Mahnısız, səhnəsiz
mənim nə günüm..
Ötən ay "Eurovision-2008" müsabiqəsi
başa çatdı. Rəylər,
fikirlər müxtəlifdir: müğənnilərimizin
yarışmadakı ifasını uğurlu hesab
edənlərlə yanaşı, uğursuz hesab edənlər
də, nəticəni siyasi konyukturanın ayağına yazanlar
da var. Estradamızın tanınmış müğənnisi
Natəvan Şeyxova ilə söhbətimizə də
müsabiqənin nəticələrindən başladıq:
- Siz milli seçim mərhələsində
münsiflər heyətinin üzvü idiniz. Seçdiyiniz
müğənnilər etimadınızı
doğrultdularmı?
- Fərhad Bədəlbəyli, Azad Əliyev,
Afaq Məlikova, Təranə Muradova, İsmayıl
Ömərov, Rauf Babayev və mənim daxil olduğum
münsiflər heyətinin seçdiyi müğənni Elnur
Hüseynov idi. O, müsabiqəyə əsas
müğənni kimi yollandı. Elnur
özü ilə bir və ya iki müğənni
götürə bilərdi. Onun seçimi
Samir Cavadzadənin üzərində dayandı. Biz Elnuru seçəndə bütün zal
alqışlarla qarşıladı. Demək,
biz öz seçimimizdə yanalmamışdıq.
- Bəs müsabiqənin
nəticələrinə görə
müğənnilərimizin çıxışı sizi
razı saldımı?
- Müğənnilərimiz yarışmada yaxşı
çıxış etdilər. Ən
böyük uğurumuz o oldu ki, onluğa düşdük
və müsabiqəni 8-ci yerdə başa vurduq. Bu nəticə belə bir nüfuzlu
müsabiqədə ilk dəfə çıxış
edən müğənnilər üçün,
əlbəttə ki, böyük uğurdur. Nəzərə almaq lazımdır ki, Elnurla Samir o
qədər də peşəkar deyillər və ilk
addımlarını atırlar. Onlar
özlərini itirə bilərdilər. Ancaq
müğənnilərimiz təmiz və mən deyərdim
ki, çoxlarından yaxşı oxudular. Özünüz
gördünüz ki, belə müsabiqələr
üçün təcrübələri olan
İngiltərə, Fransa yüksək yerləri tuta
bilmədilər. Bu onu göstərdi ki,
Azərbaycanın yaxşı potensialı var. Bütün
dünya bildi ki, Avropa səviyyəsində oxumağı
bacarırıq. Avropa bizi tanıdı.
Düzdür, əvvəllər də
tanıyırdı. Vaxtilə Rəşid Behbudov,
Müslüm Maqomayev Azərbaycanı çox
tanıdıblar. Sonradan müharibə
şəraiti ilə əlaqədar müəyyən
fasilə yarandı. Bu gün artıq biz
belə yarışmalarda iştirak etməyə yenidən
hazırıq. Mən həm Musiqi Akademiyasında,
həm də Asəf Zeynallı adına
kollecdə dərs deyirəm. Tələbələrin
hamısında bir maraq yaranıb. Bu maraq
get-gedə daha da inkişaf edəcək.
- Bu gün öz ürəyinizdən
səhnəyə çıxmaq keçirmi? Heç
Rusiyanın özündə də "səhnə gənclik
tələb edir" - deyə düşünmürlər.
- Əlbəttə keçir... Amma
mən səhnəyə hər gün
çıxmağın tərəfdarı deyiləm. İstəyirəm dinləyicilərim mənim
üçün qəribsəsin. Bilirsiniz,
tamaşaçı səhnədə öz sevimli
müğənnisini qocalmış görməməli,
"daha əvvəlki səsi və gözəlliyi
qalmayıb" - deyə düşünməməlidir.
Mən yaddaşlarda 60-70-ci illərin
müğənnisi kimi qalmaq istəyirəm.
Mahnısız, səhnəsiz mənim nə günüm... Amma yaxşı bəstəkarların çoxu
dünyadan köçüb. Emin
Sabitoğlu yoxdur indi. Oqtay Kazımov, Elza İbrahimova da
nədənsə yazmırlar. Çoxları
xaricə çıxıb gediblər. Gənc
bəstəkarlar isə mənim üslubumda
bəstələmir. Elə mahnılar
olsa, məmnuniyyətlə oxuyaram. Mən
hər şeyi tam qapamamışam. Ancaq o
vaxtkı müsiqi mühiti indi yoxdur. Rauf Hacıyevin
rəhbərlik etdiyi estrada simfonik orkestri
ilə dünyanın bir çox ölkələrində
olmuşam. Orkestrdə ilk qastrolum Pribaltika
ölkələrinə oldu. O zaman bizim orkestrdə
"Qaya" ansamblı, Elmira Rəhimova, Oqtay Ağayev və
b. müğənnilər oxuyurdu. O cür tanınmış
adamlarla birgə səhnəyə çıxmaq
tələbə qız üçün əsl xoşbəxtlik
idi. Konservatoriyanı bitirib orkestrdə solist kimi
çalışdım. O zaman İttifaqda cəmi
üç belə orkestr vardı. Gürcüstanda, Ermənistanda
və Moskvada estrada simfonik orkestri
fəaliyyət göstərirdi. Bizim orkestr
də çox məşhur idi. Demək
olar ki, bütün ittifaqda tanınırdıq. İlin səkkiz ayını qastrollarda olurduq. Bizi Azərbaycandan çox xarici
ölkələrdə tanıyırdılar. Afişalar divara vurulan kimi,
pərəstişkarlarımız yolumuzu gözləyirdi.
Salon da həmişə dolu olardı. Bizi hər yerdə anşlaqla
qarşılayırdılar. İndi
həmin lentlərə qulaq asanda qəlbimdə nostalji
hissləri baş qaldırır. Ötən
günləri geri qaytarmaq mümkün olmadığı
üçün heyfslənirəm. Bəlkə
də səhnədə oxuduğum hər gün
unudulmazdır. Moskvanın böyük
Kreml sarayında, Sankt- Peterburqun nüfuzlu "Oktyabr"
salonunda, bütün kurort şəhərlərində
çıxışlarımızı necə unutmaq olar?
Bizim Moldovadan olan
pərəstişkarlarımız hətta Bakıya
gəlirdilər. Onlar Yaltada qastrolda
olduğumuzu bilib ora da gəlmişdilər. Pərəstişkarlarımız bizi belə
sevirdilər. Bütün bunlar maraqlı
olduğu qədər də unudulmazdır. Ancaq
heyfsləndiyim şeylər də var: bir mahnını
dinlərkən "indi onu başqa cür oxuyardım!" - deyə düşünürəm.
- Bəs çalışdığınız
orkestrin sonrakı taleyi necə oldu?
- 1975-ci ildə orkestrin rəhbəri Rauf
Hacıyev mədəniyyət naziri təyin olunduqdan sonra
orkestr başsız qaldı və dağıldı. Biz Bakıda qaldıq. "Azkonsert"də,
Filarmoniyada və Mahnı Teatrında solist işlədim.
Paralel olaraq televiziya və radionun orkestrində
də çalışırdım. Orkestr
dağılandan sonra o biri üzvlər də filarmoniyada,
televiziyada və s. yerlərdə çalışdılar.
- Qonşu respublikalar öz orkestrlərini qoruyub
saxlayıblar. Azərbaycanda orkestri yaşatmaq
üçün Rauf Hacıyevi əvəz edəcək
kimsə yox idimi?
- Doğrudur, Gürcüstan da, Ermənistan da
öz orkestrlərini qoruyub saxlayıblar. Təkcə
biz bunu bacarmadıq. Sonralar ansambla
müxtəlif adamlar rəhbərlik etdilər. Qastrollara getmək lazım idi. Maliyyə
çətinliyi və başa düşmədiyimiz başqa
səbəblər vardı. Mədəniyyət
Nazirliyi orkestri saxlamağın çox baha başa
gəldiyini bildirmişdi. Çox təəssüf ki,
ansamblın lent yazıları da az
qalıb. Çünki biz konsertlərimizin
çoxunu qastrollarda verirdik. "Əhməd
haradadır?" filmində çalan bizim orkestrdir. Mahnıları da biz ifa edirik. İndisə
yalnız radio və televiziyanın orkestri var. Amma onlar
çox az işləyirlər. Biz televiziyanın orkestrində işləyən
zaman nəinki konsertlər verirdik, həm də
Azərbaycanın bütün rayonlarını
qarış-qarış gəzirdik. Üstəlik
Moskva televiziyası ilə də konsertlərimiz olurdu.
- Bildiyimcə, həyat yoldaşınız Rafiq
Seyidzadə ilə də orkestrdə
çalışdığınız zaman
- Rafiq orkestrə gələn kimi
- Səhnəni pedaqoji işə
dəyişmək sizə asanmı başa gəldi?
- Səhnə tamam başqa aləmdir. Səhnə unudulmazdır. O, insanı
yaşadır, ilhamlandırır, ona həyat eşqi verir.
Səhnəsiz özümü susuz balıq kimi hiss edirəm.
İndi hərdən oxuyuram. Mən heç zaman özümdən razı
olmamışam. Həmişə
öyrənməyə çalışmışam. Heç zaman düşünmürəm ki, pedaqoji
fəaliyyətim də xoşuma gəlmir. Tələbələrə həvəslə
bildiklərimi öyrədirəm. Bundan
heç darılmıram da.
- Əgər yenidən
səhnəyə qayıtsaydınız, çağdaş
estradamızda özünüzü sərbəst hiss
edərdinizmi?
- İnanmıram. O
dövrün, yəni 60-70-ci illərin musiqisi çox
beynəlmiləl ruhda idi. Estrada musiqisi elə
bəstələnirdi ki, keçmiş İttifaqın hər
yerində və xarici ölkələrdə anşlaqlı
olur, qəlbləri riqqətə gətirirdi. İndi musiqimiz lap yüngülləşib,
bəzən isə çox eybəcər hala salınır.
Mən öz üslubumu heç zaman
dəyişmərəm. Bu gün
incəsənətimiz restorandan keçir. Hamı restoranlarda oxuyur. O zaman biz
Şəhriyar adına
Mədəniyyət Mərkəzində,
Dənizçilər evində və başqa
mədəniyyət evlərində keçirilən
konsertlərdə oxuyurduq. İndi isə
müğənnilər belə yerlərdə oxumurlar.
- Bəs gündə bir dona
girən estrada "ulduzlar"ına nə tövsiyyə
edərdiniz?
- Elə bilirəm "ulduz" xəstəliyi
son zamanlar epidemiya kimi yayılıb. Hər
yerindən duran adını müğənni qoyur,
həftədə bir kaset yazdıran, klip çəkdirən
istənilən qədərdir. Belələrini
dinləyəndə düşünürsən ki, onların
heç adi musiqi duyumu da yoxdur. Çox
təəssüflənirəm ki, estrada
musiqimizin salnaməsinə parlaq səhifələr yazmış
olan "Qaya" kimi ansambllar indi yoxdur. Əsl
sənət məktəbi olan "Qaya"dan
cavanlarımız çox şey öyrənə
bilərlər.
- Həmişə ürəyinizdə
oxuduğunuz bir nəğmə varmı?
- Hər qəlbin öz nəğməsi,
öz zümzüməsi var. Bəzən sevinəndə,
bəzən kədərlənəndə öz-özümə
nəğmələr oxuyuram. İndi
səslənməyən, mənimsə qəlbimdən və
qulaqlarımdan heç zaman çəkilməyən
ötən illərin nəğmələrini
zümzümə edirəm.
Mövqe.- 2008.- 7-9 iyun.- S. 13.