Ağaoğlu T.
Ötən əsrin 75-ci ilində muğam-mahnılarımızı varlığı qədər
sevən, ömrünün
ixtiyar çağını
yaşayan Xan əmi ilə Şuşada görüşmüşdük. Söhbətləşib
dediklərini, məsləhətlərini
dinləmişdik. Onun
bu sözlərini tez-tez xatırlayıram:
- Oğul, bizlər gəldi-gedərik. Dünya isə daimidir. Soruşuram, hanı Dirili Qurbani, Aşıq Alı, Aşıq Ələsgər, Cabbar Qaryağdıoğlu... Xalqımızın
böyüklüyü ondadır
ki, keçmişini unutmur, gələcəyini
düşünür. Yadınızda
saxlayın: Arif Babayev, İslam Rzayev, Süleyman Abdullayev çox keçməyəcək ki,
milli musiqimizin korifeyləri kimi tanınacaqlar. Qədirbilən
xalqımız tarix boyu sözə, sənətə qiymət
verib, verəcək də!..
Süleyman Abdullayev 70 il
əvvəl doğma Qarabağın Qoçəhmədli
kəndində dünyaya göz açıb. Doğma yurd yerlərinin həzin, təmiz havası çoxları kimi onu da təbiət
gözəlliyinə sevgi
üstündə muğama,
musiqiyə kökləyib.
Onunla ilk görüşüm 45 il
əvvəl olmuşdu.
Onda incə qəlbli, zərif ürəkli, həssas duyumlu bəstəkar Bəhram Nəsibov ömrünün
bəxtəvər çağlarını
yaşayırdı. Süleymanın
səsinin vurğunu idi. İfasını eşidəndə qüvvə
tapar, ruhlanardı. Ayların-illərin xoşbəxt çağları
- ulu öndər Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərliyinin birinci dövrü idi. Qarabağ cənnət ömrünü, dövrünü
yaşayırdı. Belə
şad-xürrəm günlərin birində mərhum Bəhramla Füzuliyə doğru gedirdik. Elə bil qismət payı kimi radiodan Süleymanın səsi eşidildi. "Ya rəbb, əhd
etmişəm, bəxtim
üzümə gülsün..."
misrası ilə oxuduğu muğam Bəhramı yerindən tərpətdi. "Belə
də yanğılı,
dərdli-qəmli səs olar? Allahım, bu nə sevgidi, nə paydır ona vermisən?!" - dedi.
S.Abdullayevin
nümunə göstəriləsi bir cəhəti var:
kiminsə diqqətini çəkmək üçün,
"çox sağ ol" ifadəsinə görə yox,
səsini eşitdirmək üçün səhnəyə
çıxır. Elə oxuyur ki, avazı
yaddaşlarda qalır.
O, ömrü boyu əyilməyib, sınmayıb,
yaltaqlanmaq, yarınmaq
nə olduğunu bilməyib, bəxt payını unutmayıb. Seyid Şuşinskidən qayğı görüb.
A.Zeynallı adına Musiqi Texnikumunu bitirib. M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında
əmək fəaliyyətinə
başlayıb. Daha sonra təhsilə marağı onu hazırkı Azərbaycan
İqtisad Universitetinə
aparıb. Ali təhsilini qiyabi yolla başa vurub. Yaşının bu çağına kimi yalnız səsinə güvənib,
ifaçılıq məharətinə
arxalanıb.
Xalq artisti, ifaları
ilə əbədi şöhrət qazanmış
Əbülfət Əliyev deyərdi: "Süleymanın
səsi Allah vergisidir". Süleyman
Abdullayevin 70 illik yubileyi ərəfəsində
görüşüb söhbətləşdik.
O dedi:
- Dünyanın
çox ölkəsində olmuşam, rəngarəng konsert
proqramları ilə çıxışlar etmişəm. Dinindən, dilindən, irqindən asılı olmayaraq, dinləyicilər
ifalarımı alqışlarla
qarşılayıblar. Qol
götürüb oynayanları
da görmüşəm.
Heç vaxt, heç zaman - nə həyatda, nə səhnədə, nə də televiziya ekranlarında sinəmə döyüb deməmişəm ki, mən oxuyanam, müğənniyəm. Xalqımız
böyük, müdrik
xalqdır. Əyrini düzdən çox yaxşı seçir.
Sənətdə öz istedadın ilə tanınmalısan. Elə etməlisən ki, xalq səni sevsin. Məgər Dirili Qurbani xalq aşığı fəxri adı almışdı? Onun qiymətini xalq vermişdi. Məşhur müğənni Ağabala
Abdullayev mahnı, təsnif, muğam oxuyanda səmada uçan quşlar da qanad saxlardı.
Əvəzində o deməliydi ki, mənə fəxri ad verin! Lovğalıq
olmasın, camaat arasına çıxanda,
xeyir-şər məclislərində "Necəsən,
Dədə Süleyman?"
- deyə, o qədər soruşurlar ki, vallah, cavab
verməyə çətinlik
çəkirsən. Dövlətimiz
tərəfindən gördüyüm
qayğı bəsimdir.
Sözə, sənətə, sənətkara daim diqqət yetirən, milli musiqimizin lazımınca qədir-qiymətini bilən, onun şərəflə yaşamasına var gücü ilə çalışan ulu öndər Heydər Əliyevin qayğısı
ilə fəxri Prezident təqaüdçüsüyəm.
Son beş-altı
ildə milli musiqimizə maraq, diqqət, qayğı daha da
artıb. Bu xeyirxah,
müqəddəs işin
səbəbkarı da
Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva olmuşdur. Neçə-neçə
muğam festivalları
keçirib, gələcəyin
mahir ifaçıları
seçilib. Hazırda
dünya ölkələrində
muğamlarımızı həvəslə
dinləyir, maraqla qarşılayırlar. Mehriban
xanımın təşəbbüsü
ilə "Qarabağ
xanəndələri" fotoalbomu
sənətsevərlərin istifadəsinə verilib. Məhz onun qayğısı sayəsində
mən də Heydər Əliyev Fondunun təqaüdünə
layiq görülmüşəm.
İfaçıya bundan
böyük hörmət
olarmı? Taleyimdən,
bəxtimdən çox
razıyam. Səsimi Yaradanımız verib. Onun saflığı, yaddaqalımlığı üçün
çox cəfalar çəkmişəm. Bax,
beləcə gəlib
çatmışam ömrümün
ixtiyar çağına.
Yaşlı adamlar kövrək olurlar. Ömrümün bu vədəsində doğma
el-obama gedə bilmirəm, ata-anamın məzarlarına
həsrət qalmışam.
Neyləyim, necə edim?! Allah şeytana
- işğalçı düşmənə
lənət eləsin!..
Əvvəllər
"stansı Horadiz" adlanan, indi Füzuli rayonunun
mərkəzi olan, möhtərəm Prezidentin
sərəncamı ilə şəhər statusu alan
Horadizə qədər gedirəm. Yox, daha
irəliləmək, Qoçəhmədli
kəndinə çatmaq
olmurE Özümdən
asılı olmayaraq, deyirəm: İlahi, məni ata-anamın,
qohum-əqrəbamın
uyuduğu torpağa həsrət qoyma! Ürəyində nisgil aparanın o dünyada da ruhu göynəyər...
Süleyman Abdullayevin
özünəməxsus avazı, oxumaq qabiliyyəti,
vurğuları, pəsti, zili var. Elə
bu cəhətlərinə
görə də ona valeh, vurğun
olanlar, sehrli səsinin ovsununa düşənlər çoxdur.
Azərbaycan.- 2008.- 16 dekabr.- S. 7.