İsmayılov H.
Heydər Əliyev Fondunun
çoxşaxəli fəaliyyəti xalqımıza xas
mütərəqqi dəyər və idealların ictimai
şüurda möhkəmlənməsinə yönəlmişdir
Ümumbəşəri
sivilizasiyanın minilliklərlə ölçülən
mövcudluq salnaməsi sübuta yetirmişdir ki, hər
hansı milləti kölə vəziyyətinə salmaq,
keçmişindən, soy-kökündən ayırmaq
üçün ona öz tarixini, milli ənənə və
dəyərlərini unutdurmaq yetərlidir. Yalnız böyük şəxsiyyətlər
yetişdirən xalqlar qərinələr boyu
formalaşmış yüksək əxlaqi-mənəvi
keyfiyyətlərini, mental xüsusiyyətlərini hər bir
ictimai-iqtisadi formasiyada hifz edərək mütərəqqi
yolla irəliləyir, milli
özünəməxsusluqlarını qoruyub saxlayırlar.
Bugünün özündə də dünyanın bir
çox nüfuzlu dövlətləri məhz fenomen
liderlərinin müəyyənləşdirdiyi yolla
irəliləyir, davamlı və sabit inkişafı bu
uğur magistralından kənarda təsəvvür
etmirlər.
Azərbaycanda bu ağır və məsuliyyətli
missiyanı ümummilli liderimiz Heydər
Əliyev çiyinlərinə götürərək
hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə
milli-mənəvi dəyərlərimizin böyük
himayədarı kimi çıxış etmişdir.
Ümummilli liderimizin Azərbaycana 40 ilə yaxın
rəhbərlik dövrü çağdaş tariximizə
iqtisadi və mədəni yüksəliş
dövrü kimi daxil olmuş, xalqın milli mənlik
şüurunun, özünüdərk hissinin
güclənməsinə təkan vermişdir. Heydər
Əliyev idarəetmə fəlsəfəsinin başlıca
ideya-siyasi istiqamətini də xalqın milli
özünüifadəsinin bütün forma və
vasitələrinin geniş vüsət alması, milli
qürur hissinin güclənməsi, ictimai şüurun
yüksəlişinə təkan verən sürətli
inkişaf strategiyasının
gerçəkləşdirilməsi təşkil etmişdir.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin fenomenal lider kimi tarixi
missiyası həm də xalqın milli ruhunu və enerjisini,
mental dəyərlərini, heysiyyətini zəmanənin
hər cür təhdidlərindən, yabançı
təsirlərindən qorumaq, milli yüksəlişini
təmin etmək olmuşdur. Xalqına,
onun tarixinə, folkloruna, adət-ənənələrinə,
saf və ülvi dəyərlərinə qəlbən
bağlı olan bu böyük şəxsiyyət milli və
bəşəri idealların, zəngin mənəvi-estetik
irsin böyük hamisi kimi daim ehtiramla yad edilir.
Ulu öndərimiz müstəqil Azərbaycana
rəhbərliyi dövründə xalqın milli kimliyinin
təcəssümü olan bütün maddi-mənəvi
mədəniyyət abidələrinə,
adət-ənənəsinə, ritualların, milli irsin qorunmasına
və gənc nəslə aşılanmasına xüsusi
diqqət yetirmişdir. Böyük strateq
Heydər Əliyev çıxışlarında xüsusi
vurğulamışdır ki, yeni dünya nizamının,
qarşısıalınmaz qloballaşma prosesinin nəticəsi
kimi meydana çıxan sivilizasiyalararası toqquşma və
ziddiyyətlər hər bir xalqın milli-mənəvi
dəyərlərinin qorunması məsələsini
çağdaş zamanın ən aktual
məsələlərindən birinə çevirmişdir.
Problemi aktuallaşdıran başlıca amil budur ki,
qloballaşma prosesinin və çoxqütblü
inteqrasiyanın diqtələri bir çox hallarda milli-mənəvi
dəyərlərə, adət-ənənələrə,
saf duyğulara qarşı yönəlir. Məhz Heydər
Əliyev dühasının Vətəninə, xalqına,
milli irs və ənənələrə
bağlılığı bu təhdidlər önündə
əzəmətli sipərə çevrilmiş,
bütövlükdə xalqın milli genefondunu qorumuşdur. Bu dahi şəxsiyyət Azərbaycanın min
illərin sınağından çıxmış
mədəniyyətinə, incəsənətinə,
ədəbiyyatına, folkloruna həddən artıq
bağlı olmaqla, onların olduğu kimi xalqa
qaytarılması üçün əlindən gələni
əsirgəməmişdir. Ulu öndər Heydər
Əliyev öz düşüncələrində
böyük ustalıqla milli və liberal dəyərlərin
uğurlu ansamblını yarada bilmişdir. Ulu
öndərimiz öz davranışları ilə
xalqımıza kənar mədəniyyətlərlə
təmas zamanı yabançı həyat
tərzlərindən nələri əxz etməyi,
nələri götürüb, nələri kənara
qoymağı böyük uzaqgörənliklə göstərmişdir.
Azərbaycanın qapıları ən ali,
bəşəri və universal dəyərlərin
üzünə məhz ulu öndərin əlləri ilə
açılsa da, bu qapıdan həyatımıza daxil olan
yeniliklər minilliklər boyu tariximizlə yol gələn,
bizi dünya xalqları içərisində tanıdan milli
dəyərləri üstələyə
bilməmişdir. Xalqımıza xas mənəvi
keyfiyyətlər yad mədəniyyət stereotiplərinin
milli ənənələr üzərində hakim
mövqeyə sahib olmasına heç zaman imkan
verməmişdir. Ulu öndərimiz Heydər
Əliyev bu mənada, həm də xalqın inanclarını,
milli dəyərlərini bütün siyasi proseslərin
fövqündə saxlayaraq qorumağı bacarmış
liderdir.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin zəngin
dövlətçilik irsinin öyrənilməsi, onun
ölməz ideyalarının geniş təbliğ olunaraq
praktik həyatda tətbiqi və gələcək
nəsillərə çatdırılması müasir
qloballaşma dövründə xüsusi aktuallıq kəsb
edir. Ulu öndərin mərhəmət,
nəciblik və yüksək humanizmə əsaslanan ali
ideallarının ictimai şüurda
möhkəmlənməsinə çalışan,
millətin gələcəyi naminə bir sıra strateji
əhəmiyyətli layihələri inamla həyata
keçirən Heydər Əliyev Fondu hazırda
cəmiyyətdə bir çox insanların ümid
yerinə çevrilmişdir. Qurumun
başlıca məqsədi ulu öndərimizin zəngin
dövlətçilik irsinin öyrənilməsinə və
təbliğinə xidmət edən irimiqyaslı
proqramları həyata keçirmək, xalqın
rifahının yüksəldilməsinə yönəlmiş
faydalı təşəbbüsləri
dəstəkləmək, elm, təhsil, mədəniyyət,
incəsənət, səhiyyə və idmanın
inkişafını təmin edən layihələrə
yardımçı olmaq, milli-mənəvi
dəyərlərə sadiq gənclərin
yetişdirilməsinə çalışmaq,
respublikamızın nüfuzunu artırmaq kimi strateji
əhəmiyyətli vəzifələrdən ibarətdir.
Azərbaycanın birinci xanımı nəcib, humanist və
insanpərvər missiya ilə insanlar arasında mənəvi
uçurum yaradan, saf və ali dəyərləri
ucuzlaşdıran neqativ meyillərə qarşı
barışmaz mövqe tutur. Bunun nəticəsidir ki, bəzi
məmurların laqeydliyi, biganəliyi ilə
üzləşən, dərdinə əlac tapmayan
köməksiz insanlar "ümid qapısı" kimi
məhz Heydər Əliyev Fonduna üz tuturlar. Bu mənada,
Fond həm də insan və vətəndaş hüquq və
azadlıqlarının etibarlı hamisi,
müdafiəçisi statusunda çıxış edən,
analoqu olmayan ictimai qurumdur. Fond imkan daxilində
vətəndaşların problemlərinin həllinə
səy göstərir və imkanlarını bu yöndə
səfərbər edir. "Bu gün biz müasir texnika,
yüksək texnologiya və qloballaşma dövründə
yaşayırıq. Fikrimcə, zəmanənin
ən böyük təzadlarından biri ondan ibarətdir ki,
əldə edilən tərəqqi, kommunikasiya imkanları
insanların birləşməsinə, daha sıx
ünsiyyət qurmasına şərait yaratsa da,
gerçək həyatda biganəlik artır, insanların
arasında uçurum artır. Bəzən nəinki
bəşəriyyətin səsini eşitmirik, hətta
qonşu-qonşunu eşitmir, qardaş-qardaşa kömək
əlini uzatmaq istəmir. Bu gün bütün dünyanın
qarşılaşdığı ən ağrılı
rroblemlərdən biri mənəvi idealların
ucuzlaşması, onların saxta ideallarla əvəz
edilməsidir. Bəzən cəmiyyətdə insan elə
vəziyyətə düşür ki, bütün
döydüyü qarılar onun üzünə bağlı
qalır. O, öz dərdi ilə, öz rroblemi ilə
təkbaşına qalır və ona elə gəlir ki,
heç bir şey və heç kəs ona kömək
edə bilməz. Bu halda o, üzünü bizim Fonda tutur.
Mən demək istəmirəm ki, biz dərhal onun
bütün rroblemlərini həll edirik. Amma o insan burada
nə biganəliklə, nə soyuq münasibətlə
rastlaşmaz və hökmən onun rrobleminin həlli
üçün mümkün olan bütün
vasitələrdən istifadə ediləcəkdir" -
deyə Fondun prezidenti bildirir.
Fondun xətti ilə 2004-2007-ci illərdə həyata
keçirilən proqramlar daha çox maarifçilik
mahiyyəti daşıması ilə yaddaqalan olmuş,
təhsilin səviyyəsini yüksəltməyə imkan
vermişdir. Qurumun ümdə fəaliyyət
istiqamətlərindən biri də ölkənin təhsil
problemlərinin həllinə kömək və bu
məqsədlə nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlardan
sayılan YUNESKO-nun geniş imkanlarından səmərəli
faydalanmaqdan ibarət olmuşdur. Bu nüfuzlu
beynəlxalq təşkilatın diqqətinin ölkəmizin
təhsil problemlərinin həllinə cəlb olunması,
təşkilatla əməkdaşlıq şəraitində
keçirilən birgə tədbirlər yaxın
gələcəkdə mövcud əlaqələrin daha da
intensivləşməsinə yaxşı imkanlar
açır.
Heydər Əliyev Fondu ilk gündən Azərbaycanda
təhsil infrastrukturunun yeniləşdirilməsini, yeni
məktəblərin inşasını bu sahədə
mövcud problemlərin başlıca
səbəblərindən biri kimi
dəyərləndirmişdir. Fondun
təşəbbüsü ilə həyata keçirilən,
dövlət qurumlarının və vətəndaş
cəmiyyətinin bəzi strukturlarının da
dəstəklədiyi "Yeniləşən Azərbaycana
yeni məktəb" layihəsi
çərçivəsində təkcə 2005-2006-cı
illərdə Azərbaycanın müxtəlif regionlarında
200-ə yaxın məktəb binası inşa olunaraq
lazımi avadanlıqlarla təchiz edilmişdir. Bu
layihə maddi bazanın
yaxşılaşdırılmasına, tədris prosesinin
səviyyəsinin yüksəldilməsinə imkan verən
məktəb binalarının inşasına istiqamətlənmişdir.
62 rayonda 200-dək yeni məktəb binası tikilib
istifadəyə verilmiş, ən müasir avadanlıqlarla
təchiz edilmişdir. Proqram
çərçivəsində tikilən və infrastrukturu
yerli tələbata və imkanlara uyğunlaşdırılan
bu məktəblər müasir avadanlıq, istilik sistemi,
zəngin kitabxanalar, əyani vəsait və kompyuter
avadanlığı ilə təchiz olunmuşdur.
Beləliklə, ölkənin ən müxtəlif
bölgələrində minlərlə şagird
2005-2006-cı tədris ilini müasir tələblərə
cavab verən yeni məktəblərdə
qarşılamışdır. Fond bu dəyərli missiyanı
cari ildə də inamla davam etdirir.
Heydər Əliyev Fondunun istər xeyriyyəcilik,
istərsə də ictimai fəaliyyətinin prioritetləri
sırasında elm və təhsilin mühüm yer tutması
qətiyyən təsadüfi deyildir. Azərbaycanın
gələcəyinin təhsilli insanların çiyinləri
üzərində qurulacağını böyük
uzaqgörənliklə vurğulamış ulu öndərimiz
Heydər Əliyevin ideyalarını əldə rəhbər
tutaraq onların gerçəkləşdirilməsinə
çalışan Fond Mirzə Fətəli Axundzadə,
Həsən bəy Zərdabi, Cəlil
Məmmədquluzadə, Nəriman Nərimanov və digər vətənpərvər
ziyalılarımızın yeritdiyi fəal maarifçilik
təmayülünü davam etdirmək kimi ağır
missiyasını üzərinə götürmüşdür.
Bu sahəyə yönələn diqqət
və qayğının hansı məqsəddən
qaynaqlandığını, xalqın, dövlətin
gələcəyi baxımından necə böyük
əhəmiyyət kəsb etdiyini xüsusi vurğulamağa
ehtiyac yoxdur. İctimai əsaslarla fəaliyyət
göstərən Fondun ümummilli mənafelərə
hesablanmış bu tədbirlərin həyata
keçirilməsində cəmiyyətdən ciddi
mənəvi-maddi dəstək alması görülən
işlərin miqyasını, dinamikliyini və
səmərəliliyini daha da artırmışdır.
Elmin, təhsilin dinamik inkişafı,
milli-mədəni irsin qorunması, gənc nəslin
təlim-tərbiyəsinin yüksək səviyyədə
təşkili, bugünün uşaqlarının sabahın
layiqli vətəndaşları kimi yetişməsi yolunda
məqsədyönlü işlərin görülməsi, ilk
növbədə, əsl vətəndaşlıq
məsuliyyətindən irəli gəlir. Yalnız
səmimi vətənpərvərlik hissi, vətən
sevgisindən qaynaqlanan təmənnasız, pak hisslər
insanı olduqca çətin, lakin xalqın və
dövlətin gələcəyi baxımından
müstəsna əhəmiyyətli işləri həyata
keçirməyə sövq edə bilər.
Azərbaycanın birinci xanımı ulu öndərimiz
Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu, Prezident
İlham Əliyevin isə layiqincə davam etdirdiyi konseptual
təhsil strategiyasının həyata
keçirilməsinə öz töhfəsini verir. Məhz
onun müəyyənləşdirdiyi prioritetlərin
nəticəsi kimi Heydər Əliyev Fondu yarandığı
gündən ölkəmizin elmi, ictimai, mədəni və
humanitar həyatında öz sözünü deyir. Müasir gerçəkliklər fonunda dünya
təhsil sisteminə inteqrasiyanın təmin edilməsi,
cəmiyyətdə hamı üçün bərabər
təhsil imkanlarının yaradılması, yeni
məktəblərin, təhsil ocaqlarının inşası,
gənc nəslin kompyuter və informasiya texnologiyalarına
dərindən yiyələnməsi
məsələləri bu gün də Fondun xüsusi
diqqət yetirdiyi məsələlər
sırasındadır. Heydər Əliyev Fondunun
təhsilin inkişafı, bu sahədə həllini
gözləyən bir sıra problemlərin tez bir zamanda aradan
qaldırılması istiqamətindəki fəaliyyəti
Azərbaycanda elmə yüksək qayğı nümunəsi
olmaqla yanaşı, cəmiyyətin ümumi
potensialının da buna səfərbər olunmasına
yönəlmişdir.
Sivilizasiyalararası dialoq və
yaxınlaşma, fərqli mədəniyyətlər
arasında ortaq təmas nöqtələrinin tapılması,
ümumbəşəri konsolidasiya və texnogen proseslərin
geniş vüsət alması mütərəqqi proses
olduğu qədər də, bəzən milli
mədəniyyətə, mənəvi dəyərlər
sisteminə real təhlükə qismində
çıxış edir. Bəşəri və milli ideallar,
zəngin mənəvi dəyərlər kapital
münasibətləri fonunda müəyyən aşınmaya
məruz qalır, kütləvi mədəniyyət
stereotipləri hakim mövqeyə keçir. Belə
şəraitdə xalqın milli "mən"inin,
mənəvi dəyərlərinin qorunması
məsələsi də son dərəcə vacib və aktual
problem kimi önə çıxır. Bu
baxımdan Azərbaycan mədəniyyətinin YUNESKO-nun
Xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın
timsalında özünə etibarlı hami və xilaskar
tapması mühüm məqam kimi qiymətləndirilir.
"İndi, kütləvi mədəniyyət
stereotiplərinin hakim olduğu bir şəraitdə, milli
ənənələrin qorunub saxlanılması, onlara
qayğı ilə, düşünülmüş
münasibət göstərilməsi son dərəcə
vacibdir. YUNESKO-nun çoxsaylı vəzifələrindən
biri də insanın mənəvi dünyasını
qorumaqdır. Odur ki, planetimizdə
məskunlaşmış xalqlardan hər birinin milli
"Mən"ini daha parlaq əks etdirən qeyri-maddi irs
incilərinin qorunması ən aktual vəzifəyə
çevrilir" - deyən Mehriban xanım Əliyeva
rəhbərlik etdiyi Fondun fəaliyyətində bu aktual
və həssas məqamı dəqiqliklə nəzərə
alır. O, haqlı olaraq hesab edir ki,
Azərbaycan xalqının mədəniyyətinin
yabançı təsirlərdən qorunması
üçün, ilk növbədə, milli-mənəvi
və əxlaqi dəyərlərin cəmiyyətdə tam
bərqərar olmasına, habelə ictimai şüurda daha möhkəm
intişar tapmasına çalışmaq lazımdır.
1995-ci ildə "Azərbaycan
Mədəniyyətinin Dostları" Xeyriyyə Fondunu
yaratmış Mehriban xanım Əliyeva hələ o
dövrdən məhz bu missiyanı qarşıya qoymuş,
yüksək təşəbbüskarlığı, fitri
idarəçilik keyfiyyətləri ilə milli
mədəniyyətimizin böhrandan qurtulmasına və
inkişafına yüksək töhfəsini
vermişdir. Qədim ənənələrə
xas Azərbaycan xalqının maddi və mənəvi
mədəniyyət nümunələrinin,
incəsənətinin, folklorunun, musiqisinin qorunması,
eləcə də dünya miqyasında təbliğ olunması
məqsədilə 1996-cı ildən
"Azərbaycan-İrs" jurnalının nəşrə
başlaması da son dərəcə təqdirəlayiq
məqam kimi xatırlanmalıdır. Azərbaycan,
rus və ingilis dillərində işıq üzü
görən jurnalda son 10 ildə milli
mədəniyyətimizin, tarixi-milli irsimizin qorunub saxlanılması
və gələcək nəsillərə
ötürülməsi vacibliyi ilə bağlı
çoxsaylı məqalələr işıq üzü
görmüşdür. Azərbaycanın
mədəniyyəti və incəsənəti ilə
bağlı ən aktual problemlərin, böyük məzmun
yükünə malik materialların dərc edildiyi
"Azərbaycan-İrs" jurnalı ölkə
həqiqətlərinin beynəlxalq ictimaiyyətə
çatdırılması və təbliği işinə
də böyük dəstək olmuşdur.
"Azərbaycan Mədəniyyətinin
Dostları" Xeyriyyə Fondu bir ictimai-iqtisadi formasiyadan
digərinə keçid dövründə milli
mədəniyyətimizin üzləşdiyi taleyüklü
problemləri, qarşıda duran başlıca məqsəd
və vəzifələri düzgün
müəyyənləşdirərək onların həlli
istiqamətində ardıcıl
tədbirlər həyata keçirmişdir. Ötən
müddətdə musiqi təhsili və gələcək
nəslin maarifləndirilməsi işi fondun diqqət
mərkəzində olmuş, müntəzəm olaraq
keçirilən xeyriyyə konsertləri milli
mədəniyyətimizin zəngin ənənələrinin
qorunması məqsədinə xidmət
etmişdir. 1996-cı ildən etibarən Azərbaycanda musiqi
gimnaziyası və musiqi məktəbi əsaslı təmir
edilmiş, minlərlə yeniyetmə və gəncin,
ələlxüsus imkansız ailələrinin
övladlarının yüksək musiqi təhsili almasına
əlverişli imkan yaradılmışdır.
Heydər Əliyev Fondu xalqın milli
varlığını özündə yaşadan hər bir
maddi- mənəvi və intellektual irsə böyük
həssaslıqla yanaşır, milli mədəniyyətimizin
dünya arenasına çıxmasında və
təbliğində yaxından iştirak etməyə
çalışır. Fondun prezidenti,
Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva 2004-cü
ilin sentyabrında YUNESKO-nun xoşməramlı səfiri kimi
ilk çıxışında Azərbaycanı Üzeyir Nacıbəyov,
Qara Qarayev, Səttar Bəhlulzadə, Mstislav Rostroroviç
kimi dünya şöhrətli mədəniyyət
xadimlərinin vətəni kimi tərənnüm etmiş, bu
cür şəxsiyyətlərin
yetişməsi üçün şərait yarada bilmiş
xalqımızın, həqiqətən də, böyük
xalq olduğunu vurğulamışdır: "Öz milli
mənliyimizi, mədəniyyətimizi qoruyub saxlamaqla
yanaşı, biz dünya mədəniyyəti
xəzinəsinə 1300 illiyi ÜUNESKO
çərçivəsində qeyd olunmuş "Kitabi-Dədə
Qorqud" erosu, şifahi və qeyri-maddi irs inciləri
siyahısına daxil edilmiş Azərbaycan muğamı kimi
töhfələr verə bilmişik. Bu gün, yüksək
texnologiyalar, qloballaşma və informasiya inteqrasiyası
dövründə qeyri-maddi irsin qorunub saxlanılması
xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bütün
bəşəriyyət qeyri-maddi irsin qorunmasında çox
maraqlıdır. Bu məsələdə ÜUNESKO-nun rolu,
şübhəsiz ki, çox böyükdür. Muğam da,
aşıq yaradıcılığı da, milli musiqi
alətlərimizin bənzərsiz melodiyaları da
Azərbaycan xalqının bugünə qədər qoruyub
saxladığı və gələcək gün naminə
qorumağa borclu olduğumuz irsin yalnız bir hissəsidir.
Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunun
fəaliyyəti məhz bu məqsədə xidmət edir.
Xoşməramlı səfir kimi mənim bütün
gələcək fəaliyyətim də bu məqsədə
xidmət edəcəkdir".
Heydər Əliyev Fondu ulularımızdan
bizlərə yadigar qalmış mədəniyyət
incilərimizin qorunması, bu sərvətin heç bir
itkiyə məruz qalmadan gələcək nəsillərə
əmanət edilməsi üçün
məqsədyönlü və konkret fəaliyyət
planına malikdir. Fondun prezidenti Mehriban
xanım Əliyevanın Bakıda "Qafqaz xalq
ənənələri evi"nin yaradılması ilə
bağlı YUNESKO qarşısında irəli
sürdüyü təşəbbüsü də bu planın
tərkib hissəsi kimi nəzərdən keçirilə
bilər. Belə bir qurumun təşkili Qafqaz
xalqlarına məxsus mədəni irsin qorunması
təbliği baxımından da böyük faydalar vəd
edir. Bu təşəbbüs, eyni zamanda, həm də
böyük siyasi əhəmiyyətə malikdir. "Qafqaz xalq ənənələri evi"nin
yaradılması Avropa Birliyinin təşəbbüsü
ilə Qafqaz regionunda həyata keçirilən "Yeni
Qonşuluq Siyasəti"nin icrasına müəyyən
töhfə verməklə bərabər, həm də
zaman-zaman Azərbaycanın mədəniyyət incilərini
oğurlayıb öz adlarına çıxan ermənilərin bu hərəkətlərinin
qarşısını almış olardı.
Fondun son illər həyata keçirdiyi uğurlu
layihələrdən biri də "Qarabağ
xanəndələri" albomu olmuşdur. Əslində,
bütün Azərbaycana məxsus muğamlarımızın
toplandığı alboma niyə məhz "Qarabağ
xanəndələri" adının seçilməsinin
arxasında dayanan incə siyasi məqamı sezməmək
mümkün deyil. YUNESKO xətti ilə
hazırlanmış alboma "Qarabağ
xanəndələri" adının seçilməsi
ilə bütün dünyaya Qarabağın əzəli
və əbədi Azərbaycan torpağı, muğamın
isə bu torpağın dünyaya bəxş etdiyi nadir sənət
nümunəsi olduğu bir daha nümayiş etdirilmişdir.
Azərbaycanın birinci xanımının
rəhbərliyi altında "Qarabağ
həqiqətləri" kitabının çapa
hazırlanması Azərbaycanın, Qarabağın tarixi keçmişinin
öyrənilməsi və təbliği baxımından son
dərəcə böyük əhəmiyyət daşıyır.
Azərbaycanda bir neçə muğam
məktəbinin olduğunu, Qarabağ muğam
məktəbinin də ararıcı muğam
məktəblərindən sayıldığını
diqqətə çatdıran Mehriban xanım Əliyeva bu
məktəbin hazırda böyük təhlükə
qarşısında qaldığını, bu yanrın
gənc ifaçılarının sayının xeyli
azaldığını bildirmişdir. Bu mənada
"Qarabağ xanəndələri" layihəsi
əslində həm də siyasi əhəmiyyəti olan
layihədir: "Balaca muğam ifaçılarını,
adətən, Qarabağ bülbülləri
adlandırırlar. Bu gün Qarabağın sakinləri olan
məcburi köçkünlərin
düşərgələrində böyüyən
uşaqlar daha muğam oxumurlar, onların arasında belə
Qarabağ bülbülləri son dərəcə azdır.
Oxumaq üçün onlara Qarabağ dağları, Qarabağ
təbiəti, Qarabağ torrağı lazımdır.
Azərbaycan mədəniyyətinin Üzeyir Nacıbəyov
və Bülbül kimi belə böyük korifeylərinin
Şuşada doğulduqlarını demək kifayətdir. Bax,
beləcə, sırf musiqi layihəsindən siyasi layihə
yarandı".
Azərbaycanın görkəmli alimlərinin,
yazıçı və bəstəkarlarının
yubileylərinin keçirilməsi, "Kitabi-Dədə
Qorqud" dastanının 1300 illiyinin beynəlxalq miqyasda qeyd
olunması, YUNESKO-nun "Dünya irs siyahısı"na
İçərişəhərin Şirvanşahlar Saray
Kompleksinin, Qobustan Qoruq Muzeyinin və Atəşgahın da
daxil edilməsi, tarixi mədəniyyət
abidələrinin bərpası "Azərbaycan
Mədəniyyətinin Dostları" Xeyriyyə Fondunun
fəaliyyətinin təqdirəlayiq məqamları kimi
vurğulanmalıdır. Mehriban xanım
Əliyevanın Azərbaycan muğamlarının
öyrənilməsi və təbliği ilə bağlı
fəaliyyəti onun mənəvi dəyərlərə
bağlılığının əyani təsdiqidir. 2005-ci
ilin avqust ayında Bakıda Beynəlxalq Muğam
Mərkəzinin təməlinin qoyulması Fondun fəaliyyətində
milli mədəniyyət incilərinin təbliği
məsələsinin önəmli yer tutduğunu
göstərir.
Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi
kompleks tədbirlər həm də xalqın milli kimliyini,
keçmişini, milli varlığını özündə
yaşadan Azərbaycan folklorunun inkişafına, onun
nümunələrinin toplanılması və nəşri
işinə ciddi təkan verir. Ümumiyyətlə, milli
düşüncə sistemi ilə bağlı
istənilən məsələnin şərhində tarixilik
prinsiplərinin önə çıxması Heydər
Əliyevin mənəvi irsini səciyyələndirən
əsas xüsusiyyət kimi diqqəti cəlb edir. Bu prinsip
Heydər Əliyev Fondunun Azərbaycan folkloruna
münasibətində də parlaq şəkildə
nəzərə çarpır. Həmin münasibət
şifahi xalq yaradıcılığının
cəmiyyət həyatındakı rolunun,
əhəmiyyətinin aydın şəkildə dərk
edilməsi əsasında formalaşmış
münasibətdir. Xalqın
özünəqayıdışı,
özünüdərki prosesinin məhz folklora
müraciətlə mümkün olması həqiqəti
elmdə çoxdan təsdiqini tapmışdır. Folklor
çoxqatlı, çoxişarəli mürəkkəb bir
sistemdir. Bu sistem ən müxtəlif növlərə,
janrlara, şəkillərə, mətn tiplərinə və
variantlara malik olmaqla bərabər, onların strukturunda
dəyişməz, sabit modelləri, məzmun və ifadə
qəliblərini də qoruyub mühafizə edir. Folklorun işarə sistemlərində, məxsusi
şifrələri ilə açılan kodlarında, sabitləşmiş
modellərində dünya, insan, insanın mənəvi
aləmi, dövlət və dövlətçilik
fəlsəfəsi, habelə milli şüurla bağlı
anlayışlar öz əksini tapır.
Folklor hər bir xalqın unudulmaz keçmişidir. Müasir
qloballaşma dövründə keçmişi, zəngin milli
irsi olmayan xalq isə beynəlxalq münasibətlər
sisteminə qoşula və mədəniyyətlərarası
dialoq prosesində öz sözünü deyə bilməz. Folklorda təkcə tarix yaşamır, bu
mənəvi aləmdə xalqın bədii
düşüncəsi də, müdrikliyi də, tarixin ən
sərt dönəmlərində formalaşmış
həyat tərzi də, adət-ənənələri,
dövlətçilik təfəkkürü də qorunub
mühafizə olunur. Azərbaycan xalqının tarixi
keçmişi ilə bağlı ən böyük
həqiqətlər bizim nağıllarımızda,
dastanlarımızda, laylalarımızda, sayaçı sözlərimizdə,
holavarlarımızda və digər çoxlu folklor
nümunələrimizdə yaşayır.
Cəmiyyətə hər hansı bir ideyanın
aşılanmasında, ictimai rəyin
formalaşdırılmasında folklor böyük imkanlara
malikdir. Bu funksional imkanların reallaşdırılması
öz effektivliyinə görə kommunikasiyanın heç bir
başqa vasitəsi ilə müqayisə oluna bilməz. Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin və
Azərbaycanın birinci xanımı, Milli Məclisin
deputatı Mehriban xanım Əliyevanın şifahi xalq
sənətimizin qorunmasına, inkişafına
göstərdiyi yüksək diqqət və qayğı ulu
öndərimiz Heydər Əliyevin mənəvi irsinin
varisliyinin layiqincə təmin edilməsidir. Azərbaycan cəmiyyəti bu diqqət və
qayğını vaxtilə Heydər Əliyevin xeyir-duası
ilə müstəqil elmi struktur kimi həyata vəsiqə
almış Folklor İnstitutuna göstərilən həssas
münasibətdə də görür, duyur və
böyük rəğbət hissi ilə qiymətləndirir.
Azərbaycanın birinci xanımının Azərbaycan
folklorunun qorunması və bütün dünyada
təbliği istiqamətindəki fəaliyyəti Folklor
İnstitutunun çoxsaylı kollektivində də
böyük rəğbət və məmnunluq hissi
doğurur.
"Həyatda hər bir
kəsin yerini və taleyini tarix müəyyən edir. Odur ki,
nə böyük, nə də kiçik rollar olmur. Öz
həyat kitabını yazmağa ancaq sənin şəxsi,
dərk edilmiş məsuliyyətin imkan verir. Bu
kitabda hər bir kəs özünü şəxsi
həyatının və dünyanın
qurub-yaradıcısı, yaxud dağıdıcısı kimi
təcəssüm etdirir" - deyən Heydər Əliyev
Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun
xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı
Mehriban xanım Əliyevanın özünün də söylədiyi kimi, bu gün ən müxtəlif
hakimiyyət strukturlarının laqeydliyi, biganəliyi ilə
üzləşən, dərdinə əlac axtaran
köməksiz insanların sonuncu ümid qapısına
çevrilmiş Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyət
fəlsəfəsində insanlara yaxşılıq kimi bir
ideya, bir amal dayanır. Bütün bunlar,
şübhəsiz, Heydər Əliyev ideyalarına
sədaqətin, Azərbaycan Prezidenti cənab İlham
Əliyevin vətən, xalq naminə apardığı
məqsədyönlü siyasətə dəstək vermək
istəyinin əməli təzahürü olmaqla yanaşı,
həm də Fondun cəmiyyətdə və
ölkəmizdən xaricdə getdikcə artan
nüfuzunun ifadəsidir.
Azərbaycan.- 2007.- 13 sentyabr.- S. 4.