Cəlilov K.
Hələ yeniyetmə çağlarımdan
məndə musiqiyə,
xüsusilə muğama
böyük maraq oyanmışdı. Elə
bu məhəbbət də məni Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbinə gətirib
çıxardı və
bu təhsil ocağını müvəffəqiyyətlə
bitirdikdən sonra Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasının
nəfəsli alətlər
fakültəsinə daxil
oldum.
A.Zeynallı adına musiqi məktəbində təhsil aldığım
zamandan "Bayatı kürd", "Bayatı
Şiraz", "Segah",
"Zəminxarə", "Rəhab", "Zabul",
"Humayun", "Şur"
və "Çahargah"
muğamlarımızı mənimsəmişəm.
Konservatoriyada muğamlarımızdan əlavə klassik bəstəkarlardan Bax, Motsart, Hendel, Çaykovski, Haydn, Azərbaycan bəstəkarlarından
Üzeyir Hacıbəyov,
Q.Qarayev, F.Əmirov,
A.Məlikov və başqalarının xəzinələrindən
incilər mənimsəyib,
ifa etmişəm.
Əlli ildən artıqdır ki, ecazkar qaboydan ayrıla bilmirəm. İllər ötdükcə bu alətin sayəsində ifalarım məni ruhlandırır, insanlarda
duyduğum sevgi fərəhimi artırır.
Ü.Hacıbəyov adına
Konservatoriyanı əla
qiymətlərlə bitirib
əvvəlcə Azərbaycan
Dövlət Kamera Orkestrinin, sonra isə Azərbaycan Respublika Televiziyasının
Simfonik Orkestrinin solisti olmuşam. Sonralar isə Gülarə Əliyevanın
rəhbərlik etdiyi
"Dan ulduzu" instrumental ansamblında 30 ildən artıq solist kimi çalışmışam.
Qaboyda ifa etdiyim muğamların sədası Suriya, Livan, Əlcəzair, İsveçrə, Finlandiya,
Hindistan, Şri-Lanka, İtaliya, Polşa, Çexoslovakiya və başqa ölkələrin
konsert salonlarında eşidilib.
1970-ci ildə Filippinin
paytaxtı Manilada keçirilən Asiya və Afrika xalqlarının IV beynəlxalq
musiqi müsabiqəsində
qaboyda ifa etdiyim "Çahargah"
muğamı birinci mükafata layiq görülmüş və
YUNESKO-nun musiqi şurası tərəfindən
dünyanın bütün
radiostansiyalarında ifa
olunmaq üçün
təkliflər edilmişdir.
Bu müsabiqə münsiflər heyətinin
sədri, Hindistanın
görkəmli bəstəkarı
Menonun rəhbərliyi
ilə keçirilmişdir.
Bir sənətkar kimi sevinirəm ki, qaboyda ifa
etdiyim bütün musiqilər, xüsusilə
"Azərbaycan təranələri"
ulu öndər Heydər Əliyevin diqqətindən yayınmamışdır.
Həmişə riqqətlə
xatırlayıram ki, ümummilli lider dövlət tədbirlərindən
verilən konsertlərdən
sonra bizimlə görüşərdi. Ömrüm
boyu o nəvazişi,
diqqəti unutmaram.
Bu gün ümummilli liderin yolunu uğurla davam etdirən İlham Əliyevin fəaliyyəti biz mədəniyyət işçilərinin
də böyük sevincinə səbəb olub. Mədəniyyətimiz
həqiqətən geniş
inkişaf yolundadır.
Xüsusilə də milli ənənələrin
qorunması və müasirliklə əlaqələndirilməsi
çox təqdirəlayiqdir.
Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın müstəsna
xidmətləri ölkə
əhalisində böyük
razılıq doğurub.
Bölgələrdə və
Bakı şəhərində
yeni və müasir tipli məktəblərin tikilməsi
və müasir avadanlıqlarla təmin olunması insanlarda qürur hissini artırır. Xəstəxana
və müalicə mərkəzlərinin də
tikintisinə, müasir
tibb avadanlıqları
ilə təmin edilməsinə böyük
səy göstərilir.
Vaxtı ilə musiqiçiləri narahat edən bir mühüm
məsələyə də
toxunmaq istəyirəm.
Xalqımızın müqəddəs
milli sərvəti olan muğamlarımıza
münasibətdə etinasızlıq
baş alıb gedirdi. Doğrudur, Azərbaycan radiosu həftədə bir dəfə muğamları
səsləndirir və
bəzi telekanallarda ara-sıra muğam
saatları keçirilirdi.
Amma muğamın təbliğinə
marağın azalması
bayağı mahnıların
baş alıb getməsinə imkan yaradırdı. Halbuki xalq artisti Habil
Əliyev və Bəstəkarlar İttifaqının
katibi, xalq artisti Ramiz Zöhrabov
və şəxsən
mən özüm, habelə başqa peşəkar muğam ustaları telekanallarda çıxış edərək,
bu sənətə biganə yanaşılmasını
ürək ağrısı
ilə bildirirdik.
Dahi Üzeyir Hacıbəyov
"Leyli və Məcnun" operasında
muğamlarımızın bütün növlərindən
olduqca məharətlə
və diqqətlə istifadə edərək, Şərqdə böyük
şöhrət qazanmışdır.
Üzeyir Hacıbəyovun
"Koroğlu" operasının
üverturasının əzəməti
insanı heyran edir. O, bu üverturasında
beş muğamdan istifadə etmişdir. Əvvəl əsər
"Şur"la başlayır, sonra "Segah"a keçid
alır, ardıcıllıqla
"Bayatı-şiraz"a, "Çahargah"a, sonra isə
"Rast" muğamı
üzərində təntənəli
surətdə bitir. Bax budur sənət
əsəri. Dünya
şöhrətli bəstəkar
Qara Qarayev də "Yeddi gözəl" baletində
və "Üçüncü
simfoniya"sında muğamlardan və aşıq musiqisindən bəhrələnmişdir.
Fikrət Əmirov
"Şur" və
"Kürd ovşarı",
maestro Niyazi isə "Rast" muğamını simfonikləşdirmişlər.
Soltan Hacıbəyov
"Karvan" simfonik
lövhəsini "Şur"
muğamının üzərində
bəstələmişdir. O, bu əsərdə hicaz şöbəsindən
məharətlə fleyta
alətindən istifadə
etmişdir. Arif Məlikovun da "Məhəbbət əfsanəsi"
baletində muğamlardan
layiqincə istifadə
olunmuşdur.
Bu əsərlər
ABŞ-ın və başqa inkişaf etmiş ölkələrin
möhtəşəm konsert
salonlarında indi də səsləndirilməkdədir.
Bütün bunları
yazmaqda məqsədim
muğamlarımızın dünya miqyasında xalqımıza necə baş ucalığı gətirməsini xatırlatmaqdır.
Bu bizim tariximiz, keçmişimiz və gələcəyimizdir. Əslində
hörmətli Mehriban
xanım Əliyeva muğamlarımıza biganə
münasibət bəsləyənləri
qəflət yuxusundan
oyatdı. Onun təşəbbüsü ilə
Bakının görkəmli
yerində tikilməkdə
olan "Muğam evi"nin binası
gələcəkdə
muğam ifaçılarının
yetişdirilməsində böyük
rol oynayacaqdır. Yaşlı nəsildən
olan muğam bilicilərinin sıraları
getdikcə azalmaqdadır.
Bu həyatın qanunauyğunluğudur. Onları
əvəz edəcək
gənc xanəndələrin
aşkara çıxarılması
olduqca vacib məsələdir. Bu baxımdan 2007-2008-ci illərdə
Bakı şəhərində
gənc muğam ifaçılarının aşkara
çıxarılması məqsədilə
keçirilən müsabiqələrin
çox müsbət
nəticəsi olmuşdur.
Xüsusilə, həmin
müsabiqələrin geniş
ictimaiyyətin iştirakı
ilə keçirilməsi
və telekanal vasitəsilə ölkəmizin
muğamsevərlərinə göstərilməsi tamaşaçılar
tərəfindən böyük
rəğbətlə qarşılanmışdır.
Son müsabiqənin yekunlarının telekanalla
nümayiş etdirilməsi
bir növ bayramı xatırladırdı.
Belə müsabiqələrin
keçirilməsi ənənəyə
çevrilməlidir. Nə
qədər ki, Azərbaycan xalqı mövcuddur, muğamlarımız
da yaşayacaqdır.
Biz musiqiçilər mütləq
bu faktı etiraf etməliyik ki, bəşəriyyətin
mənəvi sərvəti
sayılan Azərbaycan
muğamlarını üzləşdiyi
ağır durumdan xilas edən məhz Mehriban xanım Əliyeva oldu. Ölkənin birinci xanımı bu nəcib hərəkəti
ilə sübut etdi ki, milli sərvətə ögey münasibət bəsləmək modernləşmək
yox, geriləməkdir.
Mehriban xanımın xeyirxahlığı, qayğısı
nəticəsində Azərbaycanda
muğam erası başladı. Sevinirəm
ki, musiqi mədəniyyətinin yaşlı
nümayəndələri olan
bizlər bu yüksəlişi, diqqəti
gördük. Muğamlarımızın
başının üstündə
əsən soyuq küləklər dayandırıldı,
laqeydliyə son qoyuldu. Sanıram ki, dahi Üzeyir
bəyin də ruhu dinclik tapdı.
Mehriban xanım Əliyevanın həssas münasibəti və qayğısı sayəsində
muğamlarımız yenə
də dünyanı heyrətə gətirməkdədir.
Azərbaycan.- 2008.- 10 iyul.- S. 7.