"Həqiqətin özü" tammetrajlı sənədli filmi

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi "Salnamə" sənədli filmlər studiyası iki ilə yaxın araşdırma apardıqdan sonra təqribən ötən ilin əvvəllərində başladığı və ermənilərin Türkiyədə, o cümlədən Cənubi Qafqazda törətdiyi soyqırım faktlarını ortaya qoyan "Həqiqətin özü" adlı tammetrajlı sənədli filmi tamamlamaq üzrədir. Əslən təbrizli həmyerlimiz olan, lakin uzun illərdir Türkiyədə çalışan iş adamı, ziyalı bir şəxsin - Əli Poladın maliyyə və mənəvi dəstəyi ilə reallaşan filmin rejissorları Tofiq Məmmədov və İqbal Məmmədəliyev, ssenari müəllifi və aparıcı Ankarada doktorluq dissertasiyası üzərində çalışan gənc azərbaycanlı alim Toğrul Vəli, operator Köçəri Məmmədov, montaj Fərid Axundov, redaktoru Xafiz İmamnəzərli, icraçı prodüser Kamil Məmmədovdur.

Belə ki, Birinci Dünya müharibəsində imperiya güclərinin oyuncağına çevrilən ermənilərin bütün dünyaya car çəkdikləri qondarma erməni soyqırımı və eləcə də günümüzün problemi sayılan Dağlıq Qarabağ haqqında yaydıqları uydurma bəyanatların hansı mənbədən qaynaqlandığını ortaya qoyan "Həqiqətin özü" filmi osmanlı və azəri türkcəsində ərsəyə gəldi. Filmin çəkilişləri Türkiyənin bir çox şəhərlərində, Ankara, İstanbul, Çayeli, Rizə, Trabzon, Gümüşhanə, Baybut, Ərzincan, Ərzurum, Qars, Sankamış, İqdır, Ardahan və Vanda və eləcə də Tiflis, Bakı, Quba, Şamaxıda aparılıb. Lakin bununla bərabər Rusiya, Türkiyə, İngiltərə, Gürcüstan və Azərbaycanın tarix, foto-kino arxivlərindən işıq üzü görməyən kinoxronika və digər sənədlər də filmdə öz əksini tapıb ki, bu da filmin əsas qayəsini təşkil edir. Bütün bunlarla bərabər tanınmış tarixçilər də filmdə öz sözünü deyir. Türkiyə, Amerika, Avstriya, Ukrayna, Gürcüstan və Azərbaycanın alimləri qoyulmuş problemin ətrafına faktlar düzərək sanki filmdə canlanan tarixi xronologiyanın salnaməçiləri kimi iştirak edirlər.

Filmdə iştirak edənlərin siyahısı:

1.Dr. Ataxan Paşayev (Azərbaycan)

2Dr. Solmaz Tohidi (Azərbaycan)

3. Dr. Quram Marxuliya (Gürcüstan)

4. Yuliya İvanova (Odessa Universitetinin elmi işçisi)

5. Prof. Dr. Castin Makkarti (Amerika)

6.Dr. Erik Fayql (Avstriya)

7.Prof. Dr. Sadiq Kamal Tural (Türkiyə-İstanbul)

8.Dr. Tüncay Öğün (Türkiyə-Van)

9. Hüseyn Qaradağ (Türkiyə-Van)

10.Dr. Əli Kafkasyalı (Türkiyə-Ərzurum)

11.Dr. Erol Kürçüoğlu (Türkiyə-Ərzurum)

12.Prof. Dr. Nurşən Mazıçı (Türkiyə-İstanbul)

13.Dr. Nurhan Aydın (Türkiyə-Sarıkamış)

14.Şenol Kantarcı (İstanbul-TURKSAM)

Bu çıxışlardan əlavə müxtəlif şəhərlərin sakinlərinin, ziyalılarının müsahibəsi və Anadolunun ucqar dağ kəndlərinin yaşı 100-ü ötən sakinlərinin də o dövrlə bağlı xatirələri filmdə yer almışdır.

İzləmə müddəti 82 dəqiqə olan film televiziyada yayım üçün nəzərdə tutulmuş DvCAM video formatında, ekran ölçüsü 4x3 olmaqla, iki səs kanalı stereo olan rəqəmli daşıyıcıya köçürülmüşdür. Filmin yayım hüquqları istehsalçı şirkətə və Əli Polada məxsusdur.

Respublika.- 2008.- 3 aprel.- S. 6.