Ağaoğlu T.


Zəmanəsinin gülüş ustası

 

Mərhum aktyor Hacıbaba Bağırovu 40 ildən artıq idi tanıyırdım. Dəfələrlə yaxın-uzaq səfərlərə getmişdik. Oynadığı tamaşaların əksəriyyətinə, çəkildiyi filmlərin hamısına baxmışam. Səhnədə jestlər, nüanslar, komik mimikalar nümayiş etdirsə , həyatda ciddi, sərt xarakter, möhkəm iradə sahibiydi. Çox vaxt sevinci baxışlarında, çöhrəsində aşkar duyulsa da, qəm-qüssəsini ürəyində çəkərdi.
Ömrünün çox çətin, dözülməz anları, günləri olub.
Hələ yeniyetmə çağlarından dram dərnəyinə gedərdi. Rəhmətlik nənəsi əlindən tutub onu əvvəl tamaşalara, sonra məşqlərə aparardı. Üç il teatr studiyasına gedib. Oranı bitirəndə göndərişlə Lənkəran teatrına gəlib. Çox çəkməyib ki, ora bağlanıb. Yenidən Bakıya qayıdıb. Sonra yolu Krasnodar şəhərinə düşüb. Müvəqqəti yaşadığı ünvanda qonşusu erməni idi. Bir çox çətinliklər çəkəndən sonra vətənə qayıdıb. Mədəniyyət Nazirliyinə üçün müraciətindən sonra Gəncə teatrına göndəriblər. Orada gördüyü qayğını heç vaxt unutmurdu. 1962-ci ildə Komediya Teatrı Gəncəyə qastrola gəlmişdi. Teatrın direktoru, son dərəcə alicənab insan, görkəmli bəstəkar Süleyman Ələsgərov, bir baş rejissor Əliheydər Ələkbərov Hacıbaba Bağırovu Bakıya - gecə-gündüz intizarında olduğu Musiqili Komediya Teatrına dəvət ediblər.
Dahi Üzeyir Hacıbəyovun "Ər-arvad" tamaşası ilə fəaliyyətə başlayan, sənətsevərlərin rəğbətini qazanan Musiqili Komediya Teatrı artıq 100 yaşına çatıb. Sonradan dövlət statusu almış bu sənət ocağının qədrini bilən, şərəfini qoruyan, onun ünvanını, adını uca tutanlardan biri Hacıbaba Bağırov olmuşdu. O deyərdi: "Qismətim məni bu teatra gətirdi ki, gülüm-güldürüm, cəfalarım, kədərli keçmişim yadımdan çıxsınE" Dünyasını dəyişməzdən az əvvəl onunla yenə görüşüb söhbətləşdik. Gördüm ki, o özünü gülümsəməyə məcbur edir. Həmin gün unudulmaz səhnə xadimindən eşitdiklərim hələ yaddaşımdadır:
"Aktyor gərgin əməyinin sayəsində qazandığı əməkhaqqının hesabına ailəsini dolandırır. Onun kənardan əlavə gəliri yoxdur. Müsbət keyfiyyətləri ilə bu gün örnək, nümunə olan rejissor Əjdər Sultanov deyərdi ki, tamaşaçı sevgisi, hörməti qazanmaq gündə yaraşıqlı, son dəblə, rəngarəng kostyumlar geyinməkdən min dəfə üstündür". Ömrünü, taleyini, həyatını sevdiyi sənətə, səhnəyə həsr edən Hacıbaba Bağırov əhatəsində çalışdığı Nəsibə Zeynalova, Lütfəli Abdullayev, Ağadadaş Qurbanov, Ağasadıq Gəraybəyli, Bəşir SəfəroğluE kimi cəfakeşlərdən həmişə nümunə götürməyə, öyrənməyə çalışırdı.
O həm d
ə uzun illər Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət İncəsənət Universitetində aktyorluq sənətindən dərs demişdi. İstedadlı tələbələri var idi. Keçmiş sovet dövründə ali təhsilini başa vuran tələbələr təyinatla məlum ünvanlara göndərilirdilər. İndi belə deyil. Diplom verib deyirlər ki, get, özünə tap. Onun tapdığı isə gələcək teatr sənətkarlığına zəmanət vermir. H.Bağırov deyərdi ki, gənclərə qayğı göstərməliyik, onlara sənət tarixindən danışmalıyıq. Deməliyik ki, Sidqi Ruhulla peşəsinin vurğunu, əsl səhnə fədaisi olub. Oynadığı Qacar obrazını bu günə qədər heç bir aktyor yarada bilməyib. Ələsgər Ələkbərovun Vaqifini, Otellosunu heç kim elə oynamayıb. Nəsibə Zeynalovanın qayınanasının bənzəri hələ yoxdurE O həmişə belə arzularla yaşayırdı. Təəssüf ki, indi səhnələrdə, telekanallarda şit, bayağı hərəkətlərlə atılıb düşürlər.
Aktyor oynayacağı rolu sevdirməli, rejissorun verdiyi mizanlar barədə düşünməli, obrazın xarakterinə uyğun ovqat yaşamalıdır. Hacıbaba Bağırov həmişə belə idi, ömrünün axırına qədər peşəsinə sadiq qaldı. 1962-ci ildə Musiqili Komediya Teatrında bəstəkar Süleyman Ələsgərovun "Ulduz" operettasında Möhsün rolu ona həvalə ediləndə fərəhini gizlədə bilmədi. Hətta məşqlər başa çatandan sonra da obrazın xarakterini yaşayır, sözlərini təkrarlayırdı. Həmin əsər əsasında çəkilən eyni adlı bədii filmdə yenə bu rolu oynadı. Məlumdur ki, "Ulduz" filmi dünyanın əksər ölkələrində nümayiş etdirilib, hər yerdə maraqla qarşılanıb. Bu, aktyor üçün qələbə sevincidir, əməyin təntənəsidir.
Teatr sənətimizin klassiklərinə, korifeylərinə dərin ehtiramı var idi. Səhnəyə çıxdığı ilk gündən müxtəlif sənətkarlarla tərəf-müqabili olub. Amma Nəsibə xanımı heç unuda bilmirdi. O, həddən artıq diqqətcil, qayğıkeş insan, oynayacağı rolun gələcəyini düşünən, onunla yaşayan sənətkar idi. Onunla, eləcə Səyavuş Aslanla "Hicran" tamaşasındakı birgə yaradıcılığını qürur hissi ilə xatırlayırdı. Heyf ki, indi o cür güldürən, düşündürən əsərlər yoxdur. Yazarlar bəhanə gətirirlər ki, qonorar almadıqları üçün yazmırlar. Məgər dahi Üzeyir bəy, Mirzə Cəlil, Sabit Rəhman yaratdıqları əsərlərdən təmənna umurdular? Qətiyyən yox. Onlar doğma xalqın sabahını düşünər, araya-ərsəyə sanballı, baxımlı əsərlər gətirmələrindən fərəh duyardılar.
Teatr səhnəsində yüzdən artıq rol oynamış Hacıbaba Bağırov ondan artıq bədii filmə çəkilib. Obrazların mənəvi-psixoloji sarsıntılarını, gərginliklərini, sevinclərini varlığında hiss edib. Ancaq daha çox populyarlıq qazanmağında, geniş tamaşaçı auditoriyasında tanınmağında Azərbaycan Televiziyasının xidməti çox olub. Bəzən soruşardılar ki, hansı obraz sizin üçün əzizdir? Suala bilərəkdən cavab verməzdi. Çünki hamısı ona əziz idi.
Ötən əsrin 70-ci illərində o zamankı dövlət televiziyasının "Səhər" bədii-publisistik verilişlərində Sonqulu rolunda ekrana çıxardı. Ünvanına yüzlərlə minnətdarlıq, təşəkkür məktubu gələrdi. Sonralar "Gülə-gülə", "Bildirçinin bəyliyi", "90 dəqiqə gülüş" televiziya tamaşalarında da oynadıE
Unudulmaz aktyor indiki dövrdə teatrın yaşamasına, yaradıcı kollektivin səylə çalışmasına sənətin çətin, amma sevincli sınaqlarından çıxmış şəxs kimi münasibətini bildirərdi. Ən böyük istəyi Üzeyir bəyin "Ər-arvad" tamaşasını Şuşada oynamaq idi.
Hacıbaba Bağırov tez-tez cəbhə bölgələrinə gedərdi. Milli ordumuzun zabitləri, əsgərləri ilə görüşər, onları güldürər, daha mübariz, ayıq-sayıq olmağa həvəsləndirərdi. Hər dəfə əsgərlərdən ayrılanda yenidən görüşlərinə gələcəyinə söz verərdi. Di gəl ki, başqa işıqlı arzuları kimi, bu vədini özü ilə haqq dünyasına apardıE
Bir çox mükafata layiq görülmüş, orden medallarla təltif edilmiş xalq artisti Hacıbaba Bağırov teatr, kino, televiziya tamaşaçılarının sevimlisi idi. Yumşaq səsi ilə mahnılar səsləndirməsindən, ifalarından hamı həzz alardı. Musiqili Komediya Teatrının direktoru işləyərkən orada çox işlər gördü görmək istəyirdi. Amma ömür vəfa etmədi. Əsl sənətkar heç vaxt unudulmur. Səhnədə yeri boş görünən Hacıbaba Bağırovun əziz xatirəsi əziz tutulur, xidmətləri hörmətlə yad olunur.

Azərbaycan.- 2008.- 13 iyun.- S. 6.