Əli O.

İlham Əliyev: Bölgədə sülh tam şəkildə bərqərar olunmalıdır

Avropa Şurasına üzv dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin Bakı konfransı nəinki Azərbaycanın, həm də Qərbin və Şərqin mədəni həyatında mühüm hadisədir.

Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi 20 ildir ki, ən ağrılı problemimiz olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllini yubadır. Tənzimlənmə prosesində daim sülh tərəfdarı kimi çıxış edən Azərbaycan məsələnin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri çərçivəsində həllinin tərəfdarıdır. Beynəlxalq birlik Azərbaycanın mövqeyini dəstəkləyir.

Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, münaqişənin həllini tapmaması Cənubi Qafqaz bölgəsində sabitliyə böyük təhlükə törədir. Bu münaqişə həll edilmədikcə qlobal layihələrin reallaşmasında mühüm rol oynayan Cənubi Qafqaz bölgəsində gərginlik də azalmır. Münaqişənin həllinə mane olan yeganə səbəb isə Ermənistan tərəfinin qeyri-konstruktiv mövqedən əl çəkməməsidir. Prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, Azərbaycan münaqişənin ədalətli və hüquq çərçivəsində həllinin tərəfdarıdır: “Biz uzun illər ərzində çalışırıq ki, məsələ öz həllini sülh yolu ilə, danışıqlar yolu ilə, beynəlxalq hüquq əsasında tapsın. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın torpaqlarından çıxarılmasını tələb edir. Ancaq Ermənistan tərəfi buna məhəl qoymur.”

Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində evlərin, qəbirlərin, mədəniyyət abidələrinin dağıdılması avadanlığın, inşaat materiallarının, xüsusilə dəmir məmulatların və s. yüklərin digər ölkələrə daşınması Azərbaycana qarşı qeyri-qanuni hərəkətlərdir. Müvafiq məlumatlar, tərkibində müxtəlif qiymətli metallar, o cümlədən qızıl olan torpağın, zavod və fabriklərdə istismar olunmuş dəzgahların, elektrik qatarlarının, vaqonların və relslərinin kəsilərək digər ölkələrə daşınması faktlarını ehtiva edir. İşğal altında olan ərazilərdən qarət edilmiş milli sərvətlərimizin - qədim tarixi əsərlərin, xalçaların, mineralların Avropa ölkələrində erməni milli sərvəti adı altında nümayiş etdirilməsi barədə məlumatlar mövcuddur. Ermənilər Kəlbəcərdə yerləşən mineral yataqların və 3600-ə qədər qaya təsvirinin fotoşəkillərini 2000-ci ildə Finlandiyada öz əraziləri kimi nümayiş etdirmişlər.

Son zamanlar ermənilərin qədim Azərbaycan musiqi alətlərini öz adlarına çıxaraq Avropa, MDB və Şimali Amerika ölkələrində satılması halları çoxalmış, Qarabağ xalçalarının erməni xalçaları adı altında müxtəlif sərgilərə və hərraca çıxarılması faktları qeydə alınmışdır. Son illər ərzində Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində külli miqdarda çıxarılmış tarixi, mədəni və dini abidələr xarici ölkələrə satılmışdır. İşğal olunmuş ərazilərdəki muzeylərdə mövcud olan unikal eksponatlar ya məhv edilmiş, yaxud həmin eksponatların əsasında onların guya ermənilərə məxsusluğunu göstərən yeni muzeylər yaradılmışdır. Bu mənada, ermənilərin qədim Qafqaz Albaniyası abidələrini özününküləşdirməsi məsələsinə xüsusi önəm verdiyi bildirilməlidir. Onların üzərində mövcud olan qədim alban yazıları, divar naxışları və xaçlar məhv edilib erməni rəmzləri ilə əvəzlənir. Məscidlər anbarlar kimi istifadə olunur.

Xalqımıza məxsus maddi sərvətlərin daha geniş miqyaslarda talan edilməsi məqsədilə Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində qanunsuz iqtisadi fəaliyyətə xarici ölkələrin bir sıra firma və şirkətlərini də cəlb etmişdir. BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının 1993-cü ildə qəbul edilmiş 822, 853, 874, 884 saylı qətnamələrində Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınmasına və işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərinin qeyd-şərtsiz azad edilməsi tələblərinə baxmayaraq, Ermənistan işğalçılıq siyasətini davam etdirməkdədir.

İşğalçılıq siyasəti nəticəsində ölkəmizin milli-mədəni abidələri talan olunmuş, dağıdılmışdır. Bunlar isə beynəlxalq hüquq normalarına ziddir. Son illərdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ölkəmizdə mədəniyyət və turizm sahələrinin inkişafı, dünya miqyasında təbliği üçün 100-dən çox Fərman və Sərəncam imzalamışdır. 2004-2008-ci illərdə bu istiqamətdə 71 beynəlxalq saziş və konvensiya imzalanmışdır. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti,YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva mədəni irsimizin qorunması və dünya təbliği sahəsində məqsədyönlü fəaliyyət göstərir. Azərbaycan mədəniyyəti dünya mədəniyyətinin, habelə onun tərkib hissəsi olan islam mədəniyyətinin böyük daşıyıcılarından biri olduğuna görə, Bakı şəhəri 2009-cu il üçün “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” elan edilmişdir.

Bu baxımdan Avropa Şurasının üzvü olan dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin Bakı konfransı, nəinki Azərbaycanın və Qərbin, eyni zamanda, Şərqin mədəni həyatında mühüm hadisədir. Bakıda, “Gülüstan” sarayında Avropa Şurasının üzvü olan dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin “Mədəniyyətlərarası dialoq Avropa və onun qonşu regionlarında davamlı inkişafın və sülhün əsasıdır” mövzusunda ikigünlük konfransı keçirildi.

Konfransda Avropa Şurasının üzvü olan, habelə müşahidəçi ölkələrin, Avropa Mədəniyyət Konvensiyasını imzalamış dövlətlərin, Avropanın qonşu regionlarını təmsil edən 10 ölkənin, habelə Avropa Komissiyasının və YUNESKO-nun, İslam Ölkələri Elm, Təhsil və Mədəniyyət Təşkilatının (İSESKO), Ərəb Dövlətləri Liqası ölkələrinin Elm, Mədəniyyət və Təhsil Təşkilatının (ALEKSO) yüksək rütbəli rəsmiləri, müxtəlif fondların və qeyri-hökumət təşkilatlarının təmsilçiləri, ümumilikdə, 250-dən çox nümayəndə, o cümlədən 16 nazir, 18 nazir müavini, 10 beynəlxalq təşkilatın başçısı iştirak edirdilər.

Konfransda Prezident İlham Əliyev çıxışı zamanı bir sıra mühüm məsələlərə toxundu. Prezident qeyd etdi ki, Qafqaz regionunda bütün münaqişələrin öz həllini tapması, sülhün bərqərar olması bölgədə əməkdaşlıq üçün imkanlar aça bilər. Bu, hər bir ölkə üçün çox önəmlidir. Xüsusilə Cənubi Qafqazda baş verən hadisələr bir daha onu göstərir ki, beynəlxalq hüquq normaları tam şəkildə təmin olunmalıdır. Beynəlxalq hüquq normaları pozulduqda, əfsuslar olsun ki, çox ciddi və təhlükəli proseslər baş verir.

“Bizim bölgədə ən böyük təhlükə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll olunmamasıdır. Uzun illər ərzində bizim torpaqlarımız işğal altındadır. Ermənistanın Azərbaycana qarşı apardığı etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində, təcavüzkar separatizm nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizi işğal altına düşübdür. Bu işğaldan əziyyət çəkən 1 milyon azərbaycanlı öz doğma torpaqlarından didərgin salınıbdır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü pozulubdur” - deyən Prezident İlham Əliyev ən önəmli məsələyə toxunaraq qeyd etdi ki, işğal və hərbi təcavüz, eyni zamanda, bizim mədəni irsimizə də çox böyük ziyan vurubdur. İşğal olunmuş torpaqlarda hər şey dağıdılıbdır.

2005-ci ildə ATƏT-in faktaraşdırıcı missiyası Azərbaycanın Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş bölgələrində monitorinq keçirmişdir, məruzə hazırlanmış və təqdim edilmişdir. Məruzədə göstərilir ki, orada hər şey dağıdılıb, bir dənə salamat bina qalmamışdır. Bütün binalar, tarixi abidələr, mədəniyyət ocaqları Ermənistan tərəfindən dağıdılıbdır.

Lakin ölkəmizdə yaşayan bütün xalqların mədəni və tarixi irsinə çox böyük hörmətlə yanaşılır. Lakin erməni vandalizmi nəticəsində ölkəmizin mədəni irsinə ciddi ziyanlar dəyib.

Bütün bunları konfrans iştirakçılarının diqqətinə çatdıran dövlət başçısı İlham Əliyev beynəlxalq təşkilatları və dövlətləri ağrılı problemimiz olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində ədalətli mövqe tutmağa çağırdı.

İki sahil.- 2008.- 5 dekabr.- S. 2.