Qaliboğlu E.

Həyatdan nakam getmiş xalçaçı-rəssam Arzu Haşımova

O, qısa və mənalı həyat yaşadı

Qarşımda həyatdan nakam getmiş, yaradıcılıq qabiliyyətini hələ istənilən səviyyədə aşkrlaya bilməmiş bir rəssamın - Arzu Haşımovanın kataloqu var. Jurnal-kataloq boyunca çoxsaylı şəkilləri əsərlərinin ardından boylanır: qəribədir, bu şəkillərdə dərin nisgillə yanaşı həyata sonsuz inam da sezilir. İnsan təəssüf ki, özünü tam ifadə edə bilmir. Heyləyəsən ki, ölüm var. Amma gerçəkdir ki, ölüm olmasaydı, o zaman həyatın da qaydası pozulardı. İnsanın yerə-göyə sığmayan arzuları onun qısa ömründə gerçəkləşmək istəyir. Di gəl ki, vaxtın azlığını anlayan üçün qısa ömür müddəti dəhşətli bir imtahan olur. Az ömürdə yadda qalan işlər görməyi bacaranlar əslində hünər göstərirlər. Az ömürdə yaşarı işlər görmək əslində ölümdən üstün olmaqdır.

Arzu cəmi 25 il (1981-2006) yaşadı. O, yaşamaq istəyirdi! Onun hər bir eskizində, ilməsində yaşamaq ehtirasının çırpıntılarını, gerçəklikdən, taledən ardıcıl üstün olmaq istəyini duymaq olur.
Ötən ilin martında Vəcihə Səmədova adına sərgi salonunda Arzunun əsərlərindən ibarət açılmış xatirə sərgisində çoxsaylı əsərləri sərgiləndi. Kataloqda təqdim oluan xatirəli şəkillər də Arzunun insanlara, dostlarına necə doğma olduğunu əyani şəkildə sübut edir. Arzu Bakı İncəsənət Gimnaziyasının xalçaçılıq sinfini bitirmişdi, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının teatr-dekor ixtisası üzrə bakalavr, rəngkarlıq ixtisası üzrə magistr pillələrini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdi. 3 ildən çox Pantomim Teatrında butaforçu rəsssam olaraq çalışırdı. Bakıda keçirilən çoxsaylı sərgilərdə iştirak etmişdi.
Sənətşünaslıq doktoru Kübra Əliyeva onun ömrünü "əbədiyyət nəğməsi" sayır: "Arzu 2006-cı ilin baharında açılmağa macal tapmayan qızılgül qönçəsi kimi bir ayın ərzində soldu, aramızdan çox qəfil getdi. Erkən yaşlarından incəsənətin əzablı yollarına qədəm qoyub rəssamlığı özünə sənət seçən Arzu artıq Pantomim Teatrında püxtələşmiş rəssam kimi fəaliyyət göstərirdi. "Kölgə", "Maska" tamaşalarında səhnələrin bədii tərtibatı sadə olsa da, süjetin açılmasına məharətlə xidmət edirdi. Qarşıdan gələn magistr pilləsinin müdafiəsi və bir də xəstəliyi olmasa idi, o, "Maska" tamaşasının butaforçu rəssamı kimi Trabzonda keçirilən Qara dəniz dövlətlərinin teatr festivalında iştirak edəcəkdi. Lakin təəssüf ki, acı taleyi onun bütün arzularını heç etdi, sənətindən, bacılarından, onu tanıyan, sevən müəllimlərindən, sənət dostlarından həmişəlik ayırdı".
Arzunun babası Balakişi Haşımov Azərbaycanın tanınmış zərgərlərindən idi. 1937-ci ildə Fransada keçirilən Beynəlxalq müsabiqənin laureatı olub: "Bu səbəbdəndir ki, Haşımovlar ailəsində milli sənətlərə, o cümlədən də zərgərliyə, xalçaçılığa xüsusi hörmət həmişə olub. Sonradan müəllimi Fəxrəddin Əliyevdən xalça sənətinin klassik irsi, onun bədii ornamental kompozisiyalarını, sənətin sirlərini dərindən öyrənən Arzu bədii layihələr üzərində işləyərkən milli ənənə ilə müasirliyin sintezinə daha artıq meyl edirdi".
Sənətşünas Arzunun yaratdığı xalçaların özünəməxsus sənətkarlıq cəhətlərindən bəhs edir: "Arzu əyri xətlərdən yaranmış ornamentləri xalça kompozisiyalarında tətbiq edərək "Balalı buta", "Simurq quşu", "Bülbül" kimi yüksək texniki və bədii xüsusiyyətlərə malik xalçalar yaradıb. Rəssamlıq məktəbini bitirərkən toxuduğu xalça Azərbaycan musiqi korifeylərindən olan Bülbülə həsr edilmişdi. Bu xalçada rəssam Bülbülün obrazını miniatür sənətinə xas olan şərti-deklorativ üslubda ustalıqla yaratmışdı. Arzunun xalça yaradıcılığında zərif nəbati ornamentlərdən, o cümlədən də qönçə, yarpaq və budaqlardan istifadə edilib. "Bülbül" xalçasında müğənninin obrazında nə qədər sakitlik, təmkinlilik, rahatlıq hökm sürürsə, onun "Balalı buta", "Simurq quşu" xalçalarının bədii tərtibatında istifadə edilən naxış və rəsmlərdə sonsuzluğa doğru uçuş effekti təsəvvürü daha qabarıq nəzərə çarpır. Sanki hər iki xalçanın elementləri tekstilin fonundan kənara çıxaraq səmaya doğru istiqamətlənir".
Kübra Əliyeva Arzunun Simurq obrazının daha yeni çalarlarını belə xarakterizə edir: "Günəşin parlaq şüasından alovlanıb yanan Simurq sanki komozisiyanın mərkəzində özünün son ölüm rəqsini edir. Rəssamın hər iki xalça işində əksliklərin vəhdətindən doğan ahəngdarlığı, uyarlıq Arzunun yüksək professonallığına dəlalət edir. Əksliklərin vəhdəti, o cümlədən olum və ölüm, cənnət və cəhənnəm, o dünya ilə bu dünya, bunların mübarizəsindən yaranan harmoniya Arzunun kurs və baxış işlərində də əksini tapıb".
Həmçinin Arzunun "Teatr-dekor" bölümündə oxuduğu illərdə Cüzeppe Verdinin "Traviata", Qara Qarayevin" İldırımlı yollarla", Akutaqava Runoskenin "Kesa və Morito", axırıncı diplom işi olan Sartrın "İblis və Allah" tamaşalarına işlədiyi səhnə tərtibatı bunu bir daha sübuta yetirir: "Arzu canlı, ifadəli rənggarlıq əsərləri ilə də seçilirdi. Onun "Ağ paltarlı qız" portreti öz romantikliyi, incə, zərif rəng keçidləri ilə xarakterikdir. Rəssamın karandaş və kömürlə işlədiyi portretləri, obrazların mürəkkəb daxili aləminin açılmasında ifadə etdiyi ştrixlərdə özünü göstərir".

Xalq cəbhəsi.- 2008.- 10 iyul.- S. 14.