Hüseynova İ.

Bəşəriyyətin nicatı sivilizasiyalararası dialoqun inkişafından keçir

Bəşəriyyətin mövcudluq tarixi göstərir ki, müxtəlif dünyagörüşə, milli-mənəvi irsə, dini-sakral baxışlara malik xalqlar bir-biri ilə dil tapmağa, ortaq mədəni dəyərləri bölüşməyə, sivil dialoq qurmağa çalışmışlar. Məhz bu nəcib təşəbbüslərin nəticəsi kimi dünyanı sarsıdacaq bir çox fəlakətlərin, müharibə və toqquşmaların qarşısı alınmış, sivilizasiyaların yaxınlaşması və tolerant düşüncə tərzinin güclənməsi insanlığın mənəvi yüksəlişinə və nicatına xidmət etmişdir. Əminliklə demək olar ki, fərqli mədəniyyətlər arasında ortaq təmas nöqtələrinin tapılması bu gün qloballaşan dünyada sülh və sabitliyin, əmin-amanlığın, dinc yanaşı yaşamağın vacib amili kimi çıxış edir.
Sivilizasiyaların dialoqu və tolerantlıq düşüncə tərzi, cəmiyyətin tarixi inkişafının nəticəsi, müxtəlif mədəniyyət və lokal insan birliklərinin birgəyaşayışı nəticəsində əldə olunmuş tarixi nailiyyəti olaraq demokratik cəmiyyətin, mədəniyyətlərarası münasibətlərin təməl prinsiplərindəndir. Tarixən başqa millətlərə və səmavi dinlərə, fərqli mədəniyyətlərə dözümlü yanaşması ilə seçilən Azərbaycanda tolerantlıq xalqımızın milli-mənəvi dəyərlər sistemindən, düşüncə sistemindən qaynaqlanır. Geostrateji mövqeyinə görə çeşidli dünyagörüşü və həyat tərzinin, mədəni-mənəvi dəyərlərin, dini konfessiyaların qovuşduğu bu torpaq milli-etnik tərkibi ilə dünyanın nadir mədəni sivilizasiyalarından birinə çevrilmişdir. Belə bir məkanda yaşayan insanlar bu təmasın təkcə coğrafi deyil, həm də mənəvi təzahürünü, Qərb və Şərq mədəniyyətinin dialoqunu da öz gündəlik həyatında hiss edir. Bəzən dünyanın ən müxtəlif qütblərində siyasi qarşıdurmalara çevrilən bu dialoq Azərbaycan mədəniyyətində hər hansı çatışmazlıqlara səbəb olmamış, əksinə, bu məmləkətdə bənzərsiz mədəni mühit formalaşdırmışdır. Ümummilli lider Heydər Əliyevin dediyi kimi, “Yönümüz Şərqə olsa da, yolumuz Qərbədir”.
Ulu öndər Heydər Əliyev 1993-cü ildə xalqın təkidli tələbilə hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra ölkədə dini, milli, etnik münasibətlərin yüksək səviyyədə tənzimlənməsi, vicdan azadlığının tam bərqərar olması naminə ardıcıl tədbirlər həyata keçirmiş, xalqın milli təhlükəsizlik maraqları baxımından bu sahəyə daim xüsusi diqqətlə yanaşmışdır. 1995-ci ildə Azərbaycanda ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul olunmuş Konstitusiyada hər bir ölkə vətəndaşlarının vicdan azadlığı birmənalı təsbit edilmişdir. Bunun nəticəsi kimi ölkəmizdə mövcud olan etnik-dini tolerantlıq hazırda bəzi inkişaf etmiş ölkələrə də örnək göstərilə bilər. Əsrlərin sınağından çıxmış mədəniyyətini, mənəvi dəyərlərini, adət-ənənələrini hifz etməyi bacaran Azərbaycan xalqı ümumbəşəri mütərəqqi dəyərlərə tolerant münasibət bəsləməklə, müasirliyə və yeniliyə can atmaqdadır.
Xalqlararası və mədəniyyətlərarası dialoqu müasir qloballaşma dövründə daha da inkişaf etdirmək, ona dəstək vermək, bütün insanların gələcəyi naminə mədəniyyətlərin və dinlərin qarşılıqlı dialoquna nail olmaq bu gün də dövlət siyasətinin mühüm tərkib hissəsidir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ilk gündən azsaylı xalqlara, milli-dini azlıqların nümayəndələrinə həssaslıqla yanaşır, onların problemlərinin həlli üçün bütün lazımi tədbirləri həyata keçirir. Dövlət başçısı haqlı olaraq vurğulayır ki, demokratik prinsiplərlə yaşamaq, bu yönümdə inkişaf etmək arzusunda olan hər bir dövlət ölkəsində cəmiyyətdaxili tolerantlığın bərqərar olmasını təmin etməlidir. Və bu, regionda, sonda isə bütün dünyada tolerant durumun formalaşmasına olan xidmətdir. Dövlət başçısı respublikamızda bütün milli və dini azlıqların birgə yaşayışı üçün kifayət qədər tolerant mühitin olduğunu məmnunluqla bildirir: “Azərbaycanda müxtəlif dinlərə mənsub olan insanlar vahid ailə kimi yaşayırlar. Bu, bizim ən böyük sərvətimizdir və xalqımızın gündəlik həyatıdır... Biz fəxr edirik ki, Azərbaycanda müxtəlif millətlərdən olan insanlar arasında qarşılıqlı anlaşma mövcuddur. Başqa dövlətlər də Azərbaycanın bu təcrübəsindən faydalana bilərlər”.
Bu gün Azərbaycanda mədəni müxtəlifliyin təmin olunmasında, ümumilikdə, bəşəriyyətin nicatına xidmət edən nəcib və humanist dəyərlərin inkişafında qadınların müstəsna rolunu xüsusi qeyd etmək lazımdır. Milli-mənəvi dəyərlərə tapınan Azərbaycan qadını daim yüksək mənəvi idealların, nəcib, xeyirxah təşəbbüslərin tərəfdarı kimi çıxış etmiş, bütün dünyada sülhün, əmin-amanlığın, sabitliyin bərqərar olmasına çalışmışdır. Təsadüfi deyildir ki, xalqımız həmişə qadına, onun cəmiyyətin həyatında oynadığı rola, tutduğu yüksək mövqeyə böyük hörmətlə yanaşmış, onun müqəddəs hesab etdiyi Vətən, torpaq, dil anlayışları ana adı ilə bərabər tutulmuşdur. Qadın adına göstərilən dərin ehtiram, sonsuz ana məhəbbəti söz və sənət abidələrimizdə öz parlaq təcəssümünü tapmışdır. Ədəbiyyatımızın və mədəniyyətımizin görkəmli nümayəndələri öz əsərlərində Azərbaycan qadınının mərdliyini, gözəlliyini, mənəvi saflığını vəsf etmişlər. Azərbaycanlı mənəviyyatının təməl kitabı saydığımız “Kitabi-Dədə Qorqud” eposunda təsvir edilmiş qadın surətləri bu gün də öz məziyyətləri ilə bəşəri idealların təntənəsidir.
Tarixi təcrübə göstərir ki, bir çox taleyüklü məqamlarda məhz qadınlar daxildən gələn bir tələbatla, humanizm və insanpərvərliklə sülh, barış missiyalarını üzərlərinə götürmüş, sabitliyə, həmrəyliyə və tərəqqiyə xidmət edən böyük təşəbbüslərin müəllifinə çevrilmişlər. Qadınların parlaq zəkası, müdrikliyi, təmkinli düşüncəsi bəzi hallarda hətta insan tələfatı ilə nəticələnəcək böyük münaqişələrin, toqquşmaların qarşısını almışdır. Bu gün də dünyanın hər yerində qadınların bərabərlik, sülh və sabitlik uğrunda hərəkatı geniş vüsət almışdır. Daim inkişafda olan tərəqqipərvər Azərbaycan qadınları bu hərəkatlara fəal surətdə qoşulur və millətimizin haqq səsini beynəlxalq tribunalardan səsləndirirlər. Bu gün qadınlarımız təkcə xeyirxah və insanpərvər layihələrin gerçəkləşməsində deyil, həm də sivilizasiyalar arasında mədəni dialoqun qurulmasında, ayrı-ayrı xalqların ortaq mədəni dəyərlərinin aşkara çıxarılmasında, ölkələr arasında elmi-humanitar və mədəni əməkdaşlığın dərinləşməsində böyük işlər görürlər.
Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın bu sahədəki əzmkar və vətənpərvər fəaliyyəti bu baxımdan hər birimizdə böyük qürur və fəxarət hissi doğurur. Azərbaycanın birinci xanımı əsil turk xatununa xas nəcib, humanist və insanpərvər xarakterlə cəmiyyətdə mənəvi aşınma yaradan, eləcə də saf və ali dəyərləri ucuzlaşdıran mənfi meyillərə qarşı barışmaz mövqe tutur, insanlığın təntənəsinə xidmət edən nəcib təşəbbüsləri ilə həm də sivilizasiyalararası dialoq prosesinə öz töhfəsinin verir. Son illərdə məhz Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü, YUNESKO-nun iştirakı ilə Bakıda təşkil olunan yüksək səviyyəli beynəlxalq tədbirlərdə dünyada sülh və sabitliyin möhkəmləndirilməsi, mədəniyyətlərarası dialoqun genişləndirilməsi, savadsızlığın, dini, irqi ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması kimi nəcib ideyalar üstünlük təşkil etmişdir.
Respublikamız malik olduğu mədəni potensialla bu dialoqda öz sözünü deyir və mövqeyini sübuta yetirir. Azərbaycanın tarixi ənənələrini, Tarixi İpək yolunun regiondakı rolunu nəzərə alan Latın Mədəniyyəti Akademiyasının hələ 2006-cı il aprelin 19-da Bakıda keçirilmiş sayca XIII konfransının gedişi bu reallığı bir daha təsdiqləmiş, respublikamızın sivilizasiyalararası dialoqun mərkəzinə çevrildiyini nümayiş etdirmişdir. 30-dan artıq latın mənşəli görkəmli mədəniyyət və ədəbiyyat xadiminin iştirakı ilə Heydər Əliyev Fondunda keçirilən konfransda çıxış edən Mehriban xanım Əliyeva demişdir: “Bu gün biz sivilizasiyalararası dialoqun keçmişindən söhbət açaraq xüsusi vurğulamalıyıq ki, qədim və çox zəngin yunan-Roma sivilizasiyasının ilk varisi məhz Şərq olubdur. Müsəlman renessansı kimi tarixə düşən bu dövrdə müsəlman ölkələrində ən mütərəqqi, ən qabaqcıl ideyalar yaradılıb, inkişaf etdirilibdir. Şərq alimlərinin və filosoflarının əsərləri ilə zənginləşən bu irs orta əsrlərdə yenidən Avropaya qaytarılıbdır. Bütün Şərqin, müsəlman aləminin bu irsin qorunmasında rolu əvəzsizdir. 2006-cı ildə konfransın məhz Bakı şəhərində keçirilməsi ölkəmizin mədəniyyətlərarası dialoq səviyyəsində çox müsbət təcrübə toplaması ilə əlaqələndiririk. Həqiqətən də əsrlər boyu Böyük İpək Yolu üstündə yerləşən ölkəmiz çox yüksək tolerantlığa malik və müxtəlif mədəniyyətləri birləşdirən bir məkan kimi tanınır. Bu, bizim qürur duyduğumuz uğurumuz, keçmişimizdir və inanıram ki, gələcəkdə də bu sahədə Azərbaycan öz müsbət rolunu oynayacaqdır”.
Azərbaycan bu gün paralel olaraq həm Qərbə, həm də Şərqə inteqrasiya etməklə bərabər, hər iki sivilizasiyanın dialoqu prosesində vasitəçi kimi çıxış edir, mədəniyyətlərarası yaxınlaşmaya öz töhfəsini verir. Bir neçə gün öncə Bakıda Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü, YUNESKO-nun və İSESKO-nun dəstəyi ilə keçirilən “Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolunun genişləndirilməsi” mövzusunda Beynəlxalq Bakı Forumu da sivilizasiyalararası dialoq, fərqli mədəniyyətlər arasında ortaq təmas nöqtələrinin tapılması, ümumbəşəri konsolidasiya prosesində qadınların rolunun araşdırılması, bu yönümdə konkret fəaliyyət istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi baxımından vacib əhəmiyyət kəsb etmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin forum iştirakçılarına müraciətində vurğulandığı kimi, belə bir mühüm tədbirin Şərqlə Qərbin mədəni dəyərlərini özündə cəmləşdirən və əsrlərdən bəri bu sivilizasiyaları tarixi İpək Yolu boyunca körpü kimi birləşdirən Azərbaycanın paytaxtında keçirilməsi rəmzi məna daşıyır. Mədəniyyətlərarası dialoq sahəsində zəngin təcrübəyə malik olan və yüksək tolerantlığı ilə seçilən Azərbaycanda qadınlar daim cəmiyyəti düşündürən problemlərin həlli istiqamətində nəzərəçarpacaq xidmətlər göstərmişlər. Qadınlar dünya tarixinin hər bir dövründə sülhün, əmin-amanlığın və dinc yanaşı yaşamanın ən böyük təminatçısı olmuşlar: “Sürətlə qloballaşan müasir dünyada sivilizasiyaların dialoqunun intensivləşdirilməsi yolunda siyasətçilərin, alimlərin, din və mədəniyyət xadimlərinin, həmçinin kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin qarşısında geniş perspektivlər mövcuddur. Məhz onların məqsədyönlü və rasional fəaliyyəti nəticəsində bəşəriyyət mədəniyyətlərin qarşıdurması təhlükəsini dəf edərək dialoqun uğurlu nəticələrinə nail ola bilər. Bakı Forumu qadınların mədəniyyətlər arasında dialoqda rolunun genişləndirilməsi işinə təkan verəcək və hər birinizin həyatında yaddaqalan hadisəyə çevriləcəkdir”.
Qloballaşan dünya üçün mühüm aktuallıq kəsb edən forumda dünyanın müxtəlif ölkələrindən 300-dən çox nümayəndənin, o cümlədən bir neçə ölkənin birinci xanımlarının, İSESKO-nun baş direktoru, YUNESKO-nun xoşməramlı səfirlərinin iştirak etməsi mötəbər hadisə olmaqla, respublikamızın sivilizasiyaların dialoqu prosesindəki roluna verilən yüksək önəmin təzahürüdür. Forumda İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman Əl-Tüveycrinin, Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın xanımı Əminə Ərdoğanın, Polşanın birinci xanımı Mariya Kaçinskinin, Cənubi Afrika Respublikasının birinci xanımı Zanele Mbekinin, Anqolanın birinci xanımı Ana Paula duş Santuşun, Latviya Respublikasının birinci xanımı Lilita Zatlerin, ABŞ-ın Texas ştatının birinci xanımı Anita Perrinin, Rusiya Federasiyası Şurası sədrinin müavini Svetlana Orlovanın, Argentinanın vitse-prezidentinin xanımı Marta Kristina Çeruti Dekobosun, Bəhreyn xarici işlər nazirinin xanımı şeyxa Veysəlin, habelə ayrı-ayrı dövlətlərin rəsmi şəxslərinin iştirak etməsi onun mötəbərliyini və səmərəliliyini bir daha sübuta yetirir. Beynəlxalq forumun nümayəndəsi kimi xüsusi vurğulamaq istərdim ki, bu tədbir YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın şəxsində müasir Azərbaycan qadınının qlobal proseslərdə fəal iştirakını və təşəbbüskarlığını bütün dünyaya aşkarlamışdır. Fikrimcə, Bakı forumu həm də fərqli mədəniyyətlərin dialoqu prosesində qadınların rolunun araşdırılması və ümumi səylərinin bu yöndə səfərbər olunması, nəcib, humanist təşəbbüslərin dəstəklənməsi baxımından vacib əhəmiyyət kəsb edir. Ümumbəşəri mədəniyyətə, sülhə və əmin-amanlığa yeni töhfələr verən bu forumun yekunları deməyə əsas verir ki, qadınlar sivilizasiyalararası dialoqun inkişaf etdirilməsində çox mühüm rol oynayırlar. Ən əsası, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə keçirilən beynəlxalq forumun ölkəmizin demokratik dəyərlərə, qadın hüquqlarının qorunmasına və mövcud problemlərin həllinə göstərdiyi diqqətin parlaq təzahürü kimi dəyərləndirilməlidir.
Forumda dərin məzmunlu nitq söyləyən Azərbaycanın birinci xanımı bütün qadınları mədəniyyətlərin dialoqunda və millətlər arasında anlaşmanın inkişaf etdirilməsi istiqamətində birlikdə çalışmağa, düşmənlərinin irqi, dini və mədəni ayrı-seçkiliyə yönələn fitnələrinin qarşısını birlikdə almağa çağırmışdır. Həmçinin vurğulamışdır ki, hər bir belə toplantı özlüyündə dialoq olaraq müxtəlif ölkələrin və mədəniyyətlərin təmsilçilərini bir araya gətirmək baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Mehriban xanım Əliyeva haqlı olaraq bildirmişdir ki, belə görüşlər ən azından insanların bir-birini daha dərindən tanımasına, fikir və təcrübə mübadiləsinin aparılmasına xidmət edir. Mədəniyyətlər və sivilizasiyalararası dialoq probleminə qadınların gözü ilə baxılmasının, bu məsələdə qadınların mövqeyinin qabardılmasının əhəmiyyətini diqqətə çəkən Azərbaycanın birinci xanımı demişdir ki, qadın olan yerdə həmişə səmimiyyət, sevgi və məhəbbət var, düşmənçiliyə, qarşıdurmaya, nifrətə yer yoxdur.
Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva forumdakı dərin məzmunlu çıxışında həmçinin demişdir ki, bu gün qadınları sivilizasiyaların dialoqunda və ümumi məqsədlərə nail olmaq istiqamətində beynəlxalq hərəkatlara fəal cəlb etməyə ciddi ehtiyac yaranmışdır. Azərbaycanın birinci xanımı bütün qadınları mədəniyyətlərin dialoqu və millətlər arasında anlaşmanın inkişaf etdirilməsi istiqamətində birlikdə çalışmağa, sülhün və insanların dinc yanaşı yaşamasının düşmənlərinə qarşı mübarizə aparmağa çağırmışdır. Onun fikrincə, forumda aparılacaq müzakirələr dünyada qadınların qarşılaşdıqları problemlərin həllində mühüm rol oynayacaqdır. Mehriban xanım Əliyeva eyni zamanda Azərbaycan qadınlarının cəmiyyətin ictimai-siyasi və mədəni həyatında daim mühüm rola və mövqeyə malik olduqlarını xüsusi vurğulamışdır: “Bu gün qadınlarımız idarəetmə, hüquq və məhkəmə sistemində təmsil olunur, ölkənin ictimai və siyasi həyatında fəal iştirak edirlər. Onlar ölkə üzrə məktəb müəllimlərinin 70, həkimlərin 61, elmi işçilərin isə 50 faizini təşkil edirlər. Bu yolu Azərbaycan qadını 90 il ərzində keçmişdir. Bütün bunlarla yanaşı, Azərbaycan qadını ailə dəyərlərinin qorunub saxlanması kimi mühüm bir sahədə də öz layiqli töhfəsini vermişdir. Şərq ilə Qərb dəyərlərini özündə birləşdirən Azərbaycan, beləliklə, gender məsələsində də nümunə ola bilər. Biz qadınları, adətən, iki model ilə üz-üzə qoyurlar. Belə hesab olunur ki, Şərq qadını daha çox ailəyə bağlıdır, Qərb qadını isə cəmiyyətdə yüksək mövqe axtarır. Reallıq isə iki mövqedən də çox-çox uzaqdır. Mən elə hesab edirəm ki, həm Şərq qadını, həm Qərb qadını tarix boyu elə nailiyyətlər əldə edib ki, onlardan biz hamımız faydalana bilərik. Bu yanlış stereotipdən bu məsələdə uzaq olsaq, bu, həm Şərqə, həm də Qərbə kömək edə bilər”.
Azərbaycanın birinci xanımının xüsusi qeyd etdiyi kimi, bu gün dünyada mövcud olan qadın təşkilatları bir çox problemləri birgə həll edir, mühüm aksiyalar həyata keçirir və qadının cəmiyyətdəki mövqeyini yaxşılaşdırmağa çalışırlar. Məhz bu baxımdan hazırda feminizm mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların dialoqunun təşkilində əsas yükü öz üzərinə götürməlidir. Dünyanın nüfuzlu, böyük təcrübəyə malik olan qadın təşkilatlarını bu sahədə daha fəal olmağa çağıran Mehriban xanım Əliyeva birinci xanımların öz ölkələrində elmə, mədəniyyətə və təhsilə xüsusi diqqət yetirdiklərini, çoxsaylı layihələr həyata keçirdiklərini, müxtəlif humanitar təşəbbüslər üçün xeyli güc və enerji sərf etdiklərini razılıqla vurğulamışdır. Onun fikrincə, əgər birinci xanımlar sivilizasiyaların dialoqu prosesinə dəstək versələr, bu, bir çox müsbət dəyişikliklərə gətirib çıxarar və dialoq probleminin özünü yeni müstəviyə keçirər.
Dünyəvi, demokratik, hüquqi dövlət quruculuğunu milli xüsusiyyətlərin nəzərə alınması ilə həyata keçirən respublikamız etnik-mədəni və dini tolerantlığın tam intişar tapdığı bir məkandır. Azərbaycan Respublikası Qərblə Şərqin sərhədində, faktiki olaraq, sivilizasiyaların qovuşuğunda yerləşən, sivil Avropa dəyərlərinə istiqamətlənən bir dünyəvi dövlətdir. YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyeva Azərbaycanın bu gün mədəniyyətlərarası dialoq prosesindəki roluna da xüsusi toxunmuş, ölkəmizdə mövcud olan tolerant düşüncə tərzini xalqın dünyagörüşü və milli adət-ənənələri ilə əlaqələndirmişdir: “Azərbaycan Böyük İpək Yolu üzərində yerləşən ölkə kimi tarix boyu yüksək tolerantlıq mühitini yaşatmışdır. Bu, həm mədəniyyətimizdə, həm də cəmiyyətimizdə dərin iz qoymuşdur. İndi də bizim cəmiyyətdə belə bir tolerantlıq ab-havası hökm sürür. Bakı unikal şəhərdir. Artıq uzun müddətdir ki, burada müsəlman məscidi və atəşpərəst məbədi, katolik kilsəsi və sinaqoq, pravoslav məbədi və kirxa yanaşı mövcuddur. Onların coğrafi yaxınlığı faktı belə, yüksək tolerantlıq şəraitində birgə fəaliyyətin mümkünlüyünü nümayiş etdirir və hər bir dinin əsas dəyərlərinin ümumbəşəri dəyərlərlə üst-üstə düşdüyünü təsdiq edir. Bu, təkcə tarixin ayrı-ayrı məqamları deyil. Bu il biz yeni katolik məbədi açmışıq. Tarixi əhəmiyyət daşıyan məscid və kilsələrin bərpası ilə yanaşı, yenilərini də tikirik. Ümidvaram ki, Bakı forumu gələcəkdə ənənəvi şəkil almaqla, sivilizasiyaların faydalı dialoqunun formalaşmasına dair hər birimizin öz ideya və məqsədlərimizi həyata keçirmək üçün imkan yarada bilər”.
Mühüm nəticələrlə yadda qalan tədbirin yekunları deməyə əsas verir ki, hər iki qurum Azərbaycanın birinci xanımının çoxşaxəli humanitar fəaliyyətini təqdir edir və birmənalı dəstəkləyir. İKT adından forum iştirakçılarına çatdırılan müraciətdə qeyd edilir ki, Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyevanın yetim və kimsəsiz uşaqlara, müharibə və təbii fəlakətlərdən zərər çəkmiş insanlara yardım göstərməsi sahəsində İKT ilə əməkdaşlığı yüksək səviyyədədir. Bütün bunlar nəzərə alınaraq Mehriban xanım Əliyevaya “İKT-nin humanitar məsələlər üzrə xüsusi elçisi” adı verilmişdir.
Forumun sonunda qəbul edilmiş Bakı Bəyannaməsi tədbir iştirakçılarının rəy və təklifləri əsasında işlənmiş və təkmilləşdirilmişdir. Bəyannamədə Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın qadınların sivilizasiyalararası dialoqa töhfəsinə həsr olunan forumu keçirmək təşəbbüsü alqışlanır. Bildirilir ki, Bakı Forumu İnsan Hüquqları üzrə Dünya Bəyannaməsinin 60-cı ildönümünə təsadüf edir. Bu da insan hüquqları, mədəniyyət müxtəlifliyi, mədəniyyətlərarası dialoq və gender bərabərliyi arasında əlaqə yaratmaq haqda düşünməyə imkan verir. Bəyannamədə dünya dövlətləri münaqişələrin həllində və sülhməramlı proseslərdə qərarların qəbulunda qadınların iştirakının artırılmasına çağırılır. “Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolunun genişləndirilməsi” mövzusunda ikinci forumun isə 2010-cu ildə yenə də Bakıda keçirilməsi planlaşdırılır.
Ümumbəşəri və qlobal problemlərin həlli ayrılıqda götürülmüş bir və bir neçə dövlətin fəaliyyətindən deyil, dünya dövlətlərinin bu istiqamətdəki birgə səylərindən asılı olduğundan, müasir dövrdə dövlətlərarası təşkilatların rolunun günbəgün daha da artdığını xüsusi vurğulamağa ehtiyac yoxdur. Belə təşkilatlar sırasında YUNESKO və İSESKO-nun da əsas məqsədləri beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq, xalqların bərabərliyi və öz müqəddəratını təyin etmək prinsiplərini rəhbər tutaraq millətlər arasında dostluq münasibətlərini inkişaf etdirmək, iqtisadi, sosial, mədəni və humanitar xarakterli problemlərin həllində beynəlxalq əməkdaşlığı həyata keçirmək, sivilizasiyalararası dialoqu inkişaf etdirmək kimi vacib məsələləri özündə birləşdirir. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü, YUNESKO-nun və İSESKO-nun dəstəyi ilə keçirilən “Mədəniyyətlərarası dialoqda qadınların rolunun genişləndirilməsi” mövzusunda beynəlxalq forumun yekunları göstərdi ki, Azərbaycan qadınları bütün bu təşəbbüslərdə fəal iştirak etmək əzmindədirlər.
Bu gün qadınlarımız eyni zamanda müstəqil Azərbaycanın daha da inkişafı, dövlətçilik ənənələrinin möhkəmlənməsi, dünya miqyasında tanınması naminə əzmlə çalışırlar. Azərbaycan qadını üçün səciyyəvi olan bu humanizm, qayğıkeşlik və insanpərvərlik kimi ali keyfiyyətləri biz bu gün Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın timsalında qabarıq müşahidə edirik. Mehriban xanım Əliyeva ulularımızın bizə ərməğan etdiyi xeyirxahlıq, yaxşılıq və mərhəmət kimi ali mənəvi dəyərləri öz fəaliyyətində yaşatmaqla şüurlu həyatını millətin yolunda şam tək əridən maarifpərvər ziyalılarımız, nurlu insanlarımız kimi uğurlu bir yoldadır. Bu seçim ulu öndərimiz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi, onun layiqli siyasi davamçısı – Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi strateji siyasət kursunun həyata keçirilməsinə dəstək vermək, bu siyasətin hər bir vətəndaşın həyatına böyük uğurlar gətirməsinə yönəlmişdir.

Xalq qəzeti.- 2008.- 9 iyul.- S. 3.