Məhərrəmova T.

Yaradıcılığımız üçün maraqlı illəri itiririk"

Almaz Mustafayeva, aktrisa: "Bizdə elə bir adam yoxdur ki,

kinoda mənim üçün əsər yazsın"

Aktyora hansı rolları ifa etdiyinə görə deyil, necə oynadığına görə qiymət verilir. Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktrisası Almaz Mustafayevanı tamaşaçılar daha çox oğlan rollarının mahir ifaçısı kimi tanıyır. O, müxtəlif xarakterli, müxtəlif səpkili balaca obrazları özünəməxsus qabiliyyət və bacarıq, daxili həyəcan və emosiya ilə tamaşaçılara təqdim etməyi bacarır. Hazırda o, çalışdığı teatrın yeganə travisti, yəni oğlan rollarını oynayan aktrisasıdır.

Bu teatr mövsümünü Almas xanım o qədər də uğurlu hesab etmir:

- Bu mövsümdə yalnız "Çəkməli pişik" tamaşasında oynamışam. Hazırda məzuniyyətdəyik. Teatrımızın binası təmirə dayandığı üçün müəyyən çətinliklərimiz var. Yəqin ki, bu çətinliklər teatrımızın doğma binası təmir olunub təhvil veriləndən sonra aradan qaldırılar. Ancaq binanın nə vaxt təhvil veriləcəyindən xəbər-ətər yoxdur.

- Bu boşluqda itirdiyiniz nədir?

- Vaxt gedir. Ömür çox qısadır. Yaradıcılığımız üçün maraqlı illəri itiririk. 1970-ci ilin may ayından bu teatrda çalışıram. 30 ildən çoxdur ki, həyatımı bu sənət ocağına bağlanmışam.

- Kinolara necə, dəvət alırsınızmı?

- Teatr olmadığı üçün "Xəzər" studiyasında dublyaya gedirəm. Hələ ki, kinoya dəvət almamışam. Vaxtilə kinostudiyada həm Ədil İsgəndərovun kursunda oxuyur, həm də reyissor köməkçisi işləyirdim. Şamil Mahmudbəyov "Şərikli çörək" filmini çəkəndə onun köməkçisi oldum. Cənnət Səlimova da bizim kursda dərs deyirdi. Kinostudiyada oxuyarkən Rus Dram Teatrında mənə "Gecə yarısı kim gələcək" tamaşasında oğlan obrazı həvalə olundu. Bu rolu oynamağa məni Cənnət xanım dəvət etdi. Mənə elə gəlir ki, fakturama görə məni kinoya dəvət etmədilər. Bəlkə boyca hündür olsaydım, çağırardılar. Ancaq bu fikirlə heç cür razılaşmıram. Məhz aktrisa Cületta Mazini üçün ssenarilər yazılardı. Ancaq bizdə elə bir adam yoxdur ki, kinoda mənim üçün əsər yazsın. Teatrda isə "Mənim mehriban balam", "Qaraca qız", "Aycan", "Mənim nəğməkar bibim" və s. tamaşaları məhz mənə görə teatra gətiriblər.

- Kino fəaliyyətiniz nə qədər davam etdi?

- Uşaqlıqda "Sehirli xalat" filmində Səidə roluna çəkilmişəm. Əvvəlcə məni Zərifə roluna sınağa çağırmışdılar. Ancaq bir çox səbəbə görə mənə Səidə rolu tapşırıldı. Teatra təzə gəldiyim vaxtlarda Rauf Kazımovski Nəsibə Zeynalova haqqında "Aktrisanın təbəssümü" adlı sənədli film çəkirdi. Həmin filmdə mənə balaca da olsa, yaddaqalan bir rol tapşırıldı. Daha sonra "Şir evdən getdi"də Meymun rolunu oynamışam. Həmçinin kinostudiyanın operator-reyissoru İzzət Əzizovun "Fəhlə" adlı filmində çəkilmişəm. Kino fəaliyyətim hələlik burda qurtardı.

- Reyissor köməkçisi olmağınız özünüzü bu sahədə sınamaq istəyi, yoxsa sadəcə, bir hobbi idi?

- Kino məni çox aludə etdi. O vaxt "Şərikli çörək" filminə reyissor köməkçisi axtarırdılar. Həm orda işləyirdim, həm də dublyaya gedirdim. 10 yaşından dublyaya gedirəm. Deyilənə görə, uşaq obrazlarını çox mahir yazıram. Kinonun və teatrın tamam özünəməxsus xüsusiyyətləri var - adamı bataqlıq kimi çəkir. Kinodan içimdə ən xoş təəssüratlar qalıb. Yadımdadır ki, Şamil Mahmudbəyov və filmin yaradıcı heyəti mənə uşaq kimi baxırdı. O vaxt həmin filmdə reyissor köməkçisi işləyəndə ağlıma da gəlmirdi ki, nə vaxtsa gəlib teatrda aktyor işləyərəm. Məni bu teatra dəvət etdilər, ancaq bir çox səbəbə görə gəlmədim. Teatrın direktoru Bala Qasımov çox təkid etdikdən sonra gəlməyə razılıq verdim. Kinostudiyanın kursunda oxuyanda Əkrəm Əylisli "Mənim nəğməkar bibim" povesti əsasında teatr üçün pyes işləyirdi. Cənnət xanım məni dəvət etdi. O vaxt senzura çox güclü idi, səhnədə artıq-əskik sözlər danışmaq olmazdı. Bu qayda-qanuna bizim teatrda daha çox riayət olunurdu. Çünki GTT-yə gənc nəsil gəlir və biz onları cəmiyyət üçün saf hazırlamalı idik. Həmin əsərdə elə məqamlar var idi ki, onlar dəyişilməli idi. Əkrəm müəllim bunu qəbul etmədi. Ona görə də əsər qoyulmadı. Bir neçə il keçəndən sonra o əsər yenə teatra gəldi və mən orda Sadıq rolunu oynadım.

- Niyə sizə ancaq oğlan rolları tapşırılırdı?

- Bəlkə fakturama görə... Bu teatra gələndə Əminə Yusifqızı aktrisalıqla bərabər, oğlan rollarının mahir ifaçısı sayılırdı. Teatrlarda "travist" deyilən bir amplua, yəni oğlan rollarını oynayan aktrisalar var. Mən teatra gələndən sonra dərhal Sadıq rolunu oynamadım. Qeybulla Rəsulovun "Əlvida, Hindistan" tamaşasında Ramonu məşq elədim. Ağlıma gəlməzdi ki, bu obrazı Əminə xanımdan sonra mən oynayacağam. Teatra gəldiyim dövrdə mən yaşda aktrisa yox idi. Hamı mənə balası kimi münasibət göstərir, kömək eləməyə çalışırdı. Çünki iş təcrübəm yox idi. O dövr aktyorlarının hamısına minnətdaram. Xüsusən Firəngiz Şərifovanın mənə çox köməyi dəydi. Aktyor hər bir rolda oynamağı bacarmalıdır. Məndən sonra əsl travist yoxdur. Düzdür, teatra balacaboy aktrisalar gəlir, amma onların heç biri travist deyil. Əlbəttə, yeganə olmağım məni sevindirir. Ancaq məni kədərləndirir ki, məndən sonra travist yoxdur.

- Bu gün uşaq tamaşalarında oynayırsınız. Bəs sizə böyüklər üçün tamaşalarda rollar tapşırılmır?

- İndi fəaliyyətimi rus bölməsində də davam etdirirəm. "Hind fantaziyası"nda Qoca nənə, "Ah, qadınlar, qadınlar" tamaşasında Qadın rolunu oynamışam. Deyilənlərə görə, çox uğurlu alınıb. Çünki səhnəyə çıxıb qayıdanda alqış səsləri eşidirəm. Əgər səhnəni alqışlarla tərk edirəmsə, deməli, nəsə uğurum var. Çünki tamaşaçını aldatmaq çox çətindir. Mən həyatda anayam, iki oğlum var. Ana rolu oynamaq istərdim. Ancaq görünür, səhnənin şərtləri var, ona görə də mənə ana rolu vermirlər. Əgər məni nəzərdə tutub sırf mənim üçün yazılsa, o rolları oynaya bilərəm. Mən çox ciddi tamaşalarda oynamışam. Lirik obrazları çox sevirəm. Çünki təbiətən lirik insanam.

- Həyat yoldaşınız rəssam idi. İşinizdə bir-birinizə necə kömək edirdiniz?

- Demək olar ki, o, Azərbaycanda birinci modelyer idi. 1995-ci ildə dünyasını dəyişib. O, Vyaçeslav Zaytsevin tələbəsi olmuşdu. Onun diplom işi Leypskdə, başqa şəhərlərdə nümayiş olunurdu. İndi təhsili olmayan adamlar moda evi açır, modelyer adı götürür. O vaxt yoldaşım Yüngül Sənaye Texnikumunun modelyerlik fakültəsində dərs deyirdi. Sonra həmin fakültə institutda da açıldı. Yoldaşım "Qətl günü" filmində geyim üzrə rəssam idi. Onun işi çox uğurlu alınmışdı. Bizim işimizdə bir-birimizə çox ciddi münasibət vardı. O, həmişə işlərini mənə göstərər, məsləhət istəyərdi. Mən də həmçinin onunla məsləhətləşərdim. Biz evlənəndən sonra o, heç vaxt mənə "teatrı at" deməyib. Həmişə: "Uşaqlar körpə olduğu üçün teatrdan çıx" - deyə bilərəm. Amma bilirəm ki, ürəyinin bir yarısı mənəmsə, o biri yarısı teatrdır. Ona görə sənə "işdən çıx, evdə otur" - deyə bilmərəm" - söyləyirdi. Təsadüf elə gətirdi ki, ailəmizin hamısı incəsənət adamı oldu. Böyük oğlum rəssam, kiçik oğlum reyissordur. Ailəliklə teatrda işləyirik.

- 30 ildən artıq səhnədə olduğunuz müddətdə özünüzçün nəyi kəşf elədiniz - səhnə hansı insanları sevir?

- Onu kəşf elədim ki, səhnə istedadlı, peşəkar və gözəl insanları sevir. Teatrı çox adam istəyir, işləməyə gəlir. Ancaq onların bacarığı yoxdur, heç vaxt aktyor işləyə bilməyəcəklər. Əgər o, Allah tərəfindən aktyor kimi doğulmayıbsa, nə universitet, nə də tamaşalar onu aktyor etməyəcək. Gec-tezi var, onlar səhnədən çıxıb gedirlər, ancaq yer tuturlar. Bəlkə o yerə elə bir insan gələcək ki, doğrudan da həmin yerə layiq olacaq.

- Almaz xanım, əməyinizin layiqli qiymətini almısınızmı?

- Nə bilim... tamaşaçılar, xalqım məni çox gözəl qiymətləndirib. Artıq mənim tamaşaçılarım çox böyüyüblər. Teatra gəldiyim vaxtda tamaşalarımda böyüyən insanların hamısı ailə başçısıdır. İndi onların uşaqları da gəlib mənim tamşalarıma baxırlar. Hətta elə olur ki, məni küçədə səsimdən tanıyırlar. Bu, tamaşaçımın mənə verdiyi qiymətdir. Bir də sənət yoldaşlarım mənə yaxşı qiymət veriblər. 90-cı ildə Teatr Xadimləri İttifaqının "Qızıl dərviş" mükafatına layiq görülmüşəm. Mənim tamaşalarımla böyüyüb başqa teatrda işləyənlər indi Xalq artistləridir. Eyni zamanda, çalışdığım teatrda vaxtilə mənim oynadığım rolları oynayanların, məndən sonra o rolları təkrar edənlərin fəxri adları var. Adım hər dəfə siyahıda təqdim olunur, ancaq sonradan çıxarırlar. Qapılar döyməyi xoşlamıram. Bəlkə də ona görə kənarda qalmışam.

Kaspi.- 2008.- 25 iyul.- S. 11.