AlmaniyadaAzərbaycan ilimədəniyyət proqramı strateji uzun müddət üçün düşünülmüş tədbirlər planıdır

 

Xəbər verdiyimiz kimi, martın 26- da Almaniyada “Azərbaycan ili” mədəniyyət proqramının rəsmi açılışı olmuşdur. AzərTAc- ın xüsusi müxbiri Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Pərviz Şahbazovla görüşərək, ondan “Azərbaycan ili” və digər aktual məsələlərlə bağlı müsahibə almışdır.
– Cənab səfir, Almaniyada “Azərbaycan ili”nin keçirilməsi ideyasının meydana gəlməsi, indiyədək bu istiqamətdə görülmüş işlər və nəzərdə tutulan tədbirlər haqqında fikrinizi öyrənmək maraqlı olardı.
– "Azərbaycan ili" mədəniyyət proqramının Almaniyada keçirilməsi ideyası iki ilə yaxındır ki, mövcud idi və bu istiqamətdə mütəmadi iş aparılırdı. Sözsüz ki, belə bir geniş proqramın təşkili uzun müddət və böyük qüvvə tələb edir. Bir il ərzində mədəniyyət, siyasət, iqtisadiyyat və elm xadimlərinin səfərlərinin sistemli şəkildə təşkil edilməsi, müxtəlif səpkili tədbirlərin keçirilməsi praktiki nöqteyi- nəzərdən asan deyildir. Əlbəttə, bu proqramın məzmunu çox vacibdir. Proqram məhz ona yönəlib ki, Azərbaycan Avropanın mərkəzində yerləşən, əhali və ərazicə qitənin ən böyük ölkələrindən biri olan Almaniyada daha yüksək səviyyədə təbliğ olunsun, mədəniyyətimiz və tariximiz yaxından tanınsın və ölkələrarası qarşılıqlı əlaqələr dərinləşsin.
“Mədəniyyət ili”nin reallaşmasına Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısını xüsusilə qeyd etmək istərdim. Cənab Prezidentin şəxsi dəstəyi olmadan belə böyük miqyaslı tədbirlər kompleksinə start vermək bizim üçün çox çətin olardı. Ona görə də ilk növbədə göstərdiyi dəstək üçün cənab Prezidentə minnətdarıq.
Sözsüz ki, 2007- ci ilin fevral ayında Prezidentin Almaniyaya rəsmi səfəri bu prosesə xüsusi təkan verdi, eyni zamanda iki ölkə arasında münasibətləri istər siyasi, istərsə də iqtisadi sahədə yeni bir mərhələyə çıxartdı. Əməkdaşlıq yüksək dinamika ilə inkişaf etməyə başladı və ölkələrarası mədəni mübadilə üçün geniş imkanlar açıldı.
Almaniyada “Azərbaycan ili”nin keçirilməsi ölkəmizin Avropa ailəsinə inteqrasiyası nöqteyi- nəzərindən də çox vacib hadisədir. Azərbaycan Avropa İttifaqı və Avropanın əksər ölkələri ilə sıx əməkdaşlıq edir və bu gün qloballaşan dünyada Azərbaycan və Avropa İttifaqı həm iqtisadi, həm siyasi, həm də mədəniyyət sahələrində səmərəli əməkdaşlıq etmək üçün böyük potensiala malikdir. Ümumi əməkdaşlığın ahəngdar inkişaf etməsi üçün ölkəmiz həmin qurumda təmsil olunan bütün ölkələrlə sıx əməkdaşlıq edir. Siyasi əlaqələr çox vacibdir, iqtisadiyyat sahəsində hər iki tərəfin böyük maraqları var, mədəniyyət sahəsinə isə xüsusi diqqətlə yanaşmaq lazımdır ki, Avropaya inteqrasiya prosesinin ahəngdar həyata keçməsi mümkün olsun.
“Azərbaycan ili”nin üç mərhələdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Berlin şəhərində Azərbaycanın özünü ənənələrin və müasirliyin qovuşuğunda yerləşən bir ölkə kimi təqdim etdiyi və “Azərbaycana xoş gəlmişsiniz” devizi altında keçirilən açılış festivalı ilə ilk mərhələ artıq arxada qalmışdır. Azərbaycan mədəniyyətinin müxtəlif sahələrini əhatə etməklə gözəl və çeşidli bir proqram gerçəkləşdirildi. Bir həftə ərzində Almaniya paytaxtında milli kinomuz, rəsm sərgisi, simfonik və kamera orkestrlərinin ifasında klassik musiqi, caz, muğam, dünyada yalnız Azərbaycanda mövcud olan muğam- caz sintezi çox geniş səpkidə və müvəffəqiyyətlə nümayiş etdirildi. Bu sıradan Avropanın cəmi bir neçə ölkəsində fəaliyyət göstərən Marionet Teatrının uğurlu tamaşalarını və xalq nağıllarımızın alman aktyorları tərəfindən geniş tamaşaçı kütləsi üçün bədii oxunuşunu da qeyd etmək lazımdır. Həmçinin, Azərbaycanın siyasət, iqtisadiyyat, turizm, mədəniyyət və ictimai həyatına aid mövzulara həsr olunmuş ikigünlük elmi simpozium da böyük maraqla qarşılandı. Avropa Parlamentinin, Almaniya Bundestaqının və hökumətinin üzvləri Avropada tanınmış alimlər, siyasətçilər və ictimai xadimlər həmin simpoziumda Azərbaycan haqqında bir- birindən maraqlı məruzələrlə çıxış etdilər, əksəriyyəti almanlardan ibarət olan simpozium iştirakçıları dəyərli məlumatlar əldə edə bildilər və onları maraqlandıran suallar cavablandırıldı.
Proqramın ilk mərhələsi yenicə başa çatsa da, artıq alman dostlarımız tərəfindən müsbət rəylər almaqdayıq. Hesab edirəm ki, “Azərbaycan ili”nin ilk mərhləsi çox uğurlu keçdi. Növbəti mərhələlərə gəldikdə isə, deyə bilərəm ki, Almaniyanın yeddi federal əyalətində Azərbaycana həsr olunmuş tədbirlərlə may ayında ikinci mərhələyə start veriləcəkdir. Yekun mərhələ üçün isə Baden- Vürttemberq federal əyalətinin mərkəzi Ştuttqart şəhəri seçilmişdir. Hələ XIX əsrdə həmin əyalətdən Azərbaycana gələrək məskən salmış almanların bugünkü nəsli Azərbaycanı unutmur və bu səbəbdən yekun tədbirlər payız aylarında orada baş tutacaqdır.
– Oxşar tədbirin – Almaniyanın mədəniyyət günlərinin və ya mədəniyyət ilinin Azərbaycanda da keçiriləcəyi gözlənilirmi?
– Hesab edirəm ki, Almaniya tərəfi bizim bu təşəbbüsümüzü müsbət qarşıladığı kimi, oxşar tədbirlərin də onlar tərəfindən Azərbaycanda keçirilməsində maraqlıdır və hətta artıq Almaniyanın Bakıdakı səfirliyi də müəyyən tədbirlər toplusu üzərində işləyir. Mədəniyyət ili formasında olmasa da, Almaniya səfirliyi mədəniyyət proqramını ildən- ilə genişləndirir.
– Son günlər Berlində keçirilən tədbirlərin iştirakçıları arasında böyük əksəriyyətin almanlardan ibarət olduğunu müşahidə etmək mümkün idi. Səfirliyin ölkənin hökumət dairələri və yerli əhali ilə apardığı işi necə dəyərləndirərdiniz?
– Səfirliyimiz tərəfindən Almaniyanın dövlət strukturları – Federal Kansler Aparatı, Xarici İşlər Nazirliyi, ölkə parlamenti və digər qurumlarla sıx əlaqələr mövcuddur, konstruktiv şəkildə iş aparılır və biz getdikcə Azərbaycana artan marağın şahidi oluruq. Öz növbəmizdə çalışırıq ki, mövcud potensialdan Almaniya–Azərbaycan münasibətlərinin inkişafı üçün maksimum dərəcədə istifadə edə bilək.
– Martın 27- də Dünya Azərbaycan və Türk Diaspor Təşkilatları Əlaqələndirmə Şurasının Berlin toplantısı çərçivəsində Azərbaycanın Almaniyadakı səfirliyi Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə, “Qobustan” beynəlxalq mükafatı ilə təltif olunmuşdur. Almaniya kimi böyük bir ölkədə soydaşlarımızla iş hansı səviyyədə qurulur?
– Almaniyada Azərbaycan Respublikası, Türkiyə və İrandan olmaqla, çoxlu sayda soydaşlarımız məskunlaşmışdır və çalışırıq ki, bütün ölkəyə səpələnmiş insanlarla və diaspor təşkilatları ilə daimi ünsiyyətdə olaq. Bizim tədbirlərin əksəriyyəti ya diaspor qurumları ilə birlikdə, yaxud da onlarla əlaqəli şəkildə təşkil olunur. Diaspor nümayəndələrinin fəaliyyətimizdə yaxından iştirakı getdikcə artmaqdadır. Müsbət haldır ki, artıq bəzi diaspor qurumlarımız təklif gözləmədən müxtəlif tədbirlər keçirilməsi üçün təşəbbüs qaldırır və layihələr həyata keçirirlər. Bu istiqamətdə onları dəstəkləməyə daim səy göstəririk və fəal əməkdaşlıq şəraitində çalışırıq.
– İqtisadiyyatı sürətlə inkişaf edən Azərbaycan yerləşdiyi bölgədə aparıcı dövlətə çevrilmişdir və burada həyata keçirilən bir çox regional layihələrin təşəbbüsçüsü və iştirakçısıdır. Avropanın enerji təhlükəsizliyi məsələsində fəal tərəfdaş ölkə olan Azərbaycan ilə Almaniya arasında iqtisadi münasibətlər hansı səviyyədədir?
– Son illər Almaniyanın iqtisadi və işgüzar dairələri Azərbaycana böyük maraq göstərməyə başlayıblar. Bununla bağlı 2007- ci ilin fevral ayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Almaniyaya rəsmi səfərinin üzərində xüsusilə dayanmaq istərdim. Səfər zamanı bir sıra digər tədbirlərlə yanaşı, çoxsaylı alman şirkətlərinin iştirakı ilə Almaniya–Azərbaycan biznes forumu da keçirildi. Prezidentimiz orada geniş çıxış etdi və forumda iştirak edən alman iş adamlarını Azərbaycana rəsmi dəvət etdi. Sonra elə həmin tədbir zamanı çox əhəmiyyətli əlaqələr yaradıldı və il ərzində alman biznesmenlərinin Azərbaycana bir sıra səfərləri həyata keçirildi.
Nəhayət, ötən ilin oktyabr ayında Almaniyanın iqtisadiyyat və yeni texnologiyalar naziri Mixael Qlosun rəhbərliyi ilə 90 nəfərdən artıq nümayəndə heyəti Azərbaycana rəsmi səfərə gəldi və razılaşdırıldığı kimi, ikinci nəhəng Almaniya–Azərbaycan biznes forumu Bakıda keçirildi. Təbii ki, bu forum da iqtisadi əlaqələrin inkişafına yeni təkan vermiş oldu.
Bundan başqa, ötən il Azərbaycanın İqtisadi İnkişaf Nazirliyi və Azərbaycanda İxracın və İnvestisiyaların Təşviqi Fondu (AZPROMO) ilə birlikdə Almaniyanın bir neçə regionunda xüsusi sahələrə həsr olunmuş iqtisadi forumlar keçirilmişdir.
Energetika sahəsinə gəlincə, qeyd etmək lazımdır ki, Almaniya yüksək inkişaf etmiş sənaye ölkəsi kimi, böyük həcmdə enerji idxalına ehtiyacı olan dövlətdir. Bu nöqteyi- nəzərdən Azərbaycan Almaniya üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Eyni zamanda güclü alman şirkətləri (RWE, Wintershall, Energie Baden- Württemberg AG) Azərbaycan enerji istehsalı sahəsinə də böyük maraq göstərirlər.
– Bir neçə ay öncə Almaniyanın RWE konserni “NABUKKO” qaz kəməri layihəsinə qoşuldu. Artıq Almaniyanı da əhatə edəcək “NABUKKO” layihəsinin gələcəyini necə görürsünüz?
– "NABUKKO" qaz kəməri layihəsinin reallaşmasında ilk növbədə Avropa ölkələri maraqlı olmalıdır. Hesab edirəm ki, əgər “NABUKKO” layihəsi həyata keçirilərsə, Avropa ölkələrinin enerji təhlükəsizliyi daha da güclənər və Azərbaycanın bu istiqamətdə fəaliyyəti üçün çox böyük potensialı vardır.
Bildiyiniz kimi, Azərbaycan böyük qaz ehtiyatlarına sahib ölkədir və bu, xarici dövlətlərin respublikamıza marağını daha da artırır. Bizim digər üstünlüyümüz ondan ibarətdir ki, Azərbaycan təkcə neft- qaz istehsalçısı deyil, eyni zamanda çox böyük tranzit imkanlarına malik bir ölkədir və bu da Qərbdə respublikamıza marağı daha da artırır.
– Almaniya tərəfi BMT Baş Məclisinin 62- ci iclasında “Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyət” barədə qəbul edilmiş qətnaməyə bitərəf mövqe nümayiş etdirdi. Buna hansı reaksiya verildi və Azərbaycan diplomatiyasının qələbəsi olan bu qətnamə münaqişənin həlli prosesinə hansı təsir göstərə bilər?
– Qətnamə fövqəladə əhəmiyyətə malik və vaxtında qəbul edilmiş bir sənəddir. Əfsuslar olsun ki, ATƏT- in Minsk qrupu çərçivəsində uzun illər aparılan danışıqlara baxmayaraq, istənilən nəticələr əldə olunmayıbdır. Ona görə də dünya ictimaiyyətinin diqqətini Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə bir daha yönəltmək çox vacib idi və qətnamənin qəbul edilməsi də bu istiqamətdə xüsusi bir rol oynadı.
Almaniya və onunla bərabər Avropa İttifaqının Fransadan başqa digər üzvləri səsvermədə bitərəf qaldılar. Sözsüz ki, bu mövqe bizi qətiyyən qane etmədi. Biz alman tərəfinə öz narazılığımızı bildirdik və bununla yanaşı təklif etdik ki, bu mövzu ətrafında öz məsləhətləşmələrimizi daha da genişləndirək.
Almaniya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir, ölkələrimiz bütün beynəlxalq təşkilatlar səviyyəsində səmərəli əməkdaşlıq edir və gələcəkdə bu fəaliyyəti gücləndirmək əzmindəyik. Amma onu da qeyd etmək lazımdır ki, qətnaməyə bitərəf qalmaq qərarı Avropa ölkələrinin Avropa İttifaqı çərçivəsində apardıqları uzun sürən məsləhətləşmələrin nəticəsi idi. Digər tərəfdən, Avropa ölkələrinin qətnaməyə bitərəf qalması bu qətnamənin qəbul olunmasına imkan yaratdı.
Almaniya ATƏT- in Minsk qrupunun üzvüdür. Minsk qrupunun həmsədrləri münaqişənin həlli yollarını daha çox öz aralarında müzakirə etməyə üstünlük verirlər. Lakin hesab edirəm ki, artıq Minsk qrupuna üzv olan digər ölkələrin də münaqişənin həlli istiqamətində əməli töhfələrini vermələrinin vaxtı gəlib çatmışdır.

 

Xalq qəzeti.-  2008.-  4 aprel.-  S. 5.