Sarıyeva İ.

Kino məmurları Prezident Sərəncamını necə yerinə yetirir?

Azərbaycan kinosunu ağır vəziyyətdən çıxarmaq üçün peşəkarlar dəfələrlə cəhd göstərsələr də, buna nail ola bilməyiblər. Məlum olduğu kimi, milli kinomuz hazırda həm maliyyə, həm peşəkar kadr, həm də texniki vəsait sarıdan korluq çəkir.

Soruşa bilərsiniz ki, beiə ciddi problem içində çabalayan Azərbaycan kınosu, necə olur ki, il ərzində iki-üç, bəzən isə dörd film istehsalata buraxır? Peşəkarların bildirdiyinə görə, bu, onlara bir çox çətinliklər bahasına başa gəlir. Dövlət büdcəsindən kinoya maliyyə vəsaiti ayrılsa da, həm pulun həcminin aşağı olması, həm də texniki vəsaitlərin yarıtmazlığı ortaya əməlli-başlı film çıxarmağa imkan vermir. Bunu kino ekspertləri deyir. Azərbaycan kinosunu ağır durumdan çıxarmaq məqsədilə kino xadimləri ölkə başçısına müraciət ünvanladıqdan sonra prezident İlham Əliyev kinonun vəziyyətinin yaxşılaşdırılması, dünya standartlarına cavab verən texniki vəsaitlərin alınması, kadrların xarici ölkələrdə hazırlanması, «Azərbaycanfilm» Kinostudiyasının əsaslı şəkildə təmiri və yenidən qurulması, Film Fondunda bina tikilməsi və s. kinonun aktual problemlərilə bağlı sərəncam imzaladı. Bəzi ekspertlərin fikrincə, prezidentin bu sərəncamından təxminən bir ildən artıq vaxt keçir, lakin hələ də ortada ciddi bir iş yoxdur. Ekspertlərin sözlərinə görə, Rüstəm İbrahimbəyovun yaratdığı Uşaq Kino Məktəbinin fəaliyyətə başlaması müəyyən qədər bu sərəncama xidmət edir.

Ekspertlər sərəncamdan irəli gələn məsələlərin hələ də Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin kino sektoru tərəfindən həyata keçirilmədiyini deyir. Hətta kino məmurlarının bu sahədə heç bir iş görmədiyi qənaətində olanlar da var. Tanınmış kinoşünaslardan birinin bildirdiyinə görə, ümumiyyətlə, sərəncamdan sonra kino sektoru mütəxəssislərinin iştirakı ilə hər hansı bir iclas, yığıncaq keçirilməsinin şahidi olmayıb: “Mən onların nə ilə məşğul olduğunu bilmirəm. Demək olar ki, sərəncam yerinə yetirilmir. Bəlkə də mən səhv edirəm. Əgər bu kino ilə bağlıdırsa, orada təsbit olunan məsələlərin müzakirəsinə bizi dəvət etməlidirlər. Amma etmirlər.

Prezident şərəncamının necə yerinə yetirilməsi məsələsinə aydınlıq gətirməsi üçün Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin kino təbliği sektorunun müdiri Yusif Şeyxovla əlaqə saxladıq.

Y.Şeyxov bizimlə söhbətində artıq sərəncamın yerinə yetirilməsi istiqamətində işlər görüldüyünü dedi. «Nizami» kinoteatrının yenidən qurulmasının layihə - smeta sənədlərinin artıq hazırlandığını və bu yaxınlarda tender elan olunacağını deyən nazirlik sözçüsü «Azərbaycan kinosunun inkişafı 2008-2018» dövlət proqramı aidiyyəti nazirliklərlə razılaşdırılma prosesindədir. Kinostudiyada təmir qismən, kiçik tərkibdə başlanıb. Kinostudiyanın dam örtüyü dəyişdirilib, aşkarlama laboratoriyasında təmir gedir. Böyük təmirin və yeni avadanlıqla təchiz olunmanın artıq layihə - smeta sənədləri hazırdır. Bu sənədlərin hazırlanmasında xarici layihələşdirmə mütəxəssisləri iştirak edib. Məndə olan məlumata görə, böyük işlərin görülməsi üçün tender elan olunmalıdır». Xaricdə kadr hazırlığının və sərəncamda əks olunan digər məsələlərin nə yerdə olmasına gəldikdə, Y.Şeyxov «bundan artıq heç nə deyə bilməyəcəyini bildirdi: «Sualınız var, mətbuat xidmətinə verin».

Kadrların xaricdə hazırlanmasının vacib olduğunu bildirən kinoşünasların bəzilərinin fikrincə, bu gün Azərbaycan ali məktəblərində səs rejissoru, prodüsser, kino meneceri və s. kimi ixtisaslar olmadığından, bu sahədə ciddi problemlər var. Ona görə də, ekspertlər bizim gənclərin xaricdə bu sahələrə və müasir dünya kinosunun tələb etdiyi ixtisaslara yiyələnməsinə böyük ehtiyac olduğunu bildirir. Mütəxəssislər qeyd edir ki, vaxtilə, yəni Sovet dönəmində, digər ittifaq respublikaları kimi, Azərbaycan da Moskvadakı Ümumittifaq Kinematoqrafiya İnstitutuna tələbə göndərirdi və onlar oradan ölkəyə yüksək ixtisaslı, peşəkar kadrlar kimi qayıdırdılar.

Qeyd edək ki, təxminən iki il əvvəl Kinostudiyanın direktoru, tanınmış kinorejissor Xamis Muradov qəzetimizə verdiyi açıqlamada Kinostudiyanın təmir layihəsinin Sankt-Peterburq Dövlət Layihələşdirmə İnstitutunun mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçiriləcəyini bildirmişdi. Bununla yanaşı, X.Muradov yerli mütəxəssislərin də bu işə cəlb ediləcəyini istisna etməmişdi.

Bakı xəbər.- 2008.- 9-10 fevral.- S. 16.