Azər­bay­can mu­si­qi­si­nin in­ki­şaf ta­ri­xin­dən sə­tir­lər

 

Azər­bay­ca­nın zən­gin mu­si­qi sə­nə­ti ço­xəsr­lik in­ki­şaf ta­ri­xi­nə ma­lik­dir. Bu mu­si­qi haq­qın­da ilk mə­lu­mat­lar ar­xeo­lo­ji qa­zın­tı­lar za­ma­nı əl­də edi­lən bir sı­ra abi­də­lər­dən, Qo­bus­tan və Gə­mi­qa­ya qa­ya rəsm­lə­rin­dən alın­mış­dır. "Ki­ta­bi - Də­də Qor­qud"da Ni­za­mi­nin, Fü­zu­li­nin əsər­lə­rin­də or­ta əsr­lə­rin mu­si­qi hə­ya­tı, mu­si­qi janr­la­rı, mu­si­qi alət­lə­ri ba­rə­də zən­gin mə­lu­mat ve­ril­miş­dir. Azər­bay­ca­nın Sə­fi­əd­din Ur­mə­vi, Əb­dül­qa­dir Ma­ra­ğa­yi, Mir­zə­bəy, Mir Möh­sün Nəv­vab ki­mi məş­hur alim­lə­ri­nin ri­sa­lə­lə­rin­də or­ta əsr mu­si­qi mə­də­niy­yə­ti­nin, ifa­çı­lı­ğı­nın yük­sək in­ki­şaf sə­viy­yə­si açıq­lan­mış, Azər­bay­can mu­si­qi­si­nin nə­zə­ri prob­lem­lə­ri iş­lə­nil­miş­dir. İlk ya­zı­lı ədə­bi abi­də­miz olan "Ki­ta­bi-Də­də Qor­qud" das­ta­nın­da mu­si­qi ilə bağ­lı bir sı­ra par­ça­la­rın möv­cud­lu­ğu, das­tan bo­yun­ca müx­tə­lif mu­si­qi alət­lə­ri­nin ad­la­rı­nın çə­kil­mə­si mu­si­qi­mi­zin qə­dim­li­yi­nə əya­ni sü­but­dur. İlk ya­zı­lı mu­si­qi ri­sa­lə­lə­ri­miz hə­lə XIII əs­rə aid­dir. XIII-XV əsr­lər­də Ya­xın və Or­ta Şər­qin mu­si­qi-nə­zə­ri fik­ri­nin in­ki­şa­fı məhz Azər­bay­ca­nın iki bö­yük ali­mi və mu­si­qi­çi­si Sə­fi­əd­din Ur­mə­vi və Əb­dül­qa­dir Ma­ra­ğa­yi­nin ad­la­rı ilə bağ­lı­dır. Ur­mə­vi­nin yaz­dı­ğı "Ki­tab əl-Əd­var" və "Şə­rə­fiy­yə" ri­sa­lə­lə­ri Azər­bay­can­da mu­si­qi el­mi­nin əsa­sı­nı qoy­muş və onun gə­lə­cək in­ki­şa­fı üçün zə­min ya­rat­mış­dır. O, mu­si­qi el­mi­nə "Sis­tem­çi­lik" mək­tə­bi­nin ya­ra­dı­cı­sı ki­mi, ba­ni­si ki­mi da­xil ol­muş­dur. Ur­mə­vi­nin ya­rat­dı­ğı mu­si­qi sis­te­mi, not cəd­və­li o döv­rün ən ka­mil not sis­te­mi idi. Ma­ra­ğa­yi­dən son­ra ya­ran­mış ri­sa­lə­lər­də Şərq mu­si­qi nə­zə­riy­yə­si­nin əsa­sı­nı təş­kil edən bir çox mü­rək­kəb nə­zə­ri prob­lem­lər ar­tıq qo­yul­ma­mış və qis­mən qo­yul­muş­sa da, müx­tə­lif va­ri­ant­lar­da əv­vəl­ki­lə­rin tək­ra­rı ol­muş­dur. Bu ri­sa­lə­lə­rin əsas də­yə­ri isə on­la­rın təc­rü­bi əhə­miy­yə­tin­də idi. Bu döv­rün ri­sa­lə­lə­rin­dən Ma­ra­ğa­yi­nin ki­çik oğ­lu Əb­dü­lə­ziz Çə­lə­bi­nin "Nə­qa­və­til Əd­var" ri­sa­lə­si­ni və onun oğ­lu Mah­mud Çə­lə­bi­nin "Mə­qa­sid əl-Əd­var" əsə­ri­ni gös­tər­mək olar. XVII əs­rin əv­vəl­lə­rin­də Cə­nu­bi Azər­bay­can­da ya­ran­mış ma­raq­lı ri­sa­lə­lər­dən bi­ri də Mir­zə bə­yin "Mu­si­qi haq­da" ri­sa­lə­si­dir. XIX yü­zil­li­yin axır­la­rın­dan eti­ba­rən Azər­bay­ca­nın bir sı­ra şə­hər­lə­rin­də mu­si­qi məc­lis­lə­ri, cə­miy­yət­lə­ri, dər­nək­lə­ri təş­kil olu­nur. XIX əs­rin 80-ci il­lə­rin­də M.M.Nəv­vab məş­hur xa­nən­də Ha­cı Hü­sü ilə bir­gə ya­rat­dı­ğı "Mu­si­qi­çi­lər məc­li­si"ndə mu­si­qi­nin es­te­tik prob­lem­lə­ri, ifa­çı­lıq, mu­ğam sə­nə­ti mü­za­ki­rə olu­nur­du. Məc­li­sə məş­hur xa­nən­də və sa­zən­də­lər Mə­şə­di Cə­mil Əmi­rov, İ.Ab­dul­la­yev, S.Şu­şins­ki, Sa­dıx­can və b. da­xil idi. Şu­şa vo­kal sə­nə­ti­nin gör­kəm­li nü­ma­yən­də­lə­rin­dən Xar­rat Qu­lu­nun tə­lə­bə­si Ha­cı Hü­sü idi. O, mu­ğam­la­rı bi­lən mü­si­qi­şü­nas və alim ol­muş, bir sı­ra mu­ğam­la­rı tək­mil­ləş­dir­miş, ye­ni mu­ğam­la­rı ya­rat­mış­dır. Mir­zə Sa­dıq Əsəd oğ­lu (Sa­dıq­can) əs­ri­nin bö­yük tar us­ta­dı ol­muş, ta­rı re­kons­truk­si­ya et­miş və müa­sir ta­rın ya­ra­dı­cı­sı ol­muş­dur. Mə­şə­di Zey­nal, Cə­mil Əmi­rov, Şi­rin Axun­dov, Qur­ban Pi­ri­mov bu mək­tə­bin da­vam­çı­la­rı­dır. Zən­gin ta­ri­xi dövr keç­miş Azər­bay­can mu­si­qi­si­nin dün­ya­da öz ye­ri var­dır. Dün­ya­da bir ne­çə şə­hər var ki, mu­si­qi onun hər da­şı­na, qa­la­sı­na, ab-ha­va­sı­na hop­muş­dur. Be­lə şə­hər­lər­dən Avs­tri­ya­nın Vya­na, İta­li­ya­nın Nea­pol, Azər­bay­ca­nın da Qa­ra­ba­ğı, Şu­şa şə­hə­ri­dir. Hət­ta xalq ara­sın­da məş­hur kə­lam var ki, "Şu­şa­da kör­pə­lər bə­lək də be­lə mu­ğam üs­tün­də ağ­lar­lar". Şu­şa Qaf­qa­zı­nın kon­ser­va­to­ri­ya­sı tə­bi­ri­ni haq­lı ola­raq qa­zan­mış­dır. Şu­şa kon­ser­va­to­ri­ya­sı­nın par­laq nü­ma­yən­də­lə­ri dün­ya­nın bü­tün qi­tə­lə­rin­də Azər­bay­can mu­si­qi­si­ni lə­ya­qət­lə təm­sil edə­rək ona şöh­rət gə­tir­miş­lər. Be­lə si­ma­la­rın sa­yı ki­fa­yət qə­dər­dir. Şu­şa Mir Möh­sün Nəv­va­bın, Xar­rat Qu­lu­nun, Ha­cı Hü­sü­nün, Sa­dıx­ca­nın, Mə­şə­di İsi­nin, Əb­dül­ba­ğı Zü­la­lo­vun, Cab­bar Qar­yağ­dı­oğ­lu­nun, bəs­tə­kar­lar­dan Üze­yir Ha­cı­bə­yo­vun, Zül­fü­qar Ha­cı­bə­yo­vun, Fik­rət Əmi­ro­vun, Ni­ya­zi­nin, Əf­ra­si­yab Bə­dəl­bəy­li­nin, Sol­tan Ha­cı­bə­yo­vun, Əş­rəf Ab­ba­so­vun, Sü­ley­man Ələs­gə­ro­vun, mü­ğən­ni Rə­şid Beh­bu­do­vun və­tə­ni­dir. Bu di­yar ne­çə-ne­çə be­lə mu­si­qi­çi­lər nəs­li ye­tir­miş­dir. XX əs­rin ilk il­lə­rin­də ic­ti­mai-si­ya­si və mə­də­ni yük­sə­liş şə­rai­tin­də Üze­yir Ha­cı­bə­yov müa­sir Azər­bay­can pro­fes­sio­nal mu­si­qi mə­də­niy­yə­ti­nin əsa­sı­nı qoy­du və şi­fa­hi ənə­nə­li mil­li sə­nət­lə bəs­tə­kar ya­ra­dı­cı­lı­ğı­nın sin­te­zi­ni ya­rat­dı. Bu da Şərq aə Qərb mə­də­niy­yət­lə­ri­nin fə­al qar­şı­lıq­lı tə­si­ri­nə sə­bəb ol­du. 1908-ci il­də Ü.Ha­cı­bə­yov H.Z.Ta­ğı­ye­vin te­at­rın­da qoy­du­ğu "Ley­li və Məc­nun" ope­ra­sı ilə tək­cə Azər­bay­can ope­ra­sı­nın de­yil, bü­tün mü­səl­man Şər­qin­də ope­ra sə­nə­ti­nin əsa­sı­nı qoy­du, mu­ğam-ope­ra jan­rı­nın ya­ra­dı­cı­sı ol­du. Onun "Ar­şın mal alan" mu­si­qi­li ko­me­di­ya­sı in­gi­lis, al­man, Çin, ərəb, fars, pol­yak, Uk­ray­na, Be­lo­rus, gür­cü və s. dil­lə­rə tər­cü­mə edil­miş, Mosk­va, İs­tan­bul, Nyu-York, Pa­ris, Lon­don, Teh­ran, Qa­hi­rə, Pe­kin, Ber­lin, Var­şa­va, So­fi­ya, Bu­da­peşt, Bu­xa­rest və s. yer­lər­də, 120 te­at­rın səh­nə­sin­də ta­ma­şa­ya qo­yul­muş, də­fə­lər­lə ek­ran­laş­dı­rıl­mış­dır. XX əs­rin 30-cu il­lə­ri Azər­bay­can mu­si­qi­si­nin ye­ni yük­sə­liş döv­rü ki­mi sə­ciy­yə­lə­nir. Bu il­lər­də Azər­bay­can Döv­lət Kon­ser­va­to­ri­ya­sı, ye­ni ifa­çı­lıq kol­lek­tiv­lə­ri, sim­fo­nik or­kestr, xor, ilk not­lu Xalq Çal­ğı Alət­lə­ri Or­kest­ri, rəqs an­samb­lı M.Ma­qo­ma­yev adı­na Azər­bay­can Döv­lət Fi­lor­mo­ni­ya­sın­da cəm­ləş­di­ril­di. Azər­bay­can Bəs­tə­kar­lar İt­ti­fa­qı, Mu­si­qi­li Ko­me­di­ya Te­at­rı, Xalq Ya­ra­dı­cı­lı­ğı Evi, Azər­bay­can Döv­lət Kon­ser­va­to­ri­ya­sı nəz­din­də Azər­bay­can xalq mu­si­qi­si­ni top­la­maq və təd­qiq et­mək məq­sə­di­lə el­mi-təd­qi­qat mu­si­qi ka­bi­ne­ti təş­kil edil­di. Za­ma­nın diq­tə­si ilə Azər­bay­can bəs­tə­kar­la­rı­nın sim­fo­nik və ka­me­ra mu­si­qi­si xa­ric­də ge­niş ifa edil­mə­yə baş­la­mış­dır. F.Əmi­ro­vun "Şur" və "Kürd ov­şa­rı", Ni­ya­zi­nin "Rast" sim­fo­nik mu­ğam­la­rı, Q.Qa­ra­ye­vin və Ü.Ha­cı­bə­yo­vun sim­fo­nik əsər­lə­ri bir sı­ra öl­kə­lər­də səs­lən­miş və yük­sək qiy­mət­lən­di­ril­miş­dir. Ötən əs­rin 80-ci il­lə­rin­də A.Mə­li­kov, X.Mir­zə­za­də, A.Əli­za­də, F.Əli­za­də, F.Qa­ra­yev, C.Qu­li­yev və baş­qa­la­rı­nın əsər­lə­ri Av­ro­pa, Ame­ri­ka, Asi­ya şə­hər­lə­rin­də uğur­la ifa edil­miş­dir. Xalq ar­tist­lə­ri R.Beh­bu­dov, Ni­ya­zi, Z.Xan­la­ro­va, M.Ma­qo­ma­yev və b. ge­niş şöh­rət qa­zan­mış­lar. Mü­ğən­ni­lər F.Qa­sı­mo­va, X.Qa­sı­mo­va, pia­no­çu F.Bə­dəl­bəy­li, gənc pia­no­çu­lar­dan M.Hü­sey­nov, M.Adı­gö­zəl­za­də və b. müx­tə­lif mü­sa­bi­qə­lə­rin lau­re­at­la­rı­dır. Bəs­tə­kar­la­rı­mı­zın əsər­lə­ri­ni din­lə­yi­ci­yə, ta­ma­şa­çı­ya çat­dır­maq­da, on­la­rı təb­liğ et­mək­də ha­zır­da fəa­liy­yət­də olan di­ri­jor­la­rı­mı­zın - R.Ab­dul­la­ye­vin, C.Cə­fə­ro­vun, Y.Adı­gö­zə­lo­vun, T.Göy­ça­ye­vin, G.İma­no­va­nın, R.Mus­ta­fa­ye­vin, N.Əzi­mo­vun və b-nın əmə­yi qeyd olun­ma­lı­dır. Azər­bay­can mu­ğam ifa­çı­lıq və el sə­nə­ti ənə­nə­lə­ri­nin qo­ru­nub sax­la­nıl­ma­sı və in­ki­şa­fın­da xa­nən­də­lər­dən xalq ar­tist­lə­ri X.Şu­şins­ki, R.Mu­ra­do­va, Ş.Ələk­bə­ro­va, Ə.Əli­yev, S.Qə­di­mo­va, F.Meh­rə­li­ye­va, T.İs­ma­yı­lo­va, A.Ba­ba­yev, İ.Rza­yev, əmək­dar ar­tist­lər Z.Adı­gö­zə­lov, H.Hü­sey­nov, Q.Rüs­tə­mov, C.Ək­bə­rov, A.Qa­sı­mov, tar­zən­lər­dən xalq ar­tist­lə­ri Ə.Ba­kı­xa­nov, H.Məm­mə­dov, B.Mən­su­rov, Ə.Qu­li­yev, R.Qu­li­yev, əmək­dar ar­tist­lər Ə.Da­da­şov, M.Mu­ra­dov, F.Ələk­bə­rov, ka­man­ça ifa­çı­la­rın­dan xalq ar­tis­ti H.Əli­yev, qar­mon ça­lan­lar­dan Abu­ta­lıb (A.Yu­si­fov), Kor Əhəd, Kər­bə­la­yi Lə­tif, T.Də­mi­rov, A.İs­ra­fi­lov, saz us­ta­sı Ə.Nə­si­bov və baş­qa­la­rı­nın xid­mə­ti xü­su­si qeyd olun­ma­lı­dır. Azər­bay­can est­ra­da və caz mu­si­qi­si də uğur­la in­ki­şaf edir. T.Qu­li­yev, R.Ha­cı­yev 1941-ci il­də ya­ran­mış Azər­bay­can Döv­lət Caz Or­kest­ri üçün əsər­lər bəs­tə­lə­yir­di­lər. P.Rüs­təm­bə­yov (sak­sa­fon), A.Bün­yad­za­də, D.Ba­ğır­bə­yo­va və b. or­kest­rin ilk ifa­çı­la­rı ol­muş­lar. 1956-cı il­də Azər­bay­can Döv­lət Est­ra­da Or­kest­ri (bə­dii rəh­bə­ri R.Ha­cı­yev), 1957-ci il­də "Biz Ba­kı­da­nıq" est­ra­da an­samb­lı, 1960-cı il­də Azər­bay­can Te­le­vi­zi­ya və Ra­dio­su­nun Est­ra­da Or­kest­ri, ötən əs­rin 60-cı il­lə­rin­də "Qa­ya" kvar­te­ti, 1966-cı il­də Azər­bay­can Döv­lət Mah­nı Te­at­rı, 1975-ci il­də Azər­bay­can Döv­lət Est­ra­da-Sim­fo­nik Or­kest­ri ya­ran­mış və Azər­bay­can est­ra­da sə­nə­ti­nin in­ki­şa­fın­da mü­hüm rol oy­na­mış­lar. Mü­ha­ri­bə­dən son­ra­kı il­lər­də est­ra­da sə­nə­ti­nin bə­dii sə­viy­yə­si­nin yük­səl­mə­si­nə ope­ra mü­ğən­ni­lə­ri­nin tə­si­ri ol­muş­dur. R.Beh­bu­dov və M.Ma­qo­ma­ye­vin ya­ra­dı­cı­lı­ğı est­ra­da sə­nə­ti­ni zən­gin­ləş­dir­miş­dir. Azər­bay­can caz mu­si­qi­si­nin in­ki­şa­fın­da bəs­tə­kar və pia­no­çu V.Mus­ta­fa­za­də­nin müs­təs­na ro­lu ol­muş­dur. V.Mus­ta­fa­za­də təş­kil et­di­yi "Se­vil" və "Mu­ğam" an­samb­lla­rı­nın rəh­bə­ri ol­muş, 8-ci Bey­nəl­xalq Caz Mü­sa­bi­qə­sin­də 1-ci mü­ka­fa­ta la­yiq gö­rül­müş­dür. R.Ba­ba­yev, V.Sa­dı­qov, A.Hü­sey­nov, C.Zey­nal­lı, Ə.Mus­ta­fa­za­də və baş­qa caz ifa­çı­la­rı da ta­nın­mış­lar. Öl­kə­nin ha­zır­kı si­ya­si du­ru­mu, da­im mü­ha­ri­bə təh­lü­kə­si, Və­tə­ni tə­rən­nüm edən, Və­tə­ni mü­da­fiə­yə ça­ğı­ran Qa­ra­bağ mü­ha­ri­bə­si­nə həsr edi­lən əsər­lər bəs­tə­kar ya­ra­dı­cı­lı­ğı­nın mü­hüm his­sə­si­ni təş­kil edir. Bun­la­rın sı­ra­sın­da V.Adı­gö­zə­lo­vun "Qa­ra­bağ şi­kəs­tə­si" və "Qəm kar­va­nı" ora­to­ri­ya­la­rı, T.Ba­kı­xa­no­vun "Qa­ra­bağ ha­ra­yı" (2001) sim­fo­ni­ya­sı, A.Əli­za­də­nin "Ana tor­paq" oda­sı, N.Məm­mə­do­vun Xo­ca­lı ha­di­sə­lə­ri­nə həsr edil­miş 7-ci sim­fo­ni­ya­sı, R.Mus­ta­fa­ye­vin "Haqq sə­nin­lə­dir, Azər­bay­can" kan­ta­ta­sı, H.Xan­məm­mə­do­vun "Əlim­də sa­zım ağ­lar" xalq çal­ğı alət­lə­ri üçün poe­ma­sı, S.İb­ra­hi­mo­va­nın "Və­tən şə­hid­lə­ri" kan­ta­ta­sı, tar və sim­li or­kestr üçün "Sə­nin üçün da­rı­xı­ram, Şu­şam" və b. xü­su­si yer tu­tur. 2002-ci il­də A.Əli­za­də­nin A.Dü­ma­nın əsə­ri əsa­sın­da "Qaf­qa­za sə­ya­hət" ba­le­ti­nin ilk ta­ma­şa­sı ol­du. Bu il­lər­də T.Ba­kı­xa­no­vun "Xe­yir və Şər" bir­pər­də­li ba­le­ti, H.Məm­mə­do­vun "Şeyx Sə­nan", O.Zül­fü­qa­ro­vun "Əli­ba­ba və 40 qul­dur" ba­le­ti ya­zıl­mış­dır. Müs­tə­qil­lik döv­rün­də Azər­bay­can bəs­tə­kar­la­rı­nın xa­ric­də müx­tə­lif mu­si­qi fes­ti­val­la­rın­da, bey­nəl­xalq mü­sa­bi­qə­lər­də, dün­ya­nın mö­tə­bər mə­də­niy­yət, mu­si­qi la­yi­hə­lə­rin­də iş­ti­rak et­mək, Azər­bay­can mu­si­qi­si­ni dün­ya­da təm­sil edib, onu bir da­ha ta­nıt­dır­maq im­kan­la­rı ge­niş­lə­nir. A.Mə­li­ko­vun, V.Adı­gö­zə­lo­vun, X.Mir­zə­za­də­nin, A.Əli­za­də­nin, T.Ba­kı­xa­no­vun, F.Qa­ra­ye­vin, İ.Ha­cı­bə­yo­vun, F.Əli­za­də­nin, C.Qu­li­ye­vin, E.Da­da­şo­va­nın, R.Hə­sə­no­va­nın, Q.Məm­mə­do­vun, F.Hü­sey­no­vun, əsər­lə­ri Tür­ki­yə­də, Nor­veç­də, Hol­lan­di­ya­da, Kipr­də, ABŞ-da, İs­veç­rə­də, Al­ma­ni­ya­da, Tai­land­da və b. öl­kə­lər­də səs­lən­miş, nü­fuz­lu mü­sa­bi­qə­lə­rin qa­lib­lə­ri ol­muş­lar. Tür­ki­yə­də A.Mə­li­ko­vun, V.Adı­gö­zə­lo­vun, Kipr­də T.Ba­kı­xa­no­vun və baş­qa­la­rı­nın əsər­lə­ri­nin prem­ye­ra­la­rı ke­çi­ril­miş­dir. Hol­lan­di­ya­da F.Qa­ra­ye­vin, F.Əli­za­də­nin, R.Hə­sə­no­va­nın əsər­lə­ri ifa edil­miş­dir. "İpək yo­lu" la­yi­hə­sin­də F.Əli­za­də və C.Qu­li­ye­vin iş­ti­ra­kı uğur­la nə­ti­cə­lən­miş­dir. F.Hü­sey­nov YU­NES­KO və Ya­po­ni­ya­nın ke­çir­di­yi mü­sa­bi­qə­nin ("Za­ma­na sə­ya­hət" sim­fo­nik or­kest­ri üçün kon­sert) qa­li­bi ol­muş, BMT-nin mü­ka­fa­tı­na ("Qoy dün­ya­da sülh ol­sun" ora­to­ri­ya­sı) la­yiq gö­rül­müş­dür. 1999-cu il­də ma­hir mu­ğam ifa­çı­sı A.Qa­sı­mov mu­ğam sə­nə­ti­nin in­ki­şa­fı və tək­mil­ləş­di­ril­mə­si yo­lun­da nai­liy­yət­lə­ri­nə gö­rə YU­NES­KO-nun qı­zıl me­da­lı ilə təl­tif edil­miş­dir. Fran­sa­da ke­çi­ri­lən bey­nəl­xalq fes­ti­val­da Azər­bay­can Döv­lət Sim­fo­nik Or­kest­ri­nin (bə­dii rəh­bər və di­ri­jor, xalq ar­tis­ti R.Ab­dul­la­yev) ifa­sın­da Ü.Ha­cı­bə­yov, Q.Qa­ra­yev və F.Əmi­ro­vun əsər­lə­ri uğur­la ifa edil­miş­dir. Al­ma­ni­ya­da "Eks­po - 2000" bey­nəl­xalq sər­gi­sin­də Azər­bay­can Döv­lət Ka­me­ra Or­kest­ri­nin, Döv­lət Mah­nı Te­at­rı­nın, Döv­lət Rəqs An­samb­lı­nın və bir qrup in­cə­sə­nət xa­dim­lə­ri­nin par­laq çı­xı­şı da bu ça­ğın mu­si­qi hə­ya­tı­nın diq­qət mər­kə­zin­də ol­muş­dur. 2003-cü il­də V.Adı­gö­zə­lo­vun Azər­bay­can şai­rə­si Na­tə­va­na həsr edil­miş "Xan qı­zı Na­tə­van" ope­ra­sı­nın prem­ye­ra­sı ol­du. Gör­kəm­li bəs­tə­ka­rı­mı­zın bu əsə­ri mil­li ope­ra­nın in­ki­şaf ta­ri­xin­də la­yiq­li ye­ri­ni tut­du. 2006-cı il­də Ba­kı­da dün­ya şöh­rət­li mu­si­qi­çi Mstis­lav Rast­ro­po­vi­çin tə­şəb­bü­sü ilə Şos­ta­ko­viç Fes­ti­va­lı ke­çi­ril­miş­dir. Fes­ti­val da­hi rus bəs­tə­ka­rı­nın ana­dan ol­ma­sı­nın 100 il­lik yu­bi­le­yi­nə həsr olun­muş­dur. 2007-ci il­də İta­li­ya­da "Ve­la fes­ti­val" "Klas­sik Aria­no" fes­ti­va­lın­da Azər­bay­can Döv­lət Sim­fo­nik or­kest­ri­nin ifa­sın­da Ü.Ha­cı­bə­yov, Q.Qa­ra­yev və F.Əmi­ro­vun əsər­lə­ri uğur­la ifa edil­miş­dir. 2007-ci il­də Ba­kı­da Vo­kal­çı­la­rın Bül­bül adı­na IV Bey­nəl­xalq Mü­sa­bi­qə­si ke­çi­ril­miş­dir. Bu mö­tə­bər mü­sa­bi­qə­də Ru­si­ya­dan, Uk­ray­na­dan, Gür­cüs­tan­dan, Be­lo­ru­si­ya­dan, Tür­ki­yə­dən, Öz­bə­kis­tan­dan, Qa­za­xıs­tan­dan 70 vo­kal­çı iş­ti­rak edir­di. 2007-ci il­də Hey­dər Əli­yev Fon­du­nun təş­ki­lat­çı­lı­ğı ilə Ba­kı­da I Bey­nəl­xalq Mstis­lav Rast­ro­po­viç Fes­ti­va­lı ke­çi­ril­miş­dir. Fes­ti­val çər­çi­və­sin­də Azər­bay­can Döv­lət Ope­ra və Ba­let Te­at­rın­da bəs­tə­kar Fi­rən­giz Əli­za­də­nin "Qa­ra­bağ­na­mə" ope­ra­sı­nın prem­ye­ra­sı bö­yük mü­vəf­fə­qiy­yət­lə keç­miş­dir. 2007-ci il­də F.Əli­za­də YU­NES­KO-nun "Dün­ya­nın ar­tis­ti" adı­na la­yiq gö­rül­müş­dür. Zən­gin Azər­bay­can mu­si­qi­si bu gün özü­nün ye­ni döv­rü­nü ya­şa­yır. Biz on­dan ye­ni bö­yük qə­lə­bə­lər, da­ha gö­zəl əsər­lər və par­laq is­te­dad­lar göz­lə­yi­rik.

 

Səs.- 2008.- 14 avqust.- S. 12.