Babayeva T.

Cazda yalnız uşaqlardır…

Deyirlər ki, caz elitar sənətdir və hər kəsin onu başa düşməsi bir qədər müşküldür. Ona görə də uşaqların zövqünü lap körpə yaşlarından formalaşdırmaq lazımdır. Uşaqlarımızın və yeniyetmələrimizin böyüdüyü mədəni mühiti isə, əsasən, festivallar və müsabiqələr vasitəsilə zənginləşdirmək olar. Son illərdə Bakıda uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş, musiqinin müxtəlfi janrlarını əhatə edən kifayət qədər festival və müsabiqələr keçirilir. Amma caz musiqisi ilə məşğul olanlar öz istedadlarını yalnız Bakı Caz Mərkəzinin ildə bir dəfə təşkil etdiyi uşaq caz festivalında göstərə bilirlər.
Təşkilatçıların sözlərinə görə, bu il festival daha əlamətdar olacaq. Belə ki, festival müsabiqə xarakteri daşıyacaq və balaca cazmenlərin bacarığı peşəkarlar tərəfindən qiymətləndiriləcək.
Festivalın məqsədi və məramları ilə bağlı suallarımızı Bakı Caz Mərkəzinin art direktoru, festivalın prodüseri Emil Məmmədov cavablandırdı.
- Artıq beşinci ildir ki, Bakı Caz Mərkəzi Bakı Beynəlxalq Caz Festivalından əvvəl uşaqlar və gənclərin festivalını keçirir. Festivalın əsas məqsədlərindən biri cazı təbliğ etmək, onun şöhrətini daha da artırmaq, uşaqları və gəncləri caz musiqisinə cəlb etməkdir. Bununla yanaşı, festival çərçivəsində biz yeni istedadlar üzə çıxarır, digərlərinin isə il ərzində nə dərəcədə inkişaf etdiyini müəyyənləşdiririk. Bizim Mərkəzin fəaliyyətinin başlıca istiqaməti gənc musiqiçilərə kömək etmək, onları peşəkar səviyyəyə qaldırmaq və beynəlxalq arenaya çıxarmaqdır.
- Festivalın bu ay keçiriləcəyi deyilsə də, dəqiq vaxt göstərilmir///...
- İndi festivala hazırlıq işləri gedir. Musiqiçilərin seçimi aparılır, dinləmələr keçirilir. İştirakçıların siyahısı məlum olandan sonra festivalın da dəqiq vaxtı müəyyənləşəcək. Düşünürəm ki, festival iyulun son günlərində baş tutacaq. Əgər iştirakçıların sayı çox olarsa, biz festivalı bir gün deyil, iki gün keçirməyi planlaşdırırıq.
- Festival hansı yaş qrupunu əhatə edəcək?
- Festivala beş yaşından iyirmi beş yaşına qədər uşaqlar və gənclər cəlb olunacaq. İştirakçılar arasında Jasmin adlı beş yaşlı istedadlı qız var. Tanınmış futbolçu Valeri Hacıyevin nəvəsi də iştirakçılar sırasındadır. Bunların hər ikisi azyaşlı olsalar da, çox istedadlı uşaqlardır və caza böyük həvəs göstərirlər. Seçdiyimiz uşaqlar arasında altı və yeddi yaşlılar da var. Mənə elə gəlir ki, festivala gələnlər bu balacaların çıxışından böyük zövq alacaqlar.
- Seçim apararkən hansı xüsusiyyətlərə daha çox üstünlük verirsiniz?
- İnsanın daxilindəki istedadı və istəyi görmək, onun bu sənətin ardınca gedəcəyini hiss etmək peşəkar yanaşma tələb edir. Çünki çoxları cazla məşğul olmaq istəyir. Amma sonra onlardan yalnız bir-iki nəfər bu sənətlə ciddi məşğul olur. Biz Bülbül adına Musiqi Məktəbində, Konservatoriyada təhsil alan şagird və tələbələr arasından ən istedadlılarını seçirik. Bundan başqa, valideynlər də öz uşaqlarını gətirir, onların cazla məşğul olmaq istədiyini bildirirlər. Mən uşağa qulaq asanda artıq bilirəm ki, o nə dərəcədə istedadlıdır və onu təlimatlandırır, məsləhətlər verirəm. Azərbaycan çoxlu istedadlar yetişdirən məmləkətdir. Tarix boyu burada istedadlar doğulub. Ona görə də istedadlı uşaqlarımız və gənclərimiz çoxdur. Amma təkcə istedad azdır. İstedadları həvəsləndirmək, inkişaf etdirmək, onlara kömək etmək və təhsil vermək lazımdır.
-Builki festivalın proqramında hər hansı dəyişikliklər nəzərdə tutulub?
- Buna qədər festival müsabiqə xarakteri daşımırdı. Düzdür, həmişə seçim edirdik, təşkilat komitəsi daha yaxşı hazırlaşanları və istedadı olanları səhnəyə buraxırdı. Bu il isə biz dəyişiklik etmək istəyirik. Builki festivalın formatı müsabiqə şəklində olacaq, qalib mükafatlandırılacaq. Rəqabət hissi iştirakçılara əlavə stimul, onların daha da səylə çalışmasına təkan verəcək. Festivalda fərqlənənlərə Bakı Caz Mərkəzində məşq etmək, onun səhnəsində konsert vermək imkanı yaradılacaq. Bundan əvvəl də biz istedadlı gənclərin konsertlərini təşkil edir, onları Moskvaya ustad dərslərinə göndərirdik.
- Artıq beş ildir ki, bu festival keçirilir. Əvvəlki illərlə müqayisədə yeniyetmələrin caza marağı artıbmı?
- Bu illər ərzində uşaqlarda və yeniyetmələrdə caza maraq yüksəlib. Çox istedadlı musiqiçilərimiz yetişib. Məsələn, İsfar Sarabski. 12 yaşı olmasına baxmayaraq, artıq özünü peşəkar musiqiçi kimi göstərə bilir. İsfar mütəmadi olaraq bizim səhnədə çıxış edir, tez-tez onu Moskvaya ustad dərslərinə göndəririk. Həmçinin, Aysel Quliyeva çox istedadlıdır, cazla ciddi şəkildə məşğul olur. Bu uşaqlar öz ifalarını artıq peşəkar müstəviyə keçiriblər. Ümumiyyətlə, son illər caza maraq xeyli artıb. Bunda Bakı Caz Mərkəzinin də böyük rolu var. Çünki hər hansı bir sahədə uğur əldə etmək üçün uzun vaxt və mütəmadi iş tələb olunur. Cazı da inkişaf etdirmək, yüksək səviyyəyə qaldırmaq üçün on illərlə vaxt lazımdır. Mənə elə gəlir ki, bu gün Azərbaycanda caz özünün ən yüksək səviyyəsindədir.
- Milli cazımızda hansısa yeni tendensiyaları sezmək olurmu?
- Hansısa bir istiqaməti qeyd etmək çətindir. Bizdə cazın demək olar ki, bütün istiqamətlərinə maraq göstərirlər. Bilirsiniz, əsas məktəbdir. Mütləq, ilk əvvəl klassik cazı, ümumiyyətlə, klassik musiqini öyrənmək, daha sonra müasir üslublara müraciət etmək lazımdır. Caz sərhəd bilməyən musiqidir. Burada daim eksperiment aparmaq, sintez etmək, fantaziya işlətmək olar. Bütün bunlar isə artıq insanın intellektindən və onun dünyagörüşündən asılıdır. Ən başlıcası, peşəkarlar yetişdirməkdir. Musiqiçi peşəkar olanda onun eksperimentləri də qəbul edilir. O, muğamdan da, xalq mahnısından da istifadə edərək, cazla sintez edə bilər və onun kompozisiyaları yaşayar.
-Bəs, builki Bakı Beynəlxalq Caz Festivalının keçirilməməsi haqqında qərarın səbəbi nədir?
- Çünki festivalı keçirmək istədiyimiz bütün meydançalar təmirdədir. Bakı Caz Festivalı isə son illər yüksək səviyyəyə qalxıb, bu gün dünyada çox məşhurdur. Bizə dünyanın hər yerindən musiqiçilər yazır, festivalda iştirak etmək arzusunda olduqlarını bildirirlər. Xahiş edirlər ki, onları bu festivala dəvət edək. Təsəvvür edirsiniz, Amerikadan, Fransadan, Belçikadan olan musiqiçilər özləri zəng edib, Azərbaycanda çıxış etmək istədiklərini deyirlər. Məncə, bu, böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ona görə də biz festivalın əldə etdiyi nüfuzu saxlamalıyıq. Caz musiqisi korifeyləri, tanınmış musiqiçilər elə səhnələrdə və meydançalarda çıxış etməlidirlər ki, bizim səviyyəmizi görsünlər. Heydər Əliyev adına Saray və Opera Studiyasının səhnələri bizim üçün daha əlverişlidir. Amma onlar təmirdə olduğu üçün qərara aldıq ki, gələn ili gözləyək və yüksək səviyyəli festival keçirək.
- Ötən il festival açıq havada - Yaşıl Teatrda baş tutmuşdu...
- Elədir, keçən il biz festivalı orada keçirdik. Amma açıq meydança bizə uyğun gəlmədi. Bakıda tez-tez külək əsir, bu isə akustika ilə bağlı problemlər yaradır. Peşəkar səs operatorları və aparatların olmasına baxmayaraq, çox çətinlik çəkdik. Ona görə də bu il risk etməmək qərarına gəldik. Amma caz həvəskarları ruhdan düşməsinlər. Bu il də olmasa, gələn il biz Bakıya yenə də dünyanın ən məşhur cazmenlərini toplayacağıq. Cazı inkişaf etdirmək vacibdir. Çünki caz, klassik musiqi incəsənətin elə növləridir ki, onunla hər hansı bir xalqın mədəni səviyyəsini göstərmək mümkündür. Bu baxımdan, dünyada bizim hansı səviyyədə olduğumuzu görəndə başa düşürlər ki, Azərbaycan inkişaf etmiş ölkədir və orada çox istedadlı və ağıllı insanlar yaşayır. Ona görə də biz caz festivalı və müsabiqələr kimi tədbirləri itirməməli, gənclərə kömək etməliyik.

Xəzər.- 2008.- 12 iyul.- S. 18.