Ağaoğlu T.

İstedadlı aktyor

 

Xalq artisti, unudulmaz Şahmar Ələkbərov 49 yaşında, 16 ildir ki, dünyasını dəyişib, dostları ilə həmişəlik vidalaşıb. Hər dəfə onu ekranda, oynadığı filmlərdə görəndə çoxları kövrəlir. O, sevib-seçdiyi sənətin vurğunu olmuşdu.

Şahmarla tanışlığım təsadüfən yaranmışdı. Ötən əsrin 80-ci illərində onunla birgə Cəbrayıl bölgəsinə getməyimiz heç yadımdan çıxmır. Respublika Aşıqlar Birliyinin sədri, xalq artisti Hüseyn Arifin təşəbbüsü ilə aşıq-ozan sənətinin banisi Dirili Qurbaninin anım mərasimi keçirilirdi. Tədbiri giriş sözü ilə açan Hüseyn müəllim dedi: "Ey ustad, ey qüdrətli şəxsiyyət, olar, bir anlığa başını qaldır, gözünü , gör müqəddəs ünvanına kimlər gəlibE" Sonra söz Şahmara verildi. O da Qurbaninin "Bənövşə" qoşmasını səsləndirdi.

Ş.Ələkbərov Azərbaycan İncəsənət İnstitutunun aktyorluq fakültəsinə daxil olmuş, görkəmli pedaqoqlar - Adil İsgəndərov, Mehdi Məmmədov, Tofiq Kazımovdan sənətin sirlərini öyrənmişdi. Ali təhsilini başa vuran ili ona etimad göstəriblər. "Dağlarda döyüş" bədii filminin çəkilişinə dəvət alanda bilmədi sevinsin, yoxsa imtina etsin. Çünki oynayacağı rol həddən artıq professionallıq tələb edirdi. Aktyor inandırıcı şəkildə atasının doğma el-obasına dönük çıxmasına aydınlıq gətirməliydi. Bu, bir tərəfdən ata həsrəti çəkən, digər baxımdan belə hadisələrlə rastlaşan gənc Fərruxa - Şahmara çətin gəlirdi.

Sözügedən ekran əsərində əsas rollardan birini oynayan, sonralar teleradio diktoru kimi məşhurlaşan, xalq artisti Ofeliya Sənanidən eşitdiklərimizi xatırladırıq:

- Şahmar ona göstərilən etimada etinasız qalmadı. Çəkiliş qrupu bilirdi, görürdü ki, o necə sarsıntı keçirir. Çünki müharibə illərində canını ümumi bəladan qoruyan, başını gizlədən, qaçqınlıqla məşğul olan atasını tutub dövlət orqanlarına təhvil verməli idi. Bu cəhət mentalitetimizə yaddır. Övlad ataya qənim kəsilsin?.. Axır ki, Şahmar dərk etdi, duydu ki, belə hal bədii əsərdə mümkündür. O, sənəti xatirinə bu addımı atdı, nifrətdən daha çox hörmət qazandı. Onun insani keyfiyyətlərini, ifasının jest nüanslarını unutmaq olmur.

İlk uğurlu çəkilişindən sonra onu xarakter etibarı ilə biri digərinə bənzəməyən rollar oynamağa dəvət etdilər. "Mən ki gözəl deyildim" bədii filmində Məzahir obrazını yüksək səviyyədə, inandırıcı yaratdı. Adi sürücü rolunda o, müharibənin fəlakətlərini, eyni zamanda qələbə təntənəsini məharətlə canlandıra bilir. Məzahir milli kinomuzun çox baxımlı, xarakterik obrazlarından biridir. Şahmar oynadığı bu rolun daxili aləmini ustalıqla aça bilmişdir.

Sevib-seçdiyi aktyorluq sənəti Şahmarın üzünə gülür, bəxtinə işıq salırdı. Onu "Babək" filmində Cavidan, "Qatır Məmməd" ekran əsərində Qatır Məmməd rollarına çəkdilər. Özünə hörmət etdiyi üçün oynadığı yaradacağı obrazların da qədir-qiymətini bilərdi. Aktyor istər "Babək", istərsə "Qatır Məmməd" filmlərində o qədər təbii, orijinal oynayıb ki, həmin ekran yadigarları bu gün tarixi keçmişimizin reallığı kimi qarşılanır. Rejissor mizanı aktyor üçün qanundur. Lakin ifaçılıq qabiliyyətində çox jestlər tamaşaçı marağına səbəb olur. Onun "Axırıncı aşırım" filmindəki oyunu sənətkarlıq nümunəsi tək yaddaşlarda qalıb.

Şahmarın həm də şirin dili, təmiz, kin-küdurətsiz ürəyi vardı. Gözləri ifadəli, sifəti nurlu, abır-həya sahibi idi. Onun bu müsbət xarakterinə kinorejissor Arif Babayevin çəkdiyi "Arxadan vurulan zərbə" filmindəki təsvirlərdə şahid oluruq. Aktyor ifası ilə filmdə haqqı, ədaləti, xidməti vəzifəsini uca tutan hüquqşünas, ədalətli istintaqçı kimi yadda qalır. Şahmar - Gündüz çətinliklərə, tərəddüdlərə baxmayaraq, yaranışı tarixi keçmişdən başlayan hadisəyə aşkarlıq gətirir.

Sevimli aktyor ömrünün son illərində həm də kinorejissor kimi tanındı. Onun lentə aldığı, unudulmaz şair Əlağa Vahidin həyat-yaradıcılığına həsr edilən "Qəzəlxan" bədii, tammetrajlı filminə həvəslə baxılır. Bu səpkidə bir neçə film çəkmək arzusundaydı. Amma ömür imkan vermədi.

Şahmar qeyrətli, el-oba qədri bilən insan idi. Qarabağda, ətraf bölgələrdə ermənilərin törətdiyi faciələr onun ürəyinə ağrı salmışdı, günbəgün şam kimi əriyirdi. VəE Həvəsində olduğu, könlündən keçən neçə-neçə istəyini özüylə apardı. Son ayrılığından 16 il keçməsinə baxmayaraq, o, unudulmur, daim ehtiramla xatırlanır, yad olunur.

Azərbaycan
.- 2008.- 27 avqust.- S. 8.