Mükərrəmoğlu M.

Azərbaycanda turizmin inkişafının böyük perspektivləri vardır

Son dövrlərdə Azərbaycanın hərtərəfli inkişafı onun dünya ölkələri sırasında mövqeyinin yüksəlməsinə təkan vermişdir. Azərbaycan postsovet ölkələri sırasında qabaqcıl dövlətə çevrilmişdir.
Ölkə iqtisadiyyatında neft sektoru ilə yanaşı, qeyri-neft sektoruna da xüsusi diqqət göstərilməsi lazımi nəticələrini verir. Qeyd etmək lazımdır ki, qeyri-neft sektorunda turizm özünəməxsus rol oynayır. Məhz bu səbəbdəndir ki, son illərdə prioritet sahə kimi turizmin inkişafı dövlətin diqqətindədir.
Bunun üçün dövlət müxtəlif istiqamətlərdə müvafiq işlər aparır. Bunlar arasında ilk olaraq “2007–2016-cı illər üçün turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın işlənib hazırlanmasını qeyd etmək lazımdır. Turizmin iqtisadiyatın aparıcı sektoru kimi qəbul edilərək turizm investisiyalarının milli inkişafa dəstək verə biləcək qədər artırılması və 2016-cı ildə 5 milyon turistin, 600 milyon ABŞ dolları məbləğin və 150000 yataq yerinin təmin edilməsi proqramın əsas məqsədi kimi müəyyən edilmişdir. Turizm sahəsində müxtəlif qanunlar və digər normativ aktlar qəbul edilmiş, mövcud qanunlara və digər normativ hüquqi sənədlərə əlavə və dəyişikliklər edilmişdir. Proqramda turizmin inkişafı üzrə layihələrin hazırlanması və həyata keçirilməsi mexanizminin müəyyən edilməsi, turizm sahəsində investisiyaların qorunması üzrə əlavə tədbirlərə dair, habelə turizm sahəsinə investisiya qoyuluşunun stimullaşdırılması istiqamətində qanunvericiliyin yaradılması, Turizm üzrə Milli Təlim Mərkəzi (bundan sonra– TMTM) haqqında qanunvericiliyin işlənib hazırlanması, beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın turizm məhsulunun reklamı və marketinqi üçün vəsaitlərin ayrılmasına və istifadəsinə dair normativ-hüquqi bazanın yaradılması, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin yerli bölmələrində turizm üzrə mütəxəssis vəzifəsini nəzərdə tutan aktın qəbul olunması, ”Azərbaycan Respublikasında mehmanxana və ona bərabər tutulan yerləşdirmə xidmətlərinin göstərilməsi qaydaları"na və digər məsələlərə dair qanunvericiliyin yaradılması, həmçinin bir çox digər tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur.
Proqram çərçivəsində turizmin inkişafına tələb olunan sərmayə qoyuluşunun həcminin öyrənilməsi və yeni layihələrin təklif edilməsi, turizm sahəsi üzrə maliyyə mənbələrinin axtarılması, tapılması, bu maliyyə vəsaitlərinin turizmə sərf edilməsi istiqamətində tədbirlərin görülməsi, dövlət mülkiyyətində qalan sanatoriya obyektlərinin, eləcə də sanatoriya tipli digər rekreasiya obyektlərinin özəlləşdirilməsi və bu sahəyə sərmayələrin cəlb olunması, ailə kəndli təsərrüfatlarına, habelə kənd yaşıl turizmi ilə qanunvericiliyə uyğun olaraq məşğul olan və ya olmaq istəyən şəxslərə kredit verilməsi sisteminin hazırlanması və s. tədbirlərin həyata keçirilməsi planlaşdırılır.
Hazırda turizmin inkişaf etdirilməsi istiqamətində xüsusi diqqət regionlarda turizm imkanlarının artırılmasına yönəldilir. Bununla əlaqədar olaraq, turizm potensialına malik regionlarda turizm infrastrukturlarının inkişaf etdirilməsi, yerləşdirmə obyektlərinin fəaliyyətinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, turizmin inkişafı və istirahət məqsədləri üçün yararlı hesab olunan ərazilərin müəyyənləşdirilməsi, xarici və yerli investisiyanı cəlb etməklə layihələrin həyata keçirilməsi üçün müvafiq işlər görülür. Bundan başqa, ayrı-ayrı turizm zonalarında qolf sahəsinin müəyyən edilməsi, yaxt limanının açılması və layihələndirilməsi, istirahət kompleksləri və pansionatlar, qonaq və kənd evlərinin təşkili, istirahət və əyləncə turizminin təşkili, qış xizək turizm bazasının yaradılması, rekreasiya(sanatoriya) komplekslərinin yaradılması planlaşdırılır.
Qeyd etdiyimiz kimi, yerləşdirmə obyektlərinin fəaliyyətinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması mühüm məsələlərdən biridir, çünki xidmət səviyyəsinin yüksək olması turistlərin əsas diqqət mərkəzində olan məsələdir. Qeyd edək ki, hazırda respublikada fəaliyyət göstərən 308 mehmanxana və mehmanxana tipli obyekt vardır, bunlardan 92-si Bakıdadır. Mehmanxana və digər yerləşdirmə obyektlərində müasir xidmətin və stabil keyfiyyətin təmin edilməsi, Azərbaycan Respublikasında mehmanxana və digər yerləşdirmə obyektlərinin təsnifatının Ümumdünya Turizm Təşkilatının (ÜTT) tövsiyələri və mövcud olan beynəlxalq təcrübənin kriteriyaları ilə harmonizasiyası, istehlakçıya düzgün məlumat verilməsinin təmin edilməsi, mehmanxana və digər yerləşdirmə obyektlərinin kateqoriya üzrə təsnifatdan keçməsinin təsdiq edilməsi, kriteriyalara uyğunluğun normativ sənədlərlə müəyyən edilməsi, mehmanxana və digər yerləşdirmə obyektlərində rəqabətin artması, Azərbaycanın və xarici istehlakçıların arasında olan qarşılıqlı etimadın nəticəsində mehmanxana və digər yerləşdirmə obyektlərində obyektiv qiymətin verilməsinə imkan verilməsi, turist axınının, gəlmə və daxili turizmdən daxil olan gəlirin artmasına nail olunması məqsədilə nazirlik tərəfindən mehmanxana və digər yerləşdirmə obyektlərinin təsnifatı aparılır. Bu günədək 43 belə obyekt təsnifatdan keçmiş, 52 obyekt isə müvafiq lisenziya almışdır.
Turizmin inkişafında xüsusi rol oynayan məqamlardan biri də turizmin ölkə daxilində təşviqi və təbliğatıdır. Dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən turizm sərgilərində Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi daim lazımi səviyyədə iştirak edir. 2002-ci ildən etibarən isə Azərbaycanda hər il beynəlxalq turizm sərgisi təşkil olunur. Azərbaycanda turizmin əhəmiyyətini artırmaq potensialını təbliğ etmək, adət-ənənələrimizi, tariximizi, milli mətbəximizi, mədəni və tarixi irsimizi tanıtmaq məqsədilə tematik nəşr məhsulları (broşura, buklet və s.), CD və DVD-lər hazırlanır və yayılır. Həmçinin dünyanın müxtəlif öndə gedən televiziya kanallarında yayımlanmaq üçün reklam çarxı hazırlanır. Azərbaycanın turizm sahəsində təbliğində internet imkanlarından və müasir elektron daşıyıcı vasitələrdən də geniş istifadə edilir.
Mühüm məsələlərdən biri də mədəniyyət abidələrinin qorunması, həmin obyektlərin turizm məqsədləri üçün istifadəsi, belə obyektlərdə standartlara uyğun turizm xidməti infrastrukturunun yaradılması, mədəni-tarixi dəyərlərin turizmin inkişafı məqsədi ilə qorunmasıdır. Bu məqsədlə mədəni və tarixi abidələrin, muzeylərin və digər müvafiq obyektlərin qorunması, bərpası, muzeylərdə göstərilən xidmətlərin səviyyəsinin yaxşılaşdırılması, tarixi-mədəniyyət abidələrinin təsnifatlaşdırılması, tarixi obyektlərin adlandırılması və s. istiqamətdə işlər görülür.
Yeni turizm məhsulunun yaradılması və inkişaf etdirilməsi, daha çox xarici və daxili turist marağının cəlb edilməsi məqsədilə “Aleksandr Düma Qafqazda”, “Azərbaycanda alman yaşayış məskənləri”, “GUAM ölkələrində şərab yolu” beynəlxalq mədəni turizm marşrutları yaradılmış, “Tarixi İpək yolu” marşrutunun beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasına başlanmışdır. Bu marşrutların həyata keçirilməsi nəinki onların əhatə etdiyi regionlarda, həmçinin bütün ölkədə turizmin təşviqinə böyük təsir göstərəcəkdir.

Xalq qəzeti.-2007.- 27 sentyabr.- S.4.