Rüstəmov İ.

“Xəcalət”li günümüzün dərdlərini Çingiz Aytmatov da yaşadı

Respubilkanın hər yerində olduğu kimi, Akademik Milli Dram Teatrının kollektivi də fevralın 26-sı — Xocalı soyqırımı qurbanlarırın xatirəsini öz tamaşaçıları ilə birlikdə Hüseynbala Mirələmovun “Xəcalət” pyesinin tamaşası ilə andı. Tamaşa başlamamışdan əvvəl səhnəyə qalxan teatrın direktoru Maqbet Bünyadov Xocalı faciəsinin Azərbaycan xalqının qanı axan yarası olduğunu vurğulayaraq bildirdi ki, bu faciəni bütün dramatikliyi ilə əks etdirən səhnə əsərlərini yazmaq və vaxtaşırı onları teatrlarımızın səhnəsinə çıxarmaq çox vacib məsələdir. Çünki erməni faşistlərinin xalqımıza qarşı törətdiyi ən dəhşətli qətliamlardan biri kimi bu faciə nəsillərə daim xatırladılmalıdır ki, onlar məkrli düşmənin fitnə-fəsadına heç zaman uymasınlar. Sonra M.Bünyadovun xahişi ilə tamaşaçılar Xocalı faciəsi qurbanlarının xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad etdilər.
Qaçqınlıq həyatının, vətən həsrətinin ağrı-acısını, Qarabağ itkisinə biganəliyin doğurduğu bəlaları əks etdirən tamaşa iki saatdan artıq davam etdi. Dünya şöhrətli qırğız yazıçısı, xalqımızın sevimli dostu Çingiz Aytmatovun pyesi tamaşaçı kimi seyr etməsi teatrın aktyorlarını öz rollarını daha məsuliyyətli və böyük ustalıqla oynamağa sövq etmişdi. Xüsusilə zəmanəsinin eybəcərliklərini, yaşıdlarının və gənc nəslin yaşanmış faciələrə biganəliklərini, laqeydliklərini, var-dövləti Vətən dərdindən üstün tutanları oynadığı Vətən obrazının dili ilə xalq artisti Nurəddin Mehdixanlı çox böyük yanğı ilə tamaşaçılara çatdırırdı.
Tamaşanın başa çatdığını bildirən tamaşaçı alqışlarından sonra aktyorlar, rejissor, əməkdar incəsənət xadimi Bəhrəm Osmanov və yazıçı-dramaturq Hüseynbala Mirələmovla yanaşı, teatrın fəxri tamaşaçısı, görkəmli yazıçı Çingiz Aytmatovu da səhnəyə dəvət etdilər. İlk növbədə dostu, yazıçı- dramaturq Hüseynbala Mirələmova belə dərin məzmunlu, dramatik-fəlsəfi bir əsəri yazdığına görə təşəkkür edən Çingiz Aytmatov aktyor truppasının yüksək ustalığından da çox razı qaldığını bildirdi. O, həmçinin qeyd etdi ki, Akademik Milli Dram Teatrının böyük potensialı olduğunu göstərən bu tamaşa, ona qısa müddətə də olsa, Azərbaycanın dərdlərini yaşatdı. Yazıçı Xocalı faciəsinin anım günündə, xalqımızın dərdinə şərik olduğunu və bütün soyqırımı qurbanlarının, şəhidlərin ruhu qarşısında baş əydiyini söylədi.
Tamaşadan sonra jurnalistlərə müsahibəsində Ç.Aytmatov dedi: “Ən başlıcası ondan ibarətdir ki, bu ümummilli faciənin əsas mahiyyəti, mənası ”Xəcalət" pyesində özünün yüksək bədii-dramatik ifadəsini tapmışdır və bu olduqca güclü təsir gücünə malikdir. Mən gördüm ki, aktyorlar sadəcə oynamırdılar, onlar dramaturq Hüseynbalanın yazdığı, göstərdiyi emosional, dramatik məqamları yaşayırlar. Hüseynbala ruhən mənə o qədər yaxındır ki, tamaşaya baxdıqca elə bilirdim bu əsəri özüm yazmışam.
Mən dostumu təbrik edirəm. Mən, bəlkə də bir az kənar tamaşaçıyam. Amma onu deyim ki, heç də yüngül janrları, hər hansı komediyanı xoşlamıram. Mənim sevdiyim məhz “Xəcalət” kimi dərin məzmunlu, dramatik-fəlsəfi əsərlərdir. Burada bizim müasirlərimizin obrazlı ifadəsi əks olunmuşdur və aktyorlar da bunu çox böyük ustalıqla nümayiş etdirə bildilər".
Sonra yazıçı Çingiz Aytmatov Akademik Milli Dram Teatrının binasını gəzdi və təəssüratlarını bölüşdü. Aktyorlar üçün yaradılmış şəraitin yüksək səviyyəsindən məmnun qaldığını söylədi. Söhbət zamanı qonağa bildirdilər ki, teatr 1990-cı ildən sonra onun yaradıcılığına ikinci dəfə müraciət edib. Artıq iki aydan çoxdur ki, onun “Çingiz xanın ağ buludları” əsərinin məşqləri gedir və yaxın zamanlarda teatr onu tamaşaçılarına təqdim edəcək.

Xalq qəzeti.- 2008.- 28 fevral.- S. 7.