Sarıyeva İ.

Yolumuzu M.Ş.Vazeh adına kitabxanadan saldıq

Azərbaycanda ilk kitabxananı xalqımızın böyük oğlu, dövlət və ədəbiyyat xadimi, həkim, yazıçı Nəriman Nərimanov yaradıb. Xalq arasında «Nərimanov qiraətxanası» kimi tanınan bu kitabxana ölkəmizdə yüzlərlə kitabxananın fəaliyyətə başlamasında başlıca rol oynayıb. Vaxtilə Azərbaycanda kitabxanaçılıq mədəniyyəti yüksək inkişaf edərək, insanların maariflənməsində böyük iş görsə də, son on, son on beş ildə, demək olar ki, bu sahə özünün ən ağır dövrünü yaşayıb. Əldə etdiyimiz məlumata görə, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Kitabxana sektoru mütəxəssislərinin bu sahədə apardığı araşdırma zamanı aşkara çıxarılıb ki, paytaxtın bəzi kitabxanaları da daxil olmaqla, bölgələrdə və ucqar kəndlərdə fəaliyyət göstərən kitabxanaların əksəriyyətinin işi yarıtmazdır.

Paytaxtda olan kitabxanaların çoxu əvvəllər təmirsiz binalarda fəaliyyət göstərir, buradakı ədəbiyyatların çoxu isə Sovet ideologiyasından miras qaldığından, oxucular ona maraq göstərmirdi. Oxucu tələbatını ödəməli olan yeni ədəbiyyatlara gəldikdə isə, son illər nəşr olunan keyfiyyətli ədəbiyyat, demək olar ki, kitabxanalarımızın çoxunda yox dərəcəsində idi, Bəzi kitabxana mütəxəsissləri, oxucuların kitabxanadan uzaq düşməsinin əsas səbəbi kimi, onların çox zaman burada istədiyi ədəbiyyatı tapa bilməməsini göstərir.

Amma son bir ildə Azərbaycanın kitabxana siyasətində nəzərəçarpacaq dərəcədə müsbət dəyişikliklər var. Nazirliyin təşəbbüsü ilə, demək olar ki, təmirsiz vəziyyətdə olan kitabxanalar təmir edilib, kitabxana fondları yeni ədəbiyyatla zənginləşdirilib, kompüterlə təmin edilib.

Qeyd edək ki, paytaxt kitabxanaları Bakı Şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsinin balansındadır.

Bakıda fəaliyyət göstərən kitabxanaları daim diqqətdə saxladığımızı və onların uğur və qayğıları barədə yazılar hazırladığımızı bizi ardıcıl izləyən oxucularımızın əksəriyyəti çox yaxşı bilir. Kitabxananın xalqın maariflənməsi, onun tarixi və ədəbiyyatının cəmiyyətə aşılanması sahəsində rolu əvəzsizdir. Nə yazıq ki, son illər kitabxanaların çoxu oxucu nəfəsinə həsrət qalıb.

Bu səbəbdən qərara gəldik ki, müəyyən fasilədən sonra yenidən paytaxt kitabxanaları haqda silsilə yazılar yazaq, bu sahədəki problem və uğurları oxuculara təqdim edək. Beləliklə, ilk olaraq yolumuzu Yasamal rayonu Mirzə Şəfı Vazeh adına kütləvi kitabxanadan saldıq. Biz kitabxanaya çatar-çatmaz, uzaqdan diqqətimizi binanın çöl hissəsində aparılan təmir işi cəlb etdi. Kitabxana işçilərilə söhbətimiz zamanı məlum oldu ki, burada BŞİH tərəfindən, kosmetik də olsa, təmir işlərinə başlanılıb. Belə ki, kitabxananın uzun illərdən bəri təmir edilməyən köhnə pəncərələri dəyişdirilərək plastik pəncərə ilə əvəz edilib. Kitabxanadan aldığımız məlumata görə, otaqların da təmiri gözlənilir.

İlk olaraq kitabxananın içərisi, oxu zalındakı səliqə-sahman, rəflərin zənginliyi diqqətimizi cəlb etdi.

Amma təəssüflər olsun ki, kitabxana M.Ş.Vazehin adını daşısa da, onunla bağlı guşədə müəllifi olduğu əsərlər və barəsində yazılanlar azlıq təşkil edir. Burada, Vazehdən daha çox, müasir şair və yazıçıların kitabları düzülüb. Kitabxana müdiri bildirdi ki, Vazehlə bağlı ədəbiyyat çox olmadığından, stendə onun əsərlərilə yanaşı, başqa şair və yazıçıların da əsərləri qoyulub.

Kitabxana müdiri Naminə Ömərovanın bildirdiyinə görə, M.Ş.Vazeh adına kütləvi kitabxana 1978-ci ildə yaradılıb. Uzun illər paytaxt sakinlərinə xidmət edən və həmişə oxucu tələbatını ödəməyə çalışan kitabxananın fondunda 34104 min nüsxə kitab var. Heç zaman oxucu qıtlığı çəkmədiklərini bildirən kitabxana müdiri oxucularının 3500 nəfər təşkil etdiyini dedi. Naminə xanımın dediyinə görə, kitabxananın rusdilli və Azərbaycandilli oxucular və qiraət şöbəsi var ki, onlar da hər gün səhər saat 10:00-dan, axşam 18:00-ə qədər oxucuların ixtiyarındadır. Bu kitabxanadakı ədəbiyyatların tam oxucuların tələbatını ödəyib-ödəməməsinə gəldikdə, kitabxana əməkdaşlarının bildirdiyinə görə, həmişə oxucu tələbatını ödəmək olmur, çünki elə ədəbiyyatlar var ki, bu kitabxanada yoxdur: «Təbii ki, həmişə oxucu tələbatını ödəmək olmur. Bəzən elə olur ki, onların tələb etdiyi kitab bizdə olmur. Əvvəllər belə idi ki, bizim öz pulumuz olurdu, gedib o kitabları alıb gətirirdik. İndi isə belə deyil. Prezidentimizə son illər müxtəlif ədəbiyyatların latın qrafikası ilə nəşr olunması barədə sərəncam verdiyinə və bu kitabların çap olunub kitabxanalara paylanmasına görə təşəkkür edirik. Hələ kitabxanamızın fondu tam dəyişməsə də, hesab edirik ki, yaxın illərdə buna tam nail olacağıq. Çətinliyə gəldikdə isə, əsas çətinliklərimizdən biri odur ki, bizdə rusdilli oxucular üçün ədəbiyyat qıtlığı var. Bizdə rus dilində rus yazıçılarının və rusdilli Azərbaycan yazıçılarının yeni kitabları yoxdur. Çox zaman rusdilli oxucular bu kitablarla maraqlanır».

Son illər prezidentin sərəncamı ilə nəşr olunan latın qrafikalı ədəbiyyatlara qədər kitabxanaya elə də çox kitab verilmədiyini deyən kitabxana işçilərinin bildirdiyinə görə, kitabxana 2006-cı ildə 223 nüsxə, 67 adda latın qrafikası ilə nəşr olunan ədəbiyyat alıb. 2007-ci ildə isə bu kitabxanaya Prezident Aparatı 170, M.F.Axundov adına Milli Kitabxana isə 21 ədəd latın əlifbası ilə çap olunan kitab verib.

Qeyd edək ki, bir neçə ildir, Milli Kitabxana kompüterlə təmin edilib, oxuculara internet xidməti göstərir. Digər kitabxanalarında kompüter sisteminə keçməsi məsələsi gündəmdədir. Sözügedən kitabxana əməkdaşları da bunu arzulayır: «Bizim kitabxanada da kompüter sisteminə keçilsə yaxşı olar. Kataloqları kompüterdə hazırlayarıq. Bu bizim üçün də rahat olar».

Bizi səmimiyyət və mehribanlıqla qarşılayan kitabxana müdiri və işçilərilə sağollaşıb ayrılırıq. Dünyada muzey, arxiv və kitabxana işçilərinin fədai olduğunu bir daha anlayırıq. Doğrudan da, bu sənət sahibləri olduqca cəfakeş, fədakardır. Axı hansı sənət sahibi 50 manat maaşa işləyər? Ümid edirik ki, hökumət bu fədakar insanların əməyini qiymətləndirib, onları normal əməkhaqqı ilə təmin edəcək.

Bakı xəbər.- 2007.- 9 oktyabr.- S. 15.