Nəsibli E.

“Avey” dövlət qoruğunda görülən işlər razılıq doğurur

Qazax rayonu tarixi abidələrlə zəngindir. Burada qədim poliolit, mezolit, enolit, tunc və mis dövrlərinə, orta əsrlərə, habelə sonrakı tarixi mərhələlərə aid mədəniyyət nümunələri mövcuddur. Təqdiredici haldır ki, bu mədəniyyət abidələrinə xüsusi diqqət yetirilir, dövlət tərəfindən qorunur. Rayondakı "Avey" dövlət qoruğunun direktoru Tofiq Salehovla da söhbətimiz bu barədə oldu. O, rəhbərlik etdiyi təşkilat haqqında məlumat verərək dedi:

- Məlumdur ki, tarixi mədəniyyət abidələri dövlət tərəfindən həmişə qorunur. Ulu öndər Heydər Əliyev 1993-cü ildə xalqın tələbi ilə hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra digər sahələrdə olduğu kimi, bu məsələyə də xusisi fikir verildi. Tarix və mədəniyyət abidələrinin mühafizə edilməsi, qoruqların dövlət səviyyəsində qorunması sahəsində mühüm işlər görüldü.

Rayonda dövlət qeydiyyatına alınmış, tarixi əhəmiyyət kəsb edən 112 abidə mövcuddur. Bu abidələrin 45-i memarlıq, 56-sı arxeoloji, 6-sı monumental, 5-i dekorativ tətbiqi sənət nümunələri hesab olunur. Əhəmiyyətinə görə 3-ü dünya, 52-si ölkə və 57-si yerli əhəmiyyət kəsb edir. Qoruğun ərazisində isə 57 ədəd abidə qeydiyyata götürülmüşdür. Bu abidələrin biri - Damcılı mağarası dünya, 32-si ölkə, 24-ü yerli əhəmiyyətli, təsnifatına görə 36-sı arxeoloji, 16-sı memarlıq, 5-i isə dekorativ tətbiqi sənət abidələridir. Sirli-soraqı Əskipara qalası, od, yel, su dəyirmanları, qədim qoç fiqurları, məbədlər, türbələr, ehramlar, gümbəzlər, Göyəzən dağı, Koroğlu qalası, qədim Avey məbədi, poliolit daş dövrünün ilk insanlarının məskunlaşdığı Damcılı mağarası və digər abidələr milli tarixi sərvətimizdir.

Məlumdur ki, ölkəmizin başqa yerlərində olduğu kimi, rayonumuzda da turizmin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Belə ki, "Avey" dövlət qoruğunun xəritəsi çəkilmiş, xüsusi turizm marşrutu zamanı istifadə ediləcək dayanacaqlar müəyyən edilmişdir. Xarici qonaqların, ekskursiyaya gələnlərin marşrutu dəqiqləşdirilmişdir. Turizm marşrutu istiqamətində bütün dayanacaqların səliqə-sahmanlı olmasına çalışılır.

Ərazidəki abidələri qorumaq, hər cür yanğından mühafizə etmək məqsədilə ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir. Mühafizəçilərə təhkim olduqları və nəzarət etdikləri abidələrə nəzarəti daha da gücləndirmək tapşırılmışdır.

Qoruğun əyani vasitələrlə təchiz olunması məqsədilə fotostendlər yaradılmış, fotoalbomlar tərtib edilmişdir. "Avey və Göyəzən dağının möcüzələri" kitabı çapa hazırlanmış, "Bələdçi-sorğu" kitabı tərtib olunmuşdur.

Qoruğun fəaliyyəti və tarixi abidələrimizin təbliği üçün xüsusi mühazirə mətnləri hazırlanır. Canlı təbliğat məqsədilə söhbətlərdən, disputlardan, ekskursiyalardan və digər müxtəlif kütləvi tədbirlərdən geniş istifadə edilir. Elmi işçilər və bələdçilər arasında "Abidələr tariximizdir" başlığı altında müsabiqə keçirilmişdir. Müsabiqədə K.Əhmədova, N.Binnətova, X.Qocayeva, A.Əhmədova, G.Mustafayeva fərqlənmişlər.

"Avey" dövlət qoruğuna son vaxtlar diqqət daha da artmışdır. Bunun nəticəsidir ki, ötən yay mövsümündə qoruğun istirahət düşərgəsinə fərdi və kollektiv halda yüzlərlə ziyarətçi gəlmişdir. Əvvəlki illərlə müqayisədə xarici qonaqların da sayı artmışdır.

Azərbaycan.- 2008.- 6 dekabr.- S. 4.