqəddəs bildiklərimizə
toxunmasınlar.
- Daha vacib bir
məsələ var gündəmdə. Ermənilər bizim musiqi irsimizi
işğal edirlər.
Siz vaxtilə kamançada möcüzələr yaratmaqla
onu ermənilərin əlindən aldınız.
Bu gün bizim
musiqiçilərin ermənilərə
gücü niyə çatmır? Axı, hamısı
ucdantutma pis deyil.
- A bala, vallah, danışıb yenə başımı xataya salacam. Mən qorxan kişi deyiləm
e. Amma həqiqəti deyəndə onu min yerə yozurlar. Bir dəfə televiziyada “Sarı gəlin”in davası gedirdi. Diktor danışır ki, ermənilər mahnımızı
öz adlarına çıxıb və sair. Sonra göstərir iki
azərbaycanlı ifaçı
oxuyur. Dalınca da erməninin
ifasını verir.
Bizimkilər elə pinti,
elə bayağı oxuyurlar ki, adamın
əti tökülür.
Ermənisə səliqə ilə
bütün boğazları
yerində, peşəkarlıqla
ifa elədi. Ertəsi gün mən müsahibə verəndə dedim ki, belə peşəkar
ifa ilə təbii ki, erməni o mahnını bizdən alacaq. Dünyanın harasında o ifanı
eşitsələr, deyəcəklər
ki, bu erməni
mahnısıdır. Səviyyəsiz ifa ilə dünyanı
inandıra bilmərik
ki, “Sarı gəlin”in anası Azərbaycan xalqıdır.
Başladılar yazmağa ki,
Habil Əliyev deyir, erməni “Sarı gəlin”i daha yaxşı ifa edir. Mahnını kim
yaxşı oxuyursa, onundur. Bunu mən demirəm
e, dünya deyir.
Ona görə də, bizim ifamızda qüsur olmamalıdır.
- Ermənilərin aktivləşdiyi
bir vaxtda sizin səhnədən getməyiniz yenə də kamançanı sahibsiz qoymayacaqmı?
- O sarıdan narahat deyiləm. Kamançanın o qədər mahir
ifaçıları var
ki. Hamısı mənim balalarımdı.
Bilirsən, necə qürurlanıram
onları görəndə,
ifalarını dinləyəndə.
Şərt o deyil ki, gəncləri bir araya yığıb hər gün onlara dərs deyəsən. Açdığın cığırla kimsə
gəlirsə, tökdüklərini
kimsə yığırsa,
deməli, sən elə müəllimsən.
Düşünürəm o sənətkar özünə
xoşbəxt deyə
bilər ki, onun yeri səhnədə
boş qalmayacaq.
- Sənətkar yaşa dolduqca həm də püxtələşir.
Sizsə,
qərara gəlmisiniz
ki, səhnədən
gedəsiniz.
- Sənətkarın
qocalmağı o demək
deyil ki, çalğısını itirir.
Sadəcə yaşım mənə
deyir ki, bəsdir. Mənim yaşıdlarım artıq Hacıdır.
“Quran” oxuyurlar,
namaz qılırlar.
Bunu düşünəndə
və düşünəndə
ki, onların fonunda mən əlimə kamança alıb səhnəyə çıxıram, bir az utanıram.
Həm də bu yaşda
kamançasız daha
yaxşı görünürəm.
Digər
sənətlərdən fərqli
olaraq musiqi cavanlıq sevən sənətdir. Musiqiçidən başqa qalan sənətlər yaşa
dolduqca xətir-hörmət
gətirir, musiqi adamı yüngülsaqqal
edir.
- Həcca getmək fikriniz var, inşallah?
- Yox, inanmıram bu yaşda Həcc səfərinə tab gətirim.
Dözmərəm, o yolu gedib-gəlməyə.
Gedib oralarda ölüb eliyərəm. Qoy, öz
torpağımda ölüm
ki, qəbrim qalsın heç olmasa. Amma gözəl ziyarətdi,
Allah istəyənlərin hamısına
qismət eləsin.
- Cavanlıqda səfərlərdən
qorxan olmamısınız.
- Əşi,
o cavanlıq idi. Dünyanın hər yerini dolaşırdıq. Seyid Şuşinski
deyirdi ki, Habili Azərbaycan kəndlərinin bütün
itləri tanıyır,
ona hürmürlər.
O qədər ki, rayonlarda olmuşdum. İndi yaş o yaş deyil.
- Habil müəllim,
həmişə qastrollarda, səfərlərdə
hadisələr olur ki, onu ömrü boyu unutmursan.
Bəlkə, bir yaddaşınızı qurdalayasınız.
- Ən əlamətdar
hadisə dünən oldu. Cənab prezident mənim
sənətkar ömrümün yekun qiymətini verdi. Mən
həyatımda bundan əlamətdar hadisə
xatırlamıram. O ki qaldı yaddaş
məsələsinə. Nə olub yaddaşıma, namxuda. Bax,
ötən il Vahid Poeziya Evində Şahin müəllim bizi
tanış edəndə dedi ki, gələn il toyun olacaq.
Mən də sənə söz verdim ki, sənin toyunda
hökmən öz kamançamla qonaqları feyziyab
edəcəm. Sözümün üstündə də
dururam, nə vaxt toyuna çağırsan, mən hazır
öz kamançamla.
- Şahin müəllim
sizinlə zarafat edirdi. Allah qoysa, bir-iki
ilə uşaqların
toyuna gələrsiniz.
- Gör ha. Bir dəfə də belə zarafatla qarşılaşmışam. İranda qastroldaydıq. Oranın
məhşur bir musiqiçisi ilə məni
Söhbətimizi beləcə şən notlarla tamamlayırıq. Habil müəllim
bir azdan başlanacaq yubileyinə hazırlaşır. Biz də ona bu
təbrik yazısında
1340-cı ildə doğulmuş
həmsöhbəti kimi,
daim cavan qalmağı arzulayıb dəstəyi asırıq.
Amma sonda oxucu onu
tapmaca qarşısında
qoyduğumuzu düşünməsin
deyə, xatırladaq ki, İran İslam
Respublikasında tarix hicri ilə hesablanır.
Yeni Azərbaycan.- 2007.- 24 oktyabr.- S.8.