Salmanov R.

Ustaddan yadigar qalan sənət və ad

İlk dəfə əməkdar incəsənət xadimi bəstəkar Gövhər Həsənzadənin “Ürək bir dəfə sevir” mahnısı ilə efirə çıxan gənc müğənni Xatirə Əzizova qısa zamanda məlahətli səsi və özünəməxsus ifa tərzi ilə tamaşaçıların rəğbətini qazandı. Ekran və efirdə, konsert salonlarında tez-tez səslənən bu mahnı Xatirə Əzizovanı populyar müğənni kimi xalqa tanıdır. “Bir güllə bahar olmaz” - deyə gənc müğənninin istedadına şübhə ilə yanaşan bir çox “şou biznes” nümayəndələri bu ifada bir güllə də baharın gəlişini duymaq olduğunun şahidi olurlar. Repertuarının əsasını xalq mahnıları, muğam və təsniflər təşkil etdiyi halda gənc müğənni estrada janrında da özünü peşəkar müğənni kimi təsdiq edə bilir.
1981-ci ildə Xankəndidə müəllim ailəsində dünyaya göz açan Xatirə Əzizova erkən yaşlarından musiqiyə həvəs göstərməyə başlayır. Çox çəkmir ki, bədnam qonşularımızın ölkəmizə qarşı apardığı müharibə nəticəsində bir çox soydaşlarımız kimi Xankəndi Pedaqoji İnstitutda dərs deyən atası Novruz müəllim və anası Nüşabə xanım Bakıya köçməli olurlar. Birinci sinifə 155 nömrəli məktəbdə gedən Xatirənin məlahətli səsi ilk növbədə sinif rəhbəri və müsiqi müəlliminin nəzərindən yayınmır. Digər həmyaşıdlarından fərqli olaraq, “Kukla”, “Bizim həyət”, “Günəş olaram mən də”, “Oynaq topum”, “Quzum” və bir çox populyar uşaq mahnılarından daha çox xalq mahnılarına maraq göstərir. Uşaqkən ifa etdiyi “Qubanın ağ alması”, “Apardı sellər Saranı”, eləcə də sevimli müğənnimiz, SSRİ xalq artisti Zeynəb Xanlarovanın repertuarından seçdiyi mahnılar uşağın gələcək həyatında musiqinin xüsusi yeri olacağına bir işarə idi.
Onun istedadına, musiqi duyumu və qabiliyyətinə yaxından bələd olan, ümid bəsləyən Nailə və Töhfə müəllimləri zəndlərində yanılmadılar. Çox qısa zamanda məktəbin əksər tədbirlərində, eləcə də respublika bədii özfəaliyyət kollektivlərinin baxış – müsabiqələrində Xatirənin uğurlu çıxışları bunu bir daha təsdiq etdi. Neçə-neçə müsabiqə və festifallar qalibi olmuş Xatirə Əzizova sənətdə müəyyən uğurlar qazansa da, təhsilində arxayınçılığa yol vermir.
Eyni həvəslə kimya, anatomiya, ədəbiyyat, tarix və digər fənlərdən də əla qiymətlər alan Xatirə özünü çalışqan şagird kimi tanıdır. Xatirəni həkim görmək arzusunda olan valideynləri orta məktəbi bitirəndə ona sənədlərini Tibb Universitetinə verməyi tövsiyə edirlər. Ata-anasının bu istəyinə qarşı çıxmayan Xatirə üç il bu ali məktəbdə təhsil alsa da, son anda incəsənətə olan sonsuz məhəbbət təhsilini yarımçıq qoymasına səbəb olur. “İtirilmiş” üç ilə az da olsa heyfsilənməyən Xatirə 2003-cü ildə sənədlərini İncəsənət Universitetinə verib muğam şöbəsinə daxil olur.
Ekran və efirdə tez-tez gördüyü, ifalarına dönə-dönə sevərək qulaq asdığı bir çox ustad xanəndələri yaxından görüb, onlarla təmasda olub, muğam sənətinin incəliklərini səylə öyrənməyə çalışır. Bu işdə ona diqqət göstərən, sevimli müəllimi xalq artisti İslam Rzayevin xüsusi rolu olur. Məhz İslam müəllimin sayəsində Xatirə Əzizova bir müğənni kimi püxtələşir, böyük səhnəyə yol açır. Ulu muğam sənətinin bir çox incəliklərinə bələd olur. “ O mənə sənətdən daha çox insaniyyəti öyrətdi” — deyə ustadını yada salaraq gözlərinin yaşını görməyim deyə üzünü yana çevirdi, daha sonra əlavə etdi: İslam müəllimin tələbələri çox olsa da, mənə qarşı xüsusi rəğbəti vardı. Yeganə tələbəsi idim ki, onun evinə gedib-gələrdim. Mənimlə fərdi məşğul olmağa razılıq vermişdi. Əslində, bu onun mənim qabiliyyətimə inamından irəli gəlirdi. Mən isə etimadı daim doğrultmağa çalışırdım. Yaxşı yadımdadır, bir dəfə dəbdə olan bir ara mahnısı oxumuşdum. İslam müəllim dərhal mənə öz iradını bildirdi: — Əgər belə mahnılara meyl edəcəksənsə, o zaman mənim yanıma yox, o yolun ifaçılarının yanına get — dedi.
Mən sevimli müəllimimin sayəsində “Çahargah”, “Şur”, “Bayatı–Şiraz”, “Segah” və bir çox digər muğam dəsgahları və təsnifləri öyrəndim. Bu gün repertuarımın çoxunu İslam Rzayevin mahnı və təsnifləri təşkil edir. İslam Rzayev əsl sənət adamı idi. Ciddi sənət, qostrol səfərləri, dövlət konsertləri onun üçün hər şeydən üstün idi. Dünyanın yetmişdən çox ölkəsində qostrol səfərlərində olsa da, İslam Rzayev heç vaxt asan yolla, toylara getməklə pul qazanmaq, varlanmaq həvəsində olmayıb. Bəlkə elə bu səbəbdən də ömrünün sonuna qədər bir çox şou biznes nümayəndələri kimi nə gözəl villası, nə də dəbdəbəli ev -eşiyi oldu. Əvəzində xətir-hörməti, alicənablığı, bir də ailəsinə, dostluğa olan sədaqəti ilə tanındı. İslam müəllimin həm xoş, həm də çətin anlarında ona arxa, dayaq olan həyat yoldaşı Tamara xanımın adını xüsusi çəkmək istəyirəm. Məhz bu nəcib xanımın sayəsində İslam Rzayev hər cür çətinliyə və xəstəliyə tab gətirərək yenidən sənət aləminə qayıda bilmişdi. Bu gün onun yoxluğunun hamıdan çox Tamara xanıma təsir etdiyinin şahidiyəm.
Xatirə Əzizovanın uğurlarını gördükdə sevimli müəllimin sevincdən uçmağa qanadı olmurdu. Bu gün respublikanın fəxri ad almış bir çox populyar müğənniləri İslam Rzayevin yetirmələridir. Xatirə Əzizova da istisna olmadı. Xəstə olmağına baxmayaraq, vaxtilə rəhbərlik etdiyi ansamblı yığıb Xatirənin ifasında “Yenilməz batalyon” filmindən mahnını, “Zərif gülüşlüm”, “Zəminxarə təsnifi”, “Qarabağ şikəstəsi ” və bir çox digər bəstəkar və xalq mahnıları lentə aldırır. Bu mahnılar bu gün də radionun qızıl fondunda qorunub saxlanır, vaxtaşırı efirdə səslənir. İslam sənətinə, şəxsiyyətinə olan hörmət və ehtiramın əlaməti olaraq 2004-cü il noyabrın 11-də Muğam Teatrında Xatirə Əzizova sevimli müəlliminin ad gününü təntənə ilə qeyd edir. Elə həmin gündən də gənc müğənni sevimli müəlliminin adını özünə təxəllüs götürür, Xatirə İslam kimi çıxış etməyə başlayır. İslam Rzayev də öz növbəsində dünyanın 74 ölkəsini gəzmiş qavalını sevimli tələbəsinə hədiyyə edir. Bu il Xatirə İslam İncəsənət Universitetini bitirib magistranturaya daxil olub.
— Müəllimimin ilinə kimi nə bir kəsdən muğam dərsi alacam, nə də onun repertuarından mahnılar oxuyacam desə də, “Qızıl mikrofon” şou yarışmasında o bir daha ustadının repertuarından olan “Zərif gülüşlüm” mahnısını oxumaqla müsabiqənin qalibi olur. Sevimli müəlliminin ruhu bu dəfə də Xatirənin köməyinə çatır.
Təvazökarlıq edib tənha, kimsəsiz qocalara, ev-eşiyindən didərgin düşmüş soydaşlarına, qaçqın ailələrinə göstərdiyi təmənnasız yardımdan, hərbi hissələrdə igid döyüşçülər qarşısında verdiyi konsertlərdən söz açmasa da, sənəti və səsi kimi böyük ürək sahibi olduğundan da xəbərimiz var.
İmkan tapan kimi Xatirə İslam sevimli müəlliminin ailəsinə baş çəkir. Onun ömür-gün yoldaşı Tamara xanımla birgə məzarını ziyarət edib qəbri önünə tər çiçək dəstələri qoyur. Olub-keçənləri bir xoş xatirə tək yad edib həm də onun yoxluğuna inanmaq istəmirlər. Çünki İslamın xatirəsi təkcə onlar üçün deyil, bütün İslamsevərlər üçün əziz olub və olacaqdır. İslamdan ona qalan isə bir sənət, bir də ad oldu...

Xalq qəzeti.- 2008.- 20 iyun.- S. 7.